Żeliwo i staliwo, Studia, SEMESTR 1, NOM


Żeliwo - stop odlewniczy żelaza z węglem zawierający 2-4% węgla (w postaci cementytu lub grafitu). W żeliwie pojawiają się również inne pierwiastki stopowe tj. krzem, mangan, fosfor, siarka i inne, które polepszenia własności wytrzymałościowe. Żeliwo charakteryzuje się niską temperaturą topnienia oraz niskim kosztem produkcji, a po zastygnięciu cechuje się dużą wytrzymałością i obrabialnością co sprawia że żeliwo zalicza się do najpowszechniej stosowanych materiałów odlewniczych w budowie maszyn.

Żeliwo dzieli się na stopowe oraz niestopowe.

W zależności od postaci, w jakiej występuje węgiel, rozróżnia się żeliwa:

Żeliwo szare - to żeliwo, w którym część węgla występuje pod postacią wolną, czyli grafitu. Uznawane za żeliwo wyższej jakości, jest bardziej ciągliwe, łatwiej obrabialne, charakteryzuje się dobrą lejnością i posiada mniejszy skurcz odlewniczy - (rzędu 1,0%), niż żeliwo białe. Cechuje się struktury osnowy: ferrytyczną, ferrytyczno-perlityczną oraz perlityczną. Żeliwa szare niestopowe dzielimy na szare: zwykłe, modyfikowane oraz sferoidalne.

Żeliwa szare zwykłe - posiada osnowę ferrytyczną. Charakteryzuje się niską wytrzymałością, słabą odpornością na zużycie ścierne oraz dobrą skrawalnością. Twardość i wytrzymałość żeliwa szarego zwiększa się w miarę zwiększania udziału perlitu w strukturze.

Zalety:

Wady:

Żeliwa szare modyfikowane - Modyfikowanie jest podstawowym zabiegiem w procesie wytwarzania wysokojakościowego żeliwa szarego. Żeliwo modyfikowane, podobnie jak żeliwo szare zwykłe, wykazuje bardzo niskie własności plastyczne. Najkorzystniejsze własności ma żeliwo modyfikowane o osnowie perlitycznej.

Żeliwa szare sferoidalne - Żeliwo sferoidalne w odróżnieniu od pozostałych grup żeliw szarych posiada bardzo dobre własności wytrzymałościowe i plastyczne oraz przejawia znacznie mniejszą skłonność od koncentracji naprężeń, dzięki kulistej postaci grafitu.

Zalety:

Wady:

Żeliwo białe - jest żeliwem nie zawierającym grafitu, w którym cały węgiel występuje w postaci związanej. Struktura żeliwa białego stanowi ledeburyt przemieniony, cementyt pierwotny oraz perlit. Ze względu na bardzo dużą kruchość i złą skrawalność żeliwa białe nie znalazły bezpośredniego zastosowania, chociaż stanowią produkt do wytwarzania żeliw ciągliwych.

Żeliwo połowiczne - W żeliwie połowicznym węgiel występuje zarówno w formie związanej - jako cementyt pierwotny w ledeburycie, jak i w postaci wolnej jako grafit. Żeliwo połowiczne posiada najczęściej strukturę złożoną z grafitu, perlitu i ledeburytu przemienionego. Strukturę żeliwa połowicznego można spotkać w odlewach z żeliwa szarego zabielonych powierzchniowo w celu zwiększenia odporności powierzchni odlewu na ścieranie. Struktura żeliwa połowicznego występuje wtedy w warstwie przejściowej pomiędzy powierzchnią o strukturze żeliwa białego, a rdzeniem o strukturze żeliwa szarego. Twardość żeliwa połowicznego waha się w granicach od ok. 240 HB do ok.400 HB.

Żeliwa stopowe - są stosowane tylko na odlewy bardziej odpowiedzialne, pracujące w specjalnie ciężkich warunkach . Od żeliw stopowych wymaga się własności specjalnych takich jak: odporność na korozję, odporność na wysoką temperaturę, odporność na ścieranie, zwiększenie własności mechanicznych, polepszenie własności fizycznych np. magnetycznych lub elektrycznych. Wyróżniamy żeliwa stopowe: aluminiowe; chromowe; krzemowe; manganowe; miedziowe; molibdenowe; niklowe; tytanowe; wanadowe oraz ich połączenia.

Stal - stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, plastycznie i cieplnie obrabialny o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11%. Jest to graniczna, możliwa ilość węgla, która jest w stanie rozpuścić się w żelazie. Stal wykorzystywana jest do produkcji wielu produktów i półproduktów powszechnego użycia.

Do pożądanych składników stopowych zalicza się głównie metale (chrom, nikiel, mangan, wolfram, miedź, molibden, tytan). Pierwiastki takie jak tlen, azot, siarka oraz wtrącenia niemetaliczne, głównie tlenków siarki, fosforu zwane są zanieczyszczeniami.

Stal dzielimy na:

Stale stopowe dzielimy na poszczególne grupy:

Stale niestopowe ze względu na klasy jakości dzielimy na:

Ze względu na klasy jakości stale stopowe dzielimy na:

Stale stopowe nierdzewne - do klasy stali nierdzewnych należą stale zawierające co najmniej 10,5% Cr oraz co najwyżej 1,2% C.

Stale nierdzewne dzielone są na:



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Korozja zanurzeniowa, Studia, SEMESTR 1, NOM
zadania.prezen, Studia, SEMESTR 3, NOM, struktury i właściwości stopów miedzi - prezentacja
Documents and SettingsVincMoje dokumentyKorozja, Studia, SEMESTR 1, NOM
ściąga poprawka, Studia, SEMESTR 1, NOM
Rzeczywista struktura metali, Studia, SEMESTR 1, NOM
Analiza termiczna w zastosowaniu do wyznaczania wykresu równowagi fazowej, Studia, SEMESTR 1, NOM
ściąga mokroskopy, Studia, SEMESTR 1, NOM
Sciaga - PNOM 1 sem, Studia, SEMESTR 1, NOM
Polimery, Studia, SEMESTR 1, NOM
mowa stopy miedzi, Studia, SEMESTR 3, NOM
Sci, Studia, SEMESTR 1, NOM
mowa, Studia, SEMESTR 3, NOM, struktury i właściwości stopów miedzi - prezentacja, prezentacja sokol
Fe-C, Studia, SEMESTR 1, NOM
rozwiązanie, Studia, SEMESTR 3, NOM, struktury i właściwości stopów miedzi - prezentacja
zadanie stopy miedzi1, Studia, SEMESTR 3, NOM
nom - metale, Studia, SEMESTR 1, NOM
Szkła metaliczne, Studia, SEMESTR 1, NOM

więcej podobnych podstron