Dochód z akcji - dywidenda.
Dochód z obligacji - odsetki.
Obligacja jest formą pożyczki dla budżetu Państwa, gmin itp.
Kredyt daje bank, a pożyczkę dają osoby fizyczne. Bank obraca lokatami by móc udzielać kredytów.
Dochód z pożyczki - procent, odsetki.
Rzadkość.
Potrzeby Środki
Zjawisko rzadkości (ograniczoności środków) - środki są niewystarczające do zaspokojenia potrzeb.
Potrzeby Zasoby
Zjawisko obfitości.
Zasoby zmniejszą się szybciej niż potrzeby.
Obfitość - więcej zasobów niż potrzeb.
Żyjemy w warunkach zjawiska rzadkości. Od dziecka musimy się nauczyć gospodarować ograniczonymi środkami. Ekonomia to nauka o gospodarowaniu.
Ekonomia normatywna (subiektywna) - daje wskazówki, ocenia, mówi jak powinno być.
Ekonomia pozytywna (obiektywna) - zawiera fakty.
Klasyfikacja dóbr - środki zaspokajania potrzeb (albo dobra, albo usługi).
Materialne środki zaspokajania potrzeb to dobra.
Dobra naturalne (wolne), czyli niestworzone przez człowieka - powietrze, woda. Jest ich zawsze nieograniczona ilość. Możemy z nich korzystać bezpłatnie i w nieograniczony sposób.
Dobra rzadkie - wytworzone przez człowieka. Jest ich ograniczona ilość przez co musimy za nie płacić.
Klasyfikacja dóbr ekonomicznych (gospodarczych):
- produkcyjne (dobra inwestycyjne, kapitałowe) - są to takie dobra, które służą do produkcji innych dóbr; środki trwałe i obrotowe;
- trwałe i obrotowe - te, które szybko się zużywają (paliwo, surowce);
- konsumpcyjne - są to takie dobra, które bezpośrednio zaspokajają nasze potrzeby (mąka):
- trwały użytek - samochód, komputer, mieszkanie;
- nietrwały użytek - kosmetyki, piwo.
Klasyfikacja dóbr prywatnych i publicznych.
Dobra komplementarne i subiektywne:
- dobra subiektywne, to takie, które możemy zamienić, np.: okulary - szkła kontaktowe, masło - margaryna.
- dobra komplementarne - tworzą komplet, uzupełniają się, np.: pistolet i nabój, samochód i benzyna.
Niematerialne środki zaspokajania potrzeb (usługi) - oddziałują bezpośrednio na człowieka (fryzjer, nauczyciel, lekarz).
Materialne środki zaspokajania potrzeb - oddziałuje na przedmiot.
Towar - produkt wytworzony przez człowieka, przeznaczony do wymiany lub sprzedaży.
Produkt - nie jest towarem kiedy został wytworzony przez człowieka na własny użytek.
Barter - wymiana towaru na towar.
Cechy towaru:
- użytkowa - użyteczność, przydatność danego towaru do zaspokojenia naszych potrzeb;
- wymienna (wartość) - cena
W dzisiejszych czasach wartością wymienną jest cena.
Pieniądz i jego funkcje:
- miernik wartości (mierzy wartość towarów i usług);
- środek cyrkulacji/wymiany (potrzebny w wymianie towaru);
- środek tezauryzacji [z łac. skarb] (gromadzenie skarbu, bogactwa) - jest to forma oszczędzania, w której pieniądz jest wycofany z obiegu, np. świnka skarbonka => pieniądz nie bierze udziału w cyrkulacji. Pieniądz papierowy nie jest dobrym środkiem tezauryzacji, a złoto jest.
- środek płatniczy (transakcja rozerwana w czasie);
- pieniądz światowy - prawdziwym pieniądzem światowym jest złoto. Dolar i Euro są substytutami złota, które nie jest przypisane do żadnego kraju.
Różnice między środkiem cyrkulacji, a środkiem płatniczym są takie, że w cyrkulacji towar idzie w jedną stronę, a pieniądze w drugą - występują zaraz po sobie, natomiast w środku płatniczym towar i pieniądze nie idą zaraz po sobie, tylko są rozłożone w czasie, np. raty.
Pieniądz pełnowartościowy - jedynym pieniądzem pełnowartościowym jest złoto.
Pieniądz niepełnowartościowy - wartość nabywcza.
Kredyt kupiecki - to opóźniony termin spłaty.
Bank centralny - zajmuje się dbaniem o wartość pieniądza w każdym kraju.
Cena - jest to wartość towaru wyrażona w pieniądzach.
Cena netto - bez podatku.
Cena brutto - z podatkiem.
Cena administracyjna (inaczej cena administrowana) - jest ustalana odgórnie, np.: przez Państwo, producenta.
Cena urzędowa - ustalana jest przez Państwo.
Cena rynkowa - cenę ustala rynek.
!!