Los ludu i idee patriotyczne w poezji Konopnickiej.
W wierszu pt. "Wolny najmita" autorka mówi o skutkach ustawy carskiej z 1864r. Dała ona chłopu ziemię, jednak była to gleba mało żyzna, podmokła, porastały j± chaszcze. Skutki były tragiczne. Rodzina nie miała ¶rodków do życia, ludzie umierali z głodu. Chłop musiał płacić podatki, w przeciwnym razie wyganiano go z domu. Tak było z najmit±. Kochał on ziemię i nie chciał jej opuszczać. Ustawa nie rozstrzygnęła więc problemów chłopa. W wierszu pt. "Na fujarce" chłop odkrywa swoj± dolę i niedolę. Mówi o głodzie, o braku odzieży i złych warunkach życia. Czuje on bosymi stopami rosę na trawie. Słońce jednak wysusza rosę, ale nie wysusza łez wylanych przez rodziny chłopskie. Konopnicka uważa, że potrzebna jest rewolucja. W wierszu pt."Ja¶ nie doczekał" poruszony został temat wsi. Autorka domagała się poprawy warunków życia pokrzywdzonych chłopów. Chłopi żyj± w biedzie, s± Ľle traktowani. Umieraj± nawet dzieci. Nawet ksi±dz nie pomaga umieraj±cemu, a lekarz oczekuje od biednej rodziny zapłaty za wizytę. Tak dalej nie może być. W wierszu pt. "Przed s±dem" mówi o braku szkół na wsi. Jest to przyczyna braku wykształcenia chłopów. Przed s±dem staje małe dziecko, które ukradło kawałek chleba. Autorka w słowach : "pójdĽ dziecię, ja cię uczyć każę" odniosła się do hasła pracy u podstaw. Nie można skazać dziecka, trzeba je należycie wychować na godnego człowieka, by w przyszło¶ci mogło samo zadbać o swój los.
W wierszach Konopnickiej nie brak też patriotyzmu. Wiersz pt. "O Wrze¶ni" autorka nawi±zuje do strajku we Wrze¶ni w 1902 roku. Ludzie z dziećmi przeciwstawili się germanizacji. Strajkuj±cy zostali pobici, a ich rodzice aresztowani. Wiersz jest apelem, odezw±, alarmuje cały ¶wiat. Konopnicka pragnie, by wszyscy dowiedzieli się o traktowaniu Polaków pod zaborem pruskim. W wierszu występuj± motywy historyczne takie, jak Gopło, Piast, Gniezno, Orzeł Biały. Konopnicka nawi±zuje do podań i legend, które mog± pomóc w zachowaniu ¶wiadomo¶ci narodowej. Chce powiedzieć, że na tych ziemiach od dawna mieszkali Polacy i ta kraina należy się narodowi polskiemu. Autorka wierzy, że Polacy zjednocz± swe siły i razem pokonaj± wrogów. Swe my¶li Konopnicka kontynuuje w "Rocie". Mówi, że naród łatwo się nie podda, nie da się zgermanizować, będzie walczył "do krwi ostatniej kropli z żył". Pod naporem rozpadnie się potęga pruska. W ostatniej zwrotce występuje motyw złotego rogu z "Wesela" Wyspiańskiego. To wła¶nie on pozwoli zwyciężyć, doda sił i werwy do walki o wolno¶ć.
Tematyka opowiadań M. Konopnickiej.
Do najpopularniejszych opowiadań Konopnickiej należ±: "Mendel Gdański", "Miłosierdzie gminy", "Dym", "Nasza szkapa". Mendel był starym Żydem, który od urodzenia mieszkał w Gdańsku i był introligatorem. Swe obowi±zki wykonywał bardzo sumiennie i dokładnie. Wychowywał wnuczka. Pewnego dnia dowiaduje się, że wszystkich Żydów będ± bili. Trudno jest mu pogodzić się z tym, że bije się Żydów tylko dla zasady. Następnego dnia banda ludzi zaatakowała warsztaty i sklepy żydowskie. Mendel nie uciekał, stan±ł w oknie z wnuczkiem i czekał. Kamień rzucony w szybę trafił wnuczka, jednak pewien student zasłonił okno i uchronił warsztat od strat. Jednak Mendel będzie już inny. Umarła w nim miło¶ć do tego miasta i godno¶ć, czyli to, co pozwalało mu czuć się człowiekiem. "Miłosierdzie gminy" przedstawia pewn± gminę szwajcarsk±, w której ludzi starych oddawano pod opiekę farmerów. Gospodarze chętnie ofiarowali sw± pomoc. Na licytacji targowano się o człowieka, z którym zwycięzca mógł robić, co chciał. Tak było z Kuntzem Wunderlim. Na licytacji bał się, że nikt go nie weĽmie, robił miny i starał się wygl±dać jak najlepiej. Modli się, by pod opiekę wzi±ł go syn. Jednak kupuje go Probst - mleczarz. Ostatnia scena pokazuje Kuntza obok dyszla wózka wraz z psem ci±gn±cego mleko po okolicy. Autorka upomina się o godno¶ć człowieka. Licytacja jest poniżaniem ludzi, zamieniaj± się oni w przedmioty, którymi można handlować. W opowiadaniu pt. "Dym" autorka opowiada o pewnej rodzinie. Syn ciężko pracuje, żyje w złych warunkach na poddaszu. Jego matka nigdy nie jadała obiadów, wolała zostawić dla synka. Cerowała stare ubrania i szyła czasem nowe. Marcy¶ natomiast cały czas pracował. Pewnego dnia zdarzył się wypadek i Marcy¶ zgin±ł. Od tej pory matka spogl±dała w dym z komina fabryki i widziała w nim synka.
Tematyka opowiadań E.Orzeszkowej. "A,B,C". Bohaterk± opowiadania jest Joanna Lipska, córka nauczyciela mieszkaj±ca w Niemczech. Jej ojciec brał prawdopodobnie udział w powstaniu styczniowym. Sterany kłopotami umarł zostawiaj±c dzieci same. Joanna mieszkała z bratem, którego niewielka pensja musiała wystarczyć dla obojga. Zajmowała się domem, by żyć godnie i czysto. Chc±c być bardziej użyteczn± postanowiła uczyć dzieci robotniczych rodzin. Rodzice płacili jej głównie pomoc± w domu, ludzk± życzliwo¶ci±, a czasem pieniędzmi. Pewnego dnia została wezwana do s±du, jako winna prowadzenia zajęć bez pozwolenia władz. Została skazana na trzy miesi±ce aresztu lub karę pieniężn±. Pobyt w więzieniu był czym¶ okropnym, ale sytuacja maj±tkowa nie pozwalała jej na drug± możliwo¶ć. Jednak brat zapożyczył się u znanego lichwiarza i uratował honor siostry. Uczniowie Joanny znów zaczęli do niej przychodzić, jednak wygonił je brat Joanny. Pozostała tylko Mańka, która nie chciała odej¶ć i czytała po cichutku : a...b...c... Orzeszkowa nawi±zuje do "pracy u podstaw", Joanna chce być użyteczna, chce pomóc bratu, mimo represji i kar ze strony władz.
"Tadeusz". Tytułowy bohater miał 2 lata i 22 tygodnie. Był synem Klemensa i Chwedory. Ich sytuacja była bardzo ciężka, pracowali jako robotnicy najemni. Pewnego razu chłopiec nie dopilnowany przez matkę odbiegł sam daleko zafascynowany sikork±. Nie zauważył jednak rowu i utopił się w nim. Winę za ¶mierć Tadeusza ponosi młoda dziewczyna i ludzie z dworu, którzy mogliby zaopiekować się dziećmi chłopów. Rodzice s± niewinni, gdyż zajęci byli prac± na życie. Autorka nawi±zuje do solidaryzmu społecznego i utylitaryzmu. Kapliczka przydrożna to symbol wiary, a wiara nakazuje, by pomagać ludziom i miłować bliĽniego. Jednak chłopi nie uzyskuj± pomocy od dworu, co jest zaprzeczeniem odwiecznych praw boskich. |
Los ludu i idee patriotyczne w poezji Konopnickiej.
W wierszu pt. "Wolny najmita" autorka mówi o skutkach ustawy carskiej z 1864r. Dała ona chłopu ziemię, jednak była to gleba mało żyzna, podmokła, porastały j± chaszcze. Skutki były tragiczne. Rodzina nie miała ¶rodków do życia, ludzie umierali z głodu. Chłop musiał płacić podatki, w przeciwnym razie wyganiano go z domu. Tak było z najmit±. Kochał on ziemię i nie chciał jej opuszczać. Ustawa nie rozstrzygnęła więc problemów chłopa. W wierszu pt. "Na fujarce" chłop odkrywa swoj± dolę i niedolę. Mówi o głodzie, o braku odzieży i złych warunkach życia. Czuje on bosymi stopami rosę na trawie. Słońce jednak wysusza rosę, ale nie wysusza łez wylanych przez rodziny chłopskie. Konopnicka uważa, że potrzebna jest rewolucja. W wierszu pt."Ja¶ nie doczekał" poruszony został temat wsi. Autorka domagała się poprawy warunków życia pokrzywdzonych chłopów. Chłopi żyj± w biedzie, s± Ľle traktowani. Umieraj± nawet dzieci. Nawet ksi±dz nie pomaga umieraj±cemu, a lekarz oczekuje od biednej rodziny zapłaty za wizytę. Tak dalej nie może być. W wierszu pt. "Przed s±dem" mówi o braku szkół na wsi. Jest to przyczyna braku wykształcenia chłopów. Przed s±dem staje małe dziecko, które ukradło kawałek chleba. Autorka w słowach : "pójdĽ dziecię, ja cię uczyć każę" odniosła się do hasła pracy u podstaw. Nie można skazać dziecka, trzeba je należycie wychować na godnego człowieka, by w przyszło¶ci mogło samo zadbać o swój los.
W wierszach Konopnickiej nie brak też patriotyzmu. Wiersz pt. "O Wrze¶ni" autorka nawi±zuje do strajku we Wrze¶ni w 1902 roku. Ludzie z dziećmi przeciwstawili się germanizacji. Strajkuj±cy zostali pobici, a ich rodzice aresztowani. Wiersz jest apelem, odezw±, alarmuje cały ¶wiat. Konopnicka pragnie, by wszyscy dowiedzieli się o traktowaniu Polaków pod zaborem pruskim. W wierszu występuj± motywy historyczne takie, jak Gopło, Piast, Gniezno, Orzeł Biały. Konopnicka nawi±zuje do podań i legend, które mog± pomóc w zachowaniu ¶wiadomo¶ci narodowej. Chce powiedzieć, że na tych ziemiach od dawna mieszkali Polacy i ta kraina należy się narodowi polskiemu. Autorka wierzy, że Polacy zjednocz± swe siły i razem pokonaj± wrogów. Swe my¶li Konopnicka kontynuuje w "Rocie". Mówi, że naród łatwo się nie podda, nie da się zgermanizować, będzie walczył "do krwi ostatniej kropli z żył". Pod naporem rozpadnie się potęga pruska. W ostatniej zwrotce występuje motyw złotego rogu z "Wesela" Wyspiańskiego. To wła¶nie on pozwoli zwyciężyć, doda sił i werwy do walki o wolno¶ć.
Tematyka opowiadań M. Konopnickiej.
Do najpopularniejszych opowiadań Konopnickiej należ±: "Mendel Gdański", "Miłosierdzie gminy", "Dym", "Nasza szkapa". Mendel był starym Żydem, który od urodzenia mieszkał w Gdańsku i był introligatorem. Swe obowi±zki wykonywał bardzo sumiennie i dokładnie. Wychowywał wnuczka. Pewnego dnia dowiaduje się, że wszystkich Żydów będ± bili. Trudno jest mu pogodzić się z tym, że bije się Żydów tylko dla zasady. Następnego dnia banda ludzi zaatakowała warsztaty i sklepy żydowskie. Mendel nie uciekał, stan±ł w oknie z wnuczkiem i czekał. Kamień rzucony w szybę trafił wnuczka, jednak pewien student zasłonił okno i uchronił warsztat od strat. Jednak Mendel będzie już inny. Umarła w nim miło¶ć do tego miasta i godno¶ć, czyli to, co pozwalało mu czuć się człowiekiem. "Miłosierdzie gminy" przedstawia pewn± gminę szwajcarsk±, w której ludzi starych oddawano pod opiekę farmerów. Gospodarze chętnie ofiarowali sw± pomoc. Na licytacji targowano się o człowieka, z którym zwycięzca mógł robić, co chciał. Tak było z Kuntzem Wunderlim. Na licytacji bał się, że nikt go nie weĽmie, robił miny i starał się wygl±dać jak najlepiej. Modli się, by pod opiekę wzi±ł go syn. Jednak kupuje go Probst - mleczarz. Ostatnia scena pokazuje Kuntza obok dyszla wózka wraz z psem ci±gn±cego mleko po okolicy. Autorka upomina się o godno¶ć człowieka. Licytacja jest poniżaniem ludzi, zamieniaj± się oni w przedmioty, którymi można handlować. W opowiadaniu pt. "Dym" autorka opowiada o pewnej rodzinie. Syn ciężko pracuje, żyje w złych warunkach na poddaszu. Jego matka nigdy nie jadała obiadów, wolała zostawić dla synka. Cerowała stare ubrania i szyła czasem nowe. Marcy¶ natomiast cały czas pracował. Pewnego dnia zdarzył się wypadek i Marcy¶ zgin±ł. Od tej pory matka spogl±dała w dym z komina fabryki i widziała w nim synka.
Tematyka opowiadań E.Orzeszkowej. "A,B,C". Bohaterk± opowiadania jest Joanna Lipska, córka nauczyciela mieszkaj±ca w Niemczech. Jej ojciec brał prawdopodobnie udział w powstaniu styczniowym. Sterany kłopotami umarł zostawiaj±c dzieci same. Joanna mieszkała z bratem, którego niewielka pensja musiała wystarczyć dla obojga. Zajmowała się domem, by żyć godnie i czysto. Chc±c być bardziej użyteczn± postanowiła uczyć dzieci robotniczych rodzin. Rodzice płacili jej głównie pomoc± w domu, ludzk± życzliwo¶ci±, a czasem pieniędzmi. Pewnego dnia została wezwana do s±du, jako winna prowadzenia zajęć bez pozwolenia władz. Została skazana na trzy miesi±ce aresztu lub karę pieniężn±. Pobyt w więzieniu był czym¶ okropnym, ale sytuacja maj±tkowa nie pozwalała jej na drug± możliwo¶ć. Jednak brat zapożyczył się u znanego lichwiarza i uratował honor siostry. Uczniowie Joanny znów zaczęli do niej przychodzić, jednak wygonił je brat Joanny. Pozostała tylko Mańka, która nie chciała odej¶ć i czytała po cichutku : a...b...c... Orzeszkowa nawi±zuje do "pracy u podstaw", Joanna chce być użyteczna, chce pomóc bratu, mimo represji i kar ze strony władz.
"Tadeusz". Tytułowy bohater miał 2 lata i 22 tygodnie. Był synem Klemensa i Chwedory. Ich sytuacja była bardzo ciężka, pracowali jako robotnicy najemni. Pewnego razu chłopiec nie dopilnowany przez matkę odbiegł sam daleko zafascynowany sikork±. Nie zauważył jednak rowu i utopił się w nim. Winę za ¶mierć Tadeusza ponosi młoda dziewczyna i ludzie z dworu, którzy mogliby zaopiekować się dziećmi chłopów. Rodzice s± niewinni, gdyż zajęci byli prac± na życie. Autorka nawi±zuje do solidaryzmu społecznego i utylitaryzmu. Kapliczka przydrożna to symbol wiary, a wiara nakazuje, by pomagać ludziom i miłować bliĽniego. Jednak chłopi nie uzyskuj± pomocy od dworu, co jest zaprzeczeniem odwiecznych praw boskich. |
|