1.Funkcje krwi

- homeostaza

- obronna

- transport

Homeostaza- utrzymanie stałości fizycznych, chemicznych właściwości organizmu (temp. pH, prężność O2, CO2, zawartości potasu, żelaza, glukozy i innych)

Obronna- rozpoznawanie i usuwanie bakterii, wirusów lub nieprawidłowych komórek

Transport rodzaje:

- tlen z płuc do tkanek

- dwutlenek węgla z tkanek do płuc,

- do wszystkich tkanek produkty energetyczne i budulcowe wchłonięte w przewodzie pokarmowym

- ze wszystkich tkanek do nerek produkty przemiany materii, skąd zostają one wydalane z organizmu wraz z moczem

- hormony syntetyzowane w organizmie i witaminy wchłonięte w przewodzie pokarmowym

- magazynuje hormony gruczołu tarczowego i hormony steroidowe po ich związaniu z białkami osocza

- oczyszczający z mocznika, kwasu moczowego przewodu pokarmowego i skóry

- termoregulujący ciepło z wątroby i mięśni do skóry i innych narządów

- scalający: udział w regulacji homeostazy

2. Skład krwi i cechy fizyczne krwi (objętość, pH, skład jonowy, os molarność)

7% masy ciała, 70 ml/kg

Osocze (55%) - składnik płynny krwi zawierający:

1)woda (około 92 %)

2) białka osocza (6-7%)- odpowiadające za ciśnienie onkotyczne (wiąże wodę w łożysku naczyniowym), odporność, transport substancji i krzepnięcie krwi. Albuminy (55%), globuliny alfa, beta, gamma(28) Globulina: a) transport: hormonów, witamin (ADEK, B12), Fe i miedzi, lipidów w postaci lipoprotein LDL<130 mg% „zły”, HDL>35mg%, leki i trucizny; 2) krzepnięcie, 3) funkcja buforująca, 4) funkcja obronna i odpornościowa - gamma globuliny. Fibrynogen (8%)

3) Lipidy osocza HDL, LDL, VLDL, TC, TG

4) Substancje odżywcze (cukry, tłuszcze, witaminy)

5) produkty przemiany materii, np. mocznik, kwas moczowy, bilirubina, urobilinogen, kreatyna, kreatynina

6) hormony

7) Składniki nieorganiczne, np. potas, żelazo, wapń, dwuwęglany

8) gazy oddechowe

Elementy morfotyczne (45%)

*erytrocyty, czyli krwinki czerwone - w krwi człowieka występuje 4,5-5 mln/mm3, u ssaków - dyskowate, pozbawione jądra komórkowatego. Erytrocyty powstają w szpiku kostnym czerwonym z erytroblastów, a rozkładane są w śledzionie, wątrobie. Żyją 100-120 dni Krwinki czerwone zawierają hemoglobinę, która transportuje tlen i częściowo dwutlenek węgla. Luźne połączenie hemoglobiny z tlenem to oksyhemoglobina. Rola:

-dostarczają tlen z płuc do tkanek

- transportują CO2 (30% ogólnej ilości)

- warunkują grupę krwi (min O, A, B, AB)

- biorą udział w utrzymywaniu pH krwi (wspólnie z osoczem)

* leukocyty, czyli krwinki białe - 4-10 tys/mm3 krwi, wytwarzane są głównie w szpiku kostnym czerwonym, niektóre z nich dojrzewają w grasicy, śledzionie lub węzłach chłonnych. Obecność ziarnistości w cytoplazmie jest podstawą do podziału leukocytów na granulocyty (zawierają ziarnistości) i pozbawione ziarnistości agranulocyty, do których zaliczamy limfocyty i monocyty. Limfocyty i monocyty odgrywają ważną rolę w procesach odpornościowych. Monocyty mają zdolność do fagocytowania ciał obcych, jak również wytwarzania interferonu, który nie dopuszcza, aby wirusy namnażały się w innych komórkach.

*trombocyty, zwane inaczej płytkami krwi, stanowią najmniejsze elementy morfotyczne. Średnio w organizmie człowieka znajduje się 150-350 tys/mm3 krwi. Trombocyty powstają z komórek macierzystych - megakariocytów. Płytki krwi zapoczątkowują proces krzepnięcia krwi.

3. Erytrocyty: budowa, ilość, funkcje (wyżej)

4. Erytropoeza prenatalna i pourodzeniowa

Erytropoeza - proces namnażania i różnicowania erytrocytów (czerwonych krwinek krwi), z komórek macierzystych w szpiku kostnym kości płaskich i nasadach kości długich. Proces ten jest regulowany przez stężenie erytropoetyny we krwi.

Prenatalna (przedurodzeniowa):

-wczesna (woreczek żółtkowy 14-18 tyg., śródbłonek naczyń 24 tyg.,

-późna (wątroba śledziona)

Postprenatalna (pourodzeniowa):

- u dzieci (jamy szpikowe wszystkich kości,

- powyżej 20 rż (kości płaskie, trzony kości długich, trzony kręgów, żebra)

Czynniki stymulujące erytropoezę:

- erytropoetyna (EPO) - reguluje produkcję erytrocytów

- glikokortykoidy

- androgeny

- somatotropina

- tyroksyna

- niedotlenienie

Do prawidłowego procesu erytropoezy, oprócz erytropoetyny, potrzebne są czynniki krwiotwórcze tj.

-żelazo

-witamina B12

-witamina B6

-witamina C

- kwas foliowy

-kwasy i substancje białkowe

-hormony

5. Hemoglobina (ilość we krwi, budowa, funkcje, rodzaje)

Średnie stężenie procentowe hemoglobiny w poszczególnych erytrocytach wynosi 34%

- mężczyźni 14-16g/100ml

- kobiety 12-14g/100ml

- noworodki 17-20g/100ml

- dzieci 12-16g/100ml

Hemoglobina, oznaczana też skrótami Hb lub HGB

- czerwony barwnik krwi (globina+ hem),

- globina- białko zawarte w erytrocytach, którego zasadniczą funkcją jest przenoszenie tlenu - przyłączanie go w płucach i uwalnianie w tkankach. Składa się z 4 łańcuchów polipeptydowych

- hem nietrwale przyłącza cząsteczkę tlenu

- cała cząsteczka Hb przyłącza 4 cząsteczki tlenu, ponieważ zawiera 4 cząsteczki hemu

Rodzaje hemoglobiny:

- hemoglobina dorosłych 97% - A

- hemoglobina płodowa - F (większe powinowactwo do tlenu niż A)

- hemoglobina glikowana (podwyższona ilość występuje w cukrzycy)

- hemoglobina S występuje w anemii sierpowatej

6. Związki hemoglobiny

- Hb + tlen - oksyhemoglobina

- Hb + dwutlenek węgla - karbominohemoglobina

- Hb + tlenek węgla - karboksyhemoglobina

- Hb + cyjanek potasu - cyja methemoglobina

- Hb + siarkowodór - sulfhydrylohemoglobina

- methemoglobina

7. Transport tlenu i dwutlenku węgla we krwi

Jednym z najważniejszych zadań krwi jest transport tlenu z płuc do komórek oraz transport dwutlenku węgla, końcowego produktu różnorakich procesów przemiany materii, z powrotem do płuc.W ramach oddychania tlen zawarty w powietrzu dociera poprzez tchawicę do płuc aż do pęcherzyków płucnych. Przez ich cienkie membrany, tlen dociera do naczyń krwionośnych. Krew w ramach mniejszego obiegu krwi ponownie trafia z serca do płuc. Ta uboga w tlen krew oddaje w płucach dwutlenek węgla (CO2) i odbiera tlen. Teraz, bogata w tlen krew płynie kolejne żyły płucne do serca, dokładnie do lewego przedsionka. Stamtąd krew płynie przez zamkniętą sieć naczyń krwionośnych do większości żywych komórek ciała. Wyjątkiem są m.in. komórki rogówki oka i chrząstek, które nie posiadają bezpośredniego połączenia z układem naczyniowym i które odżywiają się jak prymitywne organizmy - przez dyfuzję (tkanka bradytroficzna).

8. Czynniki hemolizujące erytrocyty

1) Fizyczne: roztwór hipotoniczny, mechaniczne (sztuczne zastawki serca), zmiany temperatury, promieniowanie elektromagnetyczne, prąd elektryczny

2) chemiczne: rozpuszczalniki ciał tłuszczowych (alkohol, eter, benzyna), kwasy, zasady, kwasy żółtkowe

3) biologiczne: hemolizyny, toksyny bakterii, rozpadłych komórek, jady węży, pszczół, alkaloidy roślinne.

Skutki hemolizy:

- żółtaczka

- niedokrwistość hemolityczna

- białkomocz

9. Procesy hemostazy

Hemostaza - całokształt mechanizmów zapobiegających wypływowi krwi z naczyń krwionośnych (zarówno w warunkach prawidłowych, jak i w przypadkach ich uszkodzeń), a zarazem zapewniających jej przepływ w układzie krwionośnym.

Etapy hemostazy:

I. Utworzenie przez płytki krwi czopu oraz skurczu naczyń krwionośnych.

II. Wytworzenie z fibrynogenu skrzepu krwi. W tym procesie fibrynogen jest zamieniany przez trombinę w fibrynę.

Całość tych skomplikowanych procesów sprowadza się do aktywacji kolejnych czynników krzepnięcia krwi, co przypomina kaskadę i tak też jest nazywane (kaskada krzepnięcia krwi).

Taka kaskada ma jednak dwa odgałęzienia: drogę wewnątrzpochodną i zewnątrzpochodną.

Mechanizm wewnątrzpochodny: krew krzepnie w miejscu uszkodzonej wyściółki naczynia krwionośnego (śródbłonka). Mechanizm zewnątrzpochodny: krzepnięcie następuje po zetknięciu się krwi wypływającej z naczyń z uszkodzonymi tkankami. Wspólną drogą dla obu "odnóg" kaskady jest utworzenie z protrombiny aktywnego enzymu - trombiny - który działa już bezpośrednio na fibrynogen. Kiedy skrzep spełni już swoją rolę, podlega rozpuszczeniu, czyli fibrynolizie. Dzieje się tak pod wpływem enzymu - plazminy - powstającego z plazminogenu. Proces powstania (aktywacji) plazminy również przebiega w sposób "kaskadowy". Te dwa procesy: krzepnięcie krwi i fibrynoliza, pozostają w stanie równowagi.

10. Rola płytek krwi w hemostazie

Biorą udział w procesie krzepnięcia krwi. W razie uszkodzenia naczynia krwionośnego tworzą agregaty zatykające ubytek w ścianie naczynia. Serotonina zwęża naczynia krwionośne. Trombocyty działają chemotaktycznie dla monocytów i granulocytów obojętnochłonnych, przyciągając je do uszkodzonego światła naczynia. Uwalniana trombokinaza (czynnik III) przekształca globularne białko, fibrynogen (czynnik I) w fibrynę włóknikową. Włóknik ten wzmacnia agregaty trombocytów i tworzy trójwymiarową sieć w oczkach której osiadają krwinki tamując krwawienie (w końcowym etapie powstaje skrzep). Aktywacja trombokinazy odbywa się przy udziale wapnia.

11. Ilość, rodzaje (wzór odsetkowy) i funkcje krwinek białych

Leukocyt - inaczej krwinka biała, to komórkowy składnik krwi. Leukocyty są stosunkowo duże, niemal bezbarwne i mniej liczne od erytrocytów. Ich zadaniem jest ochrona organizmu przed patogenami takimi jak wirusy i bakterie.
Leukocyty (krwinki białe) dzielą się na:

*agranulocyty -brak ziarnistości w cytoplazmie, pojedyncze, zwykle kuliste albo nerkowate jądro oraz lekko zasadochłonna cytoplazma

-limfocyty- Limfocyty występują w dwóch postaciach, jako limfocyty B (funkcjonują w ramach odpowiedzi humoralnej) i limfocyty T (funkcjonują w ramach odpowiedzi komórkowej) i mają za zadanie wytwarzać przeciwciała (immunoglobuliny), które są obronną reakcją organizmu na obecność obcych antygenów, przy czym komórki B w reakcjach immunologicznych potrzebują pomocy specyficznych limfocytów (komórek) T - Th (od T helper),tzw. limfocytów pomocniczych.

-monocyty- niszczą bakterie przez fagocytozę.

*granulocyty- posiadają między innymi swoiste ziarnistości w cytoplazmie oraz płatowate jądro. Biorą udział w reakcjach alergicznych i wspomagają limfocyty w niszczeniu ciał obcych. Jest ich najwięcej, stanowią ok. 70% wszystkich leukocytów. ( w skład granulocytów wchodzą:)

-neutrofile (granulocyty obojętnochłonne)- Pełnią zasadniczą rolę w odpowiedzi odpornościowej przeciwko bakteriom

-enzynofile (granulocyty kwasochłonne) - niszczenie obcych białek

-bazofile (granulocyty zasadochłonne)

12. Grupy krwi: układy grupowe ABO i RH (antygeny, przeciwciała)

Grupy krwi:

A-przeciwciała anty B, antygen B

B- przeciwciała anty A, antygen A

AB- przeciwciała anty A i anty B, antygen A i B

O - przeciwciała anty A i anty B, brak antygenów

O-uniwersalny dawca, AB - uniwersalny biorca

Rh+ i Rh- - antygen D

13. Próba krzyżowa: sposób wykonania, cel badania

Próba krzyżowa (próba zgodności) - obowiązująca próba przed każdą transfuzją krwi, wykonywana w celu wykazania zgodności serologicznej między krwią dawcy i biorcy w zakresie układu AB0 i Rh.

Obejmuje:

-badanie surowicy krwi biorcy wraz z krwinkami dawcy i surowicy dawcy z krwinkami biorcy w środowisku fizjologicznego roztworu chlorku sodu.

-kontrolne oznaczenie antygenu D z układu Rh w krwinkach biorcy w środowisku papainy.

Sposób wykonania:

Choremu (biorcy krwi) pobiera się około 5-10 ml krwi żylnej .Do wykonania próby krzyżowej nie wolno użyć krwi, z której wykonano oznaczenie grupy krwi. Dlatego przy konieczności prawie jednoczesnego ustalania grupy krwi i wykonywania próby krzyżowej, choremu pobiera się krew do wykonania tych badań dwa razy. Wykonanie pełnej próby krzyżowej trwa około 60 minut. W sytuacjach nagłych, w celu ratowania życia chorego przetacza się krew po ustaleniu jedynie zgodności biorcy i dawcy w układzie ABO i Rh. Badanie to trwa około 15 minut, jednakże ryzyko wystąpienia ewentualnych powikłań poprzetoczeniowych znacznie wzrasta.
Wynik badania przekazywany jest w formie opisu.

14. Zmiany hepatologiczne pod wpływem wysiłku fizycznego

Pod wpływem wysiłku fizycznego zachodzą określone zmiany morfologiczne we krwi. Zmiany te dotyczą krwinek, elektrolitów i innych składników krwi.
Uboga aktywność ruchowa powoduje zmniejszenie ilości krwi krążącej i zmniejszeniu liczby czerwonych krwinek (erytrocytów). Konsekwencją tego jest ograniczona wielkość pułapu tlenowego, co powoduje obniżenie wydolności fizycznej i upośledzenie organizmu człowieka.
Optymalna aktywność ruchowa przyczynia się do zwiększenia liczby erytrocytów i podwyższenie pułapu tlenowego, a w rezultacie zwiększenia ilości hemoglobiny w krwinkach.
Pod wpływem wysiłku zachodzą także zmiany w układzie sercowo-naczyniowym i są określane jako zmiany przystosowawcze do pracy fizycznej. Zmiany te mogą działać zapobiegawczo wobec wielu schorzeń, a szczególnie takich jak:
- chorobie wieńcowej serca i jej powikłaniom,
- chorobie nadciśnieniowej,
- powikłaniom naczyniowym w miażdżycy,
- zmianom zarostowo-zakrzepowym w naczyniach mózgowych,
- powikłaniom naczyniowym w cukrzycy,
- żylakom kończyn dolnych,
- chorobie Bürgera,
- niedokrwistości pokrwotocznej i zaburzeniom z niedoboru żelaza.

15. Budowa układu krążenia: krwioobieg duży i mały

Budowa:

- serce składające się z 4 jam, dwa przedsionków (lewy i prawy) oraz dwóch komór (lewa i prawa)

- tętnice i żyły krążenia dużego

- tętnice i żyły krążenia małego, czyli płucnego

- 2 sieci naczyń włosowatych

duży krwioobieg (w skrócie: lewa komora → tkanki → prawy przedsionek)

mały krwioobieg (w skrócie: prawa komora → płuca → lewy przedsionek)

Duży krwioobieg
Krew utlenowana (bogata w tlen) wypływa z lewej komory serca przez zastawkę aortalną do głównej tętnicy ciała, aorty, rozgałęzia się na mniejsze tętniczki, a następnie przechodząc przez sieć naczyń włosowatych we wszystkich narządach ciała, powraca żyłami jako krew odotlenowana (uboga w tlen)do prawego przedsionka, po czym przez zastawkę trójdzielną wpływa do prawej komory OKSYHEMOGLOBINA to nietrwały kompleks tlenu i hemoglobiny KARBAMINOHEMOGLOBINA to związek hemoglobiny i dwutlenku węgla (dwutlenek węgla może być również jako gaz rozpuszczony w osoczu, tworzy wtedy JONY WĘGLANOWE
Mały krwioobieg
Krew odtlenowana wypompowywana jest z prawej komory przez zastawkę tętnicy płucnej do tętnicy o tej samej nazwie, rozgałęzia się na sieć naczyń włosowatych w płucach, gdzie dochodzi do wymiany gazowej, utlenowana krew powraca żyłami płucnymi, do lewego przedsionka serca, a tam przez zastawkę dwudzielną - mitralną krew wpływa do lewej komory serca
Układ wrotny
Układ składa się z żyły wrotnej, a ona z żyły kreskowej dolnej i śledzionowej. Zadaniem tego układu jest zebranie substancji odżywczych i przekazanie ich do wątroby.

16. Funkcje poszczególnych składowych układu krążenia

Funkcja układu krążenia:

- odżywcza (transportuje substancje odżywcze)

- regulacyjna

- oddechowa

- transportująca

- ochronna wraz z krwią płynną komórki

- termoregulacyjna

Funkcje tętnic:

- dystrybują utlenowaną krew przez drobne naczynia włosowate. Prowadzą krew do serca.

Funkcje żył:

- odprowadzają krew od serca

Serce: pełni rolę układu bodźco-przewodzącego. Powoduje, że serce zachowuje pełną swoją pracę nawet przypadku śmierci mózgu

Krążenie małe (płucne): pełni funkcje enzymatyczne. Ma za zadanie przechwytywanie skrzepów oraz wymianę gazową.

Krążenie duże: dystrybuje krew utlenowaną do tętnic, a następnie odprowadza krew niedotrenowaną do prawego przedsionka serca.

17. Sekwencje tworzące cykl sercowy, czas trwania

Faza I - skurcz przedsionków, który trwa 0,11 s. Krew jest przepompowywana z przedsionków do komór, powoduje to lekkie nadciśnienie w przedsionkach. Zastawki półksiężycowate są zamknięte, komory wypełniają się krwią (180-120ml)

Faza II- skurcz komór trwa ok. 0,3 s. Następuje wzrost ciśnienia krwi, czego następstwem jest zamknięcie zastawek przedsionkowo-komorowych, a gdy ciśnienie w komorach wyrówna się z ciśnieniem w tętnicach głównych, wtedy zastawki półksiężycowate otwierają się i krew zostaje wtłoczona do aorty i pnia płucnego.

Faza III - spoczynek, faza rozkurczowa, trwa 0,45s. W tym czasie serce odpoczywa, tzn. jest rozluźnione, krew napływa żyłami głównymi do przedsionków, zastawki przedsionkowo-komorowe są otwarte, pod koniec tej fazy wszystkie jamy ciała wypełnione są krwią w różnym stopniu.

18. Rodzaje i funkcje zastawek serca

Zastawka dwudzielna - inaczej mitralna lub przedsionkowo-komorowa (lewa); zastawka w sercu, która zapobiega cofaniu się krwi z komory lewej do przedsionka lewego. Składa się ona zazwyczaj z dwóch płatków: przedniego i tylnego, połączonych spoidłami - bocznym i przyśrodkowym[1].

Zastawka trójdzielna - zastawka w sercu zapobiegająca cofaniu się krwi z komory prawej do przedsionka prawego.

Zastawka aorty znajduje się dokładnie na środku ujścia aorty z lewej komory serca. Dzięki rytmicznemu otwieraniu się i zamykaniu tej zastawki, możliwy jest prawidłowy przepływ krwi.

zastawka tętnicy płucnej

19. Fenomeny osłuchowe w sercu: tony i szmery serca (mechanizm powstawania, cechy, miejsca osłuchiwania)

Tony serca - to słyszalność zastawek, jest to zjawisko fizjologiczne; dźwięk powstający podczas prawidłowej pracy serca.

Szmery serca - mogę być objawem zaburzenia patologicznego. Powstają wskutek wad przepływu krwi między przedsionkami, a komorami oraz między komorami a tętnicami.

Ton I - powstaje w momencie zamknięcia zastawek przedsionkowo-komorowych, wywołany początkiem skurczu komór i jest wynikiem drgania ich płatków, drgań napinających się strun ścięgnistych oraz drgań napinającego się mięśnia sercowego. Trwa około 150 ms i obejmuje drgania o częstotliwości 25-45 Hz. Miejsce osłuchiwania: zastawka trójdzielna - 4 przestrzeń międzyżebrowa lewa, przy brzegu mostka, zastawka dwudzielna - w rzucie koniuszka serca - 5 przestrzeń międzyżebrowa lewa w linii środkowo-obojczykowej.

Ton II - wyższy, trwa 120ms, 50Hz, powstaje w czasie zamykania się zastawek aorty i pnia płucnego, na początku rozkurczu komór. Miejsce osłuchiwania: po prawym i lewym brzegu mostka - 2 przestrzeń międzyżebrowa, prawa strona-aorta, lewa-pień płucny.

Ton III - występuje w rozkurczu w okresie wypełniania się komór krwią napływającą z przedsionków. Jest najsłabszy. Spowodowany jest przez wibracje jemy obu komór. W początkowej fazie rozkurczu.

20. Objętość wyrzutowa i minutowa serca

Objętość wyrzutowa serca - jest to objętość krwi wytłoczona przez jedną z komór serca podczas jej skurczu. U dorosłego mężczyzny objętość krwi wytłoczonej przez komorę podczas skurczu wynosi około 70-75 ml.
Pojemność minutowa -jest to pojemność krwi wytłoczonej przez jedną z komór w czasie jednej minuty. Pojemność minutową oblicza się mnożąc objętość wyrzutową przez liczbę skurczów w czasie jednej minuty. Przykładowo : Objętość wyrzutowa komory w spoczynku wynosi 70 ml więc przy 70 - 75 skurczach na minutę daje to wynik objętości minutowej serca równy ok. 5 litrów/min. (70ml x 70 skurczów/min. = 5 litrów/min).

21. Dystrybucja przepływu krwi przez różne narządy (rozkład procentowy) w spoczynku oraz w czasie wysiłku fizycznego

100% krwi przepływa przez płuca i serce

W spoczynku: 5%naczynia wieńcowe, 15% mózg, 20% mięśnie, 24% trzewia, 20% nerki, 9% skóra, kości i inne tkanki.

W ruchu przy wysiłku: 30-35% mięśnie, 20% trzewia, 5% skóra, kości i inne tkanki, 20% nerki, 15% mózg, 5% naczynia wieńcowe.

22. Budowa i rola poszczególnych elementów układu bodźcotwórczego i bodźcoprzewodzącego serca.

Prawidłowy układ bodźcoprzewodzący serca składa się z węzła zatokowego, węzła przedsionkowo - komorowego, pęczka Hissa i włókien Purkiniego. Impuls elektryczny powstaje w węźle zatokowym. Rozprzestrzenia się po przedsionkach powodując ich skurcz i biegnie do węzła przedsionkowo - komorowego. Jest to jedyne połączenie elektryczne miedzy przedsionkami a komorami. Tu impuls „czeka” aż zakończy się skurcz przedsionków a następnie za pośrednictwem pęczka Hissa i włókien Purkiniego dociera do mięśni komór i powoduje ich skurcz.

23. Regulacja czynności serca i naczyń przez układ autonomiczny (współczulny i przywspółczulny), hormony, skład jonowy osocza, wpływ temperatury

Na regulację wpływa wiele czynników, które dostosowują akcję serca i średnicę naczyń krwionośnych do wymagań organizmu.

Przyśpieszenie spowodowane jest pobudzeniem rozrusznika serca przez układ nerwowy. Impulsy powodują dostosowanie pracy serca do potrzeb tkanek i narządów, zwłaszcza do zapotrzebowania na tlen, wysyłane są przez ośrodek znajdujący się w rdzeniu przedłużonym.
24. Czynniki warunkujące wysokość ciśnienia tętniczego krwi

Zależy od:

- szybkości

- odpływu do żył

- elastyczności i napięcia ścian naczyń tętniczych

Inne:

- pojemności minutowej serca i oporu naczyń krwionośnych

- rozciągliwości, czyli podatności drzewa tętniczego

- sposobu wyrzutu krwi z serca, podczas skurczu

- wieku

-masy ciała

- sposobu odżywiania

- czynników środowiskowych

25. Tętno tętnicze: podstawowe cechy, miejsca pomiaru, znaczenie

Tętno, puls, rytmiczne rozciąganie naczyń krwionośnych wywołane nagłymi zmianami ciśnienia krwi w następstwie skurczów i rozkurczów komór serca.
Tętno tętnicze przebiega w tętnicach w postaci fali od aorty i od tętnicy płucnej do tętniczek (krążenie krwi: ogólne i płucne, układ krwionośny).
Średnia szybkość rozchodzenia się fali tętna jest niezależna i znacznie większa od prędkości przepływu krwi, wynosi ok. 5-8 m/s. Tętno bada się najczęściej na tętnicy promieniowej (okolica nadgarstka), ale także na tętnicach: szyjnej zewnętrznej, ramiennej, udowej, podkolanowej i grzbietowej stopy.

Badanie tętno tętniczego pozwala praktycznie określić charakter rytmu serca. Tętno dobrze napięte, o dużej amplitudzie świadczy na ogół o dużej wyrzutowej pojemności serca (np. w czasie wysiłku). Tętno żylne zależne jest od cofania się pewnej ilości krwi w czasie skurczu prawego przedsionka serca. Można je obserwować wyłącznie na żyłach szyjnych.

26. Czynniki wpływające na przepływ krwi w żyłach

- ruchy klatki piersiowej i ssące działanie serca

- resztkowy gradient ciśnienia od małych żył do przedsionka (wytworzony dzięki skurczom LK)

- pompa mięśniowa mięsni szkieletowych ,skurczom mięsni szkieletowych, czyli tzw. sile z boku, uciskającym żyły i wyciskającym krew z żył w kierunku serca, ponieważ zastawki żylne nie pozwalają krwi cofnąć się na obwód

27. Cechy krążenia wieńcowego i mózgowego

Krążenie wieńcowe - naczynia krwionośne, które mają za zadanie doprowadzenie krwi bogatej w tlen i substancje odżywcze do komórek serca, i odprowadzenie dwutlenku węgla i ubocznych produktów metabolizmu z tych komórek.

Krążenie wieńcowe odznacza się m.in. tym że:

mięsień sercowy jest zaopatrywany przez niezwykle bogatą sieć naczyń wieńcowych, przy przeroście mięśnia sercowego sieć naczyń włosowatych nie zwiększa się i mięsień jest wówczas względnie gorzej zaopatrzony w krew, naczynia wieńcowe mają zdolność tworzenia krążenia obocznego, omijającego miejsca przewężone lub zamknięte, co w wielu wypadkach decyduje o życiu, zwłaszcza w przypadkach nagłego zamknięcia światła większej gałęzi lub pnia tętnicy wieńcowej.

Tętnice wieńcowe odchodzą nad płatkami półksiężycowatymi prawym i lewym, od rozszerzonego początku aorty zwanego opuszką.

Krążenie mózgowe:

Krążenie mózgowe obejmuje 15% wyrzutu sercowego i pochodzi z dwóch źródeł:

- Tętnic szyjnych wewnętrznych

- Tętnic kręgowych tworzących wspólny pień tętnicy podstawnej mózgu

Na powierzchni brzusznej mózgowia powstaje z odgałęzień tętnic szyjnych wewnętrznych i tętnicy podstawnej tzw. krąg tętniczy Willisa, od którego odchodzą tętniczki unaczyniające poszczególne obszary mózgu.

Szczególną właściwością tych naczyń jest ścisłe przyleganie naczyń śródbłonka i otaczająca je błona podstawna z licznymi stopkami astrocytów od zewnątrz. Te elementy tworzą opisaną poprzednio barierę krew-mózg i ściśle oddzielają przepływającą krew od tkanki mózgowej.

Ukrwienie mózgowia

Całkowity przepływ mózgowy krwi utrzymuje się na względnie stałym poziomie, pomimo wahań ciśnienia, w zakresie 70-180mmHg. Zjawisko to określa się mianem autoregulacji mózgowej.

Do czynników wzmagających przepływ należą zmiany metabolizmu, np. wzrost pCO2 lub spadek O2 w tkance mózgowej, wzrost stężenia jonów H+, K+, neuromediatory i adenozyna.

Pobudzenie nerwów adrenergicznych prowadzi do skurczu, a cholinergicznych do rozkurczu naczyń mózgowych.

Główna funkcja krążenia mózgowego to ciągła podaż tlenu i substancji odżywczych do mózgu. Ogółem mózg zużywa około 20% całkowitego zapotrzebowania organizmu na tlen, to jest około 50ml/min. Krążenie mózgowe zaopatruje stale tkankę mózgową w glukozę, gdyż jej łączna zawartość w komórkach mózgu wraz z niewielką ilością glikogenu wystarcza zaledwie na okres dwóch minut. 

28.Specyfika krążenia krwi w mięśniach szkieletowych. Mechanizmy zwiększające przepływ krwi w mięśniach pracujących

29. EKG: powstawanie poszczególnych elementów krzywej elektrokardiograficznej (pochodzenie i opis załamków oraz odcinków)
Elektrokardiogram zwykle nazywany EKG jest to zarejestrowana elektryczna aktywność serca przy pomocy elektrod zamocowanych na skórze klatki piersiowej. Badanie EKG pozwala na ocenę rytmu i częstości pracy serca oraz umożliwia wykrycie uszkodzenia mięśnia sercowego u osób które przeszły lub właśnie przechodzą zawał serca. Na podstawie zapisu EKG można również ocenić wielkość komór serca.

Na wykresie EKG analizuje się:

linię izoelektryczną - linia pozioma zarejestrowana w czasie, gdy w sercu nie stwierdza się żadnych pobudzeń (aktywności). Najłatwiej wyznaczyć ją według odcinka PQ. Stanowi ona punkt odniesienia poniższych zmian

załamki - wychylenia od linii izoelektrycznej (dodatni, gdy wychylony w górę; ujemny, gdy wychylony w dół)

odcinki - czas trwania linii izoelektrycznej pomiędzy załamkami

odstępy - łączny czas trwania odcinków i sąsiadującego załamka

Załamki:

-załamek P - jest wyrazem depolaryzacji mięśnia przedsionków (dodatni we wszystkich 11 odprowadzeniach, poza aVR, tamże ujemny)

-zespół QRS - odpowiada depolaryzacji mięśnia komór

-załamek T - odpowiada repolaryzacji komór

czasem też załamek U

-odcinek PQ - wyraża czas przewodzenia depolaryzacji przez węzeł przedsionkowo-komorowy (AV)

-odcinek ST - okres repolaryzacji komór

-odstęp PQ - wyraża czas przewodzenia depolaryzacji od węzła zatokowo-przedsionkowego do węzła przedsionkowo-komorowego (SA -> AV)

-odstęp ST - wyraża czas wolnej i szybkiej repolaryzacji mięśnia komór (2 i 3 faza repolaryzacji)

-odstęp QT - wyraża czas potencjału czynnościowego mięśnia komór (depolaryzacja + repolaryzacja)

Szczególne fragmenty

-zwrot ujemny - fragment zespołu QRS mierzony od szczytu załamka R do końca zespołu - nazywany również wychyleniem wewnętrznym

-pobudzenie istotne komór -fragment mierzony od początku pobudzenia komór do szczytu załamka R

30. Rodzaje odprowadzeń w badaniu EKG, znaczenie diagnostyczne EKG.

Standardowe EKG wykonuje się przy pomocy 12 odprowadzeń:

-3 dwubiegunowe kończynowe Einthovena (I , II , III)

-3 jednobiegunowe kończynowe wzmocnione Goldbergera (aVR, aVL, aVF)

-6 jednobiegunowych przedsercowych Wilsona (V1, V2, V3, V4, V5, V6)

Elektrokardiogram zwykle nazywany EKG jest to zarejestrowana elektryczna aktywność serca przy pomocy elektrod zamocowanych na skórze klatki piersiowej. Badanie EKG pozwala na ocenę rytmu i częstości pracy serca oraz umożliwia wykrycie uszkodzenia mięśnia sercowego u osób które przeszły lub właśnie przechodzą zawał serca. Na podstawie zapisu EKG można również ocenić wielkość komór serca.

---