15. Rodzaje transferów z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego;
< źr: prezentacja z ćw >
Trensfery wewnętrzne:
są to środki publiczne pochodzące od innych instytucji publicznych,
nie zwiększają one łącznej sumy środków publicznych,
Należą do nich m.in.:
subwencje ogólne i dotacje przekazywane j.s.t. z budżetu państwa,
dotacje przekazywane z budżetu państwa szkołom wyższym i instytucjom kultury,
dotacje przekazywane z budżetów j.s.t. samorządowym zakładom budżetowym,
dotacje z budżetu państwa dopełniające inne źródła dochodów państwowych funduszy celowych.
a) Dotacje:
rodzaj wydatku z budżetu państwa na rzecz jednostek samorządu terytorialnego lub innych podmiotów, o ścisłym przeznaczeniu i wysokości, na dofinansowanie lub finansowanie określonej działalności lub określonego podmiotu, który musi ją wydać zgodnie z wolą podmiotu udzielającego.
Wyróżnia się dotacje:
Celowe,
Podmiotowe,
Przedmiotowe,
Na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe (dla nowotworzonych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych),
Dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych.
<tu już chyba nie trzeba pisać o tych poszczególnych dotacjach>
Dotacje celowe:
to środki budżetowe na na sfinansowanie (pełne) lub dofinansowanie (częściowe) kosztów wykonania pewnego ściśle określonego zadania.
* Rodzaje:
na realizację zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami,
na realizację ustawowo określonych zdań, realizowanych przez jednostki inne niż jednostki samorządu terytorialnego,
na realizację bieżących zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego,
na realizację zadań zleconych jednostkom nie zaliczanym do sektora finansów publicznych, w tym fundacjom i stowarzyszeniom,
na realizację programów z udziałem bezzwrotnych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, lecz nie z budżetu Unii Europejskiej.
Dotacje podmiotowe, przedmiotowe i rozwojowe:
* Dotacje podmiotowe to środki budżetowe przeznaczone na dofinansowanie działalności bieżącej, ustawowo wskazanych podmiotów.
Np. dotacje dla instytucji kultury, uczelni państwowych.
Mogą być udzielane wyłącznie na cele i w zakresie określonym w innych ustawach, niż ustawa budżetowa lub w umowach międzynarodowych.
* Dotacje przedmiotowe związane są z wydatkowaniem środków budżetowych na dopłaty do określonych rodzajów wyrobów i usług w celu utrzymania lub obniżenia cen towarów lub usług (np. niektórych leków).
* Dotacje rozwojowe przeznaczone są na realizację programów finansowanych z udziałem środków pochodzących z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rybołówstwa lub projektów realizowanych w ramach tych programów.
b) Subwencje:
forma transferu środków finansowych z budżetu państwa do budżetów JST, o charakterze ogólnym, bezzwrotnym, nieodpłanym, bezwarunkowym, obiektywnie określonym, w celu uzupełnienia dochodów własnych tych budżetów, o którego sposobie finansowania decydują samodzielnie organy stanowiące tych jednostek.
Wyróżnia się:
• subwencje ogólne dla JST - pomoc finansowa udzielana przez państwo na podstawie kryteriów obiektywnych np. liczby mieszkańców,
• na działalność statutową - wypłacane partiom, które w wyborach do Sejmu otrzymały co najmniej 3% głosów, oraz koalicjom wyborczym, które w tych samych wyborach przekroczyły próg 6% głosów.
RÓŻNICE:
DOTACJA: SUBWENCJA:
Bezzwrotna, Bezzwrotna,
Nieodpłatna, Nieodpłatna,
Celowa, Obiektywnie określona (zasady i wysokość w przepisach prawa),
Uwarunkowana, Bezwarunkowa,
Uznaniowa, Ogólna,
Określona kwotowo, Określona procentowo,
Na rzecz JST oraz Dla JST
innych podmiotów,
także spoza s.f.p.
< z PFP chyba lepiej >
Subwencja ogólna:
1. Jeden z trzech rodzajów dochodów budżetowych jednostki samorządu terytorialnego, wymieniony w Konstytucji RP (obok dochodów własnych i dotacji celowej).
2. Bezzwrotny, nieodpłatny rodzaj środków transferowanych z budżetu państwa do budżetów samorządowych o przeznaczeniu którego decyduje samodzielnie organ samorządowy.
3. Kwoty subwencji dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego są ściśle określone w ustawie budżetowej i nie mają charakteru limitowanego.
4. Jej przekazanie jednostce samorządu terytorialnego jest obligatoryjne.
5. Subwencje mogą być związane z wielkością realizowanych zadań (np. część oświatowa subwencji), z liczebnością mieszkańców, czy wielkością ubytków w dochodach gmin związanych z wcześniejszymi decyzjami ustawodawcy do przekształceń systemu finansów publicznych.
Subwencja ogólna składa się z następujących części:
1) dla gmin:
a) wyrównawczej - finansowe wsparcie biedniejszych gmin:
- część podstawowa - dla gmin w których na 1 mieszkańca przypada mniej niż 92% ogólnej wartości dochodów podatkowych wszystkich gmin
- część uzupełniająca - dla gmin słabo zaludnionych
b) równoważącej - ze składek gmin bogatszych, w których ogólny poziom rozwoju przekracza ustalony limit o 150%, dla zrekompensowania wydatków z zakresu pomocy społecznej, tzw. „Janosikowe”
c) oświatowej - na finansowanie różnorodnych zadań oświatowych, prowadzonych p0rzez jednostki samorządowe oraz dotowanie szkół niepublicznych oraz publicznych
2) dla powiatów:
a) wyrównawczej - jak dla gmin
b) równoważącej - jak dla gmin
c) oświatowej - jak dla gmin
3) dla województw:
a) wyrównawczej - jak dla gmin
b) oświatowej - jak dla gmin
c) regionalnej- ze składek bogatszych województw
Dotacje celowe:
1. Przyznawane jednostce samorządu terytorialnego na określony cel.
2. Niewykorzystane podlegają zwrotowi.
3. Są to transfery środków z budżetu państwa, ale także z innych zasobów finansowych gromadzących środki publiczne, np. agencji.
4. Mogą mieć charakter obligatoryjny (gdy ich przekazanie nie jest związane z uznaniem administracyjnym dysponenta dotacji) lub fakultatywny (gdy są uzależnione od uznania dysponenta dotacji).
Mogą być przeznaczone na:
- zadania zlecone z mocy ustaw
- zadania zlecone na mocy porozumień z organami administracji rządowej
- usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, skutków powodzi oraz skutków innych klęsk żywiołowych
- finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych
- realizację zadań wynikających z umów międzynarodowych.