Zestaw pytań do przygotowania z Mikro- i Makroekonomii.

1. Podstawowe obszary problemowe makroekonomii:

Bezrobocie, inflacja, wzrost gospodarczy, polityka makroekonomiczna

2. Produkt Krajowy Brutto to:

Miara wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju

3. Produkt narodowy brutto to:

Miara całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca świadczenia usług przez czynniki produkcji

4. Dochód narodowy to:

Produkt narodowy netto wytworzony w gospodarce; jego wielkość otrzymuje się poprzez odjęcie amortyzacji od PNB w cenach czynników produkcji

5. Wzrost gospodarczy to:

Przyrost realnego PNB

6. Czynniki wzrostu gospodarczego:

Historyczne: kapitał, ziemia, praca; modelowe: zatrudnienie, wydajność pracy, majątek produkcyjny i jego efektywność, inwestycje; systemowe: zasoby naturalne, zasoby demograficzne, postęp naukowy, międzynarodowy podział pracy

7. Równowagę na rynku dóbr przedstawia graficznie:

Krzywa IS

8. Recesja gospodarcza to:

Głębokie i trwałe naruszenie ogólnej równowagi ekonomicznej

9. Klasyczny cykl koniunkturalny gospodarki to

Periodycznie powtarzające się wahania istotnych składników życia gospodarczego, niektórzy ekonomiści uważali, że cykl koniunkturalny jest nieodłączną cechą dynamicznie rozwijającej się gospodarki, nie można więcj traktować tego jak czegoś anormalnego

10. Każdy cykl koniunkturalny charakteryzuje się pewnymi podstawowymi elementami:

Określony czas trwania, fazy, amplituda wahań, intensywność wahań

11. Z ilu faz składa się klasyczny cykl koniunkturalny:

4

12. Pieniądz to:

Powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonujemy płatności za dostarczone dobra lub wywiązujemy się ze zobowiązaniami (np. spłaty długu); środek wymiany

13. Emitentem pieniądza w polskiej gospodarce jest:

Narodowy Bank Polski, czyli bank centralny

14. System finansowy państwa to:

Zbiór instytucji, norm regulujących i ochronnych państwa oraz reguł rynkowych, podejmowania i realizacji decyzji finansowych

15. Podmioty systemu finansowego państwa:

Bank centralny(NBP), banki komercyjne, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze powiernicze, giełda, biura maklerskie, budżety: centralny i lokalny, towarzystwa kredytowe

16. Ilu stopniowy jest współczesny system bankowy w Polsce (i nie tylko):

dwustopniowy

17. Kto określa obowiązkowe rezerwy gotówkowe w bankach komercyjnych:

Bank centralny

18. Budżet państwa to

Zapis rocznych założonych i wykonanych dochodów i wydatków związanych
z wykonywaniem przez rząd danego kraju określonych zadań ekonomicznych i społecznych

19. System podatkowy państwa to:

Zbiór zasad, reguł, instytucji zobligowanych do określania i poboru podatków od przedsiębiorstw, gospodarstw domowych, podmiotów zagranicznych, jednostek i zakładów sektora publicznego

20. Deficyt budżetowy występuje gdy:

Wpływy budżetowe są mniejsze niż roczne wydatki

21. Dług publiczny to:

Suma deficytów budżetowych z lat poprzednich

22. Podmioty tworzące gospodarkę to:

• Gospodarstwa domowe

• Przedsiębiorstwa

• Jednostki organizacyjne państwa na szczeblu lokalnym i centralnym

23. Inflacja to:

Proces ekonomiczny, którego cechą charakterystyczną jest trwały wzrost cen towarów i usług nie związany z poprawą parametrów jakościowych tychże towarów czy usług. To wzrost ilości pieniędzy w obiegu w stopniu silniejszym od wzrostu masy towarowej

24. Elementy polityki antyinflacyjnej państwa to między innymi:

- ograniczenie wydatków państwa

- ustalenie wysokiej stopy procentowej kredytów, co ma skłonić ludność
i przedsiębiorców do oszczędzania, ograniczania nakładów inwestycyjnych, ograniczenia zakupów, a w konsekwencji do „zebrania” nadmiaru pieniądza gotówkowego z rynku

- stosowania zachęt do oszczędzania

- rozwój konkurencji i eliminacji monopoli

- obniżanie kosztów wytwarzania dóbr i usług

- sterowanie i ścisła kontrola nad procesem kreowania płac

-ograniczanie popyt konsumpcyjnego poprzez stosowanie podatków stabilizacyjnych

25. Formy inwestycji zagranicznych:

- portfelowe

- bezpośrednie

26. Inwestycje portfelowe to:

nabywanie pakietów akcji spółek notowanych na giełdzie, papierów wartościowych w postaci obligacji, bonów skarbowych

27. Inwestycje bezpośrednie to:

nabywanie trwałych udziałów w przedsiębiorstwach działających poza granicami kraju inwestora, w celu osiągnięcia wpływów na zarządzanie tymi przedsiębiorcami

28. Rodzaje polityki handlowej w handlu zagranicznym:

Proeksportowa i antyimportowa

29. Podsystemy współczesnej gospodarki światowej to:

- gospodarki narodowe poszczególnych państw -> obszar względnie spójny wewnętrznie i wyraźnie wyodrębniony granicami polityczno - ekonomicznymi; powiązane są zależnościami konkurencyjnymi

- gospodarcze ugrupowania integracyjne, np. Unia Europejska, sojusze wojskowe, np. NATO

- korporacje transnarodowe - przedsiębiorstwa o rozbudowanej licznie filii i oddziałów na obszarze kilku państw: General Motors, Shell, IBM, Ford. Wartość obrotów tych firm jest niejednokrotnie wyższa niż dochód narodowy państwa, na terenie którego prowadzą one swoją działalność

30. Własność przemysłowa to:

Nazywana też własnością intelektualną, obejmuje określone wytwory twórczej działalności człowieka, mające znaczenie w gospodarce, np. wynalazki, patenty, wzory użytkowe, znaki towarowe, prawa autorskie

31. Korporacja transnarodowa to np.:

General Motors, Shell, IBM, Ford

32. Bank centralny w Polsce to:

Narodowy Bank Polski

33. Papier wartościowy to między innymi:

Akcje (papiery udziałowe) oraz papiery dłużne - obligacje i bony skarbowe

34. Definicja Ekonomii wg Begga

Nauka badająca, w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym co, jak i dla kogo wytwarzać.

35. Czym cechuje się zasób rzadki?

Cechuje się tym, że przy cenie równej zero popyt nań przewyższa dostępną podać (brak produktu na rynku)

36. Co to jest koszt alternatywny dla zasobu rzadkiego ?

Ilość danego dobra, z którego trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wyprodukowanie dodatkowej jednostki tego produktu dla innego dobra

37. Co prezentuje Krzywa możliwości produkcyjnych ?

Przedstawia przy każdej maksymalnej wielkości produkcyjnej jednego dobra - maksymalną możliwą produkcję drugiego dobra

38. Jakie znasz podstawowe typy gospodarek?

Nakazowa, wolnorynkowa, mieszana

39. Podaj definicję ekonomii pozytywnej.

Zajmuje się obiektywnym, naukowym objaśnieniem zasad funkcjonowania gospodarki

40. Czym zajmuje się ekonomia normatywna?

Dostarcza zalecenia i rekomendacje oparte na subiektywnych sądach wartościujących (szuka nowych rozwiązań)

41. Czym zajmuje się mikroekonomia?

Zajmuje się szczegółowym badaniem indywidualnych decyzji dotyczących pojedynczych towarów

42. Czym jest rynek?

Zespół warunków, które doprowadzają do kontaktu pomiędzy kupującymi i sprzedającymi w procesie wymiany dóbr i usług

43. Definicja popytu.

Ilość dobra, jaką nabywca jest gotowy zakupić przy różnym poziomie ceny (zmienność zapotrzebowania)

44. Definicja podaży.

Ilość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować przy różnym poziomie ceny

45. Co obrazuje krzywa popytu?

Obrazuje zależność między ceną, a rozmiarami zapotrzebowania przy innych wielkościach niezmienionych

46. Czynniki mające wpływ na krzywą popytu.

Ceny innych dóbr, dochody nabywców, gusty i preferencje

47. Czym jest dobro niższego rzędu?

Takie dobro, na które maleje popyt wraz ze wzrostem dochodu

48. Co obrazuje krzywa podaży?

Obrazuje zależność między ceną, a ilością oferowanego towaru przy innych wielkościach niezmienionych (przy takich samych warunkach otoczenia)

49. Czynniki mające wpływ na krzywą podaży.

Technika, działalność regulacyjna państwa, koszty

50. Cena równowagi na rynku.

Cena równoważąca rynek dobra - oznacza to, że przy tej cenie rozmiary zapotrzebowania są równe ilości oferowanej

51. Określ, które zdania są prawdziwe.

52. Podaj definicje czystego monopolu.

Czysty monopol - jedyny sprzedawca produktu nie posiadającego nawet zbliżonych substytutów. Czyste monopole są zabezpieczone przed konkurencją za pomocą barier uniemożliwiających innym podmiotom wejście na rynek.

53. Definicja dobra społecznie pożądanego.

Są to dobra, o których społeczeństwo sądzi, że powinny być konsumowane przez ludzi bez względu na poziom ich dochodów, np. bezpłatna oświata, służba zdrowia

54. Kiedy mamy do czynienia z grą uczciwą?

Taka gra, kiedy przeciętne zyski równają się zeru

55. Na czym polega zasada łączenia ryzyka?

polega na agregowaniu niezależnych od siebie rodzajów ryzyka w celu obniżenia niepewności dla całej zbiorowości.

56. Co nazywamy technologią?

jest to określona metoda łączenia czynników produkcji w procesie wytwarzania dóbr.

57. Czym charakteryzuje się technologia pracochłonna?

Technologia wymagająca zastosowania małej ilości kapitału i dużej ilości pracy.

58. Czym charakteryzuje się technologia kapitałochłonna?

Technologia wymagająca zastosowania dużej ilości kapitału i małej ilości pracy.

59. Kiedy występują korzyści skali produkcji?

występują wtedy, kiedy długookresowe koszty przeciętne spadają wraz ze

wzrostem rozmiarów produkcji.

60. Wymień źródła zjawiska korzyści skali produkcji.

• Niepodzielność procesu produkcji - koszty stałe.

• Specjalizacja.

• Zastosowanie lepszych maszyn.

61. Wymień źródła zjawiska niekorzyści skali produkcji.

• Menedżerskie niekorzyści skali.

• Czynniki geograficzne.

62. Jakie znasz układy kosztów?

• układ rodzajowy,

• układ kalkulacyjny,

• według miejsc powstawania,

• na stałe i zmienne,

• układ funkcyjny.

63. Co to jest monopol pełny?

jest skrajną w sensie teoretycznym, sytuacją na rynku. Sytuacja ta ma miejsce wówczas, kiedy w danej gałęzi przemysłu istnieje tylko jedno przedsiębiorstwo

wytwarzające produkt nie posiadający substytutów.

64. Na czym polega równość pozioma?

Różne traktowanie ludzi z różnych grup, aby ujednolicić ich - zasada Robin Hooda

65. Definicja Pareta mówi, że dla danego zbioru gustów , zasobów produkcyjnych i technologii:

alokacja jest efektywna, jeśli niemożliwe jest przejście do innej alokacji, która polepszyłaby położenie niektórych ludzi bez szkody dla innych

66. Na czym polega „koncepcja drugiego po najlepszym”?

Koncepcja „drugiego po najlepszym” wariantu alokacji mówi, że jeśli już musi

nastąpić jakieś zakłócenie rynku to błędem jest ograniczanie zasięgu działania tego zakłócenia do jednego rynku. Wyższą efektywność zapewnia rozłożenie jego skutków na wiele rynków.

67. Bariery, z którymi musi się zmierzyć przedsiębiorstwo chcące wejść na rynek z monopolem.

• ekonomiczne - przedsiębiorstwo nie dysponuje dostatecznymi środkami by moc konkurować z monopolistą

• administracyjno-prawne -polityka protekcyjna państwa chroniąca krajowego producenta przed napływem na rynek produktów zagranicznych

• techniczne -np. ochrona patentowa

68. Formy oligopolu.

• oligopol zrównoważony, występuje wówczas, gdy firmy wytwarzają podobne produkty i ich udziały rynkowe nie różnią się aż nadto;

• oligopol z dominującym przedsiębiorstwem - przywódcą - to firma, które poprzez najniższe koszty produkcji lub największy udział w sprzedaży rynkowej osiągnęła przywództwo cenowe. Lider ustanawia ceny, do których

dostosowują się pozostałe firmy - naśladowcy

69. Ze względu na charakter można wyróżnić następujące monopole:

• wymuszony -występuje wtedy, kiedy jeden z producentów towaru lub usługi osiąga taką pozycję na rynku, że pozostali producenci bankrutują

• państwowy - występuje wtedy, kiedy prawo danego państwa pozwala świadczyć usługi lub produkować określony asortyment towarów tylko jednemu podmiotowi (np. monopol spirytusowy, monopol loteryjny itp.);

• naturalny - wynika z natury dostarczanej usługi lub towaru, gdy ze względów technicznych konkurencja wielu podmiotów jest niemożliwa lub utrudniona (np. koleje żelazne, dostarczanie gazu, prądu elektrycznego, telekomunikacja

70. Rodzaje monopoli.

• Oligopol-Forma przejawiania się monopolizacji, polegająca na występowaniu na jednym rynku kilku sprzedawców przy wielkiej liczbie nabywców; każdy z producentów jest wystarczająco silny, aby na rynku się utrzymać - lecz zbyt słaby, by wyeliminować konkurentów.

• DUOPOL- ma miejsce wtedy, jeżeli produkcja i zbyt danego towaru opanowane zostały w pełni przez dwie firmy monopolistyczne. W takiej sytuacji znika z reguły całkowicie konkurencja za pomocą ceny.

• POOL i RING- przedsiębiorstwa tworzą poole lub ringi w celu zrealizowania konkretnego przedsięwzięcia i osiągnięcia korzyści ekonomicznych o charakterze monopolistycznym. Firmy wchodzące w skład poolu lub ringu ustalają np.: wspólna politykę cenowa, dzielą zadania produkcyjne oraz rynki zbytu. Porozumienia tego typu są dość luźne i tymczasowe i po wykonaniu przedsięwzięcia ulegają rozwiązaniu.

• KARTEL- umowa państw lub przedsiębiorstw posiadających decydujący wpływ w tej samej lub podobnej branży, mająca na celu kontrolę nad rynkiem i jego regulację (ceny, podaży, popytu). Nie jest to oddzielna instytucja. Państwa pozostające poza kartelem nazywane są outsiderami. Są one niszczone przez kartele drogą konkurencji, jeśli staną na drodze ich interesów. Zazwyczaj są bardzo trwałe.

• SYNDYKAT- jedna z form wchodzenia przedsiębiorstw na rynki międzynarodowe. Jest to trwałe porozumienie przedsiębiorstw o porównywalnej wielkości, działających w tej samej branży i mających podobny stopień rozwoju. Pomimo umów prawnych regulujących stosunki pomiędzy przedsiębiorstwami tworzącymi syndykat, tak ekonomicznie jak i prawnie pozostają one niezależne. W przeciwieństwie do kartelu, firmy w niektórych aspektach (szczególnie sprzedaży) decydują się na wspólne interesy. Osiągnięte zyski i dochody zostają następnie podzielone. Syndykat jest pewnego rodzaju wyższą formą umowy kartelowej.

• TRUST- stanowi jakościowo wyższą formę monopolizacji produkcji. Trust jest nowym przedsiębiorstwem, powstałym zamiast samodzielnie istniejących dotychczas firm.

• KONCERN- ekonomiczna forma organizacji skupiającej przedsiębiorstwa o odrębnej osobowości prawnej należące do jednego właściciela; koncern powstaje na skutek koncentracji kapitału, a jego następstwem może być ograniczenie konkurencji. Jest to forma funkcjonowania będącego zmową producentów; zespół o odrębnie działającym przedsiębiorstwie należącym do jednego właściciela.

• KONGLOMERAT- zaczęły powstawać po II wojnie światowej jako efekt ekspansji dużych przedsiębiorstw monopolistycznych i rozszerzania ich tradycyjnych działalności na inne dziedziny produkcji i handlu. Monopol dominujący w danej dziedzinie produkcji zdobywa udziały w przedsiębiorstwach z rożnych gałęzi, zwłaszcza w tych, gdzie istnieje mniejsza koncentracja produkcji. W ten sposób monopol inwestuje swoje zyski monopolowe i dywersyfikuje rodzaje produkcji i rynki zbytu.

• HOLDING- organizacja grupująca rożne samodzielne pod względem prawnym podmioty gospodarcze w sposób mniej lub bardziej wyraźny powiązane ze sobą, przy czym jeden z podmiotów ma w tym powiązaniu pozycję dominującą i podporządkowuje sobie pozostałe. Istotą holdingu jest zarządzanie przez jedną organizację innymi podmiotami oraz kontrolowanie działalności dzięki zależnościom kapitałowym lub personalnym. Holding jest zatem formą kumulacji kapitału.

• ŚWIADOMY PARALELIZM- polega na tym, ze firmy koordynują ze sobą swoje działania bez istnienia zmowy i podporządkowują się przyjętym zasadom.

---