Podatek dochodowy od osób prawnych
Ustawa z dnia 15 lutego 1992
W literaturze ekonomicznej podatek definiuje się jako świadczenie pieniężne
o charakterze ogólnym, przymusowym, nieodpłatnym i bezzwrotnym, realizowane na rzecz państwa lub samorządów lokalnych.
Główną metodą uiszczania podatku jest realizacja zobowiązania podatkowego
w formie pieniężnej. Z reguły przepisy prawa określają, jakie podatki mogą być płacone
w formie bezgotówkowej, a jakie w formie gotówkowej. Warto jednak zwrócić uwagę, że w różnych okresach historii podatki były uiszczane także w postaci rzeczowej. Takie świadczenia, jak „podymne” czy „pogłówne” realizowano za pomocą płodów rolnych. Obecnie w niektórych przypadkach przepisy prawa dopuszczają także wypełnienie zobowiązań podatkowych formie niepieniężnej, np. zgodnie z ustawą „Ordynacja podatkowa” zobowiązanie podatkowe wygasa przez przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub gminy w zamian za zaległości podatkowe. Ponadto inny artykuł tejże ustawy dopuszcza zapłatę niektórych podatków papierami wartościowymi.
Podatek jest świadczeniem o charakterze ogólnym, co oznacza, że muszą go płacić wszystkie osoby spełniające określone warunki, np. osiągające dochody, czy posiadające nieruchomości. W praktyce nierzadko cecha ogólności podatku jest ograniczona przez różnego rodzaju zwolnienia z podatków o charakterze podmiotowym lub przedmiotowym.
Podatek to świadczenie przymusowe nakładane z reguły przez parlament. Osoby zobowiązane do zapłacenia podatku muszą to świadczenie uiścić pod groźbą egzekucji. Egzekucja z tytułu niezapłaconego podatku może być przeprowadzona zarówno z majątku ruchomego jak i z nieruchomości osób, które w terminie nie wypełniły zobowiązania podatkowego. Podatek jest wówczas ściągany przez komorników bez zgody, a często nawet wbrew woli osób zalegających z płatnościami podatkowymi.
Do cech podatków zalicza się także nieodpłatność i bezzwrotność.
Nieodpłatność charakteryzuje się tym, że w zamian za uiszczony podatek obywatel nie otrzymuje bezpośredniego świadczenia ze strony państwa, mający charakter ekwiwalentu. Oczywiście państwo świadczy określone usługi, np. w zakresie bezpłatnej ochrony zdrowia, czy w sferze oświaty, ale nie ma związku między wysokością płaconego przez daną osobę podatku a rozmiarem tych świadczeń. Podatek jest świadczeniem bezzwrotnym, a więc kwoty wpłacone do budżetu państwa lub budżetów lokalnych nie podlegają zwrotowi, chyba, że wystąpiła nadpłata podatku. Wówczas zwrotowi podlega kwota nadwyżki ponad należny podatek.
Każdy podatek jest pewnym ograniczeniem możliwości rozwojowych prowadzonej działalności gospodarczej. Niemniej konieczność występowania obciążeń podatkowych nie budzi już dzisiaj żadnych zastrzeżeń. Uznaje się, że ma charakter obiektywny.
W praktyce działalność gospodarcza jest z reguły obciążona kilkoma podatkami, tworzącymi system podatkowy. Dla prowadzących działalność gospodarczą istotne znaczenie ma zwłaszcza rodzaj stosowanych podatków i ich wysokość.
W ciągu wieków w gospodarce światowej wykształciły się różne systemy opodatkowania działalności gospodarczej. Obecnie w praktyce stosowane są przede wszystkim dwa systemy: system opodatkowania czynników produkcji i system opodatkowania efektów ekonomicznych, jakimi są zazwyczaj dochody i obroty osiągane z tytułu prowadzonej działalności.
System podatkowy oparty na opodatkowaniu czynników produkcji zakłada, że na efektywność wykorzystania poszczególnych składników procesów produkcji czy dystrybucji oddziałuje się poprzez odrębne opodatkowanie każdego z nich. Podatkami obciąża się osobno majątek produkcyjny, płace pracowników, nieruchomości czy kapitały. Dlatego też to wąskie, ściśle adresowane oddziaływanie za pomocą różnego rodzaju podatków, np. od majątku produkcyjnego, od nieruchomości czy kapitału, na decyzje przedsiębiorców.
Systemy podatkowe oparte na opodatkowaniu efektów ekonomicznych można podzielić na takie, w których dominują podatki obciążające dochody oraz takie, w których w strukturze obciążeń przeważają podatki pobierane od obrotu.
Elementy konstrukcji podatku:
Podatek jest konstrukcją złożoną z wielu elementów. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć:
podmioty podatku
przedmiot podatku
podstawę opodatkowania
stawkę podatkową
ulgi i zwolnienia podatkowe
Wśród podmiotów podatku wyróżnia się:
podmiot czynny
podmiot bierny
Podmiotem czynnym jest państwo lub inny związek publiczno-prawny uprawniony do nakładania i pobierania podatków. Pobierania podatków dokonuje się przez wykorzystanie takich instytucji jak urzędy skarbowe czy urzędy gmin.
Podmiotem biernym jest podatnik i płatnik
Podatnikiem jest osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, na której spoczywa obowiązek uiszczenia podatku. Podatnik odpowiada za zobowiązania podatkowe całym swoim majątkiem.
Płatnikiem podatku jest osoba fizyczna lub osoba, która zobowiązana jest do uiszczenia podatku od płacy innej osoby (podatnika). Np. każda firma zobowiązana jest wpłacić zaliczkę na podatek dochodowy od płac swoich pracowników.
Podatnikiem i płatnikiem może być ta sama osoba albo też mogą to być różne osoby. Jeżeli np. osoba fizyczna jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę oraz korzysta z ulg podatkowych, to z mocy prawa jest zobowiązana do osobistego rozliczenia się z podatku dochodowego, który ją obciąża. Składa wówczas samodzielnie zeznanie podatkowe, będąc jednocześnie podatnikiem i płatnikiem.
Z kolei, gdy dana osoba jest zatrudniona w zakładzie pracy i nie osiąga żadnych innych dochodów poza płacą (w tym zakładzie), a także nie korzysta z ulg podatkowych, wtedy zakład pracy jest zobowiązany do naliczenia i odprowadzenia podatku za nią. W tym wypadku zakład pracy jest więc płatnikiem, a osoba zatrudniona - podatnikiem.
W zakresie podatków lokalnych gminy mogą zatrudniać inkasentów, którzy zajmują się poborem niektórych podatków, np. podatku rolnego lub leśnego.
Przedmiotem podatku są rzeczy czy zdarzenia, które zgodnie z prawem powodują powstanie obowiązku podatkowego. Przedmiotem podatku może być uzyskany dochód czy obrót bądź posiadanie nieruchomości.
Podstawą opodatkowania jest przedmiot podatku, wyrażony:
wartościowo
ilościowo
Najczęściej opodatkowania określa się wartościowo. Może to być wartość spadku lub darowizny, a także wysokość uzyskanego dochodu.
Podstawą opodatkowania określonej ilościowo jest:
powierzchnia nieruchomości wyrażona w metrach kwadratowych
liczba psów w podatku od psów
Stawkę podatku można zdefiniować jako współczynnik określający wysokość podatku
w stosunku do podstawy opodatkowania.
Najogólniej stawki podatkowe można podzielić na:
stawki kwotowe
stawki procentowe
Stawka kwotowa jest to określona przez prawo kwota podatku, jaką należy uiścić. Stawki kwotowe stosowane są przy zryczałtowanym opodatkowaniu w formie karty podatkowej,
w podatku rolnym i leśnym, a także w ograniczonym zakresie w podatku akcyzowym.
Stawka procentowa przesądza jaką część podstawy opodatkowania stanowi podatek. Stosuje się ją wtedy, gdy podstawa opodatkowania określana jest wartościowo. Stawka procentowa znalazła zastosowanie m. in. w podatkach dochodowych i podatkach od obrotu.
Stawki procentowe mogą być:
stałe
zmienne
Stawki stałe nie zmieniają się wraz ze wzrostem lub spadkiem podstawy opodatkowania. Często więc określa się je mianem proporcjonalnych.
Cechą stawek zmiennych jest to, że wysokość podatku zmienia się wraz ze zmianą podstawy opodatkowania.
W praktyce występuje tu wiele stawek odnoszących się odpowiedniego przedziału (wartości) podstawy opodatkowania. Zbiór stawek wraz z odpowiednio przyporządkowanymi im przedziałami opodatkowania tworzy skalę podatkową.
Skala podatkowa może mieć charakter:
progresywny
regresywny
degresywny
Przy skali progresywnej stawki podatku rosną wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania. Progresja ma charakter przyspieszony, opóźniony i proporcjonalny.
Progresja przyspieszona cechuje się tym, że przyrost stawki jest więc proporcjonalny
w stosunku do przyrostu podstawy opodatkowania.
Przy progresji opóźnionej wzrost stawki jest wolniejszy od wzrostu przedziałów podstawy opodatkowania.
Natomiast progresja proporcjonalna polega na równym tempie przyrostu stawki
i przedziałów podstawy opodatkowania.
Wśród skal progresywnych można wyróżnić także:
progresję globalną
progresję ciągłą
Progresja globalna charakteryzuje się tym, że w miarę wzrostu podstawy opodatkowania rosną również stawki podatkowe, ale dla każdego przedziału opodatkowania stawka jest stała. Przy określonym przedziale opodatkowania stawka ma charakter liniowy (stały) odnoszący się do całej podstawy opodatkowania. Ta zaleta progresji globalnej jest jednocześnie jej wadą. Innym mankamentem progresji globalnej jest znaczny wzrost obciążenia podatkowego przy przejściu z jednego przedziału do drugiego. Te wady progresji globalnej sprawiają, że jest ona rzadko stosowana w konstrukcjach podatkowych.
Znacznie częściej stosuje się progresję ciągłą. Przy tej formie progresji podatek obliczany jest oddzielnie dla poszczególnych przedziałów opodatkowania, a następnie sumowany
w celu określenia całego podatku, jako należy zapłacić.
Skala regresywna ma zupełnie odmienny charakter niż skala progresywna. W tym wypadku w miarę wzrostu podstawy opodatkowania stawki zmniejszają się. Ponieważ jest to sprzeczne z zasadą dostosowania ciężaru podatkowego do zdolności płatniczej podatnika, to w praktyce jest ona rzadko stosowana. Częściej może występować w formie ukrytej jako stawka kwotowa. W tym wypadku kwota podatku relatywnie zmniejsza się wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania.
Skala degresywna charakteryzuje się wzrostem stawek przy niskich przedziałach podstawy opodatkowania. Przy przekroczeniu pewnego, ale niskiego poziomu podstawy opodatkowania podatek oblicza się z zastosowaniem stawki stałej. Tak więc skala regresywna jest w rzeczywistości skalą progresywną o niskiej granicy progresji.
Ulgi podatkowe polegają na tym, że podatnik nie uiszcza podatku, lecz tylko jego część. Przyjmując za kryterium podziału konstrukcję ulg, można je podzielić na takie, których cechą jest:
odliczanie od podstawy opodatkowania niektórych kosztów czy przychodów
odliczanie od podatku określonych wydatków
zmniejszanie stawki podatku.
Ulgi polegające na odliczaniu od podstawy opodatkowania są stosowane zwłaszcza
w zakresie podatków obciążających dochód lub majątek. Natomiast ulgi wynikające ze zmniejszenia stawki podatku w stosunku do stawki podstawowej powszechnie obowiązującej, występują nie tylko w podatkach od obrotu, ale także w podatkach dochodowych.
Zwolnienia podatkowe, biorąc pod uwagę zakres zwolnień podatkowych można podzielić na:
zwolnienia podmiotowe
zwolnienia przedmiotowe
Zwolnienie podmiotowe jest bezwzględnym wyłączaniem z podatku określonych grup podatników prowadzących działalność gospodarczą. Na przykład może to być zwolnienie z podatku podmiotów zatrudniających osoby niepełnosprawne.
Zwolnienie przedmiotowe dotyczy z reguły nieuwzględniania przy opodatkowaniu niektórych przychodów, obrotów, czy też składników majątkowych. Może to być np. zwolnienie z podatku nieruchomości należących do Skarbu Państwa, bądź też zwolnienie
z podatku dochodów ze sprzedaży papierów wartościowych.
Klasyfikacja i funkcje podatków:
W literaturze przedmiotu podatki klasyfikuje się w różny sposób, zależnie od przyjętego kryterium podziału. Niektóre podziały podatków znalazły zastosowanie praktycznie także w skarbowości.
Przyjmując za kryterium podziału przedmiot podatku, wyróżnia się podatki:
od obrotu i konsumpcji
dochodowe
majątkowe.
W podatkach od obrotu i konsumpcji podstawa opodatkowania jest najczęściej wysokość obrotów, jakie uzyskuje przedsiębiorca z tytułu sprzedaży towarów i świadczenia usług. Do podatków od obrotu i konsumpcji zalicza się podatek od wartości dodanej (VAT).
Do podatków od obrotu i konsumpcji zalicza się także podatki akcyzowe. Obejmują one alkohol, wyroby tytoniowe, pochodne ropy naftowej, w tym benzyny oraz niektóre towary luksusowe, takie jak drogie samochody, czy sprzęt elektroniczny wysokiej klasy.
W podatkach dochodowych wyróżnia się:
podatek dochodowy od osób fizycznych
podatek dochodowy od osób prawnych
zryczałtowane formy opodatkowania
Podstawą opodatkowania w podatkach dochodowych jest na ogół dochód, chociaż niekiedy obciążeniu podlegają tylko niektóre rodzaje przychodów.
W przypadku zryczałtowanych podatków, które stanowią uproszczoną formę obciążeń podatkowych, podstawą opodatkowania może być przychód lub szacunkowo określony dochód.
Do podatków majątkowych zalicza się podatki obciążające:
nieruchomości
majątek produkcyjny
pojazdy czy kapitały.
Podstawą opodatkowania może być nie tylko wartość majątku czy kapitału, ale także powierzchnia nieruchomości czy ładowność samochodu ciężarowego.
Innym kryterium jest podział podatków w zależności od tego, kto ponosi ich ciężar. W tej klasyfikacji wyróżnia się podatki:
bezpośrednie
pośrednie
W przypadku podatków bezpośrednich ciężar podatku spoczywa na osobie, na którą ten podatek zgodnie z prawem jest nałożony.
W zakresie podatków pośrednich ciężar podatku nie spoczywa na podmiotach zobowiązanych do uiszczania go, ale na innych osobach, na które te podatki są przerzucane.
Stąd funkcjonuje w literaturze także podział podatków na przerzucalne (pośrednie)
i nieprzerzucalne (bezpośrednie).
Przerzucanie podatków odbywa się w ten sposób, że są one wliczane w ceny sprzedawanych towarów. W rzeczywistości podatki te obciążają najczęściej konsumentów, mimo, że są odprowadzane przez sprzedających towary lub świadczących usługi.
Do podatków bezpośrednich, a więc nieprzerzucalnych, zalicza się:
podatki dochodowe
Natomiast do podatków pośrednich, czyli przerzucalnych:
podatek VAT
podatki akcyzowe.
W zależności od tego, jaki szczebel budżetu jest zasilany przez podatki, można wyróżnić podatki:
centralne
lokalne
zasilające różne budżety.
Podatki centralne zasilają budżet państwa. W polskim systemie podatkowym budżet centralny (państwa) w całości zasilają podatek VAT i podatki akcyzowe.
Podatki lokalne zasilają budżety samorządów lokalnych.
Są to przede wszystkim:
podatek od nieruchomości
podatek od spadków i darowizn
podatek rolny
podatek leśny
podatek pobierany w formie karty podatkowej.
Istnieje też grupa podatków, które w części zasilają budżet centralny, a w części budżety lokalne. Do tej grupy podatków należą:
podatek dochodowy od osób fizycznych
podatek dochodowy od osób prawnych
Podstawowe funkcje podatków:
fiskalną - są głównym źródłem dochodów budżetu państwa, gwarantują finansowanie wydatków publicznych. Jest to pierwotna, najstarsza funkcja podatków
redystrybucyjną - są instrumentem przesuwania dochodów pomiędzy różnymi grupami społecznymi
stymulacyjną - są wykorzystywane przez państwo jako instrument oddziaływania na decyzje podmiotów gospodarczych w celu skorelowania ich z założeniami polityki gospodarczej i społecznej państwa.
Charakterystyka podatków dochodowych
W państwach rozwiniętych gospodarczo występują obecnie dwie zasadnicze formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej: podatek dochodowy od osób fizycznych i podatek dochodowy od osób prawnych.
W praktyce wykształciły się trzy metody określania podstawy opodatkowania
w podatkach dochodowych:
metoda polegająca na określeniu w prawie podatkowym przychodów oraz kosztów, które decydują o wysokości dochodów. Szczegółowo wymienia się tu rodzaje przychodów oraz przynajmniej kosztów, których poniesienia nie uznaje się za warunek uzyskania przychodów. W niektórych systemach podatkowych są szczegółowo określone koszty uzyskania przychodów, jak i koszty, które nie są niezbędne do ich osiągnięcia.
metodą określania podstawy opodatkowania jest szacunkowe ustalenie dochodu. Metoda ta znajduje praktyczne zastosowanie wszędzie tam, gdzie ustalenie faktycznego dochodu podatnika nie jest możliwe bądź gdzie z różnych powodów nie dokonano obliczenia i odprowadzenia należnego podatku.
metodą jest określenie podstawy opodatkowania z uwzględnieniem tzw. znamion zewnętrznych. W tej metodzie ustala się wartość podstawy opodatkowania.
Zakres opodatkowania i stawki podatku od osób prawnych
Podatkiem dochodowym od osób prawnych są objęte spółki będące osobami prawnymi oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Podmiotami podatku mogą być również tzw. podatkowe grupy kapitałowe.
Podatkową grupę kapitałową mogą utworzyć co najmniej dwie spółki prawa handlowego, które pozostają w związkach kapitałowych. Podstawowym warunkiem utworzenia grupy jest odpowiedni poziom kapitałów poszczególnych spółek.
Podatku dochodowego od osób prawnych nie pobiera się od przychodów
z działalności rolnej, gospodarki leśnej oraz tych przychodów, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
Nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, który polega na opodatkowaniu całości osiąganych przychodów, podlegają podatnicy mający siedzibę lub zarząd na terytorium Polski. Natomiast osoby prawne, które nie mają siedziby lub zarządu na terytorium naszego kraju podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, co
w praktyce oznacza, że podatek płacony jest tylko od dochodów osiąganych w Polsce.
Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na źródło przychodów, z jakich został osiągnięty. Niemniej w niektórych wypadkach przedmiotem podatku jest przychód. Dotyczy to zwłaszcza przychodów osób nie mających siedziby lub zarządu na terytorium Polski, a mianowicie z:
dywidend udziałów w zyskach osób prawnych
praw autorskich
praw do projektów wynalazczych
znaków towarowych
wzorów zdobniczych
należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego
W podatku dochodowym podstawą podatkowania jest dochód będący różnicą między sumą osiągniętych przychodów a kosztami ich uzyskania.
Stawka podatku dochodowego od osób prawnych ma charakter liniowy. W ustawie
o podatku dochodowym od osób prawnych określono, iż stawka w roku 2003 wynosiła 27%, a w 2004 - 19%. (Dz. U. z 2003 r. nr 202, poz. 1957)
Przychody i koszty uzyskania przychodów
W rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodami są otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe oraz wartość otrzymanych świadczeń i przychodów w naturze. Przychodami są też kwoty, nawet jeśli nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Do przychodów podatnik nie może zaliczyć także otrzymanych lub zwróconych kredytów i pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych kredytów czy pożyczek.
W celu osiągnięcia przychodów przedsiębiorstwa również inne jednostki organizacyjne muszą zazwyczaj ponosić wydatki. Nie wszystkie jednak wydatki ponoszone przez podatników ustawodawca uznaje za niezbędne do uzyskania przychodów. W ustawie
o podatku dochodowym od osób prawnych, podobnie jak i w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca wymienia jedynie te koszty, których podatnik ni może uznać za niezbędne w celu uzyskania przychodów. Natomiast nie wymienia się tych kosztów, które stanowią koszty uzyskania przychodów i są elementem kształtowania podstawy opodatkowania, czyli są odliczane od przychodów.
Podstawowymi rodzajami kosztów, które stanowią koszty uzyskania przychodów są: nakłady ponoszone na zakup surowców, materiałów, energii itd., wydatki na płace pracowników, amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nakłady na remonty i konserwację środków trwałych i od środków transportowych.
Preferencje podatkowe
Wśród preferencji występujących w podatku dochodowym od osób prawnych występują zarówno typowe ulgi i zwolnienia podatkowe, jak i niektóre specjalne postanowienia zawarte w przepisach prawnych. Zwolnienia z podatku dochodowego mają charakter przedmiotowy i podmiotowy. Do podmiotów zwolnionych z podatku zalicza się:
Skarb Państwa
Narodowy Bank Polski
jednostki budżetowe
fundusze celowe
jednostki samorządu terytorialnego.
Zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych są regulowane nie tylko przez ustawę o tym podatku, ale również przez wiele innych spraw. Na przykład zwolnienie z podatku przysługuje także przedsiębiorcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne, natomiast zasady tego zwolnienia określa ustawa o zatrudnieniu
i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych.
Termin składania zeznania i rozliczenia podatku
Po zakończeniu roku podatkowego podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych zobowiązani są dokonać rozliczenia rocznego datku dochodowego składając
w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe. Obowiązek złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy dotyczy wszystkich podatników będących osobami prawnymi (w tym grup kapitałowych) oraz będących jednostkami nie posiadającymi osobowości prawnej (bez spółek nie mających osobowości prawnej), z wyjątkiem zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy
i przepisów ustawy z dnia 6 maja 1981 r. o pracowniczych ogrodach działkowych.
Obowiązek złożenia zeznania podatkowego odnosi się m. in. do spółek prawa handlowego, spółek z udziałem zagranicznym, przedsiębiorstw państwowych, spółdzielni, ubezpieczycieli, banków (z wyjątkiem NBP), zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych prowadzących działalność na własny rachunek we własnym imieniu itp.
Roczne zeznanie podatkowe sporządza się na formularzu CIT-8 „Zeznanie
o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy”.
Sporządzone zeznania podatkowe podatnicy składają do urzędu skarbowego właściwego według adresu siedziby podatnika, z wyjątkiem podatników mających siedzibę za granicą, dla których ustalenie właściwego urzędu skarbowego następuje zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 stycznia 1999 r.
Podatek wynikający z zeznania jest podatkiem należnym za rok podatkowy, chyba, że urząd skarbowy wyda decyzję, w której okresie podatek w innej wysokości.
Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy lub okres kolejnych pełnych dwunastu miesięcy.
Deklaracje i zaliczki miesięczne za okres od pierwszego do przedostatniego miesiąca roku podatkowego składa się i uiszcza w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczka za ostatni miesiąc jest uiszczana w wysokości zaliczki za miesiąc poprzedni do 20 dnia ostatniego miesiąca roku podatkowego. Ostateczne rozliczenie podatku za rok podatkowy następuje w terminie ustalonym do złożenia zeznania
o wysokości dochodu osiągniętego (poniesionej straty) za ten rok.
Formularz zeznania
Zeznanie podatkowe osoby prawnej składa się na formularzu CIT-8. Formularz ten składa się z dwunastu części:
miejsce składania i rodzaj zeznania
dane podatnika
ustalenie podstawy opodatkowania i należnego podatku
obliczenie należnego podatku
wysokość zobowiązania podatkowego
dane o uiszczeniu należności
dane o dochodach z tytułu dywidend i innych przychodach, udziałach w zyskach osób prawnych oraz o pobranym przez płatnika podatku od tych dochodów (przychodów)
dane o dochodach wolnych od podatku, przeznaczonych a nie wydatkowanych na określone cele
dane o wypłatach dokonanych zagranicznym osobom prawnym nie mającym siedziby na terytorium RP oraz pobranym podatku od wypłat
informacja o załącznikach
oświadczenie i dane personalne osoby odpowiedzialnej za podanie wymaganych danych oraz obliczenie podatku
adnotacje urzędu skarbowego.
Zakończenie
Aby podatki mogły skutecznie ułatwić osiąganie celów założonych w ich konstrukcji, muszą być przestrzegane określone zasady.
Obecnie konieczne jest również uwzględnienie innych warunków skuteczności podatków, takich jak: zasada unikania podwójnego opodatkowania, zasada jednolitości obciążeń
w skali międzynarodowej, czy zasada równowagi funkcjonalnej, dotycząca zachowania właściwych proporcji, zwłaszcza między funkcją fiskalną a funkcją motywacyjną podatków.
Korzystne dla wzrostu gospodarczego jest obniżenie poziomu obciążeń podatkowych. Zmniejszone stawki podatków ograniczają ich funkcje redystrybucyjną, jednocześnie zaś na znaczeniu zyskuje funkcja motywacyjna. Wzmocnione zostają bowiem ogólne bodźce poprawy efektywności, inwestowania i zmian w technikach
i technologiach wytwarzania. Istnieją jednak ograniczenia w obniżaniu podatków, wynikające z potrzeb zarówno sfery nieprodukcyjnej, jak i polityki gospodarczej prowadzonej przez państwo.
Istnienie zbyt wielu preferencji w polskim systemie opodatkowania utrudnia harmonizację polskiego prawa podatkowego z prawem Unii Europejskiej. Harmonizacja systemów podatkowych nie oznacza unifikacji poziomu obciążeń podatkowych. Są one różne nawet w państwach należących do Unii. Być może, że do takiej unifikacji wysokości podatków w ramach Unii Europejskiej dojdzie, ale z pewnością będzie to okres długotrwały.
Bibliografia
Owsiak S.: Polskie prawo podatkowe, PWN, Warszawa 1999
Głuchowski J.: Finanse publiczne, PWN, Warszawa 1998
Sławski Cz.: Wszystko o podatkach, rachunkowości i finansach w 2003 roku, Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o. o., Gorzów Wlkp., 2003
Gazeta Prawna - Podatki 2003 cz. 1, Grupa Wydawnicza INFOR sp. z o. o., Warszawa, 2003
Majchrzycka-Guzowska A.: Finanse i prawo finansowe, PWN, Warszawa 2000
Ostrowski K.: Prawo finansowe, PWN, Warszawa 1999
Sobiech J.: Finanse publiczne, PWN, Warszawa 2000