1. Administracja
Administracja jest organizacją ludzi wyodrębnioną w celu realizacji zadań wymagających wspólnego działania. Stanowi pewną prawnie wyodrębnioną część aparatu państwowego.
Administracja - jest organizacją ludzi wyodrębnioną w celu realizacji zadań wymagających wspólnego działania. Stanowi pewną prawnie wyodrębnioną część aparatu państwowego. Administracja działa na podstawie prawa administracyjnego. Kontakt z prawem administracyjnym jest ciągły- począwszy od urodzenia aż do śmierci.
Prawne formy działania administracji:
decyzje, zezwolenia, pozwolenia,ϖ
umowy cywilnoprawne,ϖ
porozumienia administracyjne,ϖ
narady, szkolenia.ϖ

2. .Prawo administracyjne: rodzaje, ujęcia: przedmiotowe i podmiotowe, podziały, sfery działania
Jest najobszerniejszą gałęzią systemu prawa. Przepisy prawa administracyjnego podlegają ciągłym zmianom i modyfikacjom. Obszerność i zmienność prawa administracyjnego decyduje o tym, że do chwili obecnej w Polsce prawo administracyjne nie zostało skodyfikowane.
Definicja: Jest gałęzią systemu prawa, która obejmuje przepisy prawa publicznego określające organizację aparatu organizacji adm. publicznej, uprawnienia i obowiązki organów jednostek tworzących ten aparat oraz towarzyszące im prawa i obowiązki podmiotów administracyjnych a także przepisy ustalające wykonanie praw i obowiązków o charakterze administracyjnym.
Rodzaje prawa administracyjnego:
• Prawo administracyjne ustrojowe - jest obszarem, który obejmuje przypisy regulujące ustrój adm. pub. a więc jej organizację i struktury. Przepisy prawa ustrojowego to m.in.
- przepisy regulujące powoływanie organów adm. pub.
- zakres działania organów
- ich kompetencje
- stosunki nadzoru i kontroli
- podziały administracyjne państwa
Jak również kwestie centralizacji i decentralizacji.
Większość przepisów prawa adm. ustrojowego zostaje umiejscowiona w Konstytucji RP. Przepisy prawa ustrojowego zawarte w ustawie zasadniczej to m.in.:
- przepisy dotyczące Rady Ministrów
- źródeł prawa
- samorządu terytorialnego
- samorządów zawodowych
• Prawo administracyjne materialne obejmuje:
- przepisy regulujące dozwolone działanie organów adm. pub.
- prawa i obowiązki tych organów oraz towarzyszące im prawa i obowiązki podmiotów administrowanych
Prawo materialne zawiera normy dwustronnie wiążące, co oznacza, że każdemu uprawnieniu organowi towarzyszy obowiązek podmiotu administrowanego i na odwrót. Innymi słowy prawo materialne określa dozwolone, nakazane i zakazane działania adm. pub. oraz dozwolone, nakazane i zakazane działania podmiotów administrowania.
Prawo materialne określa obszary ingerencji adm. pub. oraz jej granice. Przykładami przepisów prawa materialnego są:
- przepisy zawarte w ustawie Prawo budowlane
- ustawie Prawo ochrony środowiska
- ustawie o Swobodzie działalności gospodarczej
• Prawo administracyjne proceduralne swym zakresem obejmuje przepisy regulujące postępowanie mające na celu wykonanie uprawnień i obowiązków o charakterze administracji, Innymi słowy prawo proceduralne ustala procedury umożliwiające wykonanie norm prawa ustrojowego i materialnego.
Normy prawa proceduralnego regulują następujące rodzaje postępowań:
- postępowanie administracyjne ogólne
- postępowanie szczególne
- postępowanie w sprawach skarg i wniosków
- postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń
- postępowanie egzekucyjne
- postępowanie sądowo administracyjne
- postępowanie w sprawie nadzoru i kontroli
Prawo administracyjne proceduralne jest jedynym obszarem prawa administracyjnego, który został skodyfikowany. Nastąpiło to na mocy ustawy KPA. Oprócz KPA w prawie administracyjnym nie da się wyróżnić innych kodeksów. Oprócz KPA postępowanie administracyjne dotyczące podatków i innych należności publiczno-prawnych regulują przepisy ustawy Ordynacja podatkowa. KPA reguluje postępowanie administracyjno ogólne, natomiast ordynacja podatkowa reguluje postępowanie podatkowe,
Sfery działania administracji:
sfera zewnętrzna - działalność administracji podejmowaną w stosunku do podmiotów nie podporządkowanych służbową podległością danemu organowi administracji. Sfera stosunków z obywatelami, organizacjami społecznymi czy tez z jednostkami państwowymi i niepaństwowymi nie podporządkowanymi organizacyjnie.
sfera wewnętrzna - obejmuje stosunki z organami czy jednostkami organizacyjnie podporządkowanymi bądź pracownikami bezpośrednio podporządkowanymi danemu organowi.

3.Władztwo administracyjne
Jest atrybutem nadrzędnej pozycji państwa wobec innych form organizacji społeczeństwa. Możliwość wywoływania posłuchu.
Władztwo administracyjne - zdolność organu administracji publicznej do jednostronnego kształtowania praw i obowiązków podmiotu administrowanego. Konstrukcja tego władztwa opiera się na nie równorzędności podmiotów, wyrażającej się w możliwości kształtowania przez organ administracji publicznej sytuacji drugiego podmiotu, niezależnie od jego woli, ale zgodnie z prawem przedmiotowym. Z władztwem administracyjnym jako cechą administracji publicznej łączy się zagadnienie podziału jej funkcji. Domeną administracji władczej jest korzystanie ze przymusu administracyjnego: polega ona na wydawaniu aktów jednostronnych, które muszą mieć gwarancje wykonalności w postaci przymusu. Typowym działaniem władczym jest więc na przykład wydanie decyzji podatkowej, decyzji o poborze do wojska lub decyzji wywłaszczeniowej. W tych wypadkach administracja publiczna nakłada obowiązek, którego niespełnienie może doprowadzić do zastosowania przymusu. Z kolei domeną administracji nie władczej jest działanie bez użycia przymusu, za pomocą środków, które w ogóle tego przymusu nie wymagają. Działaniem nie władczym jest więc na przykład organizowanie pomocy dla powodzian, zawieranie umów w sprawie zachowania czystości w mieście lub prowadzenie rejestrów.

4.Przymus państwowy
Przymus państwowy stosowany przez administrację publiczną przybierać może dwie podstawowe formy - egzekucji i kary. Kryterium pozwalającego wyodrębnić te dwie kategorie przymusu upatrywać należy w pełnionej przez nie funkcji. O ile bowiem funkcją przymusu egzekucyjnego jest zmuszenie administrowanego podmiotu do realizacji polecenia, którego autorem jest organ administracji publicznej, o tyle funkcją kary, w szczególności zaś kary pieniężnej, jest wyrządzenie takiemu podmiotowi dolegliwości z powodu naruszenia przez niego przepisu powszechnie obowiązującego prawa.

5.Źródła prawa administracyjnego; pojęcie, podziały
Źródła Prawa Administracyjnego - W systemie źródeł prawa administracyjnego można wyróżnić kilka ich rodzajów. Jeżeli przyjmie się kryterium usytuowania organu stanowiącego akt normatywny, to wyodrębnić można:
• źródła prawa stanowione przez naczelne organy państwa,
• źródła prawa stanowione przez naczelne i centralne organy administracji,
• źródła prawa stanowione przez organy administracji rządowej w województwie i organy jednostek samorządu terytorialnego.
Źródła konstytucyjne - Konstytucja RP dokonała podziału źródeł prawa na
1. Źródła prawa powszechnie obowiązujące:
A. Konstytucja
B. Ustawy
C. Ratyfikowane umowy międzynarodowe
D. Rozporządzenia
E. Akty Prawa Miejscowego
F. Rozporządzenia z mocą ustawy
Źródła prawa wewnętrznego - akty które obowiązują w strukturze podporządkowania odpowiedniemu organowi tworzącemu:
Uchwały RM,ϖ
Zarządzenia RM iϖ prezydenta RP,
Zarządzenia Ministrów,ϖ
Akty kierownictwa wewnętrznegoϖ - poza wymienionymi w Konstytucji organami upoważnionymi do wydawania zarzą¬dzeń akty prawa wewnętrznego wydają również inne organy administracji publicznej
Źródła nieformalne” - śluzą do interpretacji przepisów prawa:
Zwyczajeϖ - może być stosowany jedynie w czynnościach technicznych. Nie może być prawo zwyczajowe podstawą wydania decyzji,
Normy społeczne:ϖ
normy moralne-♣ stare, regulowane przyzwyczajenia, odnośnie określonego zachowania. Normy te są zmienne.
normy etyczne- EDKA, EKEP- kodeksy te określają przepisy♣ powszechnie obowiązujące,
Normy wiedzy - organ administracji przedϖ wydaniem decyzji musi zasięgnąć opinii specjalistów w danej dziedzinie, np. wiedzy budowlanej, sztuki lekarskiej
Normy techniczne,ϖ
Orzecznictwoϖ sadowe - ważne tylko w sprawach których dotyczy,

6.Istota i zakres rozporządzenia
Rozporządzenia - wydawane są przez organ wskazany w Konstytucji na podstawie szczególnego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Prawo wydawania rozporządzeń Konstytucja przyznaje:
• Prezydentowi RP,
• Radzie Ministrów,
• Prezesowi RM,
• Ministrom kierującym działaniami administracji rządowej
• KRRiT.
• Przewodniczący komitetu Integracji Europejskiej
7.Istota i zakres zarządzenia
Zarządzenie jest aktem normatywnym, nie stanowiącym źródła powszechnie obowiązującego prawa, wydanym przez organ jednoosobowy, np. Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów oraz sędziów czy kierowników urzędów centralnych na podstawie ustaw i w celu ich wykonywania. Ma charakter najczęściej wewnętrzny i obowiązuje tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu zarządzenie.

Konstytucja z 1997 r. przesądza o charakterze uchwał RM oraz zarządzeń Prezydenta RP, Prezesa RM i ministrów. Akty te mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu dany akt. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustaw. Uchwały i zarządzenia normatywne mogą pochodzić nie tylko od konstytucyjnych organów państwa, ale również od innych organów administracji publicznej.
Obecnie do organów wydających zarządzenia należy Prezydent RP, który wydaje akty na zasadach określonych w art. 93 Konstytucji (art. 142 Konstytucji). Zarządzenia Prezydenta mają charakter wewnętrzny, mogą być wydawane na podstawie ustawy i podlegają kontroli co do ich zgodności z obowiązującym prawem. Według art. 144 ust 3 pkt 29 zarządzenie Prezydenta wydawane na zasadach określonych art. 93 Konstytucji nie wymaga kontrasygnaty Prezesa RM. W zakresie realizacji pozostałych swoich kompetencji Prezydent wydaje postanowienia (art. 142 ust 2 Konstytucji).
RM, wykonując ustanowione dla niej w konstytucji i ustawach zadania i kompetencje, rozpatruje sprawy i podejmuje rozstrzygnięcia. Te rozstrzygnięcia mogą być rozporządzeniami w sytuacjach, o których mowa w art. 92 ust 1 Konstytucji bądź innymi uchwałami. Te inne uchwały mogą mieć charakter wewnętrznych aktów normatywnych, bądź aktów indywidualnych, o ile dotyczą konkretnej sprawy i mają indywidualnie określonego adresata.
Gdy chodzi o zarządzenia, to sytuacja ministrów, kierujących działami administracji rządowej i przewodniczących komitetów, podobna jest do sytuacji Prezesa RM. Różnica polega na tym, że Prezes RM ma prawo zgłosić wniosek do RM o uchylenie zarządzenia ministra bądź odpowiednio przewodniczącego komitetu.
Gdy chodzi o KRRiT - to organ ten wydaje rozporządzenia, natomiast uchwały podejmuje w sprawach indywidualnych; takie uchwały nie są aktami normatywnymi, nie należą do źródeł prawa (art. 213 ust 3 Konstytucji).
Interesującą regulację zawiera ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o NBP (Dz. U. Nr 140, poz. 938). Organy NBP tj. Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej i Zarząd NBP podejmują uchwały.

Zarządzenia wydają nie tylko naczelne organy administracji rządowej, lecz również organy centralne nie będące organami naczelnymi. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, który uznał, że „art. 93 nie dokonał wyczerpującego wyliczenia wszelkich aktów wewnętrznych, jakie mogą być wydane pod rządami Konstytucji z 1997 r., a więc co do formy i uprawnionych podmiotów nie zamknął katalogu aktów prawa wewnętrznego”. Zdaniem Trybunału system aktów prawa wewnętrznego ma „charakter systemu otwartego”.
Każdy akt prawa wewnętrznego może obowiązywać tylko jednostki podległe organowi wydającemu dany akt, że każdy taki akt może być wydany tylko na podstawie ustawy oraz że każdy akt tego prawa podlega kontroli co do jego zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.
Nadanie aktowi normatywnemu formy zarządzenia lub uchwały ma wpływ na publikacje danego aktu. Uchwały RM, Prezydenta RP i Prezesa RM wydawane są na podstawie ustawy podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”.
NSA stoi na stanowisku jawności prawa. Dlatego w orzecznictwie NSA przyjmuje się, że akt wydany na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawowego i utrzymany w granicach tego upoważnienia, ale nie ogłoszony, ma moc w stosunku do jego adresatów tylko pod warunkiem, że byli oni powiadomieni w stosownym czasie o jego treści.
Zarządzenie nie może pozostawać w sprzeczności z aktem wyższego stopnia, na podstawie którego zostało wydane, ale również z innymi aktami wyższego stopnia.

8.Akty prawa miejscowego

Akty Prawa Miejscowego - nazywane są powszechnie obowiązujące akty normatywne o zasięgu ograniczonym terytorialnie. Oznacza to ze obowiązują one wszystkie podmioty na obszarze objętym właściwością terytorialną wydającego je organu. Mogą pochodzić od organów terenowej administracji rządowej oraz od samorządu terytorialnego. Akty wchodzą w życie po upływie vacatio legis. Zgodnie z zasadą legalizmu, akty prawa miejscowego wydawane są na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Zakres ich obowiązywania jest powszechny, ale tylko na terenie działania właściwego organu. Publikowane są w wojewódzkich dziennikach urzędowych prowadzonych przez wojewodę. Wydawane są:
1) w formie uchwał przez organy samorządu terytorialnego:
radę gminy,ϖ
radę powiatu,ϖ
sejmik województwa.ϖ
2) w formie zarządzeń organów wykonawczych odpowiednich szczebli:
na szczeblu gminy:
wójta,ϖ
ϖ burmistrza,
prezydenta miasta,ϖ
Pozostałe szczeble:
zarząduϖ powiatu
zarządu województwa.ϖ
3) Akty prawa miejscowego wydają także terenowe organy administracji rządowej

9.Prawo wewnętrzne administracyjne
Prawo administracyjne- stanowi nie skodyfikowaną gałąź prawa, określającą zadania administracji i zasady ich funkcjonowania, zasady organizacji i zakres środków do jej wykonania, a także uprawnienia i obowiązki jednostek innych niż organy administracji.
Prawo administracyjne to prawo pozytywne, oparte na prawie zwyczajowym, które składa się z normatywnych zakazów, nakazów, ograniczeń, upoważnień, uprawnień. Jest to prawo publiczne, co oznacza, że decyzja w zakresie stosowania jego norm uzależniona jest od woli organów publicznych, a adresat tym normom musi się podporządkować, chyba, że norma zawiera uprawnienie, wtedy nie koniecznie musimy się podporządkować np. decyzja o przyjęciu na studia).
Cechy prawa administracyjnego:
1. Jest to gałąź prawa tak jak np. prawo cywilne, karne itp. Z tym ze nie jest ono skodyfikowane,
2. Jest to prawo pozytywne, nie oparte np. na zwyczajach, normach moralnych itp.,
3. Reguluje sposób realizacji procesów administrowania w państwie przy pomocy instytucji które te procesy realizują
4. Instytucje realizujące proces administrowania mogą stosować przymus administracyjny w sytuacjach prawem określonych,
5. Stanowi część składową całego systemu prawa w państwie.
W obszarze sfery wewnętrznej działania organu skierowane są do wewnątrz struktur administracyjnych, Adresat takiego działania jest podporządkowany organowi podejmującemu to działanie, czyli jest od niego zależny, np. polecenia służbowe, akty wewnętrznego kierownictwa.
Podział Prawa Administracyjnego (wewnętrzny):
1. Prawo Ustrojowe - zwane też prawem o ustroju administracji publicznej, reguluje organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego powołanego do wykonywania zadań z zakresu administracji publiczne. Przepisy tego prawa regulują więc wszystkie najważniejsze elementy administracji publicznej jako organizacji, stanowią podstawy prawne organizacji administracji. Regulują one przede wszystkim strukturę aparatu administracyjnego oraz zachodzące w nim procesy. Ponadto zawierają one przepisy prawne określające podmioty administracji, ich strukturę organizacyjna, właściwości zakres zadań, formy i metody ich wykonywania, a także przepisy tworzące podział terytorialny kraju na potrzeby tej administracji. Podstawę tego prawa stanowi konstytucja oraz ustawy.
2. Prawo Materialne - zawiera normy ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji publicznej i podmiotów znajdujących się na zewnątrz tej administracji zawarte w przepisach prawa administracyjnego powszechnie obowiązującego. Normy te mogą być konkretyzowane w drodze aktów administracyjnych (np. wydanie pozwolenia na budowę) lub przez czynności materialno- techniczne ( np. zameldowanie pod wskazanym adresem). Prawo materialne określa granice ingerencji administracji w prawa jednostki, a także wyznacza zakres oczekiwań jednostki od administracji.
3. Prawo Procesowe ( proceduralne, formalne) - zwane także przepisami formalnymi regulującymi tok czynności podejmowanych przez organy określone prawem ustrojowym w celu realizacji norm prawa materialnego. Określają czynności podmiotów postępowania: organu i uczestników postępowania. To prawo zajmuje się m. In. Sądownictwem administracyjnym, postępowaniem administracyjnym ogólnym, postępowaniem egzekucyjnym w administracji, postępowaniem podatkowym czy tez postępowaniem administracyjnym właściwym dla organów administracji specjalnej. Łączy prawo ustrojowe z prawem materialnym .
Podział prawa administracyjnego na prawo ustrojowe, materialne i procesowe ma charakter porządkujący, składa się na całość system prawa administracyjnego.

10.Stosunek administracyjno-prawny : pojecie, sposoby nawiązania, rodzaje
Stosunek administracyjno-prawny - jest odmiana stosunku prawnego i powstaje z wyniku poddania pewnej rzeczywistej działalności regulacji normami prawa administracyjnego. Ma wiec charakter władczy , może jednostronnie zadecydować o treści danego stosunku. Cechy stosunku administracyjno-prawnego:
• charakter władczy, tzn. jedna z jego stron (organ administracyjny) może w razie konfliktu z pozostałymi uczestnikami stosunku zastosować środki przymusu
• powstanie na podstawie wyraźnie dopuszczających takie rozwiązanie przepisów prawa administracyjnego,
• charakter obowiązkowy - co oznacza ograniczona swobodę lub całkowity jej brak przy określaniu współuczestników stosunku, jak również przy formułowaniu jego treści,
• rozstrzyganie konfliktów powstających na tle jego treści następujące w trybie procedury administracyjnej.
Stosunki administracyjno-prawne dzielą się na :
1. Materialno-prawne
2. Procesowe
Ogólnie można natomiast wyróżnić następujące sposoby powstania stosunku administracyjno-prawnego:
• z mocy prawa - w sytuacji faktycznej, z którą norma prawna wiąże wyraźne skutki prawne (np. obowiązek szkolny, wymiar podatku gruntowego),
• z mocy indywidualnego aktu administracyjnego skierowanego do konkretnego podmiotu (np. decyzja o przyjęciu na studia),
• przez zgłoszenie się strony z roszczeniem o określone zachowanie się organu administracyjnego (np. o odszkodowanie za szkody powstałe przy budowie drogi publicznej),
• przez określone prawem zachowanie się obywatela lub organu administra¬cyjnego (np. organ administracji występuje do obywatela o zezwolenie na prze¬jazd przez działkę w związku z budową linii elektrycznej)
Rodzaje stosunków administracyjno-prawnych:
1. Stosunki materialne oparte są na przepisach prawa materialnego i mogą regulo¬wać sferę praw i obowiązków obywatela lub jednostek zrównanych z nim w obrocie prawnym. Ogólne przepisy mogą wprost ustalać prawa i obowiązki, ale najcz꬜ciej są one określane w aktach administracyjnych konkretyzujących określone sytuacje faktyczne podmiotów. Mogą one mieć charakter trwały (np. obowiązek szkolny) lub jednorazowego działania (np. kontrola paszportu na granicy).
2. Stosunki procesowe (proceduralne) powstają na tle stosunków materialnych i trwają przez okres postępowania administracyjnego. Nawiązywane są zatem z chwilą wszczęcia postępowania i kończą się z momentem wydania ostatecznej decyzji. Stosunki te oparte są na przepisach procesowych.
3. Stosunek sporno-procesowy, którego podstawą prawną są przepisy dopuszczające zaskarżenie aktów administracyjnych do sądu. Jest to stosunek czasowy, trwający od chwili zaskarżenia aktu administracji do czasu wydania rozstrzygnięcia przez sąd. Występuje więc w procesie przed sądem administracyjnym, który rozstrzyga o zgodności z prawem decyzji, postanowień, uchwał organów samorządu terytorialnego i rozstrzygnięć nadzorczych wojewody.
4. Stosunki egzekucyjne są następstwem zastosowania środków przymusu zmuszających do podporządkowania się aktom organu administracyjnego. Nawiązywane są między organem egzekucyjnym a zobowiązanym i wierzycielem.
5. Stosunki nadzoru powstają w związku ze sprawowaniem nadzoru nad organami i występują między organem sprawującym nadzór a organem nadzorowanym.
6. Stosunki służbowe nawiązywane na podstawie nominacji i podporządkowania pra¬cownika względem przełożonego. Są one bliżej określane w statutach, regulami¬nach czy pragmatykach służbowych

11.Formy działania administracji: definicja, klasyfikacje
Administracja działa w dwóch płaszczyznach:
ϖ reglamentacyjnej - zadania realizowane są przez administracje przede wszystkim w formie wydawania decyzji administracyjnych. Jest to płaszczyzna bezpośrednich stosunków organa administracyjny - obywatel.
organizatorska (świadcząca) -ϖ związana jest ona z szeroko rozumianym zaspokojeniem potrzeb społecznych, nie w skali indywidualnych spraw, lecz grup obywateli (np. rozwijanie świadczeń socjalnych, ochrony zdrowia, oświatą, kulturą itp.)

12.Akt administracyjny: pojecie, podział, wadliwość i trwałość
Akt administracyjny- jest najbardziej powszechną formą działania administracji. Są to decyzje administracyjne np.: pozwolenie na budowę, pozwolenie na broń, decyzja o przyjęcie na studia. Generalnie akt administracyjny jest to forma władcza.
Cechy aktu administracyjnego:
• generalnie akt administracyjny jest to forma władcza- może wyegzekwować określone zachowanie od konkretnego adresata (władcze środki-zawarte w ustawie),
• jest to akt jednostronny, wydawany przez podmiot wykonujący zadania z zakresu administracji publicznej,
• musi mieć podstawę prawną- przepis prawa administracyjnego,
• jest skierowany do konkretnego adresata w konkretnej sprawie,
• wywiera skutki niezależnie od innych stosunków prawnych.
Podział aktów administracyjnych- klasyfikacja:
1.Polecenia służbowe (rozkaz)- władcze, jednostronne, na podstawie prawa (kierownictwo- ogóle kompetencje), skierowane do konkretnego adresata w konkretnej sprawie, jeżeli nie zostanie wykonane powoduje to ujemne skutki w stosunku do adresata. W przypadku otrzymania polecenia wątpliwego odnoście prawa, należy zażądać polecenia na piśmie i powiadomić organ nadrzędny. Nie wolno wykonywać plecenia prowadzącego wprost do przestępstwa.
2. Rozstrzygnięcie bezpośrednie- specyficzny rodzaj aktu administracyjnego, którego treść w określonych sytuacjach podawana jest adresatowi za pomocą znaków i sygnałów, których znaczenie jest powszechnie znane i określone z przepisami prawa administracyjnego. Akty tego typu są stosowane przez organy bezpieczeństwa i porządku publicznego ( w sytuacjach bezpieczeństwa i porządku). Akt jednostronny, władczy, gwarantujący możliwość zastosowania środków przymusu w stosunku do określonego adresata (np. lizak policjanta, wezwanie gapiów do opuszczenia miejsca zdarzenia).
3. Akty władztwa zakładowego-dzielą się na akty, które przybierają postać poleceń służbowych, których adresatami są użytkownicy zakładu administracyjnego. Zakład administracyjny- wyodrębniona jednostka organizacyjna, wykonująca usługi w zakresie administracyjnym. Kierownik jednostki administracyjnej ma prawo do wydawania aktów administracyjnych. Zarówno użytkownicy jak i pracownicy muszą się aktowi podporządkować (regulamin jednostki).Od aktu tego typu nie ma możliwości odwołania się (władztwo zakładowe). Tam gdzie skutek prawny w stosunku do osób trzecich występuje- decyzja podlega zaskarżeniu (np. dyrektor szkoły nie może zdecydować o przyjęciu na rok samych kobiet, lub samych mężczyzn) do Sądu Najwyższego.
4. Decyzje administracyjne- każda decyzja jest aktem administracyjnym, ale nie każdy akt administracyjny jest decyzją. Decyzja rozstrzyga istotę sprawy w całości lub w części i kończy postępowanie w danej instytucji. Decyzje mogą być podejmowane na wniosek, lub z urzędu, w stosunku do osób lub do rzeczy.
Decyzja powinna zawierać:
• datę,
• oznaczenie organu,
• adresata,
• podstawę prawna,
• uzasadnienie,
• pouczenie (o sposobie i technice odwołania),
• podpis organu lub osoby upoważnionej.
13.Uznanie administracyjne: pojęcie, przesłanki
to uprawnienie organów państwowych do podejmowania decyzji w sposób swobodny, czyli nie skrępowany konkretnymi przepisami prawa. Nie oznacza to jednak możliwości wydania decyzji kierując się prywatnymi zachciankami. Decyzję podejmuje się w oparciu o zasady słuszności, sprawiedliwości, etyki, wymogi polityki państwa, itd. Swobodne uznanie zapewnia elastyczność stosowania prawa, zwłaszcza w sytuacjach, gdy trudno uprzednio przewidzieć wszelkie okoliczności sprawy.
14.Organy:Pojecie,klasyfikacje,zadania,kompetencje,właściwość
Organ Administracji - w znaczeniu jest to każdy podmiot który wyposażony został w wykonywanie zadań z zakresu administracji publicznej. Organy administracji mogą być kwalifikowane według różnych kryteriów. Organ administracji jest prawnie wyodrębniona część aparatu administracyjnego, działającą w imieniu państwa lub samorządu.

Organy centralne
To organy, których zakres działania pokrywa się z całym terytorium państwa. Innymi słowy organy centralne mogą zajmować się sprawami należącymi do ich właściwości rzeczowej które występują we wszystkich jednostkach podziału terytorialnego państwa. Zakres właściwości miejscowej tych organów ograniczony jest jedynie granicami terytorialnymi państwa. Będą nimi w szczególności: Rada Ministrów, Prezydent RP, Minister i KRRiTv.
Organy naczelne
To podgrupa organów centralnych. Wskazuje się na nie ze względu na kompetencje i miejsce tych organów w hierarchii administracji publicznej. Organy naczelne to organy o kompetencjach najistotniejszych z punktu widzenia polityki zewnętrznej i wewnętrznej państwa. Organami naczelnymi administracji są:
- Prezes Rady Ministrów
- Rada Ministrów
- Ministrowie kierujący działem adm. rządowej
- Komitety, których przewodniczący wchodzą w skład Rady Ministrów (komitet integracji europejskiej, komitet badań naukowych)
- KRRiTv
15.Władztwo administracyjne/organizacja/
Jednostka czy grupa jednostek działająca jako organ państwa ma możliwość przeprowadzać swoje zarządzenia w drodze przymusu państwowego. Możemy więc stwierdzić, że organy państwa posiadają władztwo. Organy administracyjne mogą same, bez ingerencji sądów, stosować przymus dla przeprowadzenia swoich zarządzeń. Władztwo to nazywa się władztwem administracyjnym. Pod tym określeniem rozumieć należy prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy administracyjne dla zrealizowania ich jednostronnych zarządzeń (rozstrzygnięć). Objawy woli organów administracyjnych, a zwłaszcza akty administracyjne, korzystają z domniemania ważności. Podmiot, którego akt dotyczy, jest zobowiązany dostosować się do niego, a jedynie inny organ państwowy, z reguły wyższego stopnia, posiadający odpowiednie kompetencje, może taki akt znieść albo zastąpić innym aktem, zwalniając w ten sposób adresata aktu od obowiązku zastosowania się do aktu poprzedniego. Administracja publiczna może działać również przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym np. przez prawo cywilny lub administracyjny. Przez prawo cywilne - państwo może nabyć, przez zawarcie stosownej umowy, nieruchomość np. niezbędną pod budowę autostrady. Przez narzędzia prawa administracyjnego państwo nabywa nieruchomość w drodze wywłaszczenia, a więc z mocy decyzji.
16.Zakład administracyjny
Zakład administracyjny, zakład publiczny - pojęciem tym określa się jedność osób i rzeczy, powoływana przez organy administracji publicznej, bądź za ich zezwoleniem przez inne podmioty, dla trwałej realizacji określonego zadania publicznego. Definiuje się je także jako względnie samodzielne jednostki organizacyjne, wyposażone w trwale wyodrębnione środki rzeczowe i osobowe, których podstawowym celem jest bezpośrednie świadczenie usług socjalno-kulturowych o szczególnym znaczeniu społecznym na rzecz osób będących użytkownikami zakładu. Przykładowymi zakładami administracyjnymi są szkoły, przedszkola i biblioteki publiczne.
17.Kontrola:rodzaje,pojęcie,środki
Kontrola. Ustalanie stanu rzeczywistego poddanego kontroli, porównywanie tego stanu ze stanem postulowanym wynikającym z określonych norm postępowania, ustalenie zakresu rozbieżności pomiędzy tymi stanami oraz przekazywanie tak ustalonych wyników podmiotom nadrzędnym wobec podmiotów kontrolowanych. Kontrolę w adm. pub. mogą przeprowadzać podmioty administrujące wobec innych
podmiotów administrujących (kontrola wewnętrzna) jak również podmioty nie będące organem adm. pub. (kontrola zewnętrzna).
Kontrolę zewnętrzną prowadzą: NIK, Sąd adm. prokurator, społeczeństwo.
Kontrola ze względu na jej czas przeprowadzenia to:
- kontrola wstępna (czyli kontrola poprzedzająca podjecie określonych działań)
- kontrola faktyczna (to kontrola działania w trakcie jego realizacji)
- kontrola następcza (czyli kontrola po przeprowadzeniu działania)
Wyróżniamy jeszcze kontrolę kompleksową i wycinkową.
Kryteria kontroli wyznaczają stan postulowany, normowany wzorcami postępowania. Wyróżnia się następujące kryteria: legalności, rzetelności, gospodarności, celowości, zgodności z polityką rządu.

18.Nadzór:Pojecie,środki,rodzaje
Nadzór. Pojęcie nadzoru jest pojęciem szerszym niż kontrola. Organy o uprawnieniach nadzorczych oprócz posiadania kompetencji kontrolnych posiadają także prawo do stosowania aktów nadzoru. Kontrola nie uprawnia do eliminowania nieprawidłowości.
Akty nadzoru to akty administracyjne przy pomocy których organ nadzoru może naprawiać, korygować działalność niezgodną z wzorcami nadzoru. Wyróżniamy dwie kategorie aktów nadzoru: akty oddziaływania merytorycznego, które są skierowane przeciwko określonym oddziaływaniom, akty oddziaływania personalnego, które są skierowane na osoby winne stwierdzonych naruszeń.
Kryteria nadzoru są takie same jak kryteria kontroli. Stwierdzenie iż nadzorowana działalność nie odpowiada wzorcom wyznaczonym przez te kryteria, będzie uprawniać do wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości.
Nadzór- obejmuje zawsze kontrolę, oraz prawo do wydawania poleceń, wiążących dyrektyw co do zmiany kierunków działania. Nadzór może być stosowany tylko w przypadkach przewidzianych przez prawo oraz przy zastosowaniu środków nadzoru określonych w ustawie.
Wyróżnisięnastępującerodzajenadzoru:
1) nad administracją rządową - oznacza to zakres zadaniowy i kompetencyjny przebiegający w poszczególnych sektorach, quasi sektorach i wszelkiego rodzaju oddziaływaniach w stosunku do wszystkich podmiotów organizacyjnie podległych. Ten typ nadzoru jest w wysokim stopniu poddany regułom hierarchii owego podporządkowania i kierownictwa .
2) nadzór tzw. policyjny - związany z policją administracyjną o charakterze skarbowym, celnym, sanitarnym, itd. Ten typ nadzoru oznacza, że możliwość wymuszenia pewnego zachowania zgodnie z prawem odnosi się do podmiotów które nie są organizacyjnie podległe organowi nadzorującemu.
3) nadzór nad samorządem terytorialnym - z którego wyeliminowane jest kierownictwo i hierarchiczne podporządkowanie ma do spełnienia następujące funkcje:
•przestrzeganieprawa,
•realizacjaprawpodmiotowychjednostki,
• o cechach politycznyc
19.Państwo ustrojowe
ZASADY USTROJOWE - zasada prowincjonalności oznacza,że w jst wyodrębnionej do celów administracyjnych za wykonywanie określonych zadań odpowiada tylko jeden organ wójt, czy wojewoda. Zasada resortowości oznacza, podział zadań pomiędzy niezależne od siebie resorty. Zasada zespolenia i specjalizacji, ze względu na potrzebę koordynacji resortów na szczeblu centralnym jak i terenowym utworzono administrację zespolona i specjalna - niezespoloną. Tworzenie administracji niezespolonej, specjalnej lesnictwa, górnictwa wprowadza do administracji elementy fachowości. Zasada hierarchicznej zależności sprowadza się do tego, że urzędnicy decydują o obsadzie kadrowej. Zasada kompetencyjności okresla zakres uprawnień i obowiązków przypisanych danemu podmiotowi administrującemu : wójtowi, ministrowi.
20.Koncentracja
Zasada koncentracji - administrowanie spoczywa w rękach organów centralnych (naczelnych), które decydują o wszystkich ważnych sprawach. Organy niższe są niesamodzielne, wykonują tylko np. czynności przygoto¬wawcze.

21.Dekoncentracja
Zasada dekoncentracji - większość zadań administracji wykonują organy niższe. Kompetencją do załatwiania spraw administracji jest przekazanie w dół, przy czym organy centralne mają prawo udzielania wytycznych, poleceń itp.

22.Centralizacja
Zasada centralizacji - polega na tym, że system organów ad¬ministracji jest tak zorganizowany, że podejmowanie decyzji należy do organów wyższych, a organy niższe przygotowują tylko rozstrzygnięcia.
Zalety centralizacji:
• zapewnia spójność aparatu administracji państwowej;
• wspomaga jednolitość działań administracji;
• jest korzystny dla administracji wojskowej i podobnych;
• sprawdza się w okresie wojen,
• odbudowy zniszczeń itd.
Wady centralizacji:
• prowadzi do zaniku gospodarności i samodzielności ośrodków lokalnych;
• organy wyższe nie znają często potrzeb lokalnych, stąd ich polityka jest niewłaściwa

Zasada centralizacji wiąże się z zasadą Hierar¬chicznego Podporządkowania - pełne podporząd¬kowanie organów niższych szczebli jednostkom wyższym. Hierarchiczne podporządkowanie przejawia się w podwójnej zależności: zależność służbowa - nie ma prawnego ograniczenia w wydawaniu poleceń służbowych org. niższego przez org. wyższy; zależność osobowa - org. wyższy ma prawo do obsadzenia, awansu, zwolnień, nagradzanie, pociąga¬nie do odpowiedzialności organów niższych. Organ wyższy zgodnie z zasadą hierarchicznego podporządkowania może żądać od organu niższego wypełnienia swoich zarządzeń, ma też prawo kontroli i prawo do informacji przez otrzymanie sprawozdań. Hierarchiczne podporządkowanie może wystąpić między organami oraz w strukturze wewnętrznej organów np. minister - dyrektorzy departamentów. Zalety hierarchicznego podporząd¬ko¬wania: jednolitość działania całej struktury; łatwe ustalenie, uzasadnienie i egzekwowanie odpowiedzialności; brak sporów kompetencyjnych, bo są one jasne.


23.Decentralizacja
Zasada decentralizacji - to system, w którym podmioty administrujące mają prawnie zagwarantowaną samodzielność, nie są hierarchicznie podporządkowane organowi wyższemu.
Decentrali¬zacja zalety:
• bliskość podmiotów decydujących do załatwionych spraw, co wpływa na szybsze i lepsze poznanie źródeł ewentualnych wad decyzyjnych;
• zwiększenie odpowie¬dzialności i gotowości jej ponoszenia przez zbliżenie do wydawa¬nych decyzji;
Administracja zdecentralizowana wiąże się z samodzielno¬ścią w zakresie wykonywania prawa (tylko!). Musi działać ona zgodnie z prawem państwowym (zasada praworządności), dlatego organy administra¬cji zdecentralizowanej poddane są nadzorowi.

---