Podmiot gospodarczy - przedsiębiorstwo, gospodarstwo domowe. Każdy aktywny uczestnik procesu gospodarczego.
Proces gospodarczy - 4 fazy: Produkcja, podział, wymiana, konsumpcja.
Makroekonomia- bada gospodarkę jako całość. Procesy i zjawiska zachodzące w gospodarce. Bada jak działa cała gospodarka.
-dwa podejścia:
NEOKLASYCZNY- mechanizm rynkowy zapewnia optymalną alokację zasobów posiadanych przez gospodarkę. Mechanizm rynkowy sam reguluje procesy gospodarcze. Ingerencja Państwa nie potrzebna.
KEYSOWSKI- gospodarka pozostawiona mechanizmowi rynkowemu jest niestabilna. Państwo musi wspierać, korygować mechanizm rynkowy. Kluczowa rola agregatowego popytu.
Mezoekonomia- pośrednio miedzy Makro a Mikro (samorządy lokalne)
Agregatowy popyt- popyt w skali całej gospodarki.
Makrowielkości gospodarcze:
Większość z nich to agregaty.
Agregaty powstają w procesie sumowania (łączenia wielkości mikroekonomicznych)
Agregaty:
ZASÓB- nagromadzony stan danej wielkości. Musi być konkretna data. Nagromadzony stan w danym dniu.
STRUMIEŃ- pokazuje tempo zmiany tych wielkości. O ile się zmieniła dana wielkość. W jakimś okresie- od-do. (np. od-do cena wzrosła…)
Model- to uproszczony obraz rzeczywistości
(modele Keynes)
Czynniki produkcji:
Kapitał(dywidenda, odsetki, odsetki procent, zysk)
Ziemia ( renta gruntowa, czynsz)
Praca ( płaca, wynagrodzenie)
Rachunek dochodu narodowego mierzy poziom aktywności gospodarczej w danym kraju. Mierzy pracowitość narodu. Sporządza się na okres 1 roku i pokrywa się z rokiem kalendarzowym.
MIARY:
PKB - miara produkcji wytworzonych w granicach danego kraju niezależnie od tego, kto jest właścicielem czynników produkcji.
Liczy się 3 sposobami:
Sumowanie produktów- wartość dóbr i usług wytworzonych w danym kraju w danym roku (tylko dobra finalne czyli te które nie są już przetwarzane)
DOBRA POŚREDNIE- są przetwarzane, te z których produkuje się inne dobra i usługi.
Sumowanie dochodów- z usług czynników produkcji. Sumowanie wartości dodanej
WARTOŚĆ DODANA- przyrost wartości na poszczególnych etapach produkcji.
Sumowanie wydatków -
PKB= C+I+G+X (c-wydatki rządowe, I- wydatki inwestycyjne, X- nadwyżka exportu netto)
PKB- w cenach produkcji- nie uwzględnia podatku pośredniego, dodane Subsydia
PKB w cenach rynkowych- z uwzględnieniem podatku pośredniego
PNB- miara całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju niezależnie od miejsca świadczenia usług czynników produkcji.
PNB= PKB + dochód netto z tytułu czynników produkcji
PNN - produkt narodowy netto, pokazuje ile w danym kraju wytworzyło się na „czysto”
PNN= PNB - amortyzacja
Ib- inwestycje brutto: wszystkie inwestycje jakie w danym kraju się wykonuje.
Ib:
inwestycje netto- zapewniają rozwój
inwestycje odtowrzeniowe (amortyzacja)
Ib= Inetto + Iodtw.
Dochody osobiste: suma tych dochodów które gospodarstwa domowe otrzymują w przedsiębiorstwach
Dos= PNB w cenach czynników produkcji - amortyzacja - podatki bezpośrednie od zysku przedsiębiorstwa - zyski niepodzielone
ZYSK Niepodzielony- to ta część zysku przeznaczona na rozwój przedsiębiorstwa
Rozporządzalne dochody osobiste - to te dochody które zostają do dyspozycji gospodarstwa domowego.
Rdo= dochody osobiste - podatek dochodowy + transfery płatnicze
Podział dochodu narodowego:
Etapy:
podział pierwotny ( w miejscu wytworzenia doch. Narod. )
Podział wtórny ( redystrybucja)
dział ostateczny - konsumpcja i akumulacja
Agregat Nominalny: liczymy w cenach bieżących (rynkowych) czyli w cenach które w danym okresie były na rynku
Agregat Realny: liczymy w cenach stałych (bazowych) czyli w cenach z okresu uznanego za bazowy