Trasowanie sa to czynności wyznaczania na powierzchni półwyrobu środków i okręgów kół, osi symetrii, obrysu naddatków obróbczych i wykreslanie rozwinięć konstrukcjii według wymiarów podanych na rysunkach warsztatowych przed obróbką. Wyróżnia się trasowanie płaskie(na płaszczyźnie) i przestrzenne. Technika Trasowania: przed tras. sprawdzamy jakość i stan materiału przeznaczonego do trasowania zwracając uwagę na porowatość , skrzywienia, pęknięcia. Nastpęnie nalezy oczyścic dokładnie materiał i sprawdzić ponownie jego stan, sprawdzić wymiary materiału, sprawdzić prawidłowość nadatności na obróbkę, pomalowac materiał w celu zwiększenia wydatności trasowanych powierzchni. Do malowania dużych nieobrobionych przedmiotów stosuje się kredę rozdrobnioną w wodzie z dodatkiem oleju lnianego, natomaist przedmioty stalowe lub żeliwne obrobione maluje się wodnym roztworem siarczanu miedzi. Podstawa (baza)nazywane sa punkt, oś lub płaszczyzna, od których odmierza się wymiary na przedmiocie. Podstawą moga być dwie osie, dwa obrobione boki, jeden obrobiony bok i prostopadle do niego oś symetrii. Narzędzia do trasowania:rysik, suwmiarka traserska, znacznik, punktak, cyrkle traserskie, liniał traserski, kątownik ze stopka, płyta traserska, środkownik.
Piłowanie ma na celu skrawanie z powierzchni obrabianego metalu cienkiej warstwy o grubości od 0.05 do 1 mm za pomocą pilnika. Powstające przy tym drobne wiórki metalu nazywają się opiłkami. Na roboczej powierzchni pilnikami są nacięte zęby nachylone w jedną stronę i rozstawione ukośnie lub falisto względem osi pilnika. Pilniki oznacza się symbolem RP i dużą literą oznaczającą rodzaj pilnika (np. RPZ - pilnik zdzierak). Kształty pilników przedstawiono od liczby nacięć rozróżnia się według normy PN 56/M-64580 następujące numery i nazwy pilników : 0 - zdzieraki 1 - równiki 2 - pół gładziki 3 - gładzik 4 - podwójne gładziki 5 - jedwabniki Liczba nacięć zależy również od długości pilnika (zmniejsza się ze wzrostem długości). Bardzo drobne nacięcie mają małe pilniki bez rękojeści zwane iglikami. Przy piłowaniu mechanicznym mechanicznym są stosowane specjalne pilniki na przykład pilniki tarczowe o nacięciu falistym lub promieniwym i pilniki pierścieniowe o napięci falistym. Pilniki takie są zamocowane na wrzecionach pilniarek, które wprawiają pilnik w ruch obrotowy. Podziałka zębów waha się od 0,2 do 0,16 mm dla jedwabników, od 0,3 do 0,25 mm dla gładzików, od 0,7 do 0,38 mm dla równików i od 2,5 do 0,8 mm dla zdzieraków. Oprócz wymienionych stosowane są również pilniki o przerwach między zębowych zwane tarnikami i rzadziej pilnikami o przekroju trójkątnym z małym kątem wierzchołkowym zwane pilnikami nożowymi. Pilniki są wykonywane ze stali węglowej narzędziowej N12E. Dobór pilników zależy od rodzaju piłowania, rodzaju roboty i materiału obrabianego. Pilniki płaski zdzieraki stosujemy do wstępnego piłowania twardej powłoki dużych przedmiotów na przykład. Odlewów, dużych odkuwek i rur itp. Pilniki płaskie równiaki stosujemy do piłowania wstępnego płaszczyzn. Pół gładziki i gładziki płaskie stosujemy do wygładzania płaszczyzn, a jedwabniki płaskie - do robót drobnych. Pilniki płaskie są równiż stosowane do piłowania powierzchni krzywych i sferycznych Pilniki Kwadratowe są stosowane do piłowania otworów prostokątnych i kwadratowych. Zależnie od rodzaju obróbki stosujemy bądź równiaki (obróbka wstępna, bądź gładziki (obróbka wykańczająca). Pilniki trójkątne stosujemy do piłowania otworów trójkątnych płaszczyzn zbiegających się pod ostrym kątem oraz do ostrzenia pił. Pilniki trójkątne o małym kącie nachylenia boków służą do piłowania wykrojów w postaci tzw. jaskółczego ogona. Pilniki mieczowe o przekroju rąbowym służą do piłowania różnych zarysów przedmiotów bardziej skomplikowanych, a pilniki nożowe do piłowania Wąskich rowków i krawędzi ostrych kątów. Pilniki Owalne - służą do piłowania otworów owalnych główek kluczy itp., pilniki soczewkowe i pół okrągłe do powierzchni krzywych i wklęsłych, a pilniki okrągłe do otworów okrągłych i pół okrągłych. W zależności od rodzaju obróbki stosujemy bądź pilniki równiaki, bądź pilniki gładziki, natomiast do precyzyjnego wykończenia powierzchni jedwabniki a do drobnych robót - iglaki. Długości pilników dobieramy w zależności od wielkości przedmiotu piłowanego.
|
Gięcie - rodzaj technologii obróbki materiałów (najczęściej metalowych) polegający na trwałej zmianie krzywizn przedmiotu obrabianego. Jeżeli w wyniku tej obróbki otrzymuje się przedmiot zakrzywiony to mówimy o wyginaniu. Jeżeli gięcie powoduje wyprostowanie obrabianego nateriału to mówi się o prostowaniu. Odmianą wyginania jest zwijanie.
Cięcie - proces technologiczny stosowany najczęściej w obróbce materiałów metalowych polegający na wytworzeniu takiego stanu naprężenia w żądanym miejscu aby nastąpiło w nim pęknięcie obrabianego materiału, poprzedzone zazwyczaj odkształceniem plastycznym.
6. Wiercenie
6.1. Wiadomości ogólne.
Wiercenie stosowane jest przy wykonywaniu otworów narzędziami nazywanymi wiertłami-ruch główny jest tu obrotowym, zaś ruchem posuwowym-prostoliniowy. Wiercenie należy do najczęściej stosowanych sposobów obróbki. W zależności od położenia osi wykonywanego otworu rozróżnia się wiercenie: pionowe, realizowane na większości odmian wiertarek; ruch główny oraz posuwowy wykonuje wiertło, poziome, realizowane na tokarkach, wytaczarko-frezarkach oraz wiertarkach do głębokich otworów; w przypadku wiercenia na tokarkach ruch główny wykonuje przedmiot obrabiany, a ruch posuwowy wiertło. Ze względu na długość czynnych krawędzi skrawających wierteł, rozróżniane są: wiercenie w pełnym materiale, podczas którego krawędzie skrawające wiertła pracują całą swą długością, powiercanie, podczas którego krawędzie skrawające wiertła pracują tylko częścią swej długości. W zależności od ilorazu głębokości (l) i średnicy (d) otworu, rozróżnić można: wiercenie normalnych otworów (l/d≤5), wiercenie głębokich otworów, podczas którego głębokość otworu jest wielokrotnie większa od jego średnicy. Ponadto wiercenie można podzielić na: przelotowe i nieprzelotowe.
6.2 Klasyfikacja wiertarek.
Wiertarki są przeznaczone do obróbki otworów; wykonuje się na nich najczęściej wiercenie, pogłębianie, rozwiercanie oraz nacinanie gwintów wewnętrznych-gwintownikami. Na niektórych wiertarkach specjalizowanych i specjalnych (np. wiertarki do głębokich otworów) można wykonywać również inne zabiegi, np. toczenie. Rozróżnia się: wiertarki stołowe-obróbka otworów o niewielkich średnicach d<15 mm w małych przedmiotach, wiertarki słupowe- obróbka otworów o średnicach d<25 mm w przedmiotach o małej i średniej wielkości, wiertarki kadłubowe- obróbka otworów o średnicach d<40 mm w przedmiotach o małej i średniej wielkości. wiertarki promieniowe- obróbka otworów o średnicach d<63 mm w dużych i ciężkich przedmiotach, wiertarki rewolwerowe- wyposażone w głowice rewolwerowe umożliwiające mocowanie większej liczby narzędzi, wiertarki wielowrzecionowe- wyposażone w głowice wrzecionowe umożliwiające jednoczesną pracę wielu wrzecion, wiertarki do głębokich otworów.
6.3. Wiertła
W zależności od konstrukcji rozróżnia się wiertła: kręte- należą do najczęściej stosowanych. Mają dwa ostrza rozmieszczone na stożkowej części skrawającej, a także dwa rowki, służące do odprowadzania wiórów. Są prowadzone- w wykonanym otworze-za pomocą dwu łysinek, rozmieszczonych na walcowej powierzchni prowadzącej. piórkowe- ich część robocza ma kształt płytki, natomiast część chwytowa może być walcowa lub stożkowa. Ostrza wierteł piórkowych są wykonywane ze stali szybkotnących lub z węglików spiekanych. Wiertła te są stosowane do wykonywania otworów o niewielkich średnicach i głębokościach. Są również stosowane do wykonywania otworów kształtowych i niekiedy do głębokich otworów. do głębokich otworów- ze względu na przekrój wykonywanego nimi otworu, dzieli się na: 1. wiertła do otworów pełnych, przetwarzające na wiór cały materiał wierconego otworu, 2. wiertła trepanacyjne ( rurowe), wykonujące otwór o kształcie pierścienia. różne- do tego rodzaju wierteł zaliczane są: 1. nawiertaki, używane do wykonywania nakiełków w przedmiotach, które będą następnie obrabiane toczeniem, 2. wiertła składane, których konstrukcja umożliwia wymianę części roboczej.
|
Rozwiercanie - to kolejny etap obróbki otworu wykonanego wiertłem w celu uzyskania dużej dokładności wymiarowej oraz chropowatości powierzchni lub w celu otrzymania otworu stożkowego.
Do rozwiercania używa się rozwiertaków, które dzieli się na:
Są to narzędzia wieloostrzowe z zębami prostymi lub śrubowymi na części roboczej w liczbie 3-12. Podziałka zębów jest nierównomierna - większa dokładność obrabianego otworu. W zależności od kształtu otworu wyróżniamy rozwiertaki:
Gwintowanie, kształtowanie gwintów zewnętrznych i wewnętrznych na drodze obróbki skrawaniem lub obróbki plastycznej. Gwintowanie ręczne wykonuje się za pomocą narzynek (gwintowanie zewnętrzne), gwintowników (gwintowanie wewnętrzne) oraz gwinciarek.
Skocz do: nawigacji, szukaj
Nitowane elementy mostu kolejowego z końca XIX w.
Nitowanie metoda stałego (nierozłącznego) łączenia kilku części za pomocą nitów zwykle w postaci trzpieni walcowych z łbami. Przez długi czas była to najważniejsza metoda łączenia metalowych elementów konstrukcyjnych. W większości sytuacji, z uwagi na prostszą technologię wykonywania, współcześnie połączenia nitowe zostały wyparte przez połączenia spawane i zgrzewane. Wciąż nitowanie stosuje się do łączenia ze sobą blach, taśmowników oraz kształtowników stalowych, dźwigarów, wsporników, wiązarów a także do nierozłącznych połączeń różnych części maszyn i przedmiotów. Przy nitowaniu zakładkowym (gdy arkusze blachy zawinięte są na krawędziach) i przy dużej gęstości nitów, można uzyskać wysoką szczelność połączenia. Pozwala to na stosowanie nitów przy budowie różnego rodzaju zbiorników, także ciśnieniowych.
Rodzaje połączeń nitowych [edytuj]
zwykłe, kiedy obydwa łby nitu występują ponad powierzchnię nitowanych części
kryte, kiedy łby nitów są schowane równo z powierzchnią łączonych części. Ponieważ ten typ nitowania ma gorsze właściwości wytrzymałościowe bywa stosowany tylko ostateczności.
Nit i stosowanie [edytuj]
Przedstawianie połączeń nitowych w rysunku technicznym maszynowym (II i III stopień uproszczenia)
Nit w swej wyjściowej formie składa się z główki (1) i trzonu (szyjki) (2). Umieszczony w otworze w łączonych elementach zostaje zakuty (zamknięty) przez spęczanie trzpienia, tworząc zakuwkę (3). Zamykanie nitu przeprowadza nitowacz (robotnik) ręcznie, przy pomocy młotka ręcznego lub pneumatycznego, ręcznej nitownicy (kształtującej zakuwkę) lub nitownicy maszynowej. Do nitowania ręcznego stosujemy: młotek ślusarski, wspornik do łba nitu, dociskacz do uszczelnienia nitowania oraz zakuwnik do uformowania zakuwki.
Nity niewielkich rozmiarów można zakuwać na zimno. Większe i w bardziej odpowiedzialnych konstrukcjach zakuwa się na gorąco.
Długość trzpienia nitowanego powinna być równa sumie grubości obu łączonych elementów, powiększonej o długość trzpienia, przeznaczoną do uformowania zakuwki.
Otwory do nitów są albo wiercone, albo przebijane na specjalnych tłoczarkach; otwory wiercone mają kształt walcowy, a przebijane stożkowy. Powierzchnie otworów zarówno wierconych jak i przebijanych wyrównuje się rozwiertakiem-zdzierakiem. Zewnętrzne brzegi otworów nawierca się tak, aby umożliwić tworzenie się szyjek pod łbami nitów. Szyjka przejściowe zapewniają większą wytrzymałość połączenia.
Właściwości połączenia nitowego [edytuj]
Wprawdzie połączenie nitowe jest przynajmniej częściowo połączeniem ciernym, to obliczenia wytrzymałościowe połączeń nitowych dokonuję się zakładając, że to nit lub ich grupa przenosi całe obciążenie. Nity najczęściej pracują na rozciągane lub na ścinane i te warunki konstruktor musi uwzględnić projektując połączenie nitowe.
http://www.eszkola.ovh.org/Obrobka%20reczna.htm
Wyszukiwarka