Temat 1
Podać i krótko opisać trzy rodzaje błędów pomiarowych
( wymienić je, podać czym mogą być one spowodobane I jak ich uniknąć)
1. Błędy pomiarowe
Ograniczona dokładność narzędzia pomiarowego powoduje, że wskazanie narzędzia różni się od wartości prawdziwej wielkości mierzonej. Różnicę między tymi wartościami nazywa się błędem pomiaru.
Błędy dzielimy na:
- Błędy względne i bezwzględne
Błąd bezwzględny D jest różnicą miedzy wynikiem pomiaru x a wartością prawdziwą
wielkości mierzonej v, czyli D= x-v
Błąd bezwzględny D, zawsze wyrażany w jednostkach wielkości mierzonej, ma konkretny znak: plus (+) lub minus (-).
Wartość prawdziwa v jest w praktyce nieznana. W pomiarach można ją zastąpić względnie dokładnym przybliżeniem, tzn. wartością poprawną xp, otrzymaną za pomocą wzorcowego narzędzia pomiarowego.
Błąd bezwzględny D, lecz ze znakiem przeciwnym , nazywa się poprawką
p = - D
Dodając algebraicznie poprawkę p do wartości x uzyskanej z pomiarów, otrzymuje
się wynik poprawiony, równy wartości poprawnej xp = x + p
Błąd względny d jest to stosunek błędu bezwzględny D do wielkości mierzonej v, czyli
lub wyrażonego w procentach
Ponieważ D << x, v » xp » x, wiec przy obliczeniu stosuje się przybliżenie
Błąd względny umożliwia porównanie dokładności przyrządów pomiarowych różnych typów o różnych zakresach.
Błędy pomiarowe są to błędy , które przy wielu pomiarach tej samej wartości określonej wielkości ,wykonanych w tych samych warunkach , są stałe lub zmieniają się wg określonego prawa wraz ze zmianą warunków.
Błędy systematyczne stałe mają tę samą wartość i znak przy każdym pomiarze. Powstają np. przy użyciu narzędzi pomiarowych w warunkach różnych od warunków.
Błędy systematyczne
Błędy systematyczne są to błędy, które przy wielu pomiarach tej samej wartości określonej wielkości, wykonywanych w tych samych warunkach, są stałe lub zmieniają się wg określonego prawa wraz ze zmianą warunków. Błędy systematyczne stałe mają tą sama wartość i znak przy każdym pomiarze. Powstają np. przy użyciu narzędzi pomiarowych w warunkach różnych od warunków odniesienia , przy użyciu miernika z przesuniętym położeniem zerowym lub błędnie wykonaną podziałką. Błędy systematyczne zmienne maja różne wartości w funkcji czasu lub w funkcji innej wielkości (np. mierzonej). Na przykład mierzony prąd nagrzewa sprężyny wytwarzające moment zwrotny miernika, a to powoduje wzrost wychylenia wskazówki tego miernika. Wykrycie błędów systematycznych jest bardzo trudne. Wielokrotne powtarzanie pomiarów nie umożliwia ich wykrycia ani wyeliminowania.
Istnienie błędów systematycznych można stwierdzić w wyniku;
zastosowania innej metody pomiarowej
zastosowanie innego narzędzia pomiarowego.
Pomiar kilkoma narzędziami
sprawdzenie dokładnośći przyrządów
Błędy przypadkowe
Błędy przypadkowe są to błędy zmieniające się w sposób nieprzewidywalny (losowy), zarówno co do znaku, jak i wartości bezwzględnej , przy powtarzaniu pomiarów tej samej wielkości mierzonej w warunkach praktycznie niezmiennych.
Błędów przypadkowych nie można usunąć z wyników pomiarów przez dodanie poprawek , ponieważ wartości tych poprawek są niezmienne. Na podstawie serii pomiarów i rachunku prawdopodobieństwa ustala się granice w których znajdują się błędy przypadkowe ( przedział niepewności końcowego wyniku pomiaru).
Metody eliminacji błędu;
dokonanie wielu pomiarów
staranność dokonywania pomiaru
Błędy nadmierne
Błędy nadmierne są to błędy wynikające z nieprawidłowego wykonania pomiarów np. z użycia uszkodzonego przyrządu, omyłkowo włączonego zakresu pomiarowego, omyłkowego odczytania wyniku. Wyniki pomiarowe obarczone błędami nadmiernymi na ogół nie są uwzględniane przy obliczaniu końcowego wyniku pomiaru.
Metody eliminacji błędu;
stosowanie kilku przyrządów pomiarowych
dokładne dokonywanie pomiarów
sprawdzanie przyrządów pomiarowych