SPRAWOZDANIA FINANSOWE JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI O PRZEDSIĘBIORSTWIE

Sprawne funkcjonowanie współczesnego przedsiębiorstwa wymaga sprawnego działania systemu informacyjnego, wspomagającego
i umożliwiającego realizację funkcji zarządzania. Zarządzanie bowiem, rozpatrywane jako proces regulacji, polega na gromadzeniu, przetwarzaniu
i przekazywaniu informacji.

Wśród różnego rodzaju informacji dostarczonych do stanowisk decyzyjnych szczególne miejsce zajmują informacje analityczne, odwzorowujące związki
i zależności między zjawiskami występującymi w działalności organizacji gospodarczej. Ich podstawową treścią są wiadomości o przyczynach i skutkach zmian w strukturze zjawiska oraz jego rozmiarach.

Ważną część informacji analitycznych stanowią te, które dotyczą stanów i wyników gospodarki finansowej przedsiębiorstwa. Od rezultatów uzyskiwanych w tej dziedzinie działalności zależy bowiem jego pozycja na rynku i możliwości rozwojowe. Dział analizy ekonomicznej, a zwłaszcza dział analizy finansowej, płatniczej zajmuje się metodami, procedurami i technikami postępowania badawczego oraz tworzenia zasad posługiwania się nimi w badaniach strukturalnych i przyczynowych zjawisk należących do gospodarki finansowej. Zasadniczym obiektem tego działu są stany i wyniki osiągane w gospodarce finansowej, chociaż niektórzy analitycy rozszerzają jeszcze zakres badań na koszty własne.

Rezultaty analizy finansowej, a zwłaszcza płatniczej mają dużą wartość poznawczą i użytkową dla kierownictwa przedsiębiorstwa oraz jego otoczenia. Kierownictwo wykorzystują informacje z tych analiz do sterownia i regulowania gospodarką finansową, natomiast otoczenie - do wyrabiania sobie sądu o kondycji i wiarygodności finansowej swego kontrahenta i kredytobiorcy.

Sporządzanie sprawozdawczości finansowej przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą jest obligatoryjne. Dla zachowania przejrzystości, rzetelności wiarygodności i porównywalności informacji, sprawozdawczość podlega regulacji prawnej. Podstawę tej regulacji stanowi kodeks handlowy, prawo podatkowe, ustawa o rachunkowości oraz przepisy i ustalenia określane przez Ministerstwo Finansów czy Główny Urząd Statystyczny.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości podmioty gospodarcze niezależnie od formy organizacyjnej, prawnej i własnościowej prowadzące księgi rachunkowe na zasadach ustalonych w ustawie zobowiązane są do sporządzania sprawozdawczości obejmującej bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową według wzorów stanowiących załącznik do ustawy. Sprawozdawczość finansowa dla podmiotów, których coroczne sprawozdania finansowe podlegają badaniu przez biegłych rewidentów (o czym mówi ustawa o rachunkowości z dnia 29.09.1994.opublikowana w Dz. U. Nr 121/94 poz. 591), zawiera również sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych. Wzory sprawozdań i regulacje dotyczące aktywów i pasywów oraz wyniku finansowego oparte zostały na zasadach obowiązujących w państwach Unii Europejskiej i są zgodne z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, co sprzyja upodobnieniu polskiej sprawozdawczości finansowej do obowiązującej w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej.

W charakterystyce podstawowych sprawozdań finansowych: bilansie, rachunku zysków i strat oraz zestawieniu przepływów środków pieniężnych uwaga zostanie skoncentrowana na kwestiach najistotniejszych, a zatem wymagać to będzie pewnego uogólnienia, czyli prezentacji w miarę syntetycznej formie. Tak więc trzy wzajemnie ze sobą powiązane źródła przedstawia nam zarówno dane o finansach przedsiębiorstwa jak i ocenę finansowej kondycji jednostek działających w sferze biznesu.

1. BILANS

Bilans jest podstawowym sprawozdaniem finansowym przedsiębiorstwa. Opisuje on stan majątku w firmie oraz źródła jego finansowania, rozumiane jako zobowiązania finansowe przedsiębiorstwa wobec jego właścicieli (akcjonariuszy, państwa) i kredytodawców. Jest to syntetyczne zestawienie obrazujące sytuację finansową firmy w danym momencie czasu, czyli w dniu, na który został sporządzony.

Dane z bilansów sporządzanych dla kilku kolejnych okresów (lat) mogą stać się przedmiotem interesującej analizy także w ujęciu dynamicznym. Wielkości prezentowane w bilansie są danymi zagregowanymi, odzwierciedlającymi rezultaty podjętych w firmie decyzji inwestycyjnych, operacyjnych czy finansowych, oraz zdarzeń gospodarczych, jakie wystąpiły w okresie sprawozdawczym.

Za charakterystyczną cechę bilansu możemy uznać fakt, iż przedstawiany w nim stan na koniec okresu obrachunkowego (na ogół jest to koniec roku) jest zarazem stanem otwarcia w następnym okresie obrachunkowym.

Wewnętrzny układ bilansu sporządzanego przez przedsiębiorstwa w Polsce został uregulowany odpowiednimi przepisami - rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15.01.1991 w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości

Bilans składa się z dwóch podstawowych części określanych mianem aktywów i pasywów. Z konstrukcji bilansu wynika, że po jego lewej stronie aktywa są uszeregowane według wzrastającego stopnia płynności ich składników majątkowych, określanego przez ilość czasu niezbędnego do ich zamiany na gotówkę. Występujące po prawej stronie bilansu pasywa są uszeregowane według rosnącego stopnia pilności (terminów) ich zwrotu stopnia wymagalności.

Konstrukcja bilansu w polskiej sprawozdawczości jest podobna do konstrukcji bilansu w krajach Unii Europejskiej, czyli wykazujące majątek przedsiębiorstwa od najmniejszego do największego stopnia płynności, natomiast odwrotna co do sprawozdawczości obowiązującej w USA.

Wszystkie pozycje bilansu podlegają zatwierdzeniu i uzgodnieniu ze stanem faktycznym w drodze inwentaryzacji, co stwarza podstawę do uznania bilansu za rzetelny, prawidłowy i wiarygodny dokument.

Cechą charakterystyczną bilansu, a zarazem pierwszym weryfikatorem prawidłowości sporządzania jest globalna równowaga aktywów i pasywów - majątku i kapitałów.

Tabela nr 1. BILANS

AKTYWA			PASYWA
Majątek trwały			Kapitał własny:
1.		Wartości niematerialne i prawne	1.	Kapitał podstawowy
2.		Rzeczowy majątek trwały	2.	Kapitał zapasowy i rezerwowy
3.		Finansowy majątek trwały	3.	Inny, np. akumulowany zysk.
			Kapitał obcy:
			Zobowiązania długoterminowe
			1.	Z tytułu obligacji
Majątek obrotowy:			2.	Wobec banku
1.	Zapasy		Zobowiązania krótkoterminowe
2.		Należności i roszczenia	1.	Wobec dostawców
3.		Środki pieniężne	2.	Wobec pracowników
4.		Krótkoterminowe papiery	3.	Wobec budżetu
		wartościowe	4.	Wobec banku
SUMA BILANSOWA AKTYWÓW			SUMA BILANSOWA PASYWÓW

Sposoby zaangażowania Sposoby finansowania majątku

kapitału (źródła pochodzenia kapitału)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Ustawy o rachunkowości z dnia 29.09.1994 r.

(Dz. U. nr 121, poz. 591)

Analiza bilansu obejmuje badanie struktury aktywów i pasywów oraz dynamiki zmian oraz analizę wskaźnikową pozycji finansowej przedsiębiorstwa.

Badanie struktury aktywów i pasywów zwane analizą pionową bilansu dostarcza informacji o udziale różnych składników majątku lub kapitałów w ogólnej jej wielkości albo w wielkości majątku czy tez kapitału zaliczonego do odpowiedniej grupy. Ten rodzaj analizy dostarcza informacji o wstępnej płynności finansowej, o wyposażeniu w majątek trwały, o poziomie zapasów, udziale kapitału własnego i obcego w finansowaniu przedsiębiorstwa. Porównanie wskaźników struktury dla kilku kolejnych lat informuje o kierunku zmian w majątku i finansach firmy. Analiza pionowa bilansu może być wykorzystywana do badania bilansu przedsiębiorstwa nawet w okresach silnej inflacji.

Badanie dynamiki zmian składników majątkowych i źródeł ich finansowania, czyli analiza pozioma bilansu pozwala obserwować trendy rozwojowe przedsiębiorstwa.

W sytuacji silnej inflacji ta analiza jest mało przydatna, gdyż wartość majątku
i odpowiadające im fundusze rosną szybko i z dużą intensywnością, a to utrudnia istotnie interpretację otrzymanych wyników.

Warto zauważyć, ze istnieje jeszcze oprócz samego bilansu załącznik do niego, który jest dodatkową charakterystyką danych finansowych.

Zatem bilans jest specyficzną fotografią całokształtu działalności gospodarczej podmiotu i odgrywa on jedną z pierwszoplanowych ról w zakresie dostarczania danych do ocen dotychczasowych dokonań podmiotu i do analiz poprzedzających nowe kierunki działań. Bilans ujmuje skutki procesów gospodarczych i towarzyszących im strumieni pieniężnych widoczne w zmienionych wartościach aktywów i pasywów. Do jego najważniejszych cech należą: zupełność, rzetelność, sprawdzalność i ciągłość.

Bilans tak jak rachunek zysków i strat są sprawozdaniami pokazującymi stan przedsiębiorstwa na dany moment, lecz z natury rzeczy nie pokazują one w sposób dynamiczny przepływów środków pieniężnych. Tę rolę pełni

zestawienie przepływu środków pieniężnych zwane cash flow.

2. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

Rachunek zysków i strat (ang. income statement) zwany wcześniej rachunkiem wyników to kolejne z podstawowych i obligatoryjnych sprawozdań finansowych, sporządzane przez każde przedsiębiorstwo, przedstawiające jego sposób wypracowania wyniku finansowego.

Rachunek zysków i strat ukazuje zdolność firmy do generowania zysków i samofinansowania, prezentuje strumienie pieniężne. Sprawozdanie to polega na zestawieniu strumieni przychodów uzyskanych w firmie ze sprzedaży wyrobów i usług bądź towarów w ramach prowadzonej działalności handlowej oraz przychodów uzyskanych z przeprowadzenia operacji finansowych
i kosztów tej działalności.

W krajach należących do Unii Europejskiej o treści i układzie tego sprawozdania przesądza zasadniczo IV Dyrektywa EWG, która zawiera 4 wzory rachunku zysków i strat (kolejno art. 23 - 26 IV Dyrektywa Rady z dnia 25.07.1978 r. Biuletyn KRDBK SKWP nr 2/1990) .

Polskie standardy w zakresie sprawozdania z operacji wynikowych nie odbiegają od wzorców światowych. Ogólna postać dwustronnej formy sprawozdawczej rachunku wyników przedstawia rys. nr 5.

Rys. 5.

Tytuł: Rachunek wyników (postać dwustronna)

PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY NETTO

- KOSZTY WYTWORZENIA SPRZEDANYCH WYROBÓW

= NADWYŻKA FINANSOWA BRUTTO ( ZYSK BRUTTO)

- OGÓLNE KOSZTY ZARZĄDU

- AMORTYZACJA

- KOSZTY SPRZEDAŻY

= ZYSK OPERACYJNY

+ POZOSTAŁE DOCHODY I ZYSKI

- POZOSTAŁE WYDATKI I STRATY

= ZYSK PRZED SPŁATĄ ODSETEK I OPODATKOWANIEM

- ODSETKI OD KREDYTÓW I POŻYCZEK

- ZYSK DO OPODATKOWANIA

- PODATEK DOCHODOWY

= ZYSK NETTO

Można zauważyć, że przychody ze sprzedaży netto są przychodami ze sprzedaży wyrobów, usług oraz towarów po potrąceniu VAT. Natomiast koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów obejmują koszty materiałowe, osobowe zużycie paliw i energii, remontów i inne koszty wytworzenia. W Polsce w rachunku zysków i strat koszty te odpowiadają w przybliżeniu technicznemu kosztowi wytworzenia (bez amortyzacji).

Przychody ze sprzedaży wyrobów, usług oraz towarów skorygowane o koszty ich wytworzenia bądź też wartość towarów w cenie ich nabycia dają w wyniku ZYSK BRUTTO . Wynik ten pomniejszony dalej o tzw. koszty operacyjne (czyli ogólnie koszty zarządu, amortyzację, koszty sprzedaży) daje ZYSK lub STRATĘ OPERACYJNĄ, czyli wynik uzyskiwany z podstawowej działalności firmy. Zysk operacyjny skorygowany dalej o wynik z pozostałej działalności przedsiębiorstwa pozwala na określenie zysku przed spłatą odsetek i opodatkowaniem. Firmy, które korzystają z kredytów pomniejszają te wielkość o zapłacone odsetki i otrzymują zysk będący przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym.

Schemat rachunku wyników stosowany w polskiej gospodarce zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów prezentuje poniższa tabela.

Tabela nr 2.

Tytuł: Schemat rachunku wyników

A.	KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU	A.	PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY
I.	Koszt wytworzenia (techniczny) sprzedanych produktów	I.	Produktów
II.	Koszty ogólne zarządu i koszty sprzedaży produktów	II.	Towarów
III.	Koszty handlowe	III.	Przychody z operacji finansowych
IV.	Wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu	IV.	Wynik na pozostałej sprzedaży
V.	Koszty operacji finansowych	V.	Dotacje przedmiotowe i inne zwiększenia przychodów ze sprzedaży
VI.	Podatek VAT i inne obciążenia przychodów ze sprzedaży
B.	ZYSK NA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ	B.	STRATA NA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
C.	STRATY NADZWYCZAJNE	C.	ZYSKI NADZWYCZAJNE
D.	ZYSK BRUTTO	D.	STRATA BRUTTO
E.	OBOWIĄZKOWE ZMNIEJSZENIE ZYSKU	E.	OBOWIĄZKOWE ZWIĘKSZENIE STRATY
F.	ZYSK NETTO	F.	STRATA NETTO

Wprowadzony w Polsce wzór rachunku zysków i strat jest dostosowany do potrzeb sprawozdawczości wszystkich podmiotów gospodarczych. Jednak w zależności od formy organizacyjno - prawnej, będzie on różnił się niektórymi elementami podziału wyniku finansowego. W przedsiębiorstwach, w których wynikiem finansowym jest strata w rachunku wyników nie występują elementy podziału wyników, lecz przedsiębiorstwo będzie musiało w sprawozdawczości finansowej zaprezentować źródło pokrycia straty.

Polskie przepisy dopuszczają dwa warianty tego sprawozdania różniące się sposobem ujęcia kosztów uzyskania przychodów ( rozumianych jako koszty wytworzenia sprzedanej ilości produktów, towarów czy usług).

W wariancie I koszty te ujęte są według układu kalkulacyjnego, który m.in. pozwala na związanie poniesionych kosztów z celami (przyczynami) oraz wydzielenie kosztów poszczególnych faz produkcji czy realizowanych w przedsiębiorstwie funkcji (np. sprzedaży, marketingu), a także pozwala na uchwycenie kosztów produkcji nie zakończonej. W rachunku kalkulacyjnym do kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży zaliczamy:

- TKW

- koszty sprzedaży

- koszty handlowe ( gdy firma prowadzi np. sieć sklepów fabrycznych )

Ogólny koszt uzyskania przychodu można w tej metodzie obliczyć z iloczynu sprzedanych wyrobów i jednostkowego kalkulowanego kosztu.

Przedstawienie rachunku zysków i strat według wariantu II wymaga zastąpienia kalkulacyjnego rachunku kosztów ich układem rodzajowym, a więc obliczenia ogólnych kosztów jako sumy takich pozycji jak:

- amortyzacja majątku

- zużycie surowców, materiałów, energii

- koszty usług obcych

- koszty osobowe

- pozostałe koszty

Rachunek zysków i strat dostarcza informacji o rozmiarach działalności operacyjnej, podstawowej i jej udziale w tworzeniu zysku przedsiębiorstwa.

Jest on punktem wyjścia do szczegółowych badań analitycznych, szczególnie rentowności i aktywności gospodarczej. Pozwala na ocenę trwałości pozycji finansowej firmy i stanowi podstawę planowania finansowego.

Ukazuje zdolność firmy do generowania zysku i samofinansowania, nie mówi natomiast nic na temat jej potencjału ekonomicznego, posiadanego majątku, kapitału ulokowanego w innych firmach, o jej należnościach, posiadanych zapasach i rezerwach, a także z drugiej strony o zobowiązaniach wobec wierzycieli. Rozpoznanie to staje się możliwe poprzez analizę bilansu danej jednostki.

3. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

Do szczególnie ważnych zagadnień analizy finansowej firmy zaliczamy analizę zmian w jej sytuacji finansowej. Jej podstawą są sprawozdania z przepływów pieniężnych, które obrazują wpływy i wydatki środków pieniężnych w toku działalności gospodarczej przedsiębiorstwa .

W państwach Unii Europejskiej sprawozdanie to jest sporządzane dla kilku okresów działania firmy i służyć może do oceny struktury źródeł pieniądza i sposobów wykorzystania, gospodarowania środkami pieniężnymi, co z kolei pozwoli ocenić czy z punktu widzenia zarządzania firmy poszczególne rodzaje źródeł i ich wykorzystanie są najbardziej właściwe i efektywne. Jeżeli sprawozdanie jest „robione” dla okresów przyszłych (np. obejmujących realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego), stanowiąc prognozę sytuacji finansowej firmy na przyszłość, to można na jego podstawie ocenić, czy źródła pieniądza będą wystarczające dla sfinansowania zaplanowanych wydatków. Ma to istotne znaczenie dla banku, który chce wiedzieć czy wydatki związane ze spłatą rat kapitałowych mają pokrycie w źródłach.

Zatem sprawozdanie z przepływów finansowych ma za zadanie informować o zmianach w sytuacji finansowej firmy i o przepływach środków finansowych, rezultatem których są zmiany struktury aktywów i pasywów w ciągu danego okresu. Sprawozdanie to daje obraz operacji finansowych firmy i pokazuje sposób finansowania jej majątkowych poczynań.

Rachunek przepływów pieniężnych zwany też cash flow, jest sporządzany na podstawie bilansu i rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowych do tych dwóch sprawozdań. W Polsce przedsiębiorstwa nie mają obligatoryjnego obowiązku sporządzania tego sprawozdania, jednak stało się ona integralną częścią obowiązującej sprawozdawczości finansowej wzbogacając źródło informacji o rzeczywistym obrazie sytuacji finansowej firmy.

Niewątpliwie brak odgórnego obowiązku takiej sprawozdawczości odbiło się w tym, że wzory ich nie są tak ściśle określone przepisami jak w przypadku bilansu czy rachunku zysków i strat, toteż w praktyce można napotkać różne nie tylko formy ale również i nazwy. Sporządzanie tego typu sprawozdania jest wymagane w przypadku przygotowywania prospektu emisyjnego, publikacji raportu rocznego spółek notowanych na giełdzie oraz przy aplikacji o kredyt w bankach.

Zasadniczą kwestią przy sporządzaniu zestawienia przepływów finansowych jest określenie nadwyżki finansowej, która firma wygospodarowała w okresie bilansowym.

„Międzynarodowy Standard Rachunkowości” nr 7 Sprawozdania z przepływu środków pieniężnych oraz ustawa o rachunkowości z dnia 29.09.1996 Dz. U nr 121/96 poz. 591 dopuszczają dwa sposoby prezentacji sprawozdania, tj.:

1. metoda bezpośrednia - dla której bazę stanowią przede wszystkim bilans oraz inne dodatkowe informacje, za pomocą której przedstawia się główne kategorie środków pieniężnych i płatności pieniężnych brutto (zestawienie wpływów i wydatków za okres);

2. metoda pośrednia oparta na bilansie i rachunku zysków i strat, za pomocą której zyski i straty netto koryguje się o skutki transakcji niepieniężnych, odroczeń, naliczeń przeszłych i przyszłych należności lub płatności pieniężnych, itp.

Do najczęściej stosowanych w praktyce należy metoda pośrednia i taka zostanie zaprezentowana w tej pracy.

Tabela nr 3.

Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych
A.	Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I.	Wynik finansowy netto (zysk/strata)
II.	Korekty o pozycje:
	1. Amortyzacja 2. Zysk/strata z tytułu różnic kursowych 3. Odsetki i dywidendy otrzymane i zapłacone 4. Rezerwy na należności 5. Inne rezerwy 6. Podatek dochodowy od zysku brutto 7. Podatek dochodowy zapłacony 8. Wynik na sprzedaży i likwidacji składników działalności inwestycyjnej 9. Zmiana stanu zapasów 10. Zmiana stanu należności i roszczeń 11. Zmiana stanu zobowiązań krótkookresowych 12. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych 13. Zmiana stanu przychodów przyszłych okresów 14. Pozostałe pozycje
III.	Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej.
B.	Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I.	Nabycie/sprzedaż wartości niematerialnych i prawnych
II.	Nabycie/sprzedaż rzeczowego majątku trwałego
III.	Nabycie/sprzedaż akcji i udziałów w jednostkach zależnych
IV.	Nabycie/sprzedaż akcji i udziałów w jednostkach stowarzyszonych
V.	Nabycie/sprzedaż akcji, udziałów i papierów wartościowych
VI.	Udzielone/zwrócone pożyczki
VI.	Otrzymane/zwrócone dywidendy
VIII.	Otrzymane/zwrócone odsetki
IX.	Pozostałe pozycje
X.	Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
C.	Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I.	Zaciągnięcie/spłata długoterminowych kredytów bankowych
II.	Zaciągnięcie/spłata długoterminowych pożyczek, emisja/wykup obligacji lub innych papierów wartościowych
III.	Zaciągnięcie/spłata krótkoterminowych kredytów bankowych
IV.	Zaciągnięcie/spłata krótkoterminowych pożyczek, emisja/wykup obligacji lub innych papierów wartościowych
V.	Płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli
VI.	Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
VII.	Wpływy z emisji akcji i udziałów własnych oraz dopłat do kapitału
VIII.	Zapłacone/zwrócone odsetki
IX.	Pozostałe pozycje
X.	Środki pieniężne netto z działalności finansowej
D.	Zmiana stanu środków pieniężnych netto
E.	Środki pieniężne na początek roku obrotowego
F.	Środki pieniężne na koniec roku obrotowego

Pomimo, że w literaturze ekonomicznej panuje chaos dotyczący ustalenia i funkcjonowania tego sprawozdania to jednak wyznacza się mu następujące cele:

1. uzyskanie lepszego niż w bilansie i rachunku zysków i strat skorygowanego obrazu wyniku finansowego, który spełniałby rolę indykatora zysku dla oceny obecnej i przyszłej zyskowności (dochodowości);

2. obliczenie nadwyżki finansowej w celu ustalenia wewnętrznego stopnia samofinansowania

Zestawienie przepływów środków pieniężnych, które pokazuje zarówno wielkość „luki finansowej” jak i rozłożone w czasie zapotrzebowanie na dodatkowe środki jest bardzo wygodnym narzędziem do sporządzania planu finansowania np. projektu inwestycyjnego. Daje ono także podstawę do analizy płynności finansowej firmy w każdym okresie. W przeciwieństwie do bilansu
i rachunku zysków i strat jest to zestawienie dynamiczne, ponieważ ujmuje zmiany w aktywach i pasywach firmy w analizowanym okresie. Można powiedzieć, iż w tym zestawieniu jest uwidoczniony sposób pozyskiwania
i wykorzystywania tych środków przez firmę, będący rezultatem określonych decyzji. Podstawową zasadą jest, iż w sprawozdaniu tym powinny znaleźć miejsce dwa strumienie pieniężne i źródła pozyskiwania środków i sposoby (kierunki) ich wykorzystania (zastosowania środków).

WNIOSKI

Ocena przedsiębiorstwa przez pryzmat finansów możliwa jest jedynie w oparciu o łączne wykorzystanie wszystkich trzech sprawozdań.

Każde z tych sprawozdań spełnia określoną rolę . Bilans stanowi swoisty raport o kondycji finansowej przedsiębiorstwa, charakteryzując jednocześnie na określony moment czasowy jego strukturę majątkową oraz źródła finansowania majątku. Wartość poznawcza bilansu polega jednak i na tym, że porównując stany początkowe i końcowe możemy stwierdzić określone tendencje zmian. Rachunek zysków i strat jest z kolei raportem o dokonaniach przedsiębiorstwa w ciągu okresu sprawozdawczego i wszystkie wielkości są w tym sprawozdaniu strumieniami finansowymi sprowadzonymi do konkretnego przedziału czasowego. Zestawienie przepływu środków pieniężnych, jakkolwiek bardzo pożyteczne pod pewnymi względami, to jednak nie zawiera informacji niezbędnych do określenia kondycji finansowej i stwierdzenia, czy przedsiębiorstwo jest rentowne. Przepływy pieniężne nie uwzględniają wszystkich przychodów i wszystkich wydatków odnoszących się do danego okresu. Aby obliczyć zysk konieczna jest pełniejsza informacja księgowa, związana z zasadą przypisania przychodów i wydatków temu okresowi, w którym zostały one uzyskane lub poniesione.

Taki sposób księgowania jest niezbędny w celu otrzymania kompleksowego obrazu przedsiębiorstwa, a zwłaszcza jego aktywów innych niż środki pieniężne, zobowiązań i innych źródeł kapitału.

Informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych są zatem niezbędne. Pamiętać należy o tym, że sprawozdania finansowe stanowią dokumenty wiarygodne i sporządzane zgodnie z zasadami określonymi przez prawo i jako takie podlegają weryfikacji przez biegłych rewidentów, umiejętność ich czytania jest najlepszym sposobem zaznajomienia się ze strukturą i kondycją finansową przedsiębiorstwa.

Bolesław Wersty „ Metody analizy stanu i wyników finansowych przedsiębiorstwa” Wrocław 1993 r. str. 1

M. Sierpińska, D. Wędzki „ Zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie” Warszawa 1997 PWN str. 115-124

(Dz.U. nr 10/91 oraz Zarządzenie nr 50 Prezesa GUS z dnia 17.02.1991 r. - Dz.U.nr 20/91 poz. 128)

Anna Malewicz „Zarządzanie finansami w spółkach i przedsiębiorstwach państwowych” cz. I Warszawa 1993 r str. 53

Opracowano na podstawie: A. Malewicz op. cit. str. 41-53;

13. Sierpińska „ Ocena przedsiębiorstwa wg standardów europejskich `'Warszawa 1996 str,42;

J. Kowalczyk „ Finanse firmy” Warszawa 1993 str. 14.

M. Sierpińska „Ocena przedsiębiorstw....”, op. cit. str. 65.

W.Dębski „ Zarządzanie finansami” tom I, Warszawa 1996, str. 22 - 23.

M. Sierpińska, T. Jachna „Ocena przedsiębiorstw”, op. cit. str. 70 - 72.

A. Malewicz „ Zarządzanie finansami w przedsiębiorstwach państwowych i spółkach”, cz. I,
Warszawa 1993, str. 58.

A. Malewicz, op. cit. str. 60.

A. Bury, I. Czechowska H. Mikulski „Finanse przedsiębiorstw z elementami zarządzania i analizy”, Łódź 1995, str. 114 - 123.

---