"Stres to nieswoista reakcja organizmu na wymagającą sytuację.„ - Hans Selye

„Bez stresu nie byłoby życia” - Hans Selye

Wg. H. Selye'a stres to niespecyficzna reakcja adaptacyjna organizmu w odpowiedzi na zmiany zachodzące w środowisku, na działanie stresorów. U podłoża stresu leżą mechanizmy fizjologiczne mobilizujące organizm do działania, które przywróci stan równowagi.

Seyle postawił tezę, że stres jest normalną reakcją organizmu i jest w pewnym stopniu niezbędny do życia a brak reakcji stresowej organizmu oznacza śmierć.

Objawy stresu. Po czym poznasz, że jesteś w stresie?

Jak na stres reaguje organizm?

• przyspieszony oddech

•      podwyższone tętno

• suchość w ustach

• pocenie się

• drżenie rąk

• bóle głowy, zawroty głowy

• brak energii, uczucie zmęczenia

• bóle w klatce piersiowej

• nadwrażliwość na bodźce

• silne napięcie mięśni

• utrata apetytu lub nadmierny apetyt

• biegunka

• wysypka

Jak zachowuje się człowiek w stresie?

• ma nerwowe ruchy      

•  ma spowolniałe reakcje

•  unika kontaktów z ludźmi

• nieoczekiwanie wybucha płaczem

• prowokuje konflikty z innymi

• jest niecierpliwy w działaniu

• objada się lub bardzo mało je

Jak działa umysł człowieka w stresie?

• uczucie pustki w głowie

• osłabienie pamięci i koncentracji uwagi

• obniżenie efektywności myślenia

• spowolnienie tempa pracy intelektualnej

• trudności w podejmowaniu decyzji

Co czuje i jak myśli człowiek w stresie?

• czuje się zmęczony, przygnębiony

• czuje niepokój, lęk

• myśli pesymistycznie

• myśli źle, krytycznie o sobie

• czuje się bezsilny,

• ma poczucie braku kontroli nad swymi działaniami, braku wpływu

• nie ma chęci do życia i poczucia satysfakcji z tego, co robi

• jest labilny emocjonalnie

Fazy stresu

• faza mobilizacji (stadium reakcji alarmowej)

• faza adaptacji (stadium odporności)

• faza destrukcji (stadium wyczerpania)

Czynniki wywołujące stres

zewnętrzne

• presja środowiska

• złe warunki pracy

• przytłaczająca ilość zajęć

• zmiana szkoły, pracy lub mieszkania

• monotonia pracy

wewnętrzne

• nierealistyczne oczekiwania

• kompleksy

• brak kwalifikacji do danej pracy

• brak poczucia kontroli

• nieodpowiednie nawyki

osoby, które lubią swoją pracę, są z niej zadowoleni lepiej znoszą stres nawet kiedy pracują pod presją czasu, mają bardzo odpowiedzialne zadania

osoby wykonujące stresującą pracę lepiej znoszą stres jeśli mają poczucie kontroli nad tym, co się dzieje w pracy

osoby mające wsparcie społeczne poza pracą, znajomych, rodzinę lepiej sobie radzą ze skutkami stresu

osoby twarde, przekonane, że mogą kontrować zewnętrzne warunki, wpływać na wiele rzeczy w swoim życiu lepiej znoszą stres niż ci, którzy uważają, że ich życiem rządzi los, przypadek

skutki stresu:

• stres powoduje choroby psychosomatyczne, osłabienie organizmu i większa zapadalność na różne choroby, czego skutkiem są zwolnienia chorobowe i nieobecność pracowników

• napięcie i labilność emocjonalna wywołane stresem mogą powodować konflikty między pracownikami i psuć atmosferę w pracy

• zmęczenie, osłabienie koncentracji zmniejsza wydajność pracowników i może powodować wypadki przy pracy

Stres to „określona relacja między osobą a otoczeniem, która oceniana jest przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi” - R. Lazarus

wyzwanie

ocena sytuacji

zagrożenie

Wzór zachowania A

- pewność siebie, nadmierna skłonność do rywalizacji, agresji, silna potrzeba uznania, silna potrzeba osiągnięć, silne poczucie odpowiedzialności, czujność, ciągły pośpiech, strach przed utratą czasu, wysoka potrzeba dominacji, mowa szybka, głośna, gwałtowna, przerywanie rozmówcy, ponaglanie go, gwałtowne reakcje na przeszkody

wypalenie zawodowe

• termin wprowadzony przez Herberta Freudenberga w 1974 r.

• oznacza utratę motywacji do działania, obniżenie efektywności i brak satysfakcji z wykonywanej dotychczas pracy

• Początkowo wypalenie odnoszono tylko do wyczerpania emocjonalnego osób zajmujących się zawodowo się pomocą innym. Obecnie uważa się, że każdy pracownik, niezależnie od wykonywanej pracy, może zostać dotknięty syndromem wypalenia zawodowego

Na syndrom wypalenia zawodowego składają się trzy odrębne symptomy:

• wyczerpanie emocjonalne jako brak wiary we własne siły

• deprecjonowanie i obojętność na potrzeby innych, poczucie bezsensu i cynizm

• nasilenie się negatywnej samooceny, lęk o przyszłość, poczucie krzywdy i winy

zaburzenia psychosomatyczne (ok. 60 schorzeń)

- choroby u podłoża których leżą czynniki psychiczne oraz takie, w których przebiegu istotna rola przypada czynnikom psychicznym, głównie emocjonalnym np.

- wrzodziejące zapalenie jelita grubego

- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

- jadłowstręt psychiczny - anorexia nerwosa

- dychawica oskrzelowa

- nadciśnienie tętnicze

- zawał mięśnia sercowego

• cukrzyca

- nadczynność gruczołu tarczowego

- niektóre choroby skóry

---