Rola motta i tytułu oraz ich wpływ na interpretację i znaczenie tekstu

Motto - cytat postawiony przed tekstem utworu lub jego fragmentu, oświetlający zamysł autora. Jest kluczem do utworu, a zarazem podkreśla fakt jego związku z określoną tradycją myślową lub literacką. Na przykład ośmiowiersz z Za kulisami Norwida jako motto Popiołu i diamentu Andrzejewskiego.

Podobną rolę pełni tytuł.

Romantyczność Mickiewicz Czucie i wiara silniej mówi do mnie niż mędrca szkiełko i oko.

Rzeczywistość można poznac przez uczucie, wiarę, cierpienie.

Przeciwstawienie miłości rozumowi.

Prawdy martwe poznawane za pomocśą rozumu prowadzą do świata materialnego.

Prawdy żywe prowadzą do poznania tajemnic świata duchowego.

Moja piosnka (I) C. K. Norwid Pol: Znowu do niego przemówię. Co czytasz, mości Książę? Hamlet: Słowa, słowa, słowa.

Motto wzięte z Hamleta - Norwid, podobnie jak inni romantycy, nawiązywał do Szekspira

Poezja leczy ranę, niepowodzenia, czarną nić życia.

Poezja jest ponad życiem.

Poeta tworząc potrzebuje pucharu . Ma poczucie swojej wielkosci i podobnie do starożytnych, przygotowuje się do improwizacji.

Wielkość poety i tworzonej przez niego poezji udowadniają utwory J. Kochanowskiego.

Bohater jako poeta romantyczny nieustannie przeżywa rozterki wewętrzne

Poezja doprowadza człowieka do egoizmu i zatracenia autentycznej miłości będącej jedyną żywą siłą i zarazem siłą twórczą

Poezja romantyczna zabija miłość, gdyż jest zbyt oderwana od rzeczywistości

Medaliony Z. Nałkowska Ludzie ludziom zgotowali ten los

Tytuł pochodzi od medalionów nagrobkowych, zamieszczanych na grobach portretów ludzi zmarłych. Autorka prezentuje w swoich krótkich opowiadaniach - relacjach literackie portrety ludzi którzy przeżyli hitleryzm

Wszystkie opisywane wydarzenia to fakty, obrazy z życia ówczesnych ludzi

Motto mówi, że przedstawione obrazy są dziełem ludzkim, że są autorem tak strasznej rzeczywistości.

Ludzie jako twórcy wojen, faszyzmu, hitleryzmu, wszelkiego zła

Ludzie jako najgorski ze zwierząt - zabijający dla przyjemności

Dżuma A. Camus Jest rzeczą równie rozsądną okazać jakiś rodzaj uwięzienia przez innych, jak ukazać coś co istnieje, rzeczywiste przez coś innego, co nie istnieje.

Różne interpretacje tytułu:

Dżuma - choroba, zaraza, żywioł przychodzący niewiadomo kiedy i skąd na ludzkość, symbol zagrożenia ludzkości przez niezależne od niego siły.

Dżuma - wojna (znaczenie przenośne) - jest równie groźna jak wojna i jest także godziną próby - wyzwala z ludzi takie postawy i zachowania. Z tym wiąże się także totalitaryzm.

Dżuma - jako zło w człowieku - negatywny pierwiastek, z którym trzeba się zmagać, zwłaszcza w chwilach zagrożenia. Jest tak samo zaraźliwą chorobą jak dżuma. Każdy nosi w sobie dżumę, nikt bowiem, nikt na świecie nie jest od niej wolny.

Do końca musimy być wierni swoim ideałom.

Pojawia się motyw winy i kary, lęk przed karą powoduje nową bierność, lub czasem dobre występki - a przecież nie o to chodzi. Dobro powinno być wynikiem miłości.

W obliczu zagrożenia wszelkie ideały i wartości stają się bezwartościowe.

Popiół i diament Coraz to z ciebie, jako drzazgi smolnej, wokoło lecą szmaty zapalone; Gorejąc nie wiesz, czy stawasz się wolny, czy to, co twoje, ma być zatracone? Czy popiół tylko zostanie i zamęt, co idzie w przepaść z burzą ? - czy zostanie na dnie popiołu gwiaździsty dyjament, wiekuistego zwycięstwa zaranie.

Popiół - symbol czegoś nietrwałego, ulotnego, świadczy o bezradności i bezsensowności ludzkich działań

Diament - trwałość

Tytuł: motto utworu to pytania o przyszłość Polski, sens dokonujących się zmian

Wojna wycisnęła negatywne piętno na ludziach, okaleczyła ich psychikę i stąd pesymistyczna postawa autora.

Bezsensowność walk AK - fałszywe idee, pozbawiają młodych racji i przyszłości

Obraz rzeczywistości to chaos, zamęt polityczny, społeczny, nie ma żadnych zasad.

Zwycięstwo sprawiedliwego komunizmu to konieczność dziejowa.

Maciek zastanawiający się nad słusznością swoich działań - ginie.

---