Przedsiębiorstwo jako produkt na wewnętrznym rynku pracy - poziomy struktury produktu
Rdzeń
Rozwiązania techniczne stanowiska pracy oraz wyposażenie a. cecha standardowa b. cecha rozpoznawana dopiero po pewnym stażu pracy |
Rozwiązania organizacyjne stanowiska pracy i przydzielane, formalne zakresy obowiązków i odpowiedzialności a. cecha standardowa b. przydzielone formalnie zakresy obowiązków i odpowiedzialności budzą z reguły obawy związane z możliwością ich wykonania - obawy te nie są na ogół artykułowane - istotna rola osób wprowadzających do pracy: konieczność rozmowy i omówienia - wraz z upływem stażu pracy cecha ta ulega standaryzacji |
Narzędzia pracy a. cecha standardowa b. względnie nietrwały charakter narzędzi pracy zmusza do planowania ich zużycia a w konsekwencji do utrzymania poczucia komfortu pracy u pracownika |
Sposób prawnego powiązania pracodawcy z pracobiorcą: umowa o pracę, kontraktowa, zlecenie, o dzieło; a. cecha standardowa b. powinna być rezultatem uzgodnień między pracodawcą a pracobiorcą np. podczas rozmowy kwalifikacyjnej c. obowiązuje zasada uczciwości a nie narzucania rodzaju umowy |
Produkt rzeczywisty
Rodzaj wykonywanych zajęć, czynności wg reguł określonych przez przełożonych (szczególnie bezpośrednich) a. cecha standardowa b. może być - wynikiem rozbieżności pomiędzy opisem pracy na stanowisku zawartym w zakresie obowiązków a zmieniającą się sytuacją w procesie pracy (polecenia sytuacyjne) - wynikiem bałaganu organizacyjnego w firmie - wynikiem niewłaściwego kierowania przez bezpośrednich przełożonych |
Zakres samodzielności a. cecha standardowa b. aspekty - samodzielność wykonania określonych prac bez konieczności współpracy z innymi (ważne dla pewnego typu osób - a więc należy to uwzględnić) - samodzielność w podejmowaniu decyzji jako rezultat decentralizacji procesu decyzyjnego (ważne dla funkcjonowania firmy) c. problemy z decentralizacja decyzji - brak kompetencji pracowników - brak umiejętności samodzielnego podejmowania decyzji przez pracowników i lęk przed odpowiedzialnością - niechęć szefów do oddawania władzy - nieufność szefów wobec umiejętności pracowników |
Podległość stanowiska pracy a. cecha standardowa b. problem: ile osób może wydawać polecenia jednemu pracownikowi; problem „ośmiornicy” (PK) c. podległość bezpośrednia d. podległość pośrednia (nadzwierzchnicy nie powinni wydawać poleceń) |
Czas pracy a. cecha standardowa b. aspekt formalny i rzeczywisty c. formy nagradzania i rekompensowania - zapłata - nagroda sezonowa - dyplom lub pisemna forma uznania dla aktywności pracownika z wpisem do akt - wolny czas - podziękowania jako forma docenienia - rozmowa z rodziną pracownika d. praca w zakładzie i praca w domu |
Zmianowość a. cecha standardowa b. uciążliwości gdy - godziny początku i zakończenia zmiany dezorganizują życie domowe (ani zmiana ranna ani popołudniowa) - problemy z dojazdem do pracy (osoby dojeżdżające spoza miejscowości) c. zalety, gdy - istnieje możliwość wykonania określonych prac domowych - istnieje możliwość załatwienia spraw urzędowych - istnieje możliwość wypoczynku |
Oczekiwania pracodawcy wobec pracownika a. cecha standardowa b. oczekiwania organizacyjne - nie spóźnianie się - nie przedłużanie przerw - dyspozycyjność c. oczekiwania prospołeczne - umiejętność współpracy w zespole (widać na rozmowie kwalifikacyjnej, uśmiech, komunikatywność) - niekonfliktowość (widać na rozmowie kwalifikacyjnej) d. oczekiwania osobnicze - nałogi i uzależnienia - problemy związane z innością (homoseksualizm) - problem nadmiernego zainteresowania płcią przeciwną - problem kontestowania decyzji i poleceń |
Przygotowanie frontu robót na stanowisku a. cecha standardowa b. nabiera znaczenia - w związku z pojawianiem się problemów logistycznych - lub w związku z problemami ze sprzedażą produktów firmy (zastój w pracy) |
Zaopatrzenie stanowiska pracy w … a. cecha standardowa b. zasada stałości zaopatrzenia - monitorowania = wyprzedzanie (surowce do pracy, stan narzędzia, napoje, inne stałe elementy) - nie czekać na zgłoszenie chyba że sytuacja tego wymaga |
Wynagrodzenie, sposoby wynagradzania za pracę na stanowisku - regulaminowe nagrody i kary za pracę a. cecha standardowa b. jej znaczenie zwieksza się wraz - z pojawianiem się uznaniowości dla pracy zatrudnionych - i poczuciem braku sprawiedliwości c. wymaga więc stałych i przejrzystych zasad |
Możliwość wykonywania innych prac w okresie zastoju zamówień zewnętrznych dla firmy a. cecha standardowa b. problem otwartości zakresu obowiązków (pozycja: inne czynności zlecone przez przełożonego) c. zasada substytucyjności pracownika - zbadać podczas rozmowy kwalifikacyjnej - umówić z pracownikiem taką możliwość |
Prace związane z zastępowaniem innych osób a. cecha standardowa b. zasada subsydialności c. sytuacja zastępowania - sezonowe i okazjonalne: urlopy, zwolnienia lekarskie - strukturalne: brak zamówień |
Warunki i otoczenie stanowiska pracy i bhp a. cecha standardowa b. zasada traktowania otoczenia jako elementu stanowiska pracy - poziom oświetlenia (ilość światła i rodzaj światła) - kolor pomieszczenia a rodzaj światła - poziom hałasu a muzyka - czystość otoczenia - elementy umilające (kwiatek przyniesiony przez szefa, gadżet firmowy przyniesiony przez szefa) - kawa, herbata, napoje; pomieszczenie kuchenne lub pojemniki z napojami c. szczególne zwyczaje współpracowników - palenie tytoniu w miejscach niedozwolonych - wydawanie dźwięków (kara koleżeńska - skarbonka) - przeklinanie (kara koleżeńska - skarbonka) d. monitoring stanu bhp |
Produkt oczekiwany
Wielkość i tradycje przedsiębiorstwa a. możliwość zmiany stanowiska w przypadku reorganizacji b. możliwość awansu - długa ścieżka kariery c. walory prestiżowe d. wyższe poczucie bezpieczeństwa : duże przedsiębiorstwo = większe możliwości rynkowe, strategie cenowe, niższy koszt jednostkowy |
Udziały w rynku a. wyższe udziały w rynku = poczucie bezpieczeństwa socjalnego pracowników b. silna konkurencja rynkowa = niedostateczna pewność pracy |
Branża i produkty a. produkty o znaczeniu lokalnym - wartości prestiżowe b. produkty o znaczeniu krajowym - wartości prestiżowe c. produkty o znaczeniu globalnym - wartości prestiżowe |
Wprowadzenie do pracy a. sytuacja pierwszego dnia - święto - ważność pracownika jako motyw przedstawienia - dostrzeżenie możliwości uzyskania pomocy przez nowo zatrudnionego pracownika - przedstawienie się współpracowników i prezentacja problemów oraz dotychczasowych sposobów ich rozwiązywania - referowanie umiejętności pracownika (także podczas studiów), prezentacja wykonanych projektów itp. b. sytuacja rzeczywistego wprowadzania do pracy - opiekun pracownika (życzliwy kolega lub szef) - prośba o ocenę sposobu wykonania czynności zamiast instruowania (instruowanie ad hoc) - codzienna ocena pozytywna na zakończenie dnia pracy c. sytuacja ocenna - ocena bez oceny - ocena bez barier - celem nie jest ocena lecz motywacja do polepszenia pracy - zasada prymatu walorów pracownika nad wadami, błędami, niedociągnięciami |
Okres wstępny pracy a. cecha standardowa b. zasada: obie strony traktują pierwszą umowę jako test dla samych siebie c. zasada: pełna życzliwość i otwarte drzwi u kierownictwa d. zasada: możliwość popełniania błędów, bo to okres nauki e. zasada kumulowania doświadczeń i minimalizacji błędów wraz z upływem czasu |
Określony termin pierwszej umowy (pierwszych umów) a. cecha standardowa b. umowy na czas określony c. wymogi prawne a rzeczywistość (czas określony wbrew dyrektywom UE) d zasad uczciwego postępowania wobec pracownika |
Kadra kierownicza - cechy psycho i socjograficzne a. umiejętności menedżerskie i organizacyjne b. kadra jako wzorzec - kultura, osobowość jako normy wg których postępuje kadra kierownicza d. komunikatywność przedstawicieli kadry e. menedżer a lider |
Relacje kadry kierowniczej z pracownikami a. kontakty formalne: komunikacja wewnętrzna jako system b. kontakty nieformalne c. empatia Zarządu (współodczuwanie) d. otwartość Zarządu na problemy pracownicze |
Sposoby i styl zarządzania zespołami ludzkimi a. koncepcja autorska zdobycia rynku b. wizja firmy - misja firmy jako wartość - umiejętność formułowania - poziom przekonania kadry do misji - umiejętność transformacji misji firmy do świadomości pracowników c. kreowanie wartości w zespole d. kreowanie norm kulturowych e. sposoby podejmowania wydawania decyzji i poleceń |
Miejsce zajmowane przez dane stanowisko w hierarchii stanowisk i strukturze firmy
Aspekt psychologiczny a. miejsce zajmowane w strukturze firmy bywa przyczyną dyskomfortu pracownika b. stąd pomoc firmy powinna polegać na - podkreślaniu wagi i znaczenia stanowiska (vide wyżej) - współpracy w tworzeniu głębokiej marki (vide wyżej)
Aspekt prakseologiczny a. miejsce stanowiska w strukturze firmy determinuje skuteczność działania pracownika b. pracownik - stanowisko uwikłane jest w sieć: - nadawca polecenia decyzji - pracownik - odbiorca pracy - nadawca informacji niezbędnej do wykonania pracy - pracownik - odbiorca informacji wynikowej - nadawca energetyczny (narzędzia, motywowanie) - pracownik - odbiorca energetyczny c. sytuacje konfliktowe - konflikt decyzyjny: sprzeczne polecenia - konflikt informacyjny: sprzeczne instrukcje i informacje dodatkowe - niski poziom zasilania energetycznego |
Waga i funkcje stanowiska pracy w firmie a. zasada: wykazywać pracownikowi i jego współpracownikom, że każde stanowisko jest ważne - pełni bowiem określone funkcje w łańcuchu (sieci) stanowisk b. podkreślanie jakie funkcje pełni dane stanowisko w tym łańcuchu c. podkreślanie ważności osoby pracującej na tym stanowisku d. cele tych zabiegów - podniesienie poziomu satysfakcji pracownika i w rezultacie jego aktywności pracy - zmiana stosunku zatrudnionych w firmie do tzw. pracowników niższych rangą, znaczeniem i w rezultacie zmniejszenie konfliktowości, poczucia wykluczenia itd. |
Postrzeganie znaczenia stanowiska pracy przez Zarząd i kierownictwo a. Zarząd jako osoby znaczące i ich rola jako motywatora aktywności pracy b. warunki pełnienia funkcji motywatora - wiedza o pracownikach i ich problemach - możliwość kontaktu pracownika z Zarządem np. otwarte drzwi - bezpośrednie kontakty Zarządu z pracownikami tzw. spacery |
Zadowolenie z pracy a. Sposoby uzyskiwania satysfakcji materialnej i niematerialnej b. Wykonywanie prac zgodnie z zainteresowaniami c. Dostrzeganie sukcesów pracownika d. Poziom satysfakcji z pracy |
Stosunki międzyludzkie a. Poczucie sprawiedliwości b. Empatia załogi c. Atmosfera w pracy d. Poziom rywalizacji między pracownikami firmy
rozstrzygnąć - czy rywalizacja jest źródłem sukcesu osób i firmy - czy rywalizacja jest źródłem konfliktów a więc gorsze efektywności - czy rywalizacja jest źródłem stresów pracownika a więc gorszej aktywności
zasada doboru osób w zależności od poziomu rywalizacji procesu pracy |
Komunikowanie się a. Informacja wewnątrzzakładowa: formy komunikacji, przepływy informacji b. Komunikacja w firmie |
Poziom poszerzony
Nazwa i rodzaj stanowiska pracy a. nomenklatura „urzędowa” a nazewnictwo marketingowe b. nazwa stanowiska jako poziom zerowy marki - identyfikowalność - prestiż c. nazewnictwo oficjalne (w dokumentach) a nazewnictwo marketingowe (obieg wizytówkowy) d. nazewnictwo obcojęzyczne e. przykłady - stanowisko pomocnicze a sprzątaczka - referent a specjalista |
Marka stanowiska w firmie a. marka stanowiska i pracownika jako czynnik budowy zaufania do pracownika b. stanowisko - pracownik z głęboką marką to taki, w stosunku do którego funkcjonuje przekonanie, iż - wykona zawsze właściwie pracę do której się zobowiązał (wartości) - wykonanie zawsze właściwie polecenie, które otrzymał (wartości) - charakteryzuje go określona kultura wykonania czyli zespół stałych norm i zasad wg których pracuje - zajmowane stanowisko pracy utożsamiane jest, w znaczeniu pozytywnym, z jego osobą c. marka stanowiska w firmie wymaga współpracy firmy z pracownikiem (działania wychowawcze) - niezbędne uświadomienie mechanizmów powstawania - niezbędna współpraca firmy z pracownikiem |
Możliwości rozwoju a. Możliwość rozwoju i zdobywania nowych umiejętności b. Kształcenie wewnątrzzakładowe c. Edukacja pozazakładowe i możliwość studiowania d. Możliwości kontynuowania nauki e. Możliwość ukończenia kursów specjalistycznych f. Ścieżki kariery |
Dodatkowe formy satysfakcji Dodatkowe wyposażenie stanowiska pracy i pracownika Formy usług i świadczeń socjalnych ze strony firmy: zakładowe formy wypoczynku .. |
1