Temat: Stan prawny w zakresie organizowania i funkcjonowania zarządzania kryzysowego.
Przez sytuacje kryzysową należy rozumieć sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków. Zarządzanie kryzysowe stanowi zespół przedsięwzięć organizacyjnych, logistycznych i finansowych, których celem jest zapobieganie powstawaniu sytuacji kryzysowych, zapewnienie sprawności struktur decyzyjnych na wszystkich szczeblach zarządzania, ciągłej gotowości sił i środków do podjęcia działań, sprawnego reagowania oraz likwidacji skutków zaistniałej sytuacji.
Zarządzanie kryzysowe obejmuje:
- zagrożenia naturalne i nienaturalne
- zagrożenia techniczne
- zagrożenia wojenne
Fazy zarządzania kryzysowego:
1. Zapobieganie - główne działania uprzedzające eliminujące lub redukujące możliwości zaistnienia sytuacji kryzysowej:
- Analiza zagrożeń i ocena wrażliwości
- Wspieranie badań stosowanych i transferu technologii
- Uświadamianie społeczeństwa i powszechna edukacja w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom
- Stworzenie systemu zachęt i restrykcji finansowych oraz właściwe wykorzystanie zasobów
- Zapewnienie przywództwa i koordynacji
2. Przygotowanie - kluczowym elementem przygotowań jest opracowanie planów reagowania kryzysowego za pomocą jakich sił i środków i na jakiej podstawie prawnej - przed, w czasie i natychmiast po zdarzeniu kryzysowym. Przygotowanie to także zapewnienie zasobów specjalistycznych sił i środków reagowania, takich jak: stanowisko kierowania, system łączności kryzysowej, system alarmowania oraz personel reagowania kryzysowego, a także ewidencja zasobów sił i środków przydatnych do reagowania kryzysowego
3. Reagowanie - następuje po wystąpieniu realnego zagrożenia lub zdarzenia. Jego celem jest uruchomienie działań prewencyjnych zapobiegających lub minimalizujących możliwość zniszczeń, a po ich wystąpieniu, podjęcie akcji ratowniczej celem dostarczenia pomocy poszkodowanym i ograniczenia wtórnych szkód i strat. Faza reagowania wymaga:
- Przestrzegania dyscypliny obiegu informacji
- Gromadzenia informacji i dokumentowania działań
- Unikania działań nieprzemyślanych
- Profesjonalnej informacji (rzecznika)
- Prognozowania rozwoju wydarzeń
- Przewidywania skutków podejmowanych decyzji
- Uwzględniania implikacji prawnych decyzji
- Zagwarantowania funkcjonowania instytucji publicznych
4.Odbudowa - jest końcową fazą cyklu zarządzania kryzysowego. Odbudowę kontynuuje się, aż wszystkie systemy wrócą do stanu poprzedniego albo lepszego niż poprzedni. Odbudowę dzieli się na krótkoterminową i długoterminową. Krótkoterminowa polega na przywróceniu systemów niezbędnych do życia do minimalnych standardów operacyjnych. Odbudowa długoterminowa może trwać wiele lat, aż do kompletnej odbudowy całego obszaru dotkniętego katastrofą. Jednocześnie odbudowa ta powinna być realizowana w nowy sposób, tak aby rejon dotknięty katastrofą był po odbudowie mniej wrażliwy na kolejną katastrofę
Zarządzanie kryzysowe sprawuje Rada Ministrów. W przypadku szybkiej reakcji zarządzanie kryzysowe przejmuje minister właściwy spraw wewnętrznych. Decyzje, które podejmie minister podlegają rozpatrzeniu na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów. Prezes Rady Ministrów z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych w drodze zarządzenia, wykaz przedsięwzięć i procedur systemu zarządzania kryzysowego z uwzględnieniem zobowiązań wynikających z członkostwa w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz organy odpowiedzialne za ich uruchamianie. Przy Radzie Ministrów tworzy się zespół Zarządzania Kryzysowego jako organ opinio-doradczy właściwy w sprawach inicjowania i koordynowania działań podejmowanych w zakresie zarządzania kryzysowego.
W skład Zespołu wchodzą:
- Prezes Rady Ministrów - przewodniczący;
- Minister Obrony Narodowej i minister właściwy do spraw wewnętrznych
- Minister Spraw Zagranicznych
- Minister Koordynator Służb Specjalnych
W posiedzeniach Zespołu, na prawach członka, biorą udział wyznaczone przez przewodniczącego, w zależności od potrzeb, organy administracji rządowej i mogą to być min.:
- budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa
- gospodarka wodna
- rolnictwo
- informatyzacja
- transport
- oświata i wychowanie
A także:
- Komendant Główny Policji
- Szef Służby Wywiadu Wojskowego
- Główny Geodeta Kraju
- Prezes Państwowej Agencji Atomistyki
- Główny Inspektor Sanitarny
- Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego
Do zadań Zespołu należy:
1.przygotowywanie propozycji użycia sił i środków niezbędnych do opanowania sytuacji kryzysowych;
2.doradzanie w zakresie koordynacji działań organów administracji rządowej, instytucji państwowych i służb w sytuacjach kryzysowych;
3.opiniowanie sprawozdań końcowych z działań podejmowanych w związku z zarządzaniem kryzysowym;
4.opiniowanie potrzeb w zakresie odtwarzania infrastruktury lub przywrócenia jej pierwotnego charakteru;
5. opiniowanie i przedkładanie Radzie Ministrów Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego;
6.opiniowanie projektu zarządzenia Prezesa Rady Ministrów
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może skierować do prac Zespołu, na prawach członka, Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego lub innego przedstawiciela. Przewodniczący może zapraszać do udziału w posiedzeniach Zespołu, na prawach członka, inne osoby. W przypadku nieobecności przewodniczącego, pracami Zespołu kieruje wyznaczony przez niego zastępca albo członek Zespołu, w którego właściwości - wynikającej z kierowania danym działem administracji rządowej - pozostaje rodzaj zaistniałej sytuacji kryzysowej.
Prezes Rady Ministrów określa w drodze zarządzenia, organizację i tryb pracy Zespołu, z uwzględnieniem rozwiązań pozwalających na niezwłoczne zebranie się Zespołu i zapewnienie uzyskania pełnej informacji o zdarzeniach będących przedmiotem posiedzenia. Państwową jednostka budżetową jest Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, którego przewodniczącym jest prezes Rady Ministrów, pełni on także rolę sekretarza. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, organizację i tryb działania Centrum, uwzględniając potrzebę ciągłości funkcjonowania. Jednostka ta zapewnia obsługę Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, Zespołu i ministra właściwego do spraw wewnętrznych w sprawach zarządzania kryzysowego oraz pełni funkcję krajowego centrum zarządzania kryzysowego.
Do zadań Centrum należy;
1.planowanie cywilne
2. monitorowanie potencjalnych zagrożeń
3. przygotowanie uruchamiania, w przypadku zaistnienia zagrożeń, procedur związanych z zarządzaniem kryzysowym;
4. przygotowywanie projektów opinii i stanowisk Zespołu
5. przygotowywanie i obsługa techniczno-organizacyjna prac Zespołu
6. współdziałanie z podmiotami, komórkami i jednostkami organizacyjnymi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej oraz innych organizacji międzynarodowych, odpowiedzialnymi za zarządzanie kryzysowe i ochronę infrastruktury krytycznej
7. organizowanie, prowadzenie i koordynacja szkoleń i ćwiczeń z zakresu zarządzania kryzysowego oraz udział w ćwiczeniach krajowych i międzynarodowych
8. zapewnienie obiegu informacji między krajowymi i zagranicznymi organami i strukturami zarządzania kryzysowego
9. realizacja zadań stałego dyżuru w ramach gotowości obronnej państwa
10. realizacja zadań z zakresu zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym
11. współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji publiczne
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa ma obowiązek poinformować Komisje Europejska oraz państwa członkowskie Unii Europejskiej o środkach zastosowanych w sytuacji kryzysowej w celu zabezpieczenia prawidłowego działania publicznej sieci telekomunikacyjnej oraz stacji nadawczych i odbiorczych używanych do zapewnienia bezpieczeństwa, w zakresie dotyczącym systemu łączności i sieci teleinformatycznych.
Źródła:
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym.
Źródła internetowe:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zarz%C4%85dzanie_kryzysowe#cite_note-1
http://www.poznan.pl/mim/public/publikacje/pages.html?id=1443&instance=1017&parent=0&lang=pl