Finanse KRUS

Wstęp

Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego powołano na mocy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Gospodarka finansowa KRUS prowadzona jest na podstawie zarządzenia Ministrów: Finansów, Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1991 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia gospodarki finansowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz sposobu przekazania środków pieniężnych Funduszu Ubezpieczenia Społecznego Rolników.

Ustawa nie definiuje wprost, czym jest KRUS w sensie formalno-prawnym. Co więcej, określenie tego statusu jest dość skomplikowane.

Kasa na pewno nie jest jednostką budżetową, gdyż jej wydatki nie są pokrywane bezpośrednio z budżetu państwa. Co więcej, jeden z funduszy tworzących KRUS posiada osobowość prawną. KRUS nie jest też państwowym funduszem celowym, ponieważ sformułowanie takie nie znalazło się w ustawie powołującej, a ponadto jedynie wybrane fundusze działające w KRUS przedstawiane są w ustawie budżetowej. Kasie nie nadano również osobowości prawnej i dlatego nie można jej zaliczyć do grona państwowych osób prawnych takich jak przykładowo Agencja Rynku Rolnego, czy Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Trudności w określeniu statusu Kasy uwidacznia także sposób prezentacji danych dotyczących KRUS w ustawie budżetowej.

W załączniku określającym wydatki budżetu państwa środki dla KRUS ujmowane są - w odrębnej części - jako dotacje kierowane do dwóch funduszy: emerytalno-rentowego oraz prewencji i rehabilitacji oraz jako transfery na rzecz ludności (dodatki rodzinne, opiekuńcze i wychowawcze), mimo że wszystkie te środki kierowane są do KRUS. W 1999 r. w planie wydatków budżetu pojawiły się dodatkowo wydatki na refundację składki na ubezpieczenie zdrowotne, z niewiadomych powodów sklasyfikowane jako wydatki bieżące jednostek budżetowych!

W załączniku określającym plany finansowe państwowych funduszy celowych od 1997 r. prezentowane są plany trzech funduszy: emerytalno-rentowego, administracyjnego oraz prewencji i rehabilitacji. Do 1996 r. planów tych nie zamieszczano w ustawie budżetowej, lecz mimo to przychody i wydatki funduszu emerytalno-rentowego opisywane były w części tekstowej sprawozdania w rozdziale poświęconym... funduszom celowym! Jak widać trudno się tu doszukać jakiejkolwiek konsekwencji.

Widać to jeszcze wyraźniej w załącznikach ustawy budżetowej dotyczących limitów etatów kalkulacyjnych i środków na wynagrodzenia. W ustawie budżetowej na rok 1999 etaty kalkulacyjne dla KRUS ujęto w podziałce "Zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze niedotowane oraz środki specjalne", w poprzednich latach etaty te klasyfikowano jako etaty dla "gospodarki pozabudżetowej niedotowanej".

Do zadań KRUS wymienionych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników należy:

- obsługa ubezpieczonych i świadczeniobiorców w sprawach dotyczących objęcia ubezpieczeniem,

- pobór składek na ubezpieczenie oraz przyznawanie i wypłaty świadczeń z ubezpieczenia,

- obsługa prac Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników (Rady Rolników),

zapobieganie wypadkom przy pracy rolniczej oraz rolniczym chorobom zawodowym,

pomoc osobom długotrwale niezdolnym do pracy lub zagrożonym taką niezdolnością w korzystaniu z różnych form rehabilitacji, w przyuczeniu do innego zawodu lub przekwalifikowaniu.

KRUS może inicjować i wspierać rozwój ubezpieczeń społecznych dla rolników i członków ich rodzin, prowadzonych przez towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych. KRUS współdziała z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, któremu może zlecać dokonywanie określonych czynności, zapewniając mu odpowiednią refundację kosztów.

Oprócz zadań określonych w ustawie powołującej, Kasa wykonuje również inne zadania na mocy odrębnych aktów prawnych.

KRUS składa się z centrali, 49 oddziałów regionalnych, 221 placówek terenowych, 69 punktów informacyjnych i innych jednostek organizacyjnych, takich jak: centra rehabilitacyjne rolników i ośrodki wypoczynkowo-rehabilitacyjne.

Prezes KRUS jest centralnym organem administracji państwowej, podległym Ministrowi Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (RiGŻ). Przypisanie KRUS Ministrowi Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej zgodne jest z ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej.

Prezesa KRUS powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra RiGŻ, złożony w porozumieniu z Radą Ubezpieczenia Społecznego Rolników (Radą Rolników). Prezes może mieć jednego lub dwóch zastępców powoływanych przez Ministra RiGŻ na wniosek Prezesa po zasięgnięciu opinii Rady Rolników.

Reprezentantem interesów ogółu ubezpieczonych i świadczeniobiorców dotyczących ubezpieczenia i działalności KRUS jest Rada Rolników, będąca rodzajem Rady Nadzorczej KRUS.

Rada Rolników składa się z 50 członków powoływanych przez Ministra RiGŻ. Jej kadencja trwa 3 lata. Kandydaci na członków Rady zgłaszani są przez społeczno-zawodowe organizacje rolników i związki zawodowe rolników indywidualnych o zasięgu ogólnokrajowym. Obsługę prac Rady Rolników zapewnia Prezes Kasy. Rada ma prawo kontrolować i oceniać działalność KRUS. Może zażądać od Prezesa KRUS informacji i wyjaśnień oraz udostępniania dokumentów.

Do dnia 1 marca każdego roku Prezes KRUS przedstawia Radzie sprawozdanie z działalności KRUS w poprzednim roku kalendarzowym. Rada rozpatruje sprawozdanie do dnia 15 kwietnia i uchwala o nim opinię wraz z ewentualnymi wnioskami. Sprawozdanie zawiera też informację o kierunkach działalności Rady Rolników oraz podjętych przez nią uchwałach i ich realizacji.

Sprawozdanie wraz z opinią Rady przedstawiane jest przez Prezesa KRUS ministrom: Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Pracy i Polityki Socjalnej oraz Finansów. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników nie przewiduje, by sprawozdanie to przedstawiano również w Sejmie.

KRUS jest więc instytucją o dość niejasnym statusie prawnym oraz organizacji wyraźnie odbiegającej od standardów określonych dla polskich instytucji sektora finansów publicznych. Biorąc pod uwagę kwoty, jakimi dysponuje KRUS, sytuacja taka musi budzić zaniepokojenie, tym bardziej, że obecny stan finansów publicznych winien zmuszać do zaostrzenia kontroli tego sektora i racjonalizacji jego organizacji i wydatków.

System finansowy KRUS

Podstawy finansowe ubezpieczenia i działalności KRUS tworzą:

- Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników (fundusz składkowy),

- fundusz emerytalno-rentowy,

- fundusz administracyjny,

- fundusz prewencji i rehabilitacji,

- fundusz rezerwowy,

- fundusz motywacyjny.

Za wyjątkiem funduszu składkowego, wszystkimi funduszami dysponuje Prezes KRUS.

Fundusz składkowy

Fundusz składkowy posiada osobowość prawną. Funkcje zarządu pełni z urzędu Prezes KRUS. Organem nadzorującym jest Rada Nadzorcza Funduszu wyłoniona z Rady Rolników. Rada Rolników uchwala statut funduszu składkowego określający zakres jego działania, tworzenie i gospodarowanie majątkiem, sposób sprawowania zarządu oraz prawa i obowiązki Rady Nadzorczej Funduszu.

Ze środków funduszu składkowego finansowane są świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego. Ze środków Funduszu może być pokryty niedobór funduszu administracyjnego, w przypadku gdy nie może być on pokryty ze środków funduszu rezerwowego.

W razie powstania niedoboru funduszu składkowego dopuszczalne jest zaciągnięcie kredytu bankowego lub pożyczki z funduszu rezerwowego. Spłata kredytu lub pożyczki uwzględniana jest przy ustalaniu wysokości składki na ubezpieczenie w okresie spłaty.

Przychodami funduszu składkowego są:

- składki na ubezpieczenia wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz odsetki z tytułu zwłoki w opłacaniu tych składek,

- kwoty z tytułu zwrotu nienależnie pobranych świadczeń,

- kwoty z tytułu zwrotu wydatków na świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego, w przypadku gdy odpowiedzialność cywilną za przyczyny wypadku lub choroby ponosi osoba, na rachunek której pracował poszkodowany,

- wpływy z tytułu innych wierzytelności cywilnoprawnych funduszu,

- odsetki od środków na rachunkach bankowych,

- wpływy z tytułu kredytów bankowych oraz pożyczek z Funduszu Rezerwowego, zaciąganych na uzupełnienie środków funduszu,

- darowizny i dobrowolne wpłaty.

Ze środków funduszu składkowego dokonywane są:

- wypłaty świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego oraz odsetki z tytułu opóźnienia w wypłacie tych świadczeń,

- odpisy na fundusz administracyjny oraz fundusz prewencji i rehabilitacji,

- wydatki na pokrycie niedoboru funduszu administracyjnego,

- wydatki związane z bezpośrednimi kosztami funkcjonowania Rady Rolników oraz kosztami zarządzania funduszem,

- wydatki na finansowanie działalności związanej z inicjowaniem i wspieraniem rozwoju ubezpieczeń dla rolników i członków ich rodzin, prowadzonych przez towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych (nie powinny przekroczyć 1% planowanych wydatków funduszu w danym roku),

- spłaty kredytów i pożyczek wraz z odsetkami,

- wydatki na pokrycie zobowiązań cywilnoprawnych funduszu,

- wydatki na zasiłki porodowe, macierzyńskie i chorobowe oraz jednorazowe odszkodowania przysługujące na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

Wysokość składki za jednego ubezpieczonego ustala się w planie funduszu składkowego. Stan środków fundusz składkowego na koniec kwartału w wysokości miesięcznych wydatków tego fundusz stanowi zabezpieczenie finansowania bieżących świadczeń.

Fundusz emerytalno-rentowy.

Fundusz emerytalno-rentowy - przeznaczony jest na finansowanie gwarantowanych przez państwo świadczeń z zakresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Fundusz finansowany jest przede wszystkim z budżetu państwa, gdyż składka płacona przez rolników pokrywa niewielką część wydatków na świadczenia z tego ubezpieczenia (w 1998 r. wpływy ze składki stanowiły 5,4% ogółu dochodów funduszu). Z funduszu tego finansowane są:

- wypłaty emerytur i rent z innego ubezpieczenia społecznego, wypłacanych wraz z dodatkami łącznie ze świadczeniami z ubezpieczenia emerytalno-rentowego,

- rent rodzinnych,

- dodatków do wyżej wymienionych emerytur i rent (np. dodatek pielęgnacyjny, dodatek dla sieroty zupełnej),

- zasiłków pogrzebowych,

- odpis na fundusz administracyjny,

- odsetki z tytułu opóźnienia w wypłacie świadczeń z ubezpieczenia emerytalno - rentowego,

- refundację określonych kosztów na rzecz FUS, o ile przewidują to przepisy emerytalne,

- ubezpieczenia zdrowotne:

a) rolników i pracujących z nimi domowników podlegających ubezpieczeniu społecznemu

b) osób pobierających świadczenia emerytalno-rentowe w części składkowej, rolników, którzy nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu, ale podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Przychodami funduszu emerytalno-rentowego są:

- składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe oraz odsetki z tytułu zwłoki w opłacaniu tych składek,

- kwoty z tytułu zwrotu nienależnie pobranych świadczeń,

- refundacja ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,

- odsetki od środków na rachunkach bankowych,

- dotacje z budżetu państwa (przeznaczona na składki na ubezpieczenia zdrowotne oraz uzupełniająca).

Fundusz emerytalno-rentowy prowadzi ponadto obsługę świadczeń emerytalno-rentowych przysługujących rolnikom z innych systemów ubezpieczeń społecznych, tj. tzw. świadczenia zbiegowe; wydatki z tego tytułu są refundowane przez ZUS z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i budżetu państwa ( świadczenia kombatanckie ).

Zgodnie z nie nowelizowanym zarządzeniem z grudnia 1991 r. regulującym zasady gospodarki finansowej KRUS, z funduszu emerytalno-rentowego powinny być również dokonywane odpisy na fundusz prewencji i rehabilitacji. Praktyka jest inna (zgodna z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników) - fundusz emerytalno-rentowy przekazuje odpisy jedynie do funduszu administracyjnego.

Fundusz prewencji i rehabilitacji.

Fundusz prewencji i rehabilitacji przeznaczony jest na finansowanie bezpośrednich kosztów osobowych i rzeczowych KRUS związanych z zapobieganiem wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym rolników. Zadanie to realizowane jest poprzez:

- analizowanie przyczyn wypadków i chorób,

- prowadzenie dobrowolnych nieodpłatnych szkoleń i instruktażu w zakresie zasad ochrony życia i zdrowia w gospodarstwie rolnym oraz postępowania w razie wypadku przy pracy,

- upowszechnianie wiedzy o zagrożeniach wypadkami przy pracy rolniczej i rolniczych chorobach zawodowych,

- podejmowanie starań o właściwą produkcję i dystrybucję bezpiecznych środków stosowanych w rolnictwie oraz sprzętu i odzieży ochronnej.

KRUS podejmuje również działania mające na celu przyuczenie osób wykazujących trwałą niezdolność do pracy w rolnictwie do innego zawodu lub przekwalifikowania. Udziela też pomocy osobom korzystającym z różnych form rehabilitacji.

Fundusz prewencji i rehabilitacji tworzony jest z odpisów od funduszu składkowego w wysokości 1% planowanych wydatków oraz z dotacji budżetowej. Przychodami funduszu mogą być również odsetki od środków na rachunkach bankowych oraz wpływy związane z prowadzeniem działalności w zakresie prewencji i rehabilitacji.

Rozporządzenie określające szczegółowe zasady gospodarki finansowej KRUS przewiduje, że dochodem funduszu prewencji i emerytalno-rentowego jest także odpis z funduszu emerytalno-rentowego, nie uwzględnia natomiast dotacji budżetowej.

Środki fundusz prewencji i rehabilitacji przeznaczane są na:

- wydatki na utrzymanie obiektów prowadzonych przez Kasę w celu realizacji zadań z zakresu prewencji i rehabilitacji,

- wydatki na przewidziane w ustawie działania za rzecz osób korzystających z usług w zakresie prewencji i rehabilitacji,

- koszty inwestycji oraz środków i usług służących do realizacji zadań w zakresie prewencji i rehabilitacji,

- płace pracowników zatrudnionych w komórkach organizacyjnych Kasy, które działają wyłącznie w zakresie prewencji i rehabilitacji,

- wpłaty na fundusz rezerwowy w wysokości nadwyżki pomniejszonej o 1/12 wydatków funduszu przewidzianych na następny rok.

Fundusz administracyjny.

Fundusz administracyjny finansuje koszty obsługi ubezpieczenia, z wyjątkiem kosztów pokrywanych ze środków funduszu składkowego lub funduszu prewencji i rehabilitacji. Ze środków funduszu administracyjnego pokrywane są również koszty obsługi zadań w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego.

Fundusz administracyjny tworzy się z odpisów od funduszu składkowego w wysokości do 4,5% jego planowanych wydatków oraz z odpisów od funduszu emerytalno-rentowego w wysokości do 3,5% jego planowanych wydatków oraz refundacji przez Kasy Chorych kosztów związanych z realizacją ubezpieczenia zdrowotnego. W razie niedoboru funduszu administracyjnego, o ile nie może być on pokryty ze środków funduszu rezerwowego, pokrywa go fundusz składkowy. Zdecydowaną większość dochodów funduszu administracyjnego zapewnia odpis od funduszu emerytalno-rentowego, a więc de facto dotacja z budżetu państwa. Przychody funduszu administracyjnego mogą również pochodzić z odsetek od środków na rachunkach bankowych, refundacji z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych kosztów obsługi świadczeń w przypadku zbiegu prawa do świadczeń oraz m.in. z odpłatności za wydawnictwa instruktażowe, informacyjne, za usługi.

Ze środków funduszu pokrywane są:

- wydatki na pokrycie kosztów poboru składki i wypłaty świadczeń z ubezpieczenia,

- wydatki z tytułu odpłatności za wykonywanie zadań zleconych z zakresu ubezpieczenia przez instytucje i osoby trzecie w tym ZUS i gminy, z wyłączeniem zadań z zakresu prewencji i rehabilitacji,

- wydatki na obsługę administracyjno-księgową funduszy oraz jednostek organizacyjnych KRUS,

- inwestycje KRUS,

- wydatki na tworzenie funduszy zakładowych, naliczane od wydatków osobowych wypłacanych z funduszu administracyjnego,

- wpłaty na fundusz rezerwowy w wysokości nadwyżki pomniejszonej o 1/12 wydatków funduszu przewidzianych na następny rok.

Fundusz rezerwowy

Fundusz rezerwowy przeznaczony jest na pokrywanie niedoborów funduszu administracyjnego oraz funduszu prewencji i rehabilitacji. Jest on tworzony z nadwyżek tych funduszy. Środki funduszu mogą być lokowane na rachunkach bankowych z terminowym oprocentowaniem i w papierach wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez państwo. Dochody z lokat zasilają fundusz, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Fundusz może udzielać pożyczek funduszowi składkowemu.

Fundusz rezerwowy został utworzony 9 grudnia 1997 r., kiedy dokonano pierwszego przelewu środków na rachunek Funduszu (7,8 mln zł). Nie wydaje się, by fundusz ten w znaczący sposób wpływał na funkcjonowanie KRUS, lecz wyraźnie komplikuje wzajemne zależności w wewnętrznej strukturze Kasy. Znacznie prostszym rozwiązaniem byłoby pozostawianie nadwyżek na rachunkach poszczególnych funduszy.

Prezes Kasy w porozumieniu z Radą Rolników może tworzyć fundusz motywacyjny w ramach odpisu na fundusz administracyjny, naliczanego z funduszu składkowego. Funduszem motywacyjnym dysponuje Prezes Kasy, w porozumieniu z Przewodniczącym Rady Rolników, na podstawie regulaminu uchwalonego przez Radę Rolników. Wypłaty z funduszu motywacyjnego realizowane są poza limitami wynikającymi z przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej.

Fundusz motywacyjny utworzono na podstawie niepublikowanego zarządzenia nr 2 Prezesa KRUS z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie Funduszu Motywacyjnego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Jego dochodem stał się odpis z funduszu administracyjnego w wysokości 11,8 mln zł.

Skomplikowane powiązania między funduszami KRUS przedstawia schemat.

KRUS prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na podstawie rocznego planu finansowo-rzeczowego. Plan ten sporządzany jest przez Prezesa KRUS po uprzednim zaopiniowaniu przez Radę Rolników; zatwierdza go Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej po zasięgnięciu opinii Ministra Finansów. W planie określone są planowane przychody i wydatki funduszy KRUS oraz:

- liczba emerytur i rent oraz przeciętna wysokość tych świadczeń,

- liczba zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, liczba rodzin otrzymujących zasiłki oraz przeciętna wysokość zasiłku,

- liczba pozostałych zasiłków lub dni zasiłkowych,

- przeciętne zatrudnienie i kwota wynagrodzeń pracowników KRUS,

- wydatki rzeczowe KRUS,

- koszty obsługi świadczeń,

- inwestycje.

Zatwierdzenie planu finansowo-rzeczowego następuje po ogłoszeniu ustawy budżetowej na dany rok. Podziału wydatków funduszu administracyjnego oraz funduszu prewencji i rehabilitacji pomiędzy jednostki organizacyjne KRUS dokonuje Prezes po zatwierdzeniu planu finansowo rzeczowego. W trakcie roku Prezes KRUS może dokonywać zmian w planie pod warunkiem:

- niezwiększenia kwoty dotacji budżetowej dla funduszu emerytalno - rentowego,

- zachowania określonych w ustawie wielkości odpisów na fundusz administracyjny oraz fundusz prewencji i rehabilitacji,

O dokonanych zmianach Prezes KRUS informuje Ministrów: Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Finansów.

Prezes KRUS przedkłada miesięczne sprawozdania z wykonania wpływów i wydatków na zasadach właściwych dla miesięcznej sprawozdawczości o wpływach i wydatkach niektórych funduszy. Sprawozdania półroczne i roczne z wykonania poszczególnych funduszy - z wyłączeniem funduszu składkowego - przedkładane są na zasadach właściwych dla sprawozdawczości o środkach pozabudżetowych.

Roczne sprawozdanie z wykonania planu finansowo-rzeczowego KRUS zatwierdzane jest przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej po zasięgnięciu opinii Ministra Finansów. Nie przewidziano sytuacji, w której Minister RiGŻ nie zatwierdziłby sprawozdania.

Środki finansowe KRUS, z wyjątkiem środków funduszu składkowego, gromadzone są na rachunkach KRUS w Narodowym Banku Polskim. Środki funduszu składkowego gromadzone są na odrębnych rachunkach.

KRUS nie dokonuje odpisów amortyzacyjnych i umorzeniowych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem dotyczących zakładowego funduszu socjalnego.

Inwestycje KRUS, do których stosuje się odpowiednio przepisy o finansowaniu inwestycji państwowych jednostek i zakładów budżetowych, pokrywane są ze środków wyodrębnionych w rocznych planach finansowych.

Do Prezesa KRUS i głównego księgowego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące dysponenta części budżetowej i głównego księgowego resortu.

W ustawie budżetowej nie ustala się dochodów dla części 55 - KRUS. Plany finansowe trzech funduszy (funduszu emerytalno-rentowego, funduszu prewencji i rehabilitacji oraz funduszu administracyjnego) zamieszczane są w załączniku dotyczącym państwowych funduszy celowych, chociaż fundusze KRUS, działając na bardzo zbliżonych zasadach, nie są - z formalnego punktu widzenia - państwowymi funduszami celowymi.

Wydatki budżetu związane z częścią 55 - KRUS przedstawiane są w dziale 95 - ubezpieczenia społeczne (fundusze: emerytalno-rentowy oraz prewencji i rehabilitacji) i dziale 86 - opieka społeczna (zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne). Od dnia 1 marca 1995 finansowanie zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych należy do zadań budżetu państwa. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 31 marca 1995 r. KRUS jest dysponentem środków budżetowych w zakresie dotyczącym osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników na wypłaty zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz osób pobierających emerytury lub renty wypłacane przez KRUS. Na mocy ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego KRUS zajmuje się również obsługą świadczeń kombatanckich. Wypłata zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz świadczeń kombatanckich dokonywana jest przez fundusz administracyjny, któremu budżet państwa zapewnia refundację kosztów obsługi.

Duża liczba funduszy KRUS oraz wzajemne powiązania między nimi, a także fakt, że na rachunkach poszczególnych funduszy mieszają się środki przeznaczone na wykonywanie zadań "własnych" KRUS i zadań wykonywanych na zlecenie innych instytucji nadmiernie komplikują strukturę funkcjonowania Kasy, co nie sprzyja efektywnemu zarządzaniu.

Zakończenie

Zmiany w strukturze i organizacji gospodarki finansowej instytucji wykonujących zadania związane z ubezpieczeniem społecznym rolników to tylko jeden fragment znacznie szerszej reformy, jaka musi być wprowadzona w systemie ubezpieczeń rolniczych. Obecne proporcje udziału budżetu państwa i ubezpieczonych w strukturze finansowania świadczeń z ubezpieczenia emerytalno-rentowego rolników są na dłuższą metę nie do utrzymania, a najważniejszymi argumentami za szybkim rozpoczęciem reformy tego segmentu systemu zabezpieczenia społecznego są: narastające rozbieżności proporcji stopnia budżetowego dofinansowania Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i KRUS oraz bardzo złożona sytuacja finansowa budżetu państwa, nakazująca pilne poszukiwanie wszelkich możliwości racjonalizacji wydatków budżetowych.

 

Literatura:

1. Sprawozdanie z wykonania planu rzeczowo-finansowego za 1999 r. , Warszawa 2000

2. Sprawozdanie z wykonania planu rzeczowo-finansowego za 2000 r. , Warszawa 2001

3. Sprawozdanie z wykonania planu rzeczowo-finansowego za 2001 r. , Warszawa 2002

4. Sprawozdanie z wykonania planu rzeczowo-finansowego za I półrocze 2002 r. , Warszawa 2002

5. Źródła internetowe (www.krus.gov.pl)

---