INSTRUKCJA PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ WOLONTARIACKIEJ
DLA STUDENTÓW II i III ROKU - PEDAGOGIKA SZKOLNA
- STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE I STOPNIA
CELE I FUNKCJE PRAKTYKI
Praktyka stanowi integralną część kształcenia pedagogicznego słuchaczy
studiów stacjonarnych i niestacjonarnych I stopnia o specjalności pedagogika szkolna.
Praktykę student zobowiązany jest zaliczyć w toku dwóch lat studiów na II i
III roku .
Praktyka na charakter wolontariacki - oznacza to, że student sam zobowiązany
jest do znalezienia placówki, w której odbywać będzie praktykę, a także że jest ona bezpłatna dla nauczyciela-opiekuna wyznaczonego przez Dyrektora placówki;
Cele praktyki:
Celem jest zapoznanie studentów z całokształtem pracy szkoły, w
szczególności zaś:
pracy pedagoga szkolnego, socjoterapeuty, terapeuty terapii pedagogicznej, opiekuna w świetlicy szkolnej, nauczyciela wychowawcy;
Umożliwia ona studentom konfrontację zdobytej w trakcie studiów wiedzy z
rzeczywistością empiryczną;
Rozwija i wzmacnia u studentów pozytywną motywację do pracy w szkole;
W trakcie praktyki student nabywa i doskonali umiejętności i sprawności
praktyczne niezbędne do pełnienia roli pedagoga szkolnego, nauczyciela - wychowawcy świetlicy szkolnej.
PROGRAM I FUNKCJE REALIZACJI PRAKTYKI
Na praktykę przewidziano łącznie 160 godzin, które student musi odbyć w czasie
dwóch ostatnich lat studiów.
Czas trwania praktyki w ciągu dnia jest analogiczny do czasu pracy nauczyciela
opiekuna w szkole, w pełnym wymiarze godzin (tj. 20 godzin dla pedagoga szkolnego).
Do wymiaru czasu pracy studenta w czasie praktyki zalicza się także pracę
wykonywaną poza szkołą - np. czas przeznaczony na przygotowanie się do zajęć, pisanie konspektów, diagnoz indywidualnych przypadków, jak również wyjścia na polecenie nauczyciela - opiekuna praktyki w szkole np. do placówek współpracujących ze szkołą tj. MOPR, Poradnia Pedagogiczno-Psychologiczna, Policja czy wizyty w domach uczniów itp.
Minimalny wymiar udziału praktykanta w zajęciach na terenie szkoły wynosi 50%
całej praktyki, z podziałem według następujących proporcji: zajęcia hospitowane wypełniają 30% czasu całej praktyki, a zajęcia prowadzone przez praktykanta - 20%.
Przeliczenie na jednostki lekcyjne przedstawia tabela 1.
Tabela1. Limit hospitacji i prowadzonych zajęć
Czas trwania praktyki |
Liczba zajęć szkolnych hospitowanych |
Liczba zajęć prowadzonych |
4 tygodnie = 80 godz. |
48 |
32 |
Student odbywa praktykę pod kierunkiem nauczyciela- opiekuna w porozumieniu z
Dyrektorem szkoły. Nauczyciel-opiekun jest bezpośrednim organizatorem praktyki w szkole i to on kieruje praktyką słuchacza.
Praktyka powinna polegać na aktywnym, poznawczym, praktycznym uczestnictwu w
życiu szkoły.
Student uczestniczy w praktyce w charakterze obserwatora, a także w charakterze
asystenta nauczyciela-opiekuna i prowadzącego zajęcia, lekcje. Dlatego w miarę możliwości i sytuacji nauczyciel winien stopniowo wdrażać studentów do podejmowania czynności pedagogicznych - w charakterze asystentów nauczyciela - opiekuna i prowadzących zajęcia.
UWAGA!!!
Praktykantom nie należy zlecać zastępstw za nieobecności nauczycieli.
Student może odbyć więcej zajęć w szkole niż zaznaczono to wyżej w tabeli. Kwestię tę pozostawia się do uzgodnienia między nauczycielem-opiekunem praktyki w szkole i studentem.
Opiekun praktyki w szkole przed rozpoczęciem praktyki powinien przygotować jej
harmonogram (patrz załącznik 1), dodatkowo może wzbogacić harmonogram o zajęcia wynikające ze specyfiki pracy w danej szkole.
Obowiązki studenta podczas praktyki.
Student powinien:
a/ poznać administracyjno-prawne podstawy istnienia i funkcjonowania szkoły oraz
dokumentację szkoły (statut szkoły, regulamin szkoły, roczny plan szkoły, plany dydaktyczne i wychowawcze nauczycieli, programy realizowane w szkole przez np. pedagoga szkolnego, wychowawców klas, arkusze ocen, dzienniki itp.);
b/ hospitować pracę specjalistów o których mowa w instrukcji, a którzy zatrudnieni są w
placówce, w której student odbywa praktykę, a także hospitować lekcje wychowawcze prowadzone przez wychowawców w szkole podstawowej i gimnazjum, i lekcje wychowawcze prowadzone przez pedagoga szkolnego. Student ma również obowiązek włączać się w organizację procesu dydaktyczno-wychowawczego w danej szkole;
c/ przeprowadzać wskazane przez opiekuna praktyki zajęcia wraz z opracowywaniem
dokumentacji tych zajęć, lekcji tj. konspektów, diagnoz indywidualnych przypadków;
Do samodzielnie prowadzonych zajęć, lekcji konspekt, powinien być zatwierdzony przed realizacją przez opiekuna praktyki z odpowiednią adnotacją o przyjęciu do realizacji, datą i podpisem opiekuna praktyki.
d/ brać udział we wszelkich innych obowiązkach opiekuna praktyki ( udział w zajęciach pozalekcyjnych np. podczas organizacji i przebiegu imprez szkolnych, wycieczek, przygotowanie pomocy dydaktycznych, gazetek ściennych i dekoracyjnych, pełnienie dyżurów, inicjowanie wypoczynku międzylekcyjnego np. gier i zabaw, egzekwowanie przestrzegania regulaminu szkolnego - noszenia identyfikatorów, stroju szkolnego, przestrzeganie zakazów - zakazu palenia papierosów na terenie szkoły, podejmowanie działania o charakterze opiekuńczym i innych prac zleconych przez nauczyciela-opiekuna, realizowania programów np. „Zero tolerancji dla przemocy” i in.);
e/ zapoznać się ze sposobami pracy z dziećmi sprawiającymi trudności dydaktyczne i wychowawcze (udział w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych prowadzonych przez wychowawców klas, nauczycieli przedmiotowych, specjalistów zatrudnionych w szkole w zajęciach socjoterapeutycznych, z terapii pedagogicznej, świetlicy szkolnej i in.) oraz ze sposobami diagnozy tych trudności np. korespondencja z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, współpraca z MOPR, Policją itd.
f/ poznawać sposoby nawiązywania przez nauczyciela, pedagoga szkolnego itp. kontaktów z rodzicami, uczestniczyć (za zgodą opiekuna/rodzica) w takich kontaktach.
g/ uczestniczyć w roli obserwatora podczas:
klasowych spotkań z rodzicami, posiedzeniu Rady Pedagogicznej, posiedzeniu Rady Szkoły,
posiedzeniu Rady Rodziców, posiedzeniu Komitetu Rodzicielskiego, posiedzeniu Zespołu Samokształceniowego - jeśli takie będą miały miejsce podczas odbywania praktyki przez studenta.
ZALICZENIE PRAKTYKI
1.Student zobowiązany jest do dnia 17. XII. 2007 r. - dostarczyć opiekunowi praktyk
wyznaczonemu na Uczelni potwierdzone pieczątką oraz podpisem Dyrektora szkoły pismo o miejscu odbywania praktyki - załącznik 3.
2. W czasie trwania praktyki student prowadzi dzienniczek praktyk. Zamieszcza w nim
dzienne sprawozdania z przebiegu praktyki oraz własne uwagi i refleksje. Do dzienniczka dołącza konspekty i inne dokumenty z samodzielnie przeprowadzonych zajęć przyjęte do realizacji przez nauczyciela - opiekuna praktyki w szkole.
Student zobowiązany jest do systematycznego prowadzenia dzienniczka w czasie trwania praktyki, z uwzględnieniem następujących pozycji: uzyskanie potwierdzenia daty rozpoczęcia i zakończenia praktyki (z pieczęcią i podpisem Dyrektora szkoły), bieżące wypełnianie kart tygodniowych opisujących przebieg wykonywanych czynności potwierdzonych podpisem przez nauczyciela-opiekuna praktyk; w przypadku hospitowania zajęć, lekcji słuchacz sporządza notatkę wg wzoru przedstawionego w załączniku 2.
Omawianie przez nauczyciela hospitowanych lub prowadzonych zajęć powinno
odbywać się każdego dnia w oparciu o obserwację, rozmowę oraz notatki prowadzone przez praktykantów lub przedstawione konspekty itp.. W trakcie omawiania zajęć, lekcji należy wskazać jej zalety i wady oraz ukazać różne możliwości realizacji zadań. Każdego dnia należy także omówić tematykę zajęć przypadających na dzień następny.
W przypadku zajęć, lekcji prowadzonych samodzielnie celowe jest ustalenie ich
tematów z wyprzedzeniem. Każda lekcja lub zajęcie powinna być poprzedzona omówieniem zaprojektowanego konspektu.
Całą praktykę należy zakończyć jej sumującym omówieniem. Opiekun praktyk w
szkole swoje spostrzeżenia na temat pracy i postawy praktykanta wpisuje w otrzymanym kwestionariuszu opinii o przebiegu praktyki - załącznik 4. Opinia powinna wyrażać stopień jego zainteresowania pracą z dziećmi, jego obowiązkowości, aktywności, zaangażowania i efektywności działania oraz ocenę w skali obowiązującej na Uczelni (bardzo dobry, dobry plus, dobry, dostateczny plus, dostateczny, niedostateczny).
Zaliczenie praktyki z wpisem do karty zaliczeń nastąpi po przeanalizowaniu
wszystkich uzupełnionych dokumentów potwierdzających odbycie każdego etapu praktyki tj. opinie o przebiegu praktyk, wzory konspektów, dzienniczki praktyk itp..
Student powinien dostarczyć je opiekunowi praktyk wyznaczonemu przez Uczelnię. Opinie o przebiegu praktyki praktykanta pozostają w dokumentacji studenta na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK w Toruniu.
7. UWAGA !!! Każdy etap praktyki /w każdym semestrze/ jest rozliczany osobno - konieczne jest dostarczenie ww. dokumentów zgodnie z terminami wynikającymi z organizacji roku akademickiego.
Student zobowiązany jest do rozliczenia ostatniego etapu praktyki najpóźniej do końca kwietnia w roku akademickim, w którym kończyć będzie studia I stopnia tj. do 30. IV.2009 r.
Załącznik 1. Wzór harmonogramu praktyki
L.P. |
Zakres przykładowych czynności |
Data i liczba godzin |
1. |
Zapoznanie z dokumentacją i organizacją szkoły |
|
2. |
Hospitowanie lekcji/zajęć |
|
3. |
Prowadzenie lekcji/zajęć |
|
4. |
Pełnienie dyżurów |
|
5. |
Udział w zajęciach pozalekcyjnych |
|
6. |
Uczestnictwo w posiedzeniu Rady Pedagogicznej |
|
7. |
Uczestnictwo w spotkaniach z rodzicami |
|
8. |
Opracowywanie konspektów |
|
9. |
Autoewaluacja i krótka refleksja w formie pisemnej |
|
10. |
…………………………………………………. |
|
11. |
…………………………………………………. |
|
12. |
…………………………………………………. |
|
13. |
………………………………………………….. |
|
Załącznik 2. Wzór notatki z hospitowanych zajęć, lekcji
Data, klasa/ rodzaj zajęcia, imię i nazwisko prowadzącego zajęcia, lekcję
Zapis tematu i celów lekcji, zajęć,
Metody i formy pracy,
Stosowanie na lekcjach środki dydaktyczne,
Przebieg zajęć, lekcji,
Uwagi hospitującego dotyczące m.in.: przebiegu lekcji, zajęcia, organizacji,
aktywności uczniów, realizacji celów, doboru metod i środków dydaktycznych, sposobów oceniania uczniów, pytań stawianych na zajęciach, lekcji przez nauczyciela - wychowawcę i uczniów, sposobów wykorzystania dzienniczków ucznia, sposobów oceniania uczniów, sposobów rozwiązywania trudnych sytuacji dydaktyczno-wychowawczych w klasie, działań terapeutycznych podejmowanych przez nauczyciela w stosunku do dzieci z trudnościami wychowawczymi i w nauce.
Załącznik 3.
Imię i nazwisko praktykanta ……………………………………….. Adres placówki (pełen) …………………………………………….. ………………………………………………………………………. Data rozpoczęcia praktyki …………………………………………
Data i pieczątka placówki Podpis Kierownika placówki |
Załącznik 4. Opinia o przebiegu praktyki pedagogicznej
Imię i nazwisko studenta ………………………………………..
Termin odbycia praktyki ……………………………………..
Nazwisko i imię nauczyciela-opiekuna ……………………………….
Wykształcenie nauczyciela-opiekuna ……………………………………., staż pracy …………………………….., stopień awansu zawodowego ………………………….
Harmonogram praktyki
L.P. |
Zakres przykładowych czynności |
Data i liczba godzin |
1. |
Zapoznanie z dokumentacją i organizacją szkoły |
|
2. |
Hospitowanie lekcji/zajęć |
|
3. |
Prowadzenie lekcji/zajęć |
|
4. |
Pełnienie dyżurów |
|
5. |
Udział w zajęciach pozalekcyjnych |
|
6. |
Uczestnictwo w posiedzeniu Rady Pedagogicznej |
|
7. |
Uczestnictwo w spotkaniach z rodzicami |
|
8. |
Opracowywanie konspektów |
|
9. |
Autoewaluacja i krótka refleksja w formie pisemnej |
|
10. |
|
|
11. |
|
|
12. |
|
|
13. |
|
|
Ocena przygotowania merytorycznego studenta z zakresu przedmiotu pedagogika szkolna (skala ocen 2-5)
Ocena przygotowania metodycznego do zajęć, lekcji (skala: słabo, średnio, dobrze, bardzo dobrze)
a/ umiejętności formułowania celów …………………………………………….……
b/ umiejętności doboru i wykorzystania metod oraz środków dydaktycznych ………..
c/ kompetencje w zakresie oceniania uczniów …………………………………………
Poziom zaangażowania osobistego w przygotowaniu i przeprowadzeniu zajęć, lekcji (słaby, średni, dobry, bardzo dobry):
a/ lekcyjnych ……………………
b/ pozalekcyjnych ……………..
Postawa w trakcie praktyki (skala: słaba, średnia, dobra, bardzo dobra)
a/ obowiązkowość praktykanta ……………..
b/ odpowiedzialność praktykanta ……………
c/ kreatywność praktykanta …………………
d/ umiejętność autoewaluacji ……………….
e/ umiejętność refleksji ……………………..
Umiejętność nawiązywania kontaktów (skala: słaba, średnia, dobra, bardzo dobra)
a/ z młodzieżą (gotowość do współpracy, życzliwość, umiejętność empatii, kultura osobista itp.) ……………………………………………………………………………
b/ z gronem pedagogicznym (umiejętność korzystania z doświadczeń innych, gotowość do współpracy, itp.) ………………………………………………………………………..
Ogólna ocena praktyki (skala ocen: 5, 4+, 4, 3+, 3, 2) ……………………………..
Dodatkowe uwagi:
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
podpis nauczyciela-opiekuna podpis Dyrektora szkoły
Wszelkie pytania dotyczące praktyk proszę kierować na adres marietta@uni.torun.pl tel. sł. (056) 61-14- 847, p.45 ul. Asnyka 2a, dyżur - poniedziałek: 12.00-13.30
Opiekun praktyk
mgr Marietta Żubkowska