Rdzeń kręgowy

• substancja biała otacza substancje szarą

Substancja biała (mielina) składa się z mielinowych i bezmielinowych aksonów neuronów

Substancja szara (ciałka Nissla) składa się z ciał neuronów

Substancja biała

• w substancji białej znajdują się

• drogi wstępujące (czuciowe), które przewodzą impulsy do mózgu

• drogi zstępujące (ruchowe), które przewodzą impulsy z mózgu do mięśni szkieletowych

• nazwa drogi uzależniona od miejsca w substancji białej i oraz tego gdzie się zaczyna a gdzie kończy

Funkcja rdzenia kręgowego

• przewodzenie impulsów nerwowych (istota biała)

- impulsów czuciowych do mózgu

- impulsów ruchowych z mózgu do mięśni

• miejsce integracji odruchów rdzeniowych (istota szara)

Prawo Bella - Magendiego (prawo jednokierunkowego przewodnictwa) - informacja dośrodkowa jest przewodzona przez korzenie grzbietowe, a informacja odśrodkowa przez korzenie brzuszne

Odruch jest to odpowiedź efektora wywołana przez bodziec działający na receptor
i wyzwolona za pośrednictwem układu nerwowego

Łuk odruchowy jest to droga jaką przebywa impuls nerwowy od receptora
do efektora

Łuk odruchowy - budowa

• receptor

• aferentne włókno nerwowe (dośrodkowe, czuciowe)

• ośrodek nerwowy

• eferentne włókno nerwowe (odśrodkowe, ruchowe)

• efektor

Odruchy

• są przewidywalne

• dostarczają informacji o funkcjonowaniu układu nerwowego

• uszkodzenie części łuku odruchowego powoduje brak odruchu lub powstanie odruchu patologicznego

Rodzaje odruchów

• bezwarunkowe i warunkowe

• rdzeniowe i mózgowe

• somatyczne i autonomiczne

• monosynaptyczne i polisynaptyczne

• wygasające ( noworodkowe ) i niewygasające

• fizjologiczne i niefizjologiczne (np. odruch Babińskiego)

Odruchy bezwarunkowy	Odruchy warunkowy
wrodzone	nabyte
gatunkowe	indywidualne
zamykają się na niższych odcinkach osi mózgowo-rdzeniowej	zamykają się na poziomie kory mózgowej
dojrzałe w okresie urodzenia lub dojrzewają po krótkim czasie po urodzeniu	tworzą się przez przetarcie określonych dróg w układzie nerwowym
istnieją stale	są zmienne
najprostszy sposób odpowiedzi układu nerwowego	złożona odpowiedź układu nerwowego

Rodzaje odruchów

• rdzeniowy, kiedy integracja bodźca zachodzi w istocie szarej rdzenia

• mózgowy, kiedy integracja bodźca zachodzi w mózgu


Rodzaje odruchów

• somatyczny, efektor: mięśnie szkieletowe, łatwe do diagnozowania, odruch kolanowy

• autonomiczny (trzewny), efektor: mięsień serca i mięśnie gładkie, trudne
  do diagnozowania, odruch żreniczny


Rodzaje odruchów

• monosynaptyczny - jego łuk odruchowy składa się z 2 neuronów (czuciowego
  i ruchowego) i 1 synapsy, która znajduje się w rogach przednich rdzenia kręgowego, odruch kolanowy (na rozciąganie)

• polisynaptyczny - jego łuk odruchowy stanowią 3 neurony (czuciowy, pośredni, ruchowy) lub więcej oraz 2 synapsy, odruch zginania, skrzyżowany wyprostny, odwrotny na rozciąganie

Odruchy miotatyczne, na rozciąganie (monosynaptyczne)

• odruch kolanowy (rzepkowy) L3, L4 - uderzenie w więzadło rzepkowe wywołuje rozciągnięcie m. czworogłowego
  i wyprostowanie w stawie kolanowym

• odruch skokowy (odruch ze ścięgna piętowego Achillesa) S1, S2 - uderzenie
  w ścięgno piętowe (Achillesa) wywołuje odruch piętowy, spowodowany odruchowym skurczem mięśnia dwugłowego łydki

• odruch mięśnia dwugłowego (zginacza łokcia) C5, C6

• odruch mięśnia trójgłowego (prostownika łokcia) C7, C8 - uderzenie w ścięgno mięśnia trójgłowego ramienia powoduje wyprostowanie w stawie łokciowym jako skutek odruchowego skurczu m. trójgłowego ramienia

Odruch na rozciąganie (miotatyczny)

• receptor (wrzecionko nerwowo-mięśniowe)

• neuron czuciowy pierwszorzędowy z ciałem w zwoju korzenia grzbietowego

• neuron ruchowy usytuowany w rogach brzusznych istoty szarej rdzenia kręgowego

• efektor

Wrzecionka nerwowo-mięśniowe

• są to wrzecionowate skupiska włókien mięśniowych, zakończeń włókien nerwowych czuciowych i eferentnych

• włókna znajdujące się w obrębie wrzeciona nazywane są włóknami intrafuzalnymi, a znajdujące się poza wrzecionem, odpowiadajace za prace mięśnia włóknami mięśniowymi ekstrafuzalnymi

• włókna ekstrafuzalne są unerwione przez motoneurony alfa, a włókna intrafuzalne przez motoneurony gama

• zakończenia neuronów czuciowych, które reagują na stopień rozciągnięcia wrzeciona owijają się wokół 3-10 włókien mięśniowych intrafuzalnych, które nie mogą się kurczyć

• wrzeciona zawierają zakończenia włókien czuciowych typu Ia (reaguja szybko gdy mięsień jest rozciągany) i II ((reagują wolniej)

Odruch podeszwowy prawidłowy

• podrażnienie skóry stopy na podeszwie wywołuje podeszwowe zgięcie palców, zgięcie grzbietowe stopy i cofnięcie kończyny


Odruch Babińskiego - uszkodzenie dróg ruchowych

• zgięcie grzbietowe palucha i wachlarzowe rozłożenie pozostałych palców

Wstrząs rdzeniowy przerwanie ciągłości rdzenia

• następstwa zależą od wysokości przerwania (C1-C4 - śmierć, C4-C5 tetraplegia

• objawy dotyczą partii ciała poniżej przerwania

- zniesienie ruchów i czucia

- zniesienie odruchów rdzeniowych

- pojawienie się nieprawidłowych odruchów: odruchu Babińskiego i odruchu masowego (podrażnienie skóry na podeszwie zgięcie palców i stopy, cofnięcie obu kończyn i jednoczesne oddanie moczu i kału)

• podwyższenie odruchów (hyperrefleksja)

---