NAUKA, WIEDZA

Nauka- to dziedzina wiedzy oraz działalność zmierzająca do poznania człowieka; zajmuje się zjawiskami i prawami przyrody, oraz wyjaśnia ich istnienie i działanie.

Wiedza naukowa- powstaje w toku badań podstawowych tzn. usystematyzowanych obserwacji zjawisk naturalnych i powodowanych przez człowieka w celu rozszerzenia granic ludzkiego poznania.

Wiedza praktyczna- powstaje w toku badań stosowanych ,tj takich ,które ukierunkowane są na osiągnięcie ściśle określonych celów praktycznych.

NAUKA

Klasyczna wg metod poznania wg przedmiotu zainteresowania

- nauki teoretyczne - dedukcyjne - humanistyczne (społeczne)

(podstawowe) - indukcyjne(doświadczalne) - przyrodnicze (techniczne)

- praktyczne (stosowane)

Technika- wszelka działalność człowieka, obejmuje przedmioty techniczne oraz reguły techniczne wyznaczające celowo- racjonalne sposoby zachowania się przedmiotu działania.

Technika- dziedzina(obszar) nauki i działalności zajmująca się wykorzystaniem praw natury do budowy i eksploatacji układów (artefaktów) wymyślonych przez człowieka (maszyny, narzędzia) oraz odkrywaniem i wykorzystywaniem źródeł energii i surowców.

Technika- wiedza o sposobach operowania materią, o właściwościach środków technicznych, stanowiąca podstawę działania na układach materialnych.

PODZAŁ TECHNIKI

1. Klasyczny- oparty na podziale nauk fizycznych :

- mechanika

- elektrotechnika

-chemia

- optyka

- akustyka itp.

b) problemowy- wg dziedzin zastosowania:

-budowa maszyn

-elektrotechnika

- chemia

- budownictwo

- górnictwo

- materiałoznawstwo

- informatyka

3. Proceduralny- wg stosowanych reguł:

- racjonalnego wyboru( strategie)

- działania instrumentalnego materią i informacją (technologie)

TECHNOLOGIA

Technologia- to dyscyplina naukowa, jest dziedziną wiedzy technicznej zajmująca się zagadnieniami prowadzenia procesów:

- produkcyjnych

- przetwórczych

- energetycznych

- usługowych itd.

Mających na celu:

- przetwarzanie dóbr naturalnych w dobra użyteczne

- nadaniu półwyrobom określonych właściwości wewnętrznych(strukturalnych) i zewnętrznych (ukształtowania, wymiarów)- aspekt przydatności wyrobu

W sposób celowy, sprawny i ekonomiczny- aspekt organizacyjny i kosztowo- wydajnościowy procesu

Technologia- to wiedza o sposobach operowania materią , wykorzystująca wyniki badań naukowych (technika oparta na podstawach naukowych)

Tworzy i rozwija teoretyczne podstawy technik wytwarzania (procesu przetwarzania masy lub energii w wytwory), obejmujących nauki konstrukcji, wytwarzania i eksploatacji.

Zadaniem technologii jest badanie środków i procesów oraz podstaw ich optymalizacji.

PODZIAŁ TECHNOLOGII wg:

1. Stosowanych materiałów (metali, drewna, ropy, itp.)

2. Stosowanych metod ( mechaniczna, chemiczna)

3. Otrzymanego produktu ( maszyn, papieru)

4. Poziom rozwoju ( konwencjonalne, niekonwencjonalne)

5. Postaci występowania ( informacja, umiejętności )

6. Występujących operacji dotyczących wyrobu i procesu ( projektowania, wytwarzania, eksploatacji, instalowania)

7. Kolejności występowania (przygotowawcze, podstawowe, pomocnicze)

OZNACZENIA	RODZAJE TECHNOLOGII	GRUPY TECHNOLOGICZNE
T	Technologia informująca	F1- formatowanie plastyczne F2- odlewanie F3- spiekanie
S	Technologie kształtujące	Procesy ubytku materiału SR1- skrawanie SR2- ścieranie SR3- erodowanie, procesy przyrostu materiału SA1- polimeryzacja SA2- spiekanie selektywne SA3- osadzanie stopionego materiału
A	Technologie ulepszające	A1- powłokowe (bez zmian wymiarowych) A2- pokryciowe (ze zmianami wymiarowymi z udzielaniem innego materiału) A3- mieszane
L	Technologie łączące	L1- rozłączne L2- nierozłączne (spawanie, lutowanie)
M	Technologie miernicze	M1- porównawcze (porównywanie ze wzorcem) M2- bezwzględne (w jednostkach metrologicznych)
P	Technologie produkcyjne- przygotowania produkcji	P1- czasowo- przestrzenne P2- kosztowe
D	Projektowanie i automatyzacja maszyn i urządzeń technologicznych	D1- projektowanie technologiczne D2- konstruowanie

ZASADY TWORZENIA POWIERZCHNI OBROTOWYCH- w trakcie kształtowania przedmiot się obraca. Zależy od położenia osi obrotu i jej kształtu.

ZASADY TWORZENIA POWIERZCHNI PROSTOKREŚLNYCH- urządzenie musi posiadać odpowiednią kinematykę i kierunek ruchu.

WSPÓŁCZESNE KIERUNKI ROZWOJOWE TECHNIKI

1. Produkty finalne, konsumpcyjne i środki pracy

- maszyny i urządzenia, narzędzia i przyrządy w tym dla mikroelektroniki

- urządzenia dla nowych metod obróbki

- elementy techniki sensorowej

- urządzenia i programy do przetwarzania cyfrowego informacji

- urządzenia i programy z zastosowaniem sztucznej inteligencji

- dobra konsumpcyjne z zastosowaniem mikroelektroniki

1. Procesy technologiczne, materiały, półfabrykaty, zespoły

- technologie i zespoły obwodów drukowanych o wysokim stopniu integracji

- telekomunikacja, światłowody, satelity telekomunikacyjne

- CNC systemy obróbkowe

- roboty trzeciej generacji

- estetyczna automatyzacja i systemy produkcyjne

- sztuczna inteligencja, systemy wiedzy

- procesy chemiczne przetwórstwa węgla, tworzyw sztucznych, farmaceutyków

- technologie bezodpadowe i ekologiczne

- technologie obróbki erozyjne

- technologie kosmiczne w stanie nieważkości

- źródła i sposoby przesyłania energii, pompy cieplne, biogaz, baterie słoneczne, ciepło ziemi

- energia jądrowa

- bioelektronika, produkty biologiczne

- tworzywa ceramiczne, kompozyty, polimery metalowe, z pamięcią

- automatyzacja prac biurowych

1. Współczesne zjawiska w sferze produkcji materialnej

- odchodzenie od charakterystycznego dla ery industrialnej kierowania nakładów inwestycyjnych głównie na powiększenie majątku trwałego

- przyśpieszanie procesu wymiany maszyn, urządzeń i technologii konwencjonalnych zastępowanych rozwiązaniami techniczno- technologicznymi zaliczanymi do zaawansowanych

- kierowanie nakładów inwestycyjnych głównie na inwestycje odtworzeniowo- modernizacyjne

- zacieranie się różnic między inwestycjami a remontami

- wzrost możliwości stosowania rozwiązań mieszanych (łączenia technik i technologii konwencjonalnych z nowoczesnymi)

- wzrost znaczenia częściowej reprodukcji oraz remontów modernizacyjnych

- wzrost znaczenia modernizacji środków trwałych jako czynnika restrukturyzacji przemysłu i gospodarki

ODLEWNICTWO

Odlewnictwo- proces technologiczny wykonywania przedmiotów metalowych poprzez wypełnianie form odlewniczych stopionym metalem.

Ze względu na rodzaj wlewanego do formy metalu dzielimy na:

- odlewnictwo żeliwa (żeliwo to stop żelaza i węgla powyżej 2%)

-odlewnictwo staliwa (stal = żelazo + węgiel) staliwo poddawane obróbce plastycznej

- odlewnictwo metali nieżelaznych ciężkich, lekkich

Metale nieżelazne- cyna, miedź, złoto, brąz

METODY WYTWARZANIA ODLEWÓW

Podstawowe pojęcia w odlewnictwie:

Odlew- wyrób metalowy wykonany drogą zalewania form odlewniczych ciekłym metalem

Forma odlewnicza- zespół elementów, które po złożeniu tworzą gniazdo (wnękę) o kształtach odpowiadających kształtowi odlewu oraz układu wlewowego

Model – przyrząd do odwzorowania w formie odlewniczej kształtów zewnętrznych odlewu

Znaki rdzeniowe- elementu nie odtwarzające modelu- służące do wykonywania gniazd rdzeniowych, w które wchodzą rdzenniki rdzenia

Rdzenie- elementy formy odlewniczej odtwarzające kształty wewnętrzne odlewu, składają się z rdzenia właściwego i rdzennika wchodzącego w gniazda rdzennikowe

Rdzennica- przyrząd służący do wykonywania rdzenia

Masa formierska i rdzeniowa- mieszanina podstawowych i pomocniczych materiałów służąca do wykonania form jednorazowych i rdzeni

OPERACJE PROCESU WYKONYWANIA ODLEWU:

1. Wykonywanie rysunku odlewu, modelu i formy w oparciu o rysunek konstrukcyjny gotowego wyrobu

2. Wykonanie modeli i skrzynek rdzeniowych (zestawu modelowego)

3. Przygotowanie mas formierskich i rdzeniowych

4. Wykonywanie form i rdzeni

5. Suszenie rdzeni i niekiedy form

6. Składanie i przygotowywanie form do zalewania

7. Przygotowywanie ciekłego metalu

8. Zalanie form ciekłym metalem

9. Wybicie odlewów z form i rdzeni z odlewów

10. Usunięcie układów wlewowych i oczyszczanie odlewów

11. Ewentualna obróbka cieplna odlewów z powtórnym ich czyszczeniem

12. Ewentualna naprawa odlewów

13. Kontrola techniczna i odbiór odlewów

Układ wlewowy- system kanałów wykonanych w formie odlewniczej, który powinien spełniać następujące zadania:

- doprowadzenie ciekłego metalu do ustalonych miejsc wnęki formy z wymaganą prędkością

- zatrzymanie płynących z metalem zanieczyszczeń i żużla

- uzyskanie odpowiedniego rozkładu temperatury metalu wypełniającego formę oraz

regulowanie zjawisk cieplnych podczas krzepnięcia i stygnięcia odlewu

- zasilenie krzepnącego odlewu ciekłym stopem

Pierwsze trzy zadania spełniać może część wprowadzająca układu wlewowego, ostatnie zadanie spełniają części układu.

Modele odlewnicze- pomocniczy przyrząd o kształcie zewnętrznym odlewanego przedmiotu pewnymi zmianami podyktowanymi względami odlewniczymi. Wymiary modelu powiększone są o wielkości skurczu metali w czasie krzepnięcia.

Pod względem konstrukcyjnym modele możemy podzielić na grupy:

1. Modele bezpośrednio odtwarzające kształt odlewu- modele bezrdzeniowe, czyli tzw modele naturalne

2. Modele bezpośrednio odtwarzające kształt odlewu- wymagają stosowania rdzenia

3. Modele uproszczone- można je wykorzystać jako dzielone i niedzielone