Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r.
(Dz.U.00.54.654)
Praca z przedmiotu: Prawo
podatkowe
mgr Stefan Urbaniak
Wykonały:
Edyta Kuczyńska
Ewa Michałowska – Klepadło
Rok III, Grupa I
Administracja publiczna
1.1. Istota podatku dochodowego od osób
prawnych.
Podatek dochodowy od osób prawnych
regulowany jest przez ustawę z dnia 15 lutego
1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
W Polsce po raz pierwszy został wprowadzony
ustawą z dnia 31 stycznia 1989 r. a następnie
uchwalono nową ustawę w dniu 15 lutego 1992 r.
Podatek dochodowy od osób prawnych - CIT
pochodzi od angielskiej nazwy Corporate Income
Tax. Podatek ten należy do kategorii podatków
dochodowych i związany jest z działalnością
gospodarczą, która może być jedynym lub
ubocznym przejawem istnienia jednostki
organizacyjnej.
1.1. Istota podatku dochodowego od osób
prawnych c.d.
Przedmiotowy podatek stanowi
dochód budżetu państwa,
jednakże gminom jak i
województwom przysługuje
udział we wpływach z tegoż
podatku uzyskanych od
podatników, które mają
siedzibę na terenie tych
jednostek. Podatek dochodowy
od osób prawnych to, obok
podatku VAT, najistotniejszy
podatek obciążający
działalność osób prawnych w
Polsce. Jest to podatek liniowy,
obliczany co do zasady od
ustalonego dochodu.
2.1. Zakres podmiotowy.
2.2. Podmiot opodatkowania.
„Według art. 1 Ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych podatnikami podatku dochodowego
od osób prawnych są: osoby prawne, spółki
kapitałowe w organizacji, jednostki organizacyjne
niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek
nie mających osobowości prawnej, ale mające
siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie
z przepisami prawa podatkowego tego państwa są
traktowane jako osoby prawne i podlegają w tym
państwie opodatkowaniu od całości swoich
dochodów bez względu na miejsce ich osiągania,
oraz podatkowe grupy kapitałowe, tj. grupa co
najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających
osobowość prawną, które pozostają w związkach
kapitałowych.
2.2. Podmiot
opodatkowania c.d.
Zauważyć należy, iż grono osób opodatkowanych
podatkiem dochodowym od osób prawnych wcale
nie jest tak czytelne, jednak generalnie można
przyjąć, iż podmioty, które nie są objęte
podatkiem dochodowym od osób fizycznych (w
tym ryczałtem ewidencjonowanym oraz kartą
podatkową) podlegają opodatkowaniu podatkiem
dochodowym od osób prawnych. Podkreślić
należy także, iż opodatkowaniu podlega pewna
organizacja, posiadająca status osoby prawnej
albo nie posiadająca tego statusu, lecz nigdy nie
są nim objęci indywidualni jej członkowie.
2.2. Podmiot
opodatkowania c.d.
Grupa kapitałowa, aby mogła stać się podatnikiem musi
spełnić niżej wymienione warunki, które to określone są w
art. 1 a wymienionej ustawy:
1. podatkową grupę kapitałową mogą tworzyć wyłącznie
spółki z o.o. albo spółki akcyjne, które mają siedzibę na
terytorium RP, gdy:
przeciętny kapitał zakładowy (akcyjny) jaki przypada na
każdą z tych spółek jest nie niższy niż 1 mln złotych;
jedna ze spółek tzw. „dominująca” lub „spółka matka”
posiada bezpośredni 95% udział w kapitale zakładowym
(akcyjnym);
spółki zależne tzw. „spółki córki” nie posiadają udziałów w
kapitale zakładowym innych spółek tworzących tę grupę;
w spółkach, które tworzą grupę kapitałową nie występują
zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód
budżetu państwa;
2.2. Podmiot
opodatkowania c.d.
2. wymogiem jest zawarcie przez spółkę dominującą
oraz spółki zależne umowy (akt notarialny) o
utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej na okres
co najmniej 3 lat podatkowych i zarejestrowana
przez Naczelnika Urzędu Skarbowego;
3. spółki, które tworzą grupę kapitałową, nie mogą
korzystać ze zwolnień od podatku dochodowego na
podstawie odrębnych ustaw, a także nie mogą
przerzucać dochodu na innych podatników
podatku dochodowego, które nie wchodzą w skład
podatkowej grupy kapitałowej;
4. podatkowa grupa kapitałowa musi osiągać za
każdy rok podatkowy co najmniej 3 %-owy dochód
w relacji do przychodów podatkowych.
2.3. Zwolnienia
podmiotowe
„Zgodnie z art. 6 ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych następujące podmioty są
zwolnione od tego podatku:
Skarb Państwa;
Narodowy Bank Polski;
jednostki budżetowe, fundusze celowe utworzone
na podstawie odrębnych przepisów;
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej;
wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i
gospodarki wodnej;
przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne
jednostki gospodarcze utworzone przez organ
administracji państwowej wspólnie z innymi
państwami, w związku z porozumieniem bądź
umową;
2.3. Zwolnienia
podmiotowe c.d.
Agencja Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa;
Agencja Rynku Rolnego;
fundusze inwestycyjne oraz
emerytalne działające na podstawie
odrębnych przepisów;
Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
Agencja Nieruchomości Rolnych;
Agencja Rezerw Materiałowych.”
3.1. Zakres przedmiotowy.
3.2. Przedmiot opodatkowania.
„Przedmiotem opodatkowania
w podatku dochodowym od
osób prawnych jest dochód bez
względu na rodzaj źródeł
przychodów, z jakich dochód
ten został osiągnięty.
Dochodem jest nadwyżka sumy
przychodów nad kosztami ich
uzyskania osiągnięta w roku
podatkowym.”
W niektórych przypadkach
przedmiotem opodatkowania
jest przychód (art.21,22
ustawy).
3.2. Przedmiot opodatkowania
c.d.
„Przychodami są w szczególności: otrzymane
pieniądze, wartości pieniężne w tym różnice kursowe,
wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo
odpłatnie rzeczy lub praw, wartość otrzymanych
nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie świadczeń,
wartość umorzonych bądź przedawnionych
zobowiązań w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek
oraz środków na rachunkach bankowych, a nadto
wartość zwróconych wierzytelności. Za przychody
związane z działalnością gospodarczą i działami
specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku
podatkowym, uważa się również należne przychody
choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po
wyłączeniu wartości zwróconych towarów,
udzielonych bonifikat i skont.”
3.2. Przedmiot
opodatkowania c.d.
W celu obliczenia dochodu podlegającego
opodatkowaniu, od przychodów należy odliczyć
koszty ich uzyskania. Zgodnie z art. 15 ustawy
koszty uzyskania przychodu to koszty poniesione w
celu osiągnięcia przychodów lub zachowania bądź
zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem
kosztów wymienionych przez ustawę. Do typowych
kosztów uzyskania przychodu możemy zaliczyć:
wydatki na płace pracowników, amortyzacja
środków trwałych a także wartości niematerialne i
prawne, wydatki poniesione na zakup surowców,
materiałów, energii, nakłady na remonty i
konserwacje środków trwałych, czynsze, opłaty,
podatek od nieruchomości, podatek od środków
transportu, skapitalizowane odsetki od pożyczek
(kredytów).
3.2. Przedmiot
opodatkowania c.d.
Art. 16 ustawy przedstawia nam, jakie wydatki nie
uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Są to wydatki na:
nabycie gruntów lub prawa wieczystego
użytkowania gruntów, za wyjątkiem opłat za
wieczyste użytkowanie gruntów,
nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie
środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych,
ulepszenie środków trwałych,
spłatę pożyczek i kredytów za wyjątkiem
skapitalizowanych odsetek od nich,
wykup obligacji, tworzenie niektórych rezerw i
funduszów,
3.2. Przedmiot
opodatkowania c.d.
zapłatę niektórych podatków,
egzekucje, grzywny, kary pieniężne,
reprezentację i reklamę przekraczającą 0,25 %
przychodów,
składki na rzecz organizacji, do których
przynależność podatnika nie jest obowiązkowa,
związane z umorzeniem jednostek uczestnictwa w
funduszach powierniczych,
straty z tytułu sprzedaży wierzytelności oraz wiele
innych szczegółowo określonych przepisami ustawy.
W przypadku odjęcia od przychodu kosztów jego
uzyskania otrzymujemy podstawę opodatkowania
podatkiem dochodowym od osób prawnych, tzn.
dochód.
3.3. Zwolnienia
przedmiotowe.
Zgodnie z art. 2 wyżej wymienionej w
ustawy „z opodatkowania wyłączone
zostały przychody z: działalności rolniczej,
z wyjątkiem dochodów z działów
specjalnych produkcji rolnej, gospodarki
leśnej w rozumieniu ustawy o lasach oraz
czynności, które nie mogą być
przedmiotem prawnie skutecznej umowy.”
Katalog zwolnień przedmiotowych
obejmuje w szczególności:
3.3. Zwolnienia
przedmiotowe c.d.
dochody uzyskane przez podatników od rządów państw
obcych, organizacji międzynarodowych lub
międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące
ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym także ze środków
z programów ramowych badań, rozwoju technicznego i
prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO,
dochody uzyskane z działalności gospodarczej
prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
na podstawie stosownego zezwolenia,
dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne
świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako
zwrot wydatków poniesionych na środki trwałe,
dochody osiągane za granicą, jeśli tak stanowi stosowna
umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania;
dochody kościelnych osób prawnych;
3.3. Zwolnienia
przedmiotowe c.d.
działalność organizacji pracodawców i partii
politycznych – w części przeznaczonej na cele
statutowe, z wyłączeniem działalności
gospodarczej;
dochód z tytułu prowadzenia szkół – w części
przeznaczonej na cele szkoły;
dochody narodowych funduszy inwestycyjnych;
dochody sportowych spółek akcyjnych w części
przeznaczonej na ich działalność sportową;
dochody osób prawnych, których celem statutowym
jest działalność w sferze pożytku publicznego;
dochody ze sprzedaży nieruchomości wchodzących
w skład gospodarstw rolnych.
4.1. Sposoby ustalania
podatku.
4.2. Podstawa opodatkowania.
„Podstawę opodatkowania stanowi dochód osiągnięty przez
osobę prawną w danym roku podatkowym z możliwością
dokonania pewnych odliczeń, np.:
darowizn na rzecz organizacji prowadzących działalność
pożytku publicznego w sferze zadań publicznych łącznie do
wysokości nie przekraczającej 10 % dochodu;
w bankach w wysokości 20 % kwoty umorzonych pożyczek
(kredytów) w związku z realizacją programu
restrukturyzacji;
darowizn na cele kultu religijnego łącznie do wysokości nie
przekraczającej 10 % dochodu.
wydatki poniesione na nabycie nowych technologii.”
Łączna kwota odliczeń nie może przekroczyć 10 % dochodu.
4.2. Podstawa opodatkowania
c.d.
„Odliczeniom nie podlegają darowizny na
rzez osób fizycznych i prawnych oraz
jednostek organizacyjnych nieposiadających
osobowości prawnej, które prowadzą
działalność gospodarczą polegającą na
wytwarzaniu wyrobów przemysłu
elektronicznego, paliwowego, tytoniowego,
spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego
a ponadto pozostałych wyrobów
alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej
1,5 % oraz wyrobów z metali szlachetnych
bądź z udziałem tych metali lub handlu tymi
wyrobami.
4.2. Podstawa
opodatkowania c.d.
Odliczenia związane z nabyciem nowej
technologii nie mogą przekroczyć 50 % kwoty
wydatków poniesionych przez podatnika na
nabycie nowej technologii, uwzględnionych w
wartości początkowej, w części, w jakiej została
zapłacona podmiotowi uprawnionemu w roku
podatkowym, w którym nową technologię
wprowadzono do ewidencji środków trwałych
oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w
roku następującym po tym roku, oraz w której
nie została zwrócona podatnikowi w
jakiejkolwiek formie.”
4.2. Podstawa
opodatkowania c.d.
W przypadku podatników o
nieograniczonym obowiązku
podatkowym w państwie
członkowskim UE wprowadzone
zostało całkowite zwolnienie od
podatku dochodowego u źródła w
odniesieniu do dochodów z
dywidend wypłacanych przez polskie
spółki (zwolnienie partycypacyjne).
Warunkiem jest, iż taki udziałowiec
bezpośrednio posiada lub będzie
posiadać przez minimum 2 lata co
najmniej 10% kapitału zakładowego
polskiej spółki i że nie korzysta ze
zwolnienia z opodatkowania
podatkiem dochodowym od całości
swoich dochodów (art.22.1 ustawy).
4.2. Podstawa
opodatkowania c.d.
W przypadku dywidend uzyskiwanych z
zagranicy ustawa przewiduje dwie metody
zwolnienia: zwolnienie partycypacyjne
(dotyczy dochodów uzyskanych w krajach
UE, krajach Europejskiego Obszaru
Gospodarczego i Szwajcarii) oraz zaliczenie
pośrednie (dotyczy dywidend wypłacanych
przez spółki będące rezydentami państw
spoza UE, Europejskiego Obszaru
Gospodarczego oraz Szwajcarii, z którymi
Polska podpisała umowę o unikaniu
podwójnego opodatkowania).
4.2. Podstawa
opodatkowania c.d.
W przypadku zwolnienia partycypacyjnego
wymagany jest minimalny udział w
kapitale spółki zagranicznej w wysokości
10%, utrzymywany przez minimum dwa
lata oraz nie korzystanie przez spółkę
otrzymującą dywidendę ze zwolnienia od
opodatkowania podatkiem dochodowym
od całości jej dochodów. W przypadku gdy
spółka zagraniczna ma siedzibę w
Szwajcarii, minimalny udział polskiej
spółki wynosi 25%.
4.2. Podstawa
opodatkowania c.d.
Zaliczenie pośrednie (underlying tax credit)
umożliwia polskiej spółce będącej udziałowcem
spółki zagranicznej odliczenie do od kwoty podatku
należnego w Polsce (obliczonego od dochodów
uwzględniających również dywidendy podlegające
metodzie zaliczenia pośredniego) do określonego
limitu nie tylko kwoty podatku od dywidendy
zapłaconego za granicą, ale także części podatku
dochodowego (odpowiadającej udziałowi polskiego
wspólnika w zysku) zapłaconego przez spółkę
wypłacającą dywidendę od jej dochodu, z którego
została wypłacona. została dywidenda. Warunkiem
jest to, aby polska spółka posiadała 75% udziałów
w spółce wypłacającej dywidendę.
4.3. Stawki podatkowe.
Aktualnie stawka podatku od osób prawnych wynosi 19
%. podstawy opodatkowania. Przewidywana jest
również przez ustawę 50 % stawka sankcyjna w
przypadku zaniżenia przez podmioty powiązane
wysokości zobowiązania podatkowego. Rozliczenie
podatku następuje po zakończeniu roku podatkowego.
4.3. Stawki podatkowe c.d.
W określonych przypadkach ustawa przewiduje
zastosowanie innych stawek podatkowych. Chodzi
tu głównie o podatników posiadających
ograniczony obowiązek podatkowy, którzy na
terytorium Polski uzyskali przychody m.in. z tytułu
odsetek, praw autorskich lub praw pokrewnych,
praw do projektów wynalazczych, znaków
towarowych i wzorów zdobniczych, know-how, lub
z tytułu innych świadczeń o charakterze
niematerialnym (np. doradczych, badania rynku,
zarządzania, kontroli, gwarancji i poręczeń).
Przychody te, co do zasady, podlegają 20%-owej
stawce podatkowej.
4.3. Stawki podatkowe c.d.
Z kolei zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej
żeglugi handlowej oraz żeglugi powietrznej
podlegają w Polsce opodatkowaniu w wysokości
10% przychodów uzyskanych w Polsce.
Odpowiednia umowa w sprawie zapobieżenia
podwójnemu opodatkowaniu może wprowadzić
korzystniejsze zasady opodatkowania podatników
o ograniczonym obowiązku podatkowym w
Polsce. Skorzystanie z tych preferencji możliwe
jest po potwierdzeniu miejsca siedziby podatnika
dla celów podatkowych na podstawie certyfikatu
rezydencji.
5.1. Pobór podatku.
Rozdział 6 ustawy w art. 25 – 28a
reguluje sposób i terminy
odprowadzenia należnego podatku o
osób prawnych do właściwego urzędu
skarbowego.
W trakcie roku podatkowego
podatnicy zobowiązani są do 20 dnia
kolejnego miesiąca za dany miesiąc
wpłacać zaliczki na podatek w
wysokości różnicy pomiędzy
podatkiem należnym od dochodu
osiągniętego od początku roku, a sumą
zaliczek należnych za poprzednie
miesiące. Aktualnie nie istnieje
obowiązek składania deklaracji
miesięcznych.
5.1. Pobór podatku c.d.
Ostateczne rozliczenie zobowiązania podatkowego
następuje poprzez złożenie rocznego zeznania
podatkowego, w terminie do końca trzeciego
miesiąca następnego roku podatkowego i
wpłacenie podatku należnego.
Dopuszczalny jest uproszczony sposób ustalania
zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych.
Podatnicy mogą płacić miesięczne zaliczki na
podatek w czasie kolejnego roku podatkowego w
wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego w
zeznaniu rocznym złożonym w roku
poprzedzającym dany rok podatkowy, ewentualnie
w zeznaniu rocznym złożonym w roku
poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata.
5.1. Pobór podatku c.d.
Tak zwani mali
przedsiębiorcy, którzy
rozpoczynają prowadzenie
działalności gospodarczej
mogą skorzystać z kredytu
podatkowego. Polega on na
odroczeniu zapłaty podatku
i zwolnieniu z obowiązku
deklaracji złożenia
zeznania podatkowego w
pierwszym roku
podatkowym. Zapłata
podatku następuje w 5
kolejnych ratach rocznych.
5.1. Pobór podatku c.d.
Podatek należny od podatników podlegających w
Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu
z tytułu dochodów uzyskanych przez nich na
terytorium Polski w większości przypadków jest
pobierany i przekazywany do urzędu skarbowego
przez płatników, którymi są podmioty wypłacający
podatnikowi należności (np. z tytułu dywidend,
należności licencyjne, odsetki). Rozliczenie wg
opisanych wyżej zasad ogólnych dotyczy natomiast
w szczególności podmiotów zagranicznych
posiadających w Polsce zakład w rozumieniu umów
międzynarodowych z tytułu dochodów tego
zakładu.
Ukrywasz dochody przed
fiskusem?
6.1. Bibliografia.
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o
podatku dochodowym od osób
prawnych (Dz.U.00.54.654);
- „Podatek dochodowy od osób
prawnych”, red. Janusz Marciniuk ;
aut. Antoni Dąbrowski Stan prawny:
luty 2008 r. – Warszawa; Wydawnictwo
C. H. Beck, 2008.
- baza Internet;
Dziękujemy za uwagę.