Dekalog reportera, czyli jak napisać reportaż?

„Reporter staje się więc człowiekiem pytającym, aktywną stroną dialogu. Aby opisać fakty, sam poprzez pytania staje się twórcą faktu, sprawcą czyjegoś opowiadania (...) Status reportera jako człowieka pytającego wymaga ciągłego zdziwienia światem, fascynacji, dociekań, tylko taki bowiem stosunek do rozmówcy może przynieść odkrywcze pytania” . S. Bortnowski

• Ustal cel reportażu.

• Skoncentruj się na problemie lub osobie.

• Zadbaj o dający do myślenia tytuł.

• Stwórz portret bohatera/ów reportażu.

• Łącz opis osoby, sytuacji, miejsca, przedmiotu z żywą wypowiedzią rozmówcy.

• Bądź detektywem dociekającym prawdy. Szukaj świadków, którzy mogą coś wiedzieć, cytuj ich opinie.

• Wejdź w duszę rozmówcy, wczuj się w jego emocje,.

• Operuj napięciem dramatycznym poprzez odpowiedni układ zdarzeń, gradację informacji, prowokujące pytania.

• Docieraj do miejsc, które mogą coś wyjaśnić, przytaczaj różne opinie świadków, cytuj dokumenty, listy, dzienniki itp..

• Pytaj, drąż, dochodź do sedna.

Jak przeprowadzić wywiad?

Wykorzystując zdobytą wiedzę o bohaterach, przeprowadźcie krótki wywiad .

Postarajcie się wystylizować swój tekst na język ludzi danej epoki i środowiska. Pamiętajcie, że stylizacja nie polega na pisaniu językiem danej epoki, ale na wprowadzaniu do współczesnego systemu językowego, słów, zwrotów, form gramatycznych i składniowych typowych dla wcześniejszej epoki.

Pamiętajcie o zasadach dobrego wywiadu:

• Musicie zadać sobie pytanie, po co robicie wywiad - co Was interesuje. Rozmówca staje się dla Was kimś, o kim chcecie się dowiedzieć jak najwięcej lub postacią, od której chcecie zdobyć pewne informacje na temat innej osoby, by zrozumieć jej motywację do działania. Dlatego należy układać odpowiednie pytania. Od rozmówcy staracie się dowiedzieć o myślach, planach, motywach, kompleksach i niepokojach osoby, która Was interesuje. Trzeba unikać sztampowych, banalnych pytań.

• Dobrze jest zacząć wywiad od pytania, które zainteresuje i poruszy rozmówcę; można też nawiązać do miejsca czy wydarzenia bardzo istotnego.

• Najlepiej nie puentować rozmowy (niech ostatnie zdanie należy do rozmówcy)

• Zadbajcie o to, by rozmówca oraz dziennikarz byli autentyczni (niepapierkowi), to ludzie mający mimikę, gestykulację, emocje.

Jak sporządzić portret postaci?

Portret - jest gatunkiem publicystycznym, który zawiera charakterystykę wyglądu zewnętrznego, sposobu zachowania oraz analizę psychologiczną osoby . Portret łączy w sobie elementy narracji (komentarz narratorski, relacja, wspomnienie) i opisu (wyglądu i zachowania) z cytowaniem słów samego bohatera oraz przytaczaniem opinii o nim. Celem portretu jest ukazanie prawdziwego oblicza osoby.

Pamiętajcie o zasadach, które pozwolą Wam stworzyć dobry portret:

• Możecie zacząć od opisu wyglądu postaci i/lub przedstawienie bohatera w charakterystycznej dla niego sytuacji.

• Opis osoby wzbogaćcie analizą psychologiczną postaci. Tu możecie przywołać wydarzenia z jej życia, wyznania, opinie innych ludzi o niej.

• Łączcie mowę zależną z mową pozornie zależną

• Przeplatajcie cudze opinie z własnym, odautorskim komentarzem.

• Zbudujcie odpowiedni dla prezentacji nastrój.

• Zadbajcie o wyraziste zakończenie (to może być refleksja, pytanie retoryczne, cytat itp.) wzbudzające zaciekawienie osobą lub zadumę nad jej życiem.