23.03.2013

Konflikt arabsko – izraelski

1. Geneza

• Ruch syjonistyczny (II połowa XIX wieku) – cel : utworzenie państwa izraelskiego, „powrót do ziemi obiecanej”

• Kongres Syjonistyczny (1905) – powołał Światową Organizację Syjonistyczną

• Deklaracja A. Belfoura 1917 – wyrażał poparcie dla powstania państwa Izrael

• Rezolucja RB ONZ nr 181/II (1947) – o podziale Palestyny na dwa państwa

• Jerozolima – Corpus separatum, oba państwa połączone miały być unią gospodarczą

1. Pierwsza wojna niepodległościowa

• 1948 – proklamowanie państwa Izrael

• Transjordania, Egipt, Irak, Liban, Syria, Arabia Saudyjska wyznaczają cel : totalne zniszczenie Izraela

• Triumf Izraela, który nie tylko obronił byt państwowy, ale i powiększył terytorium kosztem ziem przyznanych Palestyńczykom przez ONZ

• Arabowie nie uznają wyniku wojny

• W prawie międzynarodowym pojawia się problem palestyńskich uchodźców

UNRWA - - Agenda NZ ds. Uchodźców Palestyńskich

- …uchodźcami są osoby, które zamieszkiwały w Palestynie między czerwcem 1946 roku a majem 1948 i utraciły swoje domy i środki do życia w wyniku wybuchu I konfliktu arabsko – izraelskiego w roku 1948…

- UNRWA rozciąga status uchodźcy na

„potomków osób, którzy stali się uchodźcami w roku 1948”. Nawet dzieci jednego z rodziców, który jest uchodźcą palestyńskim, będą uchodźcami

- Obozy: Jordania, Syria, Liban

1. II wojna sueska (1956) – okoliczności.

• Prezydent Egiptu Gamal Naser obala monarchię i wprowadza antyzachodnią politykę

• Wielka Brytania, Francja, Izrael znalazły casus belli (znacjonalizowanie Kanału Sueskiego i zamknięcie cieśniny Tiran dla żeglugi izraelskiej)

• Świat arabski nie pomógł Izraelowi

• Osłabły wpływy brytyjskie (w wyniku wojny)

• ZSRR zagroził przystąpieniem do wojny

1. Wojna arabsko – izraelska (sześciodniowa) 1967

• Casus belli – zamknięcie cieśniny Tiran i Zatoki Al. – Akaba dla żeglugi izraelskiej

• Wojska izraelskie błyskawicznie zdobyły : Wzgórza Golan, Strefę Gazy, Cisjordanię i wschodnią część Jerozolimy

• Izrael trzykrotnie powiększa swoje terytorium

• ONZ wprowadza rezolucję 242 – „sprawiedliwy i trwały pokój, bezpieczne i uznane granice”

• Wielka porażka państw arabskich

• Chartum (1967) – państwa arabskie podejmują decyzję o nie uznawaniu Izraela i nie podpisywania z nim traktatu pokojowego

1. IV wojna – 1973

• Atak państw arabskich na Izrael podczas święta YOM KIPPUR

• Żadna ze stron nie osiągnęła założonych celów

• Ministrowie OPEC zdecydowali o podwyższeniu cen ropy naftowej o 70 %, a następnie o 128% oraz nałożyli embargo naftowe wobec USA, Holandii, Portugalii i RPA

• Państwa arabskie odzyskały część terytoriów zagarniętych przez Izrael w poprzednich wojnach

• Egipt obrał prozachodni kierunek w polityce zagranicznej

• Camp David 1979 – porozumienie arabsko – izraelskie podpisane patronatem J. Cartera

1. V wojna 1982

• Izrael wykorzystuje wybuch wojny iracko – irańskiej (1980)

• Izrael zaanektował syryjskie Wzgórza Golan

• Atak Izraela na Liban

• Bojownicy OWP opuszczają terytorium Libanu

• 1/3 terytorium Libanu znajduje się pod okupacją Izraela

• Plan saudyjskiego księcia Fahda; Plan R. Reagana, plan L. Breżniewa (chce powrócić do ziem i statusu sprzed wojny sześciodniowej)

• 1987 I infilada, 2000 II infilada – powstanie Palestyńczyków

1. Iran (Persja)

• Państwo na Bliskim Wschodzie leżące nad Morzem Kaspijskim, Zatoką Perską oraz Zatoką Ormańską

• Iran zamieszkuje około 70 milionów muzułmanów (szyici 89%, sunnici 10%)

• Wśród grup etnicznych największą stanowią Persowie

• Języki używane to perski, turecki oraz kurdyjski

1. Historia

• 1953 Reza Szach Pahlavi zmienia powszechną w użyciu nazwę Persja na Iran

• W 1961 roku Ajatollach Chomeini ogłosili program walki o władzę duchownych

• 1963 rozpoczynają się masowe protesty, w których ginie ok. 15 tyś. Ludzi, szach wykorzystuje tajną policję SAVAK i realizuje tzw. „Białą Rewolucję”

• W grudniu 1977r. Ajatollach Chomeini występując jako imam, czyli zwierzchnik całej społeczności muzułmańskiej, wypowiedział otwartą wojnę szachowi

• Wrzesień 1978 szach wprowadza stan wojenny

• Grudzień 1978 – kilka milionów osób demonstruje przeciwko władzy szacha

• W styczniu 1979 roku szach wyjeżdża z kraju, a Ajatollach Chomeini powraca do kraju

• Mahmund Ahmadineżad - prezydent Iranu

1. Polityka zagraniczna w okresie prezydentury Mahmuda Ahmadineżada – priorytety

• Utrzymanie programu atomowego – chęć dominowania w regionie, okazać nieustępliwość wobec USA, niezależnić się od źródeł zewnętrznych

• Hegemonia w regionie – rywalizacja z Arabią Saudyjską, konflikt z ZEA o wyspy, nieufność wobec Kataru, zbliżenie z Irakiem i Syrią

1. Indie – państwo wschodzące?...

• 1947 – uzyskanie niepodległości przez Indie

• Do lat późnych 70-tych - „synteza kapitalizmu i socjalizmu”

• 1991 – wprowadzono reformy monetarne

• 1997 – 2001 – wyhamowanie tempa wzrostu gospodarczego (kryzys w regionie Azji wschodniej i południowo- wschodniej)

• Ostatnia dekada – wzrost gospodarczy 6,5%, obecnie ok. 4,5%

1. Czynnik demograficzny – siła?

• 1mld 300 milionów mieszkańców, a w roku 2050 1600 milionów mieszkańców.

• Jako pierwszy kraj Azjatki wprowadzają kontrolę urodzeń

• Społeczeństwo młodsze od chińskiego

• Indie kwalifikują się do II fazy transformacji demograficznej

• Konsekwencje społeczne (migracje, bezrobocie, głód, deficyt ochrony zdrowia) – przestrogi UNFPA

• W dalszej długiej perspektywie postuluje się industrializację kraju i liczne projekty infrastrukturalne

1. Rolnictwo

• W sektorze tym zatrudnionych jest ok. 70% obywateli

• Z rolnictwa pochodzi 35 % dochodu narodowego Indii

• Negatywne skutki brytyjskiego kolonializmu

• Lata 50-te i 60-te budowa przemysłu ciężkiego

• Ingerencja państwa w gospodarkę, ujemne saldo handlu zagranicznego

• Zacofanie sektora rolniczego

1. Działania proinwestycyjne rządu

• Agencja Promocji Inwestycji Zagranicznych (FIPB) – zatwierdzenie inwestycji zagranicznych

• Ustawa i Specjalnych Strefach Ekonomicznych (SEZ Act) – promocja inwestycji

• Polityka w Zakresie Handlu Zagranicznego (otwarcie na kapitał zagraniczny)

• Rozbudowane plany inwestycyjne Międzynarodowej Korporacji Finansowej – uproszczone procedury przetagowe obiecane przez rząd

1. Słabości

• Słaby rozwój infrastruktury

• Skorumpowany rozwój urzędniczy

• Rozwarstwienie społeczne

• Analfabetyzm (od 60 – 90%)

• Deficyt rozwiązań legislacyjnych

• Akt samobójcze, zabójstwa honorowane

• Ubóstwo

• Separatyzm ( Tamilnad, Sikhoqie, stany północno- wschodnie – nękane przez terrorystów)