Magda Kiluk
Nauka o Administracji
Temat : Prywatyzacja zadań administracji publicznej.
Prywatyzacja zadań administracji publicznej zaczęła się w latach 60-tych w Stanach Zjednoczonych, gdy należało o przezwyciężyć kłopoty finansowe miast. Pragnęli zmniejszyć koszty działania administracji.
W Polsce prywatyzacja zadań publicznych datuje się na lata 90. Prywatyzacja jest zrezygnowaniem przez podmiot publiczny z wykonywania zadań bądź części zadań i przekazania ich do wykonywania podmiotom spoza administracji publicznej.
Takie przekazywanie może mieć charakter
generalny - całkowita rezygnacja z wykonywania określonego rodzaju zadań - np. notariusze, komornicy.
częściowy - państwo pozwala wykonywać zadania publiczne również podmiotom niepublicznym, ale samo także zadania te w pewnym zakresie wykonuje.
Komornicy nie są już państwowymi pracownikami, są tacy co działają oni na własny rachunek, prowadzą kancelarie komorniczą. Jeśli chodzi o notariuszy to przed utworzeniem Samorządu Notarialnego istniały Państwowe Izby Notarialne i notariusze działali tylko jako urzędnicy państwowi .Z czasem Polska zrezygnowała z prowadzenia tych zadań i powierzyło je samorządowi zawodowemu. To samo stało się z komornikami. Należy jednak pamiętać, że Państwo zostawia sobie kompetencje do nadzorowania sprywatyzowanych podmiotów, które polecone zostały zadania publiczne.
Prywatyzacja publiczna stała się dopuszczalna gdy utworzone postulat, który mówił, że można oddzielić odpowiedzialność za wykonywane zadania od ich wykonywania. Wcześniej uważano, że jeśli administracja posiada jakieś zadania które musi wykonać to musi je zrealizować za pomocą własnych jednostek organizacyjnych i z wlanych środków Z czasem, gdy samorządy dotknięte zostały kryzysem zaczęto szukać sposobu na zmniejszenie kosztów. Uznano, że jeżeli niektóre zadania będzie wykonywał podmiot prywatny to koszty wykonywania tych zadań będą mniejsze, bo on będzie działał bardziej oszczędnie. Jednak państwo musiało dalej nadzorować te zadania i może w każdym momencie rezygnować z prywatyzacji.
Prywatyzacja częściowa polega na tym, że państwo zleca podmiotom prywatnym określone zadanie na podstawie zezwoleń lub umów cywilnych.
Umowa cywilno-prawna o partnerstwie publiczno -prywatnym jak pisze Witold Grzybowski jest centralnym i najważniejszym elementem regulującym wzajemne zobowiązania stron w każdym indywidualnym przedsięwzięciu, dlatego też dochowanie najlepszej praktyki prawnej jest jednym z narzędzi zabezpieczenia interesu publicznego. Prościej mówiąc jest to dopuszczenie prywatnych firm do wykonywania zadań publicznych.
Wyobraźmy sobie że władza publiczna dysponuje jakimś terenem ale nie ma już środków to wykonania pewnego zadania, wtedy może ona dopuścić do wykonywania zadania publicznego podmiot niepubliczny. Najczęściej chodzi o drogi, elementy infrastruktury. Administracja nie przekazuje tego zadania w całości, ale po prostu mówi - ja ci dam teren, ty zapłacisz, a później się jakoś rozliczymy.
Można zadać sobie pytanie czym jest np. usuwanie śmieci. Jest to przede wszystkim forma prywatyzacji ale również Udzielenie zezwolenia podmiotom niepublicznym na działanie w sferze zadań administracji publicznej . Rada podejmuję uchwałę, że zadanie usuwania śmieci powierzy podmiotom niepublicznym, wtedy podmiot który chce usuwać odpady musi uzyskać zezwolenie. Taka sama sytuacja ma miejsce gdybyśmy chcieli prowadzić szkołę bądź lekarz chciałby otworzyć własny gabinet. Wówczas Władza publiczna musi dokonać wstępną kontroli aby określić czy są odpowiednie warunki do wykonywania zadania a także sposobu jego wykonywania i możliwości cofnięcia lub wygaśnięcia zezwolenia. Państwo wykorzystuje środki nadzoru i kontroli nad wykonywaniem zadań. Załóżmy, że pewna prywatna wyższa szkoła w Ełku dopuszcza się pewnej nieprawidłowości - jej zezwolenie do prowadzenia działalności zostaje wówczas cofnięte. .
Jak można zauważyć państwo kontroluje zadania ale również ponosi odpowiedzialność za to jak te zadania zostają wykonane. Państwo stara się, ingeruje w to, aby zadania były wykonywane odpowiednio.
Głównym celem prywatyzacji jest zmniejszenie kosztów kosztów administracji publicznej, niestety nie zawsze się tak dzieję gdyż z biegiem czasu koszty rosną w sposób niepohamowany, trudno nad tym zapanować, a w związku z tym usługi, które zostały sprywatyzowane stają się trudno dostępne .Dzieję się tak w wielu zachodnich krajach
Prywatyzacja to lek na kłopoty finansowe władzy publicznej. Działa ona tak aby zmniejszyć koszty i aby prowadziło to do chociaż minimalnego zysku ,aby działała ona na warunkach podobnych do tych, na jakich działają podmioty prywatne. Należy jednak zapamiętać, że administracja świadczy różne usługi nieodpłatnie, te usługi często zysku w ogóle nie przynoszą. Jednak podmioty prywatne działają tak aby osiągnąć zysk co doprowadza do tego, że może stać się to niekorzystne dla wykonywania zadań publicznych. Niestety, ale prywatyzacja administracji publicznej nie jest idealna, jest to sposób ekonomizacji usług publicznych lecz nie zawsze ten cel zostaje zrealizowany.