Chciałabym powiedzieć parę słów o podatku dochodowym od osób prawnych oraz stawkach tego podatku w krajach UE.
Podatek dochodowy od osób prawnych, w skrócie CIT, czyli z angielskiego Corporate Income Tax, tzn. podatek od dochodów przedsiębiorstw, jest podatkiem bezpośrednim obciążającym dochody uzyskiwane przez osoby prawne.
Podstawowy akt prawny, który reguluje podatek CIT, to ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
Do płacenia podatku CIT zobowiązane są:
Wszystkie osoby prawne (jak już wszyscy wiemy jest to jednostka organizacyjna zrównana pod względem zdolności z osobami fizycznymi, tzn. ma wszystkie zdolności: sądową, procesową, prawną i zdolności do czynności prawnej).
Spółki kapitałowe w organizacji (sp. z o.o. oraz sp. akcyjna).
Jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, np. zakłady budżetowe, odziały osób prawnych.
Podatkowe grupy kapitałowe (grupy co najmniej 2 spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych).
Opodatkowaniu podlega dochód (nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym) bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich został osiągnięty. Jest to tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy.
Czasami przedmiotem opodatkowania może być przychód. Sytuacja taka ma miejsce jeżeli podatnik osiąga przychody na terytorium RP, a swoją siedzibę ma za granicą, np. przychód z tytułu praw autorskich, czy dywidend. Jest to tzw. ograniczony obowiązek podatkowy.
W takim przypadku dochód podlegający opodatkowaniu to przychody minus koszty ich uzyskania (koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów).
Podmioty zwolnione:
Skarb Państwa
Narodowy Bank Polski
Jednostki budżetowe.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porozumienia lub umowy, chyba że porozumienia te lub umowy stanowią inaczej.
Jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów określonych w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Fundusze emerytalne utworzone na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Agencja Nieruchomości Rolnych.
Agencja Rezerw Materialnych.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Wyróżnia się także zwolnienia przedmiotowe:
Dochody z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego (nie dotyczy jeżeli sprzedaż nastąpiła przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie całości lub części zbywanej nieruchomości).
Dochody osiągane poza terytorium RP przez podatników podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Dochody kościelnych osób prawnych.
Dochody spółek, których jedynymi udziałowcami (akcjonariuszami) są kościelne osoby prawne.
Dochody jednostek organizacyjnych Ochotniczej Straży Pożarnej.
Dochody Narodowego Funduszu Zdrowia.
Dotacje z budżetu państwa otrzymane na dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach Specjalnego Przedakcesyjnego Programu na Rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (SAPARD).
Dochody z tytułu prowadzenia loterii fantowych i gry bingo fantowe.
Dochody z działalności Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, Rzecznika Ubezpieczonych oraz Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych.
Zaliczki miesięczne należy wpłacać w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za ostatni miesiąc należy wpłacić w wysokości należnej za miesiąc poprzedni w terminie do 20 dnia ostatniego miesiąca roku podatkowego.
Terminem płatności rozliczenia rocznego podatku dochodowego od osób prawnych CIT-8 jest koniec 3-go miesiąca następnego roku podatkowego.
Najważniejsze rodzaje CIT to:
CIT-8 - zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych.
CIT-8/O - informacja o odliczeniach od podatku i od dochodu oraz o dochodach wolnych i zwolnionych od podatku - załącznik CIT-8.
CIT-D - Informacja podatnika podatku dochodowego od osób prawnych o otrzymanych/ przekazanych darowiznach.
Istnieje jednak o wiele więcej formularzy dotyczących osiągniętych dochodów czy poniesionych strat.
Kilka słów o stawkach CIT w Unii Europejskiej.
Przygotowałam mapę ze stawkami podatku dochodowego od osób prawnych we wszystkich krajach UE. Najniższą stawkę, 10%, mają Cypr oraz Bułgaria, najwyższą Malta – 35%, Belgia – 33,99% oraz Francja 33,33%. Wśród naszych sąsiadów najwięcej płacą podatnicy niemieccy, aż 29,48%.
Działalność gospodarcza w Polsce to trudne zadanie. Jednym z powodów jest polski system podatkowy, ale na wysokość stawki CIT w Polsce nie można narzekać. Jak widać na wykresie jesteśmy na szóstym miejscu w Unii Europejskiej jeśli chodzi o wysokość stawki podatku dochodowego od osób prawnych. Wyprzedzają nas takie kraje, jak Cypr, Bułgaria czy Irlandia. Za nami są m.in. Holandia, Francja i Niemcy.
Trzeba wziąć pod uwagę, że od kilkunastu lat stawki CIT w krajach UE były obniżane. Jak widać w 2006 wynosiła ona 25% a w 2013 już 22,5%. Tak samo działo się w naszym kraju. W 1992r. CIT w Polsce wynosił aż 40% i był jednym z wyższych w Europie. Z punku widzenia podatników jest to tendencja zadowalająca. Jak się jednak okazuje niskie podatki to nie wszystko. Problemem jest jakość prawa podatkowego, tzn. jest skomplikowany. Głównymi przyczynami są częste zmiany w przepisach. Sama ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w ostatnich 10 latach była zmieniana ponad 60 razy.
Przy ocenie przyjazności polskiego systemu podatkowego, Polska zajmuje dopiero 114 miejsce na 185 analizowanych krajów (według najnowszej edycji rankingu „Paying Taxes”). Względem poprzedniego roku jest to wzrost o 13 pozycji, ale wciąż przed nami są kraje takie jak Kambodża (66. miejsce), Afganistan (94. miejsce) czy Etiopia (103. miejsce). Za nami są m.in. Czechy (120. miejsce) oraz Chiny (122. miejsce). [1. Miejsce zajmują Zjednoczone Emiraty Arabskie – CIT 55%]
Co zaskakujące, obniżanie stawek CIT nie powodowało zwykle spadku wpływów podatkowych. Na przykład w Polsce nastąpił wzrost dochodów budżetowych z tego tytułu. Między 2000 a 2003 rokiem wpływy z podatku CIT do budżetu państwa wyniosły od 13 do 16 miliardów, natomiast, gdy w 2004 wprowadzono 19% podatek, wpływy wciąż rosły – nawet do 27 miliardów. Stało się tak z wielu przyczyn, np. wzrostu liczby podatników płacących podatek dochodowy od osób prawnych.
[Według sprawozdań z wykonania budżetu państwa dostępnych na stronie Ministerstwa Finansów.]
Czy są jakieś ukryte koszty podatku CIT?
Nierozłącznie związane z podatkiem dochodowym od osób prawnych są koszty administracyjne. Według najnowszej edycji rankingu „Paying Taxes" przeciętna polska spółka kapitałowa przeznacza aż 62 godziny w roku na rozliczenie tego podatku. Jest to dużo więcej niż średnio 39,3 godziny dla krajów członkowskich UE. Zdecydowanym faworytem jest tutaj Irlandia - państwo, które odniosło niezaprzeczalny sukces gospodarczy, wykorzystując podatek CIT do przyciągnięcia nowych inwestycji. To właśnie Irlandia znajduje się najwyżej wśród wszystkich państw europejskich w raporcie oceny przyjazności systemu podatkowego - zajmuje 6. miejsce.
Co jest takiego ważnego w związku z CIT?
Podatek CIT ma duże znaczenie przy skłonności przedsiębiorstw do inwestowania. Im stawka jest wyższa, skłonność do inwestycji maleje,a co za tym idzie niższy wzrost gospodarczy. Z drugiej strony wyższa stawka sprzyja powiększaniu się szarej strefy (obchodzeniu podatków). Obniżenie stawki podatku CIT może zachęcić osoby fizyczne do zostania przedsiębiorcami. Jeżeli wzrosną koszty podatkowe, firmy będę starały się przerzucić je na innych uczestników rynku, w tym na swoich pracowników (ograniczając wzrost płac) albo na klientów (podnosząc ceny). Przy silnym działaniu konkurencji grozi to utratą udziałów w rynku, pogorszeniem się sytuacji finansowej i zmniejszeniem zatrudnienia.
Podsumowując.
Podatnicy są zobowiązani do złożenia bez wezwania deklaracji sporządzonej według ustalonego wzoru, w której zawierają informacje o wysokości dochodu (straty) od początku roku podatkowego.
Stawki w krajach UE są z roku na rok obniżane, jednak nie tylko niska stawka wpływa na chęć prowadzenia przedsiębiorstw. Rządy powinny skoncentrować się nie tylko na wysokości stawek, ale również na minimalizacji czasu i wysiłku ze strony podatników niezbędnego do wypełnienia obowiązków wobec fiskusa.
Pytania:
Jaka obowiązuje w Polsce stawka podatku dochodowego od osób prawnych oraz w którym roku została wprowadzona?
Kto jest zobowiązany do płacenia podatku CIT?
Kiedy upływa termin złożenia rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych przy założeniu, że rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym?
Co to jest ograniczony obowiązek podatkowy?
Co powinien zrobić rząd, aby przyciągnąć do Polski inwestorów?