MIKROEKONOMIA
§ Popyt - to ilosc nabywanego dobra
§ Krzywa popytu: linia prosta, opadajaca, na wykresie P=f(Q), gdzie P(cena), Q(ilosc dobra)
§ Popyt to co innego niz wielkosc popytu !
§ Zmiana wielkosci popytu oznacza ruch po krzywej popytu, wynika ze zmiany cena danego dobra
§ Zmiana popytu: to ruch calej krzywej popytu:
-gdy popyt rosnie krzywa popytu przesuwa sie w prawo, w lewo gdy popyt maleje
§ Dobra komplementarne - uzupelniaja sie np. kawa i smietanka do kawy
§ Gdy cena jednego dobra komplementarnego rosnie, popyt na drugie dobro maleje np:
rosnie cena kawy, spada popyt na kawe bo staje sie ona za droga, mniej jej pijemy, wiec
uzywamy mniej smietanki do kawy, czyli popyt na smietanke równiez maleje
§ Dobra substytucyjne - dobra zamienne, konkurujace ze soba np. maslo i margaryna
§ Gdy cena masla rosnie, spada popyt na maslo, ludzie wybieraja tansza margaryne - popyt na nia rosnie
§ Rynek sprzedawcy charakteryzuje sie przewaga popytu nad podaza
§ Rynek nabywcy charakteryzuje sie przewaga podazy nad popytem
§ popyt efektywny - gdy chec kupna poparta jest posiadaniem kupujšcego
§ popyt potencjalny - pragnienie kupna, nie poparte posiadaniem
§ popyt funkcjonalny - chcemy kupic dlatego ze produkt ma dobra jakosc, dluga gwarancje etc.
§ popyt niefunkcjonalny - wynika z tzw. efektów zewnetrznych:
- Efekt snobizmu - nie kupujemy tego co wszyscy maja, chcemy byc oryginalni
- Efekt owczego pedu - kupujemy to co wszyscy kupuja
- Efekt Veblena - kupowanie najdrozszych towarów prestizowych, na pokaz
§ paradoks Giffena - wtedy gdy wraz ze wzrostem ceny, rosnie popyt na dane dobro,
czyli odwrotnie do prawa popytu. (Biedniejsi, gdy rosna ceny wszystkich towarów, kupuja te, którymi zaspokoja
swoj glód, kupuja wiecej ziemniaków, mimo ze one tez zdrozaly.)
MONOPOL
§ Monopolista narzuca cene, a klient akceptuje ja, albo rezygnuje z tego dobra
§ Monopolista decyduje o tym ile dostarczy na rynek, i po jakiej cenie
§ Poniewaz cena jest na krzywej popytu - konsument musi ja akceptowac
§ Bariery wejscia na rynek: licencje, patenty, koncesje
§ Popyt firmy monopolistycznej = popyt rynkowy
§ Jesli monopolista chce sprzedac wiecej - musi obnizyc cene
§ Jesli monopolista chce zwiekszyc cene - musi zmniejszyc sprzedaz
§ Produkt monopolisty jest unikatowy, brak substytutów, reklama public relation
§ Przychód krancowy MR(marginal revenue) jest malejacy - na kazdej kolejnej jednostce
monopolista zarabia coraz mniej
§ MR moze przyjac wartosc zero
§ MR moze byc ujemny - wtedy ceny dumpingowe - ponizej kosztów produkcji
§ Krzywa popytu D(demand) pokrywa sie z krzywa przychodu przecietnego AR(average revenue)
§ Monopolista zawsze produkuje na elastycznej krzywej popytu, czyli E<-1 (IEI>1)
DOCHOD NARODOWY
§ PKB = C + I + G + Nx (PKB w cenach rynkowych)
§ PKB = C + I + G + Nx - Te (PKB w cenach czynników wytwórczych, tj. z uwzglednieniem podatków posrednich Te)
§ jednym z podatków posrednich jest np. VAT
§ PNB = PKB + DOCHODY NETTO z tytulu wlasnosci pracy za granica
§ przy czym:
DOCHODY NETTO z tyt. wlas. pracy za granica =
dochody Polaków pracujacych za granica - dochody obcokrajowców pracujacych w Polsce
§ Oczywiscie lepiej gdy PNB>PKB
§ PNN = PNB - Amortyzacja , (Amortyzacja - koszt ekonomiczny zuzycia zasobu kapitalu)
§ DN = PNN - podatki posrednie
§ Nominalny nPNB - miara produkcji w cenach biezacych
§ Realny rPNB - miara produkcji w cenach stalych
§ deflator = nPNB / rPNB
§ deflator - wskaznik ogólnego poziomu cen, stosowany do wprowadzenia korekty z tytulu inflacji
TEST
1.Punkt lezacy ponizej kmp moze obrazowac:
a. rozwiazania nierealne ze wzgledu na ograniczonosc zasobów ekonomicznych,
b. stan niepelnego zatrudnienia - bezrobocie,
c. stan nadwyzki zasobów naturalnych,
d. nadwyzke kapitalu inwestycyjnego,
e. wszystkie powyzsze.
2.Ruch po krzywej mozliwosci produkcyjnych dla dwóch dóbr A i B moze miec miejsce, gdy:
a. zdrozeja surowce do produkcji dobra A,
b. rzad wprowadzi minimalne stawki plac,
c. wynaleziono nowa technologie produkcji dobra B,
d. zmienia sie preferencje spoleczenstwa.
3.Który(e) z ponizszych czynników determinuje polozenie KMP wzgledem poczatku ukladu wspólrzednych:
a. ilosc zasobów ekonomicznych danej gospodarki,
b. preferencje nabywcze spoleczenstwa,
c. poziom bezrobocia,
d. ilosc dostepnego kapitalu.
4.Które z ponizszych twierdzen jest prawdziwe w odniesieniu do kosztu alternatywnego:
a. powstaje on wówczas, gdy nastepuje ruch od punktu znajdujacego sie nad kmp do kmp,
b. wyraza sie go tylko w pieniadzu,
c. odnosi sie do kazdego dokonywanego wyboru,
d. rosnie w miare, jak przesuwamy sie w dól po kmp,
e. nie ma zastosowania w odniesieniu do polityków.
5.Krzywa mozliwosci produkcyjnych:
a. skupia wszystkie realne rozwiazania co do produkcji dobra A i B,
b. przedstawia optymalizacje decyzji produkcyjnych oznaczajaca, takie rozwiazania przy których wykorzystano w pelni dostepne zasoby ekonomiczne,
c. przedstawia koszt alternatywny kazdej mozliwej kombinacji,
d. zawsze ma charakter wypukly wzgledem poczatku ukladu wspólrzednych.
6.Krzywa mozliwosci produkcyjnych to:
a. krzywa obrazujaca zdolnosci produkcyjne gospodarki (jednostki gospodarczej) w warunkach niedoboru ekonomicznego,
b. krzywa liniowa skupiajaca kombinacje wielu czynników produkcji mozliwych do zastosowania,
c. krzywa paraboliczna skupiajaca kombinacje dóbr o tym samym koszcie wytworzenia,
d. zadna z powyzszych.
7.Które z ponizszych twierdzen jest prawdziwe w odniesieniu do kosztu alternatywnego:
a. powstaje on wówczas, gdy nastepuje ruch od punktu znajdujacego sie nad kmp do kmp,
b. wyraza sie go tylko w pieniadzu,
c. odnosi sie do kazdego dokonywanego wyboru,
d. rosnie w miare, jak przesuwamy sie w dól po kmp,
e. nie ma zastosowania w odniesieniu do polityków.
8.Gdy zmniejszy sie bariera ograniczajaca wybór, to nastepuje:
a. przesuniecie od jednej kombinacji do drugiej na kmp,
b. przesuniecie calej kmp do góry,
c. przesuniecie calej kmp do dolu.
9.W której z ponizszych sytuacji nastapi przesuniecie KMP równolegle w góre wzgledem poczatku ukladu wspólrzednych:
a. naplyw kapitalu do danej gospodarki,
b. naplyw kapitalu do danej galezi,
c. wprowadzenie nowoczesnych , bardziej wydajnych technologii, do danej galezi,
d. odplyw kapitalu z danej gospodarki,
e. odplyw kapitalu z danej galezi.
10.Wybierz prawidlowe brzmienie prawa popytu:
a. prawo popytu wyraza dodatnia relacje miedzy cena a popytem,
b. prawo popytu wyraza ujemna relacje miedzy cena a popytem,
c. prawo popytu wyraza dodatnia relacje miedzy cena a iloscia popytu,
d. prawo popytu wyraza ujemna relacje miedzy cena a iloscia popytu.
11.Wzrost popytu moze byc spowodowany przez:
a. wzrost liczby konsumentów,
b. spadek ceny dobra komplementarnego,
c. wzrost ceny produktu substytucyjnego,
d. wszystkie wyzej wymienione zjawiska.
12.Co mozesz powiedziec o stanie rynku, na którym funkcje popytu i podazy ksztaltuja, sie nastepujaco: D=f(P)= 30 - 3P oraz S=f(P)= 12+3P i aktualnie obowiazuje cena na poziomie 1,5 jedn. pienieznej:
a. rynek jest zrównowazony,
b. rynek jest w stanie równowagi,
c. wystepuje luka podazowa,
d. wystepuje niedobór popytu,
e. wystepuje nadwyzka popytu.
13.Dla oligopolu optimum produkcji wyznacza:
a. MR=MC i P=ATC,
b. MR=MC i P>MR,
c. MR=MC i P>MC,
d. MR=MC i P< MR.
14.Jesli w krótkim okresie w warunkach konkurencji monopolistycznej osiagane sa zyski ekonomiczne, to po pewnym czasie mozemy oczekiwac:
a. mniejszej liczby firm na rynku,
b. utworzenia kartelu,
c. przesuniecia sie w lewo i uelastycznienia sie krzywej popytu indywidualnych firm,
d. przesuniecia sie w prawo i uelastycznienia krzywej podazy indywidualnych firm,
e. wzrostu poziomu produkcji indywidualnych firm.
15.Glównym elementem charakteryzujacym konkurencje monopolistyczna jest:
a. wysoka elastycznosc popytu,
b. zróznicowanie produktów,
c. wielka liczba dostawców,
1)B
2)D 3)A,D 4)C,D 5)B,C 6)A 7)C,D 8)B 9)A 10)D 11)D 12)C,E 13)B 14)C 15)B
ZASADA OPTYMALIZACJI NA PODSTAWIE ROSNACYCH KOSZTÓW I MALEJACYCH KORZYSCI MARGINALNYCH
Zasada optymalizacji powinnismy kierowac sie podejmujac przerózne decyzje. Celem dzialalnosci jest maksymalizacja korzysci. Dazenie do osiagniecia celu oznacza, ze powinnismy tak dlugo zmieniac poziom dzialnosci, az stwierdzimy, ze korzysci marginalne równaja sie kosztom marginalnym (pkt równowagi).
ZADANIA
1. Funkcja na rynku popytu ma postac P=2000-6Q. Krzywa podazy to P=400+2Q. Wyznacz wartosc elastycznosci cenowej popytu w punkcie równowagi. ? Jaki jest to rodzaj elastycznosci podazy ?
2. Jak przedstawia sie efekt substytucji i dochodowy w przypadku spadku ceny dobra normalnego (+ wykres)
3. W firmie dzialajacej na rynku konkurencji doskonalej funkcja produkcji ma postac Q=4(KL)1/2(pierwiastek). Cena czynnika pracy w=4 a cena czynnika kapitalu wynosi r=4, a naklad kapitalu K=100. Wyznacz funkcje kosztu calkowitego, calkowitego przecietnego i kosztu marginalnego produkcji. Jaka cena odpowiada punktowi niwelacji ?
4.Jakie decyzje powinni podjac szefowie firm dzialajacych na rynkach konkurencji doskonalej, jezeli dysponuja nastepujacymi parametrami
FirmaPQPCKCKSCKZCKCPKZPKM(MC)jesli Q rosnie to KMA22002005002malejeB600600450min0,75rosniegdzie P - cena Q-ilosc PC-przychód calkowity KC- koszt calkowity KSC- koszt staly calkowity KZC-koszt zmienny calkowity , KCP- koszt calkowity przecietny , KM - koszt marginalny
5. Producent uzyskal patent na nowy typ zarówek do swiatel samochodowych. Jego funkcja kosztu ma postac: KC=1/3 Q( Qdo potegi 3)-2Q(Q do potegi 2)+20Q+2500. Krzywa popytu rynkowego ma postac: P=420-2Q. a)wyznacz pkt równowagi i wielkosc zysku tego przedsiebiorstwa b) jaki wplyw na wielkosc produkcji i zysku ma nalozenie przez rzad kary za zanieczyszczenie srodowiska w wysokosci 1000 ?
6.Kazda firma dzialajaca w wolnokonkurencyjnej galezi przemyslu o kosztach stalych moze w dlugim okresie wytwarzac produkt zgodnie z funkcja : KC=2Q(Q do potegi 3)-60Q(Q do kwadratu) +800Q. Wiedzac, ze funkcja calej galezi przyjmuje postac P=90-0,001Q wyznacz optymalna liczbe przedsiebiorstw w galezi w dlugim okresie.
7.Przedsiebiorstwo wykorzystujace w krótkim okresie staly poziom wyposazenia kapitalowego o wielkosci K=20 wytwarza produkt zgodnie z nastepujaca f. produkcji Q=K(do 1/2)*L(do 1/2). Na rynku produktu oraz na rynkach czynników produkcji panuja warunki konkurencji doskonalej. Cena wynajecia kapitalu wynosi 20 a jednostki pracy 5. Znajdz a) cene rynkowa produktu , powyzej której przedsiebiorstwo bedzie realizowalo dodatni zysk w krótkim okresie. b) postac dlugookresowej funkcji podazy przedsiebiorstwa c) postac krótkookresowej funkcji popytu przedsiebiorstwa na prace, gdy rynkowa cena produktu ksztaltowala sie na poziomie P=30.
8. Monopol wyróznia rynek I na którym funkcja popytu ma postac: P=1000 - 1/3Q oraz rynek II na którym funkcja popytu ma postac: P=500-1/6Q. Wyznacz ceny i wielkosc produkcji na poszczególnych rynkach oraz wielkosc zysku monopolu jezlei KC (koszt calkowity) = 1000+1/6Q(Q do kwadratu). gdy: a) monopol stosuje dyskryminacje cenowa b) gdy nie stosuje dyskryminacji cenowej
9. Zalózmy , ze konsument dysponuje budzetem 300 zl. Z tego 30% przeznacza na zywnosc. Jezeli cena zywnosci spadnie o 30% a dochód o 10% to czy zmiana ta pogorszy czy polepszy sytuacje konsumenta. Zilustruj!
10. Monopol naturalny ma malejace koszty przecietne opisane równaniem KCP=16/Q , a koszty calkowite KC=16+Q. Popyt na uslugi monopolu opisuje równanie P=11-Q. a) wyznacz cene monopolowa i wielkosc produkcji tego nie poddanego regulacji monopolisty naturalnego b) przypuscmy , ze rzad antymonopolowy wprowadza ceny oparte na kosztach przecietnych . Jaka jest teraz odpowiednia cena i ilosc c) niech urzad antymonopolowy wprowadzi ceny oparte na kosztach marginalnych. Ile wynosi strata przedsiebiorstwa przypadajaca na jednostke produktu? W jaki sposób mozna by ja zlikwidowac ? Wyniki zinterpretuj i zilustruj graficznie
11. Firma Arko wytwarza pralki, które sprzedaje na dynku doskonale konkurencyjnym. Bierzaca cena rynkowa wyrobu wynosi 40zl. Koszt calkowity KC=100+4Q+Q(do kwadratu).a) ustal wielkosc produkcji przy ktorej firma maksymalizuje zysk. Znajdz ogólne równanie wyznaczajace wielkosc podazy tej firmy jako funkcje ceny P. b)zaostrzenie norm jakosciowych spowodowalo, ze koszty stale wzrosly ze 100 do 144. Czy wplynie to na wielkosc produkcji i zysku , a takze na polozenie krzywej podazy?
12. Przedsiebiorstwa I i II tworza kartel, który monopolizuje rynek naturalnego zasobu naturalnego. Ich krzywe kosztów marginalnych opisuje równania : KM1=6+2Q , KM2=18+Q. Celem tego przedsiebiorstwa jest wspólna maksymalizacja zysku kartelu. a) firmy postanowily ograniczyc produkcje do Q=18. Ile powinna wytwarzac kazda z nich aby lacznie koszty calkowite byly minimalne? Ile wynosi koszt marginalny kazdego przedsiebiorstwa? b) rynkowa krzywa popytu dana jest równaiem P=86-Q. Wykaz, ze kartel jest w stanie zwiekszyc zysk zwiekszajac wielkosc produkcji c) ustal optymalna wielkosc produkcji kartelu i cene. Wyniki zinterpretuj i zilustruj graficznie
13. Na rynku chlodziarek popyt opisany równaniem P=70-Q, a podaz P=40+2Q. a) znajdz cene i wielkosc produkcji odpowiadajacej równowadze rynkowej b) zalózmy ze panstwo wspiera producentów subwencja w wysokosci 15zl na jednostke dobra. Nowa krzywa podazy jest dana równaniem P=25+2Q, poniewaz subwencja obniza o 15zl koszty marginalne kazdego z producentów. Oblicz nowy (pkt optimum).
14.Jezeli funkcja popytu Q=12-2P to jaka cena bedzie maksymalizowala przychód ?
15. Niech firma wytwarza identyczne produkty w dwóch róznych zakladach. jak firma moze zredukowac koszty i utrzymac ten sam poziom produkcji, jezeli koszt marginalny w I zakladzie przewyzsza koszt marginalny w II ?
16. W pewnej galezi dzialaja dwa przedsiebiorstwa A i B których funkcje kosztów sa identyczne i wyrazaja sie wzorami: KCa=10Q KCb=10Q. Galeziowa krzywa popytu dana jest formula P=100-5Q gdzie Q=Qa+Qb a)znajdz optymalne wielkosci produkcji kazdego przedsiebiorstwa przy zalozeniu ze ich decyzje produkcyjne sa wzajenie zalezne. Przedsiebiorstwo A zna funkcje reakcji przedsiebiorstwa B a B nie zna funkcji reakcji A ( A- lider , akceptuje jego decyzje). Jaka jest cena rynkowa? jakie beda zyski obu przedsiebiorstw? b) zakladamy teraz, ze jedno z przedsiebiorstw np A wprowadzilo innowacje zmieniajaca funkcje kosztów na KC=8Q. Krzywa kosztów przeds. B nie ulegnie zmianie. W jaki sposób zmiana ta wplynie na odpowiadajacy warunkom równowagi poziom produkcji w kazdym przedsiebiorstwie? Na jakim poziomie ustali sie cena rynkowa? jakie beda zyski? Sformuluj wnioski nasuwajace sie z porówania otzrymanych wyników.
Róznice miedzy modelem konkurencji monopolistycznej i monopolu
MONOPOL-koncentracja producenta PRICE MAKER ceny zróznicowane warunek równowagi nie jest ostry cena narzucona przez monopol brak mozliwosci nakreslenia krzywej podazy 1 funkcja popytu nachylona negatywnie ma niewykorzystane moce wytwórcze bo dazy do utrzymania wysokich cen nie ma konkurencji - slabsze bodzce do modernizacji produkty jednorodne lub zróznicowane nie ma mozliwosci wejscia na rynek (bariery prawne lub technologiczne)KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA-rozproszenie producentów, z których zaden nie ma wplywu na funkcjonowanie calego rynku doskonale informacje o rynku 2 krzywe popytu reklama lub promocja sprzedazy aby przesunac krzywa popytu w prawo ma konkurentów - wieksze bodzce do modernizacji produkty zróznicowane pod wzgledem jakosci swoboda wchodzenia i opuszczania rynkuMODEL ZALAMANEJ KRZYWEJ POPYTU ( SWEEZY`EGO) - STABILNOSC CEN W OLIGOPOLU
Zalamanie to wywoluja reakcje firm spowodowane zmianami cen wprowadzanymi przez konkurenktów. Jesli firma obniza cene to oczekuje, ze konkurenci tez to zrobia. W tym modelu charakterystycznym zjawiskiem jest sztywnosc ceny ustalonej pomiedzy partnerami tego rynku. W modelu tym wystepuje typowe zjawisko jakim jest wspólzaleznosc decyzji podejmowanych przez konkurentów i baczna obserwacja dzialan konkurencyjnych. W modelu zaklada sie, ze wspólzaleznosc pomiedzy uczestnikami rynku bedzie polegalo na tym, ze gry jeden z konkurentów podniesie cene na swoje produkty , inni nie skopiuja tego postepowania a przynajmniej nie w takim stopniu. W przypadku obnizki ceny przez 1 z konkurentów inni uczestnicy rynku takze beda ja obnizac. Krzywa popytu typowej firmy oligopolistycznej zalamuje sie w punkcie odpowiadajacym panujacej na rynku cenie. W drodze walki konkurencyjnej przedsiebiorstwo w oligopolu jest niewrazliwe na zmiene kosztów marginalnych w przedziale nieciaglosci.
ZALEZNOSCI MIEDZY KSP, KZP, KCP a KOSZTEM MARGINALNYM
KSP- koszt staly przecietny , KZP - koszt zmienny przecietny, KCP - koszt calkowity przeciuetny
1. Pomiedzy KM (koszt marginalny) i KCP nie ma zadnego zwiazku funkcjonalnego
2. KZP i KCP przecinaja sie z KM w miejscach ich minimum
3. KZP osiagnie swoje minimum szybciej niz KCP
4. Jezeli KM>KZP i KCP to obydwa te koszty rosna dla tego samego Q (ilosc)
5. Jezeli KM<KZP i KCP to obydwa te koszty maleja
6. Jezeli KSP spada szybciej od wzrostu KZP to KCP maleje
7. Jezeli spadek KSP < wzrost KZP to KCP rosnie
ZASADA OPTYMALIZACJI NA PODSTAWIE ROSNACYCH KOSZTÓW I MALEJACYCH KORZYSCI MARGINALNYCH
Zasada optymalizacji powinnismy kierowac sie podejmujac przerózne decyzje. Celem dzialalnosci jest maksymalizacja korzysci. Dazenie do osiagniecia celu oznacza, ze powinnismy tak dlugo zmieniac poziom dzialnosci, az stwierdzimy, ze korzysci marginalne równaja sie kosztom marginalnym (pkt równowagi).
ZASADA MINIMAKSU I MAKSIMINU W GRACH STRATEGICZNYCH
Zasada maksiminu -polega na tym , ze tracacy powinien dzialac tak by minimalizowac maksymalnie swoja strate , by zminimalizowac zysk wygrywajacego
Zasada minimaksu - wygrywajacy powinien dzialac tak, by maksymalizowac swoja mozliwa wygrana
ZALEZNOSC MIEDZY CENOWA ELASTYCZNOSCIA POPYTU A ZMIANAMI UTARGÓW
Jezeli |Ep|>1 to:
spadek ceny zwieksza wydatki konsumentów co oznacza wzrost globalnych przychodów przedsiebiorstwa
wzrost ceny zmniejsza wydatki konsumentów oraz globalne przychody przedsiebiorstwa
Jezeli |Ep|<1 to:
spadek ceny zmniejsza wydatki konsuemntów oraz zmniejsza przychody przedsiebiorstw
wzrost ceny zwieksza calkowite wydatki konsumentów i przychody przedsiebiorstwa
ZRÓZNICOWANIE CEN W MONOPOLU PELNYM
Zróznicowanie cen I stopnia oznacza, ze monopolista sprzedaje rózne jednostki produkcji po róznych cenach oraz , ze ceny te sa rózne dla róznych osób (doskonala dyskryminacja cenowa)
Zróznicowanie cen II stopnia - oznacza, ze monopolista sprzedaje rózne jednostki produkcji po róznych cenach, ale kazda osoba kupuje te sama ilosc dobra i placi te sama cene. Ceny róznia sie od ilosci sprzedawanego dobra, nie zas od osób (rabat hurtowy)
Zróznicowanie cen III stopnia - gdy monopolista sprzedaje róznym ludziom po róznej cenie, ale kazda jednostka produkcji jest sprzedawana danej osobie po takiej samej cenie (obnizki dla emerytów, studentów)
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl