Międzynarodowe stosunki polityczne i gospodarcze  9.03.2013

14.04.2013 13:30 Egzamin

*- pytania z gwiazdka obowiazuja na egzamin

Agencje Ratingowe

• Credit rating – to system szacowania ryzyka inwestycyjnego który ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa operacji finansowych

• Dawniej credit rating dotyczyl tylko obligacji dziś nadawany jest podmiotom państwom bankom centralnym, instytucjom o charakterze ponadnarodowym ,bankom komercyjnym ,firmom ubezpieczeniowym, miastom, instrumentom finansowym

Pojęcie to istnieje od 1846 roku. Ogólnie polega na ocenie rentowności płatnika.

W latach 20-30 XX w. pojawiły się w USA obligacje na kwotę 500 mln $. Miały one charakter śmieciowy – były bezwartościowe, ponieważ zostały wyemitowane przez podmioty nieoficjalne. Agencje ratingowe mogą zapobiec takim sytuacjom.

Wybrane procesy dynamicznej ewolucji na rynku finansowym:

• Uniwersalne procesy dotyczące gospodarki i społeczeństwa wpływające na rynek finansowy: utrwalenie własności prywatnej, poszerzenie wolności gospodarczej (liberalizacja, globalizacja, informatyzacja, konkurencja polityczno–gospodarczo–społeczna, integracja polityczno–gospodarczo-społeczna

Procesy dotyczące obrotu na rynku finansowym:

• Standaryzacja kapitału

• Standaryzacja ryzyka – credit rating

• Standaryzacja informacji

• Sekurytyzacja (zamiana należności na papiery wartościowe)

• Dezintermediacja (dawca - emitent bez pośrednictwa banku)

• Komodyzacja (zarabianie na rynku pozafinansowym)

Modele powstania agencji:

• Powstające i funkcjonujące samodzielnie- o globalnym i krajowym zasięgu działania

• Wzmocnione w wyniku przejęć i fuzji agencji krajowych przez agencje międzynarodowe ( Fitch Polska, Moody’s Latin America, Korea Ratings).

• Wyeliminowanie powstania agencji konkurencyjnych – filie specjalizują się w przyznawaniu ocen w ujęciu krajowym

Dwa główne źródła dochodów agencji

• Opłaty za wyspecjalizowane analizy rynku finansowego publikowane w postaci periodyków, książek, gazet – zamawiają je głownie inwestorzy instytucjonalni

• Opłaty za wykonanie analizy od podmiotów, które wnoszą o przyznanie oceny – obecnie główne źródło dochodu agencji ratingowych.

Najwieksze i najbardziej renomowane…

• Moodys Inwestors Sercice, Standard& Poors, Fitch Ratings – przypada na nie około 75% przychodów agencji credit ratingu na Swiecie

• Rating and Investment Information, Japan Credit Rating Agency, Edgan-Jones Rating Company, Dominion Bond Rating Service, A.M Best Company, Lace Financial Corporation, Realpoint LCC

Oceny sa publikowane za pomoca kodow (Pierwszy kod 1909 John Moody):

Skale ratingu wyrażane są odpowiednimi symbolami literowymi, np. wg agencji ratingowej Standard & Poor's długookresowe poziomy ratingowe przedstawiają się następująco:

• poziom inwestycyjny (AAA, AA, A, BBB)

• poziom spekulacyjny (BB, B, CCC, CC, C, D).

Od doktryny Jamesa Monroe poprzez spotkanie w Trynidadzie i Tobago do spotkania w Kolumbii

Od konsensusu waszynktonskiego (J. Wiliamsona) do kontroli rynkow i przeplywow finansowych w Ameryce Łacinskiej.

Partnerstwo (wspolnota) czy zaleznosc (podleglosc)?

Ftaa czy Mercosur?

Konsensus Waszyngtoński (J. Wiliamson) projekt liberalnych reform rynkowych, wizytowka neoliberalna US, jego założenia to :

• utrzymanie dyscypliny finansowej

• reformy podatkowe

• Liberalizacja rynków finansowych w celu ujednolicenia stop procentowych

• Utrzymanie kursu walutowego gwarantującego konkurencyjność

• Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych

• Liberalizacja handlu

*Doktryna Jamesa Monroe! (szczegoly http://pl.wikipedia.org/wiki/Doktryna_Monroe'a )

1823 – sformułowana w orędziu do kongresu, konsekwentnie realizowana do lat 60tych XX w. (AMERYKA DLA AMERYKANÓW!), polegala na przyłączeniu terenu Karaibow i Ameryki Łacinskiej do gospodarki USA. W tym momencie jakakolwiek ingerencja z Europy do w.w państw wiazalaby się z interwencja zbrojna USA.

Panamerykanizm – koncepcja postulująca stworzenie politycznych, ekonomicznych, kulturowych więzi pomiędzy krajami leżącymi na terenach obu Ameryk (OPA).

Izolacjonizm – od końca XIX wieku do 1941 roku

Dyplomacja dolarowa, dyplomacja kanonierek (grozby pacyfikacji protestujących obywateli Ameryki Łacińskiej)

Półkula zachodnia (Hemisfera) – Obie Ameryki

Stosunki międzynarodowe na polkuli zachodniej

• Restrukturyzacja ladu politycznego w Ameryce Lacinskiej (1960 do lat 90 – priorytetowa dzialalnosc OPA)

• Kryzys w ramach OPA – interwencja USA na Kubie (1959-1962) oraz na Dominikanie (1965)

• Poparcie USA dla Wielkiej Brytanii w wojnie o Falklandy

• Interwencja zbrojna w Grenadzie (1983) i Panamie (1989)

• Kryzys Gospodarczy w Ameryce Łacińskiej (Brazylia, Argentyna, Meksyk)

• Zmiany rządów wojskowych na cywilne i demokratyczne

5 głównych przyczyn niestabilności w Ameryce Łacińskiej:

• Brak tradycji demokratycznych

• Nieumiejętność dostosowania struktur polityczno-prawnych do warunków młodych państw

• Brak kultury politycznej

• Ingerencja sil zewnętrznych

• Ingerencja sil zbrojnych w sferę polityki

Przesłanki powołania NAFTA:

• Wzrost znaczenia Europy na Świecie, rozszerzenie EWG

• Tendencje w handlu światowym – liberalizacja handlu, dostep do kanadyjskich surowcow

• Poprawa konkurencyjności – obawa o ekspansje gospodarcza Japonii i innych krajów azjatyckich

• Koniec zimnowojennej rywalizacji przemiany w Europie Sród wSCho – poszukiwanie przez USA nowej roli

• Deficyt budżetowy i finansowy w USA

NAFTA - Amerykansko Kanadyjska strefa wolnego Handlu (2 stycznia 1988) założenia:

- Redukcja ceł, zakaz stosowania subsydiów eksportowych w wymianie produktami rolnymi oraz subsydiów transportowych

- Liberalizacja wymiany usług zwiększenie inwestycji bezpośrednich i pośrednich

- Handel zamiast pomocy – polityka R.Reagana

Nafta – włączenie Meksyku

• Reformy : Miguel de la Madrid, Carlos Salinas de Gortari

• Założenia

- finansowanie platnosci odsetek przez zaciąganie nowych kredytow

- Korzystanie z funduszy Banku Swiatowego na realizacje reform strukturalnych

- walka z hiperinflacja

- prywatyzacja gospodarki

*Postanowienia NAFTY!

• Liberalizacja handlu i współpracy międzynarodowej

• Stworzenie warunków do planowania przedsiewziec produkcyjnych i inwestycyjnych przy zachowaniu dbalosci o srodowisko naturalne

• Podniesienie konkurencyjności towarów na rynku międzynarodowym

• Stworzenie nowych miejsc pracy

• Ochrona praw pracowników

• propozycja Billa Clintona…

*Skutki powstania NAFTY

• NAFTA – zalążek przyszłej integracji obu Ameryk, krok ku regionalnej integracji

• Wzmocnienie konkurencyjności gospodarki

• Kanada i Meksyk – najważniejsi partnerzy handlowi USA

• Rosnąca współzależność Kanady i Meksyku – krajów które rywalizowały o rynki USA

• CAFTA – Środkowoamerykańskie porozumienie o wolnym handlu (Kostaryka Salwador, Gwatemala Honduras, Nikaragua, Dominikana), wstęp do FTAA

Kryzys Meksykanski (1995)

• Skutki – spadek indeksu giełdowego o 50%, odpływ apitalu zagranicznego z rynku (1.5 mld dolarów tygodniowo)

• PKB wzrasta o 1.5% a nie jak planowano o 4%

• Inflacja – wzrasta z 4% do 19%

• Spadek inwestycji publicznych o 10.7%

• Wzrost zadluzenia zagranicznego – 138 mld dolarów (1994) do 190 mld dolarów w 1995

• Powstanie w Chiapas

Wspólnota Andyjska

• Kolumbia, Ekwador, Peru (1969)

• Argentyna (stow.) Boliwia, Brazylia (stow.), Meksyk (obs.), Panama (obs.), Paragwaj (stow.), Urugwaj (stow.)

• Chile (stow.)m Wenezuela (stow.), sprzeciw H. Chaveza

• Cele: współpraca gospodarcza i wspieranie przekształceń ustrojowych zintensyfikowanie współpracy handlowej

MERCOSUR

• Wspólny Rynek Południa (1991) – Argentyna, Brazylia, Paragwaj (zaw.), Urugwaj, Wenezuela

• Kraje stowarzyszone – Chile, Boliwia, Peru, Ekwador

• Cele – restrukturyzacja gospodarek i wzmocnienie konkurencyjności produktów na rynkach międzynarodowych

• „dobra idea ale słabo wykonane”

V Szczyt Obu Ameryk (2009)

- nowa era współpracy

- rozluźnienie embarga nałożonego na Kubę

- podarunek od Chaveza

- ofensywa dobrej woli..?

- odejście od doktryny objawionego przeznaczenia z końca XIX wieku?

- FTAA – przyszłość obu Ameryk

FTAA – wizja USA

• 33 kraje (oprócz Kuby) 823 mln osób, Redukcja cel na wszystkie towary i usługi do 2015 roku

• Dotacje dla amerykańskich farmerów (18 mld dolarów rocznie)

• Zaostrzenie przepisów sanitarnych dla towarów z południa Ameryki

• Obawa przed dominacja korporacji Amerykańskich

Spotkanie w Cartagenie – VI Szczyt Państw Obu Ameryk – 2012

• Utrzymanie wzrostu gospodarczego od 3.5% do 4% w Ameryce Łacińskiej

• Skonsolidowano współprace gospodarcza w obliczu kryzysu gospodarczego

• Nie podpisano deklaracji końcowej szczytu

• Zobowiązano się podjąć walkę z kartelami narkotykowymi

Od GATT do WTO

Wolny handel/protekcjonizm w przezwyciężaniu globalnego kryzysu gospodarczego

GATT – układ ogólny w sprawie ceł i handlu, podpisany w 1947 roku

WTO to GATT przekształcone w Światową Organizację Handlu

Konferencja w Bretton Woods – New Hampshire – 1944

Najważniejsze decyzje: powołanie MFW I Banku Światowego

Najważniejsze zasady GATT:

• Klauzula największego uprzywilejowania – zabezpieczenie przed dyskryminacyjnym traktowaniem w stosunkach gospodarczych

• Klauzula narodowa – traktowanie na równi towarów importowanych do kraju z towarami występującymi na rynkach krajowych

• Klauzula wzajemności – państwa nie powinny dążyć do dominacji w handlu i pozbawienia innych państw korzyści

• Zasada sprawiedliwości – każdemu państwu przysługuje prawo do odwołania się do orzecznictwa GATT.

Rundy GATT – przegląd:

• Runda genewska (1947) – uczestniczyły w niej 23 państwa, objęła redukcjami celnymi 45 tysięcy towarów

• Runda Dillona (1960 – 1962) – uczestniczyło w niej 45 państw a ustępstwa sięgnęły kwoty 5 milionów dolarów, udział handlu 14%

  • Pierwszy konflikt pomiędzy USA a wspólnotami Europejskimi – „konflikt sojowy”

• Runda Kennedyego – (1964 - 67) – 74 uczestników redukcja cel na art. Przemysłowe – 35%

  • Powrót do klasycznego protekcjonizmu

  • USA chcą przeciwdziałać odpływowi kapitału do Europy

  • Spory pomiędzy krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się

  • Niekorzystna sytuacja polityczna

• Runda tokijska (1973-79) – 102 uczestników, uchwalono kilka ważnych kodeksów dotyczących m.in. wartości celnych subsydiów, ceł wyrównawczych, zamówień rządowych, postepowania antydumpingowego

  • Odbyła się po kryzysie naftowym

  • Przyznawała preferencje krajom rozwijającym się

• Runda Urugwajska – 1986-94

Najważniejsze postanowienia:

• Uczestniczyło 117 krajów

• Powołanie WTO

• Umowy dotyczące handlu towarami (podjęto decyzje o redukcji poziomu stawek celnych o 1/3)

• Zawarto umowy o sprawie handlu artykułami rolnymi i tekstyliami

• Wojny USA a UE – „wojna mięsna”, „wojna stalowa”, „wojna bananowa”, „wojna tłuszczowa”, wojna związana z rozszerzeniem Wspólnot Europejskich

• Filary WTO, GATT, GATS, TRIPS

• Ostatnia runda nazywana Katarską rozpoczęła się w 2001 roku, miała być zakończona w 2005.

SPOTKANIE WTO w Genewie – decyzje, problemy, prognozy 2012/2013

• Włączenie m.in. Rosji i Czarnogóry do WTO

• Zniesienie barier celnych w handlu towarami rolnymi

• Obawy krajów CAIRNS

• Kraje rozwijające się oczekują od krajów rozwiniętych ograniczenia subsydiów rolnych dla rodzimego rolnictwa

• Kraje rozwinięte oczekują otwarcia rynków krajów rozwijających dla ich towarów przemysłowych

• WTO w dobie kryzysu

*Kolonializm – zabór podporządkowanie i eksploatacja danego terytorium nie należącego do naszego państwa

*Dekolonizacja – upaństwawianie się, wyzwalanie się, zdobywanie niepodległości przez tereny kolonialne

Etapy:

- 1945-55 I Etap dekolonizacji – wyzwalają się kraje Azjatyckie i 1 Afrykański

- 1955 -65 II Etap dekolonizacji – wyzwalają się państwa Afrykańskie

- 1965 -75 III Etap dekolonizacji – część terytoriów Portugalskich i Brytyjskich

- 1975 -90 IV Etap dekolonizacji – pozostałe terytoria kolonialne

*Neokolonializm -  utrzymywanie związków oraz zależności gospodarczych i politycznych przez mocarstwo w stosunku do kolonii, które ogłosiły niepodległość.