Laseroterapia
LASER - light amplification by stimulated emission of radiation;
„wzmocnienie światła poprzez wymuszoną emisję promieniowania”
Laseroterapia - stosunkowa młoda metoda leczenia, samodzielnie lub jako komponent kompleksowego leczenia włączony we wszystkie działy medycyny.
Medycyna laserowa: rozdział nauki medycznej, studiującej i stosującej w celach leczniczo-profilaktycznych i diagnostycznych promieniowanie laserowe o określonych parametrach.
Cechy promieniowania laserowego:
Prmieniowanie laserowe, powstające w warunkach sztucznych wykazuje szczególne właściwości, które różnią je pod względem fizycznym od zwykłego promieniowania widzialnego.
Światło białe jest sumą ogromnej ilości przypadkowych zjawisk spontanicznych, pochodzących z wielu różnych poziomów energetycznych powstających w różnym czasie i dających w efekcie wiązkę fotonów o bardzo różnych długościach fal, które rozprzestrzeniają się we wszystkich kierunkach w formie promieniowania niespójnego.
Natomiast wzbudzony układ atomowy poddany wymuszonej emisji promieniowania zewnętrznego, wytwarza promieniowanie o tej samej częstotliwości dający efekt promieniowania laserowego.
Wzmocnienie światła oparte jest na teorii kwantowej i zachodzi w momencie, kiedy na układ atomowy znajdujący się w stanie energetycznym wyższym od podstawowego, padnie kwant promieniowania zewnętrznego o odpowiedniej częstotliwości, który w efekcie wymusi emisję wielu ukierunkowanych fotonów o tej samej energii i o identycznych fazach. W wyniku emisji wymuszonej uzyskuje się wzmocnienie wiązki fotonów opuszczających układ atomowy.
Cechy promieniowania laserowego:
Monochromatyczność - jednobarwność - co związane jest z prawie jednakową długością fali znajdującej się w wiązce.
Spójność - koherencja - wynika z określonej zależności fazowej między promieniami wychodzącymi z różnych punktów źródła promieniowania oraz dowolnymi punktami jednego promienia.
Równoległość - laser jako źródło emituje wiązkę już równoległą.
Intensywność - wynika z powyższych cech promieniowania laserowego, jak również możliwość wytwarzania impulsu promieniowania o bardzo krótkim czasie trwania
Rodzaje laserów medycznych:
Lasery terapeutyczne są bardzo zróżnicowane pod względem technicznym, co wiąże się z przystosowaniem ich do wielu celów (od laserów stosowanych najczęściej w fizykoterapii do laserów stosowanych w różnych dziedzinach medycyny).
Różnią się przede wszystkim nieinwazyjnym lub inwazyjnym dostarczaniem promieniowania laserowego do miejsca, w które ma być ono dostarczane.
Wyróżnia się:
nieinwazyjną laseroterapię przezskórną i laseropunktórę
Lasery mające zastosowanie w diagnostyce (obrazowanie przepływu krwi w mikrokrążeniu za pomocą laserowego skanera dopplerowskiego oraz w diagnostyce i terapii fotodynamicznej nowotworów)
Inwazyjna laseroterapia wewnątrztkankowa (doprowadzenie światłowodu do tkanek, narządów i jam ciała oraz laserowe naświetlanie krwi wewnątrznaczyniowe i pozaustrojowe; lasery chirurgiczne - wykorzystujące efekt termiczny lub fotojonizacyjny)
Działanie terapeutyczne promieniowania laserowego:
wzrost syntezy DNA, RNA
Zwiększenie liczby mitochondriów, przyspieszenie procesów metabolicznych w komórce
Zwiększenie potencjału czynnościowego błon komórkowych
Zwiększenie lub zmniejszenie aktywności neuroprzekaźników (w zależności od zastsowanych parametrów)
Zwiększenie fagocytozy, wzrost aktywności i liczebności limfocytów
Zwiększenie odpływu limfy z miejsc objętych stanem zapalnym
Zwiększenie zawartości wapnia i gęstości beleczek kostnych
Zwiększenie aktywności pompy sodowo - potasowej
Wzrost poziomu endorfin
Wskazania do biostymulacji laserowej:
Zmiany zwyrodnieniowe stawów kończyn i stawów kręgosłupa
Trudno gojące się rany i owrzodzenia
Dna moczanowa
Przewlekłe i podostre stany zapalne tkanek miękkich i tkanek okołostawowych
Utrudnione zrastanie się kości
Nerwobóle
Mięśniobóle
Stany po urazach narządu ruchu
Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennnej
Zapalenie zatok ostre i przewlekłe
Ostroga piętowa
Porażenie nerwu twarzowego
Zespół cieśni nadgarstka
Przeciwwskazania do biostymulacji laserowej:
Nowotwory
Czynna gruźlica
Ciąża
Padaczka
Nadczynność tarczycy
Rozrusznik serca i inne implanty elektroniczne
Naświetlanie gruczołów wydzielania wewnętrznego i galek ocznych
Zasady dawkowania promieniowania laserowego:
Dawka: (określana także jako natężenie, ilość energii wypromieniowanej na jednostkę powierzchni, gęstość energii)
- stan ostry: 0.1 - 3 J/cm²
- stan podostry: 3 - 6 J/cm²
- stan przewlekły: 6 - 9 - 12 J/cm²
Ogólna dawka nie powinna przekroczyć 200J !!!
U dzieci i ludzi w podeszłym wieku zmniejsza się dawkę o 30 - 60% !!!
Długość fali:
500 - 760 nm - promieniowanie czerwone płytkie - ma zastosowanie w naświetlaniu skóry i sluzówki
800 - 950 nm - promieniowanie podczerwone głęboka penetracja - stosowana do naświetlania tkanek głębiej położonych
Częstotliwość:
- Najczęściej w granicach 3 000 Hz
W stanach ostrych niższe częstotliwości
W stanach przewlekłych wyższe
Moc:
-Sonda czerwona: 30 - 60 W
Sonda podczerwona: 50 100 200 300 400 - 500 Hz
Moc lasera ma ścisły związek z czasem zabiegu im większa moc tym krótszy czas.
Powierzchnia:
W ciągu jednego dnia nie większa niż 400 - 500 cm² podzielona na pola o powierzchni 80 cm².
Podczas naświetlania punktów spustowych przyjmuje się 1 cm² na punkt.
Metody wykonywania laseroterapii:
Metoda bezkontaktowa - odległość sondy od ciała pacjenta 5 - 10mm (nie wymaga przygotowania pola zabiegowego - wada straty energii)
Metoda kontaktowa - bezpośredni kontakt głowicy z ciałem pacjenta (wymaga odtłuszczenia skóry pacjenta - zaleta ograniczenie strat energii)
Metoda kontaktowa z uciskiem - zwiększa penetrację promieniowania
Dziobanie - stosowane w leczeniu obrzęków
Głowica laserowa zawsze powinna być ustawiona pod katem prostym w stosunku do pola zabiegowego!!!!
Techniki stymulacji laserowej:
Technika stabilna - wykonywana przy nieruchomym ustawieniu źródła promieniowania nad polem zabiegowym (stosowana na punkty spustowe, motoryczne i akupunkturowe).
Technika labilna - polega na przesuwaniu głowicy nad wybranym miejscem (przemiatanie ręczne bądź automatyczne skaning).