Emocje w życiu człowieka.

Emocje to - jak podaje definicja słownikowa - naruszenie równowagi w stosunku człowieka do świata zewnętrznego i wewnętrznego, wynikająca z zagrożenia, ograniczenia, pozbawienia lub zaspokojenia; to silne uczucie, wzruszenie, podniecenie, wzbudzenie, a także przejęcie się czymś (Dunaj B. 1996, s.237), tak więc można mówić o ogromnej roli emocji w życiu człowieka..

Philip Zimbardo stwierdza, że „na poziomie społecznym emocje regulują stosunki z innymi, sprzyjają zachowaniom pro społecznym i są częścią naszego systemu komunikacji niewerbalnej”, poza tym „spełniają ważną funkcję, która polega na regulowaniu interakcji społecznych : jako pozytywne spoiwo społeczne wiążą nas z innymi ludźmi, jako negatywny społeczny środek odstraszający pozwalają nam zachować dystans wobec innych. (Zimbardo P. 1998, s. 477)

W regulacji stosunków miedzy podmiotem a otoczeniem uczestniczą procesy emocjonalne, dzięki którym zjawiska świata zewnętrznego są odbierane ze względu na to, jak się maja wobec podmiotu i jakie znaczenie maja dla niego. Specyficzna funkcja emocji jako procesów regulacyjnych polega na szeroko rozumianej ocenie stosunków między podmiotem a otoczeniem. Ocena ta może dotyczyć zarówno przebiegu procesów wewnętrznych, jak i czynności zewnętrznych oraz czynników wpływających na przebieg tych procesów i czynności. W każdym procesie emocjonalnym wyróżniamy trzy zasadnicze cechy, z których każda pełni specyficzną role w procesie regulacji. Są to :znak emocji, intensywność emocji oraz treść procesów emocjonalnych.

Znak emocji wskazuje na zabarwienie emocjonalne, które można scharakteryzować biegunowo w wymiarach : emocje przyjemne-przykre, zwane inaczej dodatnimi i ujemnymi. Emocje dodatnie towarzyszą z reguły wszelkim stanom organizmu wynikającym z faktu utrzymania odpowiedniej równowagi miedzy podmiotem a środowiskiem. Emocje ujemne z kolei powstają w wyniku dezorganizacji procesów regulacyjnych. Będąc jej następstwem stają się one często przyczyną dezorganizacji zachowania. Wynika to stąd, że stan emocjonalny ujemny może spowodować wtórną dezorganizacje czy przetrwanie określonej czynności .

Istotną cechą procesu regulacji , jest intensywność emocji, jej natężenie , zwane również pobudzeniem emocjonalnym . Intensywność procesów emocjonalnych stanowi psychiczny przejaw tzw. aktywacji , tj. poziomu pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego. Aktywacja tworzy kontinuum, na którego jednym krańcu znajduje się stan zwany śpiączką , charakteryzujący się brakiem reakcji na jakiekolwiek bodźce zewnętrzne . Na drugim końcu mieści się skrajne podniecenie emocjonalne , obejmujące takie reakcje , jak silny strach , wściekłość czy inne reakcje emocjonalne o niezwykle wysokim natężeniu , które nazywa się afektem . Tak wiec rożnym poziomom aktywacji odpowiadają rożne stopnie podniecenia emocjonalnego.

Stopień pobudzenia emocjonalnego może, ale nie musi, przejawiać się w intensywności zachowania obserwowanego na zewnątrz. W pewnych wypadkach pod wpływem silnych emocji zwiększa się tempo czy siła reakcji motorycznych, w innych z kolei widzimy brak takich zachowań i wzrost intensywności procesów psychicznych występujących u podmiotu.

Emocje, które pobudzają do aktywnego zachowania w postaci łatwo obserwowalnych reakcji zewnętrznych, nazwane zostały emocjami stenicznymi, w odróżnieniu od emocji astenicznych, które charakteryzuje bierność zachowania, brak napędu do działania. Oprócz różnic w intensywności i zabarwieniu, emocje różnią się pod względem swej treści .Tak więc wyróżniamy emocje strachu, lęku, złości, gniewu, zadowolenia, czułości itp. Treść emocji zależy od szeregu i czynników, spośród których najistotniejsza role odgrywa rodzaj bodźców wywołujących emocje oraz rodzaj aktywizowanych potrzeb. Źródłem emocji zróżnicowanych pod względem treści jest ponadto jakość zaspokajanych potrzeb, jakość specyficznych mechanizmów regulacyjnych uruchamianych przez odpowiednie bodźce. Wszystkie bodźce zmysłowe, mające określone znaczenie dla jednostki, niosące z sobą odpowiednia informacje, zawierają również odpowiedni komponent emocjonalny. Niezależnie od jakości bodźców, zmiany w ich sile staja się źródłem określonych reakcji emocjonalnych.

Wśród bodźców zmysłowych na szczególną uwagę zasługują bodźce bólowe , mające najsilniejszy komponent emocjonalny i to o zabarwieniu negatywnym, wywołującym emocje przykre. Innym źródłem emocji są bodźce , które powstają w wyniku wahań w równowadze biologicznej organizmu, pochodzą one z narządów wewnętrznych . Bodźce, które służą bezpośrednio zaspokojeniu potrzeb biologicznych , są źródłem emocji pozytywnych . Z kolei te bodźce, które udaremniają czy utrudniają zaspokojenie tych potrzeb , wywołują emocje negatywne.

Źródłem emocji są wreszcie rożnego rodzaju narkotyki, które wywołują zmiany charakteryzujące się euforia, nadmierna aktywnością lub wywołują depresje . Te stany emocjonalne pojawiają się w zależności od rodzaju i dawki zastosowanego narkotyku.

W kontaktach międzyludzkich duże znaczenie ma możność wyrażenia emocji , swojego stosunku do określonych osób, przedmiotów czy zdarzeń, podobnie jak możność poznania stanu emocjonalnego innych osób, szczególnie tych, na których nam w określonych względów zależy. O tym, ze człowiek wyraża swoje emocje w rożnych formach, każdy z nas wie na podstawie obserwacji życia codziennego. Okazuje się jednak, ze można ustalić jednoznacznej zależności miedzy rodzajem przezywanych emocji a sposobem ich wyrażania. Ekspresja emocjonalna przejawia się w wielu reakcjach obserwowanych na zewnątrz, które można sprowadzić do trzech następujących grup:

1)zmiany w wyrazie twarzy,

2)zmiany w ruchach ciała,

3)zmiany w sposobach zachowania się.

Procesy emocjonalne warunkują w dużym stopniu kierunek działania -unikamy przedmiotów, które stanowią źródło przykrości, a staramy się zbliżyć do tych, które dostarczają emocji przyjemnych. Tak więc procesy emocjonalne, pobudzając do działania stają się również motywami.

Emocje stanowią niezbędny element psychiki człowieka, służą przystosowaniu się do otoczenia, ukierunkowują jego działania, pełnią ważną rolę w procesie uczenia się. Procesy emocjonalne o tak złożonym przebiegu i zróżnicowanej charakterystyce są znamienne tylko dla istoty ludzkiej, określają jej indywidualność i istotę.

Świat ludzkich emocji dotyka bardzo istotnych, podstawowych spraw. Dotyczą one naszego obrazu siebie, naszych poglądów i wartości. Są to sprawy delikatne i drażliwe.

Wszystkie powyższe pojęcia odnoszą się całości ludzkiego życia, którego integralną częścią są emocje.

Bibliografia:

1. Zimbardo, P., (1999) ,Psychologia i życie, Warszawa

2) Dunaj, B., (1996) ,Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa

3) Strelan, J.,( 1997) ,Podstawy psychologii dla nauczycieli, Warszawa

4. Jurkowski, A., (1997) ,Podstawy psychologii dla nauczycieli, Warszawa

5. Putkiewicz, Z., (1997) ,Podstawy psychologii dla nauczycieli, Warszawa

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---