Model czystego monopolu:
Przeciwieństwem czystej konkurencji jest czysty monopol, główne cechy tej struktury rynkowej to:
pojedynczy producent co oznacza że absolutny monopolista występuje tu w roli jedynego producenta konkretnego produktu.
Brak jest bliskich substytutów danego produktu. Produkt monopolisty jest zróżnicowany, jedyny w swoim rodzaju i nie posiada dobrego lub bliskiego substytutu.
Cenotwórczość oznaczająca, że monopolista posiada pełną kontrolę nad ceną i może wpływać na jej poziom zmieniając wielość produkcji.
Brak możliwości wejścia na rynek istnieją tu bowiem silne bariery dla tego wejścia typu technologicznego, ekonomicznego, prawnego, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają wejście konkurentom na rynek.
Konkurencja po za cenowa ma charakter dobrowolny, absolutny bowiem brak konkurentów, nie zmusza bowiem czystego monopolu do prowadzenia konkurencji za pomocą reklamy, promocji, jakości, w praktyce jednak obserwuje się działania reklamowe monopolistów, na zasadzie dobrowolności, brak tu jest też konkurencji cenowej. Do takich obszarów, działania na zasadzie czystego monopolu należy często np. rozwinięta sieć wodociągowa, czy też niekiedy telefoniczna.
Konkurencja monopolistyczna znajduje się pomiędzy czystą konkurencją i czystym monopolem stąd też posiada cechy obydwu struktur rynkowych z przewagą jednak elementów czystej konkurencji. Najważniejsze cechy konkurencji to:
względnie duża liczba producentów, działających niezależnie, przy czym każda firma produkuje względnie małą część całkowitej produkcji.
Ma tu miejsce zróżnicowanie produktu, przy czym nie chodzi tu o wyłącznie różnicę w cechach fizycznych towarów, lecz głównie o różnicę w marce towaru, opakowaniu, reklamie itp. Produkty szczególnych firm są bliskimi lecz nie doskonałymi substytutami.
Ograniczona kontrola cen przez producentów. Wpływ na cenę, zależy głównie od stopnia zróżnicowania produktu, oraz od liczby i bliskości konkurentów.
Względnie łatwe wejście na rynek. To wejście jest trudniejsze, w warunkach konkurencji monopolistycznej, niż w warunkach czystej konkurencji co spowodowane jest zróżnicowaniem produktu. Konkurencja monopolistyczna jest w praktyce dość powszechnych typem rynku. Dotyczy ona takich obszarów produkcji jak produkcja obuwia, odzieży, mebli, czy też handlu detalicznego,
Model oligopolu jest najmniej zdefiniowany w analizie rynkowej dotyczy on wszystkich pozostałych sytuacji rynkowych po za wcześniej wymienionymi. Jego podstawowe cechy to:
mała liczba producentów, tu nie wielka liczba firm dominuje nad całym rynkiem w produkcji danego dobra lub usługi, określenia takie jak wielka 3 czy wielka 4 odnoszą się właśnie do oligopolu, nie oznacza to jednak, że ci wielcy dzielą między siebie cały rynek, większa grupa kontroluje większość obrotu na danym rynku a pozostała część to obroty mniejszych firm, w ramach oligopolu występuje wyraźna współzależność firm, niewielka liczba firm skłania również do zawierania różnych porozumień oligopolistycznych, takich jak Kartel, Trust, Syndykat.
Standaryzacja lub zróżnicowanie produktów, oligopolistyczne gałęzie które dostarczają surowców naturalnych lub półfabrykatów, oferują, typowe dobra ujednolicone, jak np. stal, miedź, cynk, czy też pewne materiały budowlane, natomiast oligopolistyczne przemysły, produkujące dobra konsumpcyjne jak np. samochody, papierosy, dostarczają na rynek dóbr zróżnicowanych.
Współzależność cenowa, kontrola nad ceną, pojedynczej ceny oligopolistycznej jest ściśle ograniczona przez wzajemną współzależność, charakteryzującą te rynki, jeżeli dana firma obniży cenę, to w krótkim czasie, może podnieść swoje zyski kosztem rywali, którzy niebawem będą sprzedawać jeszcze taniej, rezultatem takiego postępowania w długim okresie czasu jest tzw. Wojna cenowa, oznaczająca straty dla większości firm, w sytuacji odwrotnej, gdy dana firma podniesie cenę, to pozostałe zyskują, na utrzymaniu dotychczasowej ceny, dlatego też na rynku oligopolistycznym nie ma skłonności do częstych zmian cen. W praktyce, wynikiem takiej współzależności jest zawieranie porozumień cenowych, czyli prowadzenie wspólnej polityki cenowej. W przeciwieństwie do czystego monopolu, wejście na rynek oligopolistyczny, nie jest zupełnie zablokowane, jest ono trudne ale realne, ta trudność polega również na istnieniu barier technologicznych, surowcowych, czy też patentowych, w gospodarce krajów wielce uprzemysłowionych, przykładami takich rynków na których cztery firmy, dostarczają dominującą część produkcji danego dobra, jest produkcja lokomotyw ok. 95% silniki ok. 90% żarówki 85% oraz papierosy 84%
Podobnie jak w przypadku producentów jak i w przypadku konsumentów, możemy mówić o różnych modelach rynku decydujące znaczenie ma liczba kupujących. Od kupującego można wyróżnić:
czystą konkurencję, kiedy występuję bardzo duża liczba kupujących,
monopsom kiedy jest tylko jeden kupujący.
Konkurencje monopsonową gdy na rynku działa względnie duża liczba kupujących.
Oligopson kiedy rynek jest zdominowany przez kilku kupujących.
Gospodarstwa domowe jego istota i funkcje.
Gospodarstwo domowe jest to jedno lub wieloosobowy podmiot gospodarczy działający w sferze konsumpcji oparty najczęściej na więzach rodzinnych, którego celem jest wszechstronne zaspakajanie potrzeb jego członków.
Gospodarstwa domowe stanowią, trwałą cechę struktury podmiotowej we wszystkich dotychczasowych formach gospodarowania,
Gospodarstwa domowe, są mikropodmiotami, wyodrębnionymi i ekonomicznie samodzielnymi. Ekonomicznymi funkcjami gospodarstw domowych, jest funkcja konsumpcyjna i produkcyjna. Funkcja konsumpcyjna wyraża się w tradycyjno, zwyczajowej działalności gospodarczej, związanej bezpośrednio z organizowaniem i realizowaniem spożycia. Warunkiem ku temu jest dysponowanie zasobem pieniężnym. Dostarczanie tych środków jest właśnie istotą funkcji i wyraża się ona w dostarczaniu innym podmiotom gospodarczym głównie pracy i kapitałów.
Konsumpcja gospodarstwa domowego może być finansowana, z nagromadzonych oszczędności, oraz ze środków zewnętrznych takich jak np. kredyt. Ze względów społecznych pewne potrzeby społeczeństwa zaspakajane są drogą finansowania z funduszy publicznych. Skala i zakres tego rodzaju świadczeń zależy od przyjętej polityki społecznej oraz od finansowych możliwości kraju. Gospodarstwa domowe pełnią też ważne funkcje społeczne i wychowawcze. Gospodarstwo dąży do optymalnego zaspokojenia własnych potrzeb, optymalizacja ta zawsze ma charakter subiektywny, co wynika ze zróżnicowania potrzeb, a więc też preferencji konsumpcyjnych, racjonalność działania gospodarstwa domowego polega głównie na respektowaniu, ograniczeń budżetowych utrzymywania swoich wydatków w granicach rozporządzalnych dochodów.