Ocena przydatności wody przeznaczonej do pojenia zwierząt.

Od czego zależy zapotrzebowanie na wodę pitną:

• gatunek i rasa zwierzęcia - najwięcej świnie, potem bydło, owce, konie, króliki, kozy i drób;

• stan fizjologiczny zwierzęcia - wiek (im młodsze tym więcej; małe i szybko rosnące też więcej);

• sposób użytkowania i wydajność produkcyjna - samice laktujące, konie ciężko pracujące, owce ras wełnistych, kury nioski - więcej;

• warunki biometeorologiczne - temperatura, wilgotność, ruch powietrza (latem -więcej; przebywające na pastwiskach i w pomieszczeniach o wysokiej wilgotności - mniej);

• rodzaj i skład spożywanej paszy - suche, silnie skoncentrowane, o dużej zawartości białka i węglowodanów, o dużej zawartości składników mineralnych (NaCl, K), zawierające mocznik, kiszonki - więcej;

• w jaki sposób jest zwierzę pojone - stały dostęp do wody - wypija więcej niż przy pojeniu tradycyjnym.

Jak oblicza się zapotrzebowanie na wodę, którą zwierzę powinno dostać:

• na jedno zwierzę na dobę:

• krowy mleczne 40-100 l

• bydło, oprócz ras mlecznych 15 l

• konie 30 l

• świnie 10 l

• kury 0,2 l

• na kilogram suchej masy w paszy na zwierzę

• krowy mleczne 4-6 l

• bydło opasowe 4-5 l

• konie 2-3 l

• owce ok. 2 l

• świnie ok. 8 l

• drób ok. 2 l

• króliki 1,5 l

• na kilogram masy ciała na dobę

• bydło ok. 100 ml

• konie ok. 50 ml

• świnie ok. 100 ml

• drób ok. 4-5 ml

Sposoby pojenia:

• z poideł automatycznych - najlepszy, zwierzę pije tyle ile chce, samo sobie reguluje; wady; częste przeglądy techniczne, konieczność częstego czyszczenia, psują się;

• tradycyjna - z mis, koryt wspólnych, pojedynczych, kubłów, wiader; można zobaczyć ile zwierzę wypije, ale woda szybko ulega zabrudzeniu i rozwijają się drobnoustroje;

• na pastwiskach - automatyczne poidła pastwiskowe, wodopoje, beczkowozy.

Zasady pojenia zwierząt gospodarskich metodami tradycyjnymi:

• bydło - częstość pojenia 2-3x dziennie; krowy wysokomleczne 4-5 x dziennie; poi się przed wypędem na pastwisko i ok. godzinę po powrocie; pasze suche, kiszonki, zielonki - poi się na godzinę przed podaniem pasz (wzdęcia);

• konie - 2-3x dziennie; 0,5-1 godzinę przed podaniem paszy, nigdy po bezpośrednio pracy;

• owce - 1-2x dziennie; 0,5-1 godzinę przed podaniem paszy, przed wypędem na pastwisko;

• świnie i drób - powinny mieć stały dostęp do wody (bardzo wrażliwe na zatrucie solą).

Wymogi dotyczące wody do pojenia zwierząt gospodarskich:

Powinna mieć II klasę czystości. Jest 49 grup wskaźników. Najważniejsze:

• wskaźniki organoleptyczne i fizyczne - smak, zapach, barwa, mętność, temperatura, pH (6,5-9), sucha pozostałość (nie powinna przekraczać 1g/1l wody);

• wskaźniki chemiczne mineralne - twardość wody, obecność Fe, F, Mn, Pb, As, Zn, Cu, Se, S, Cr, Ni, Hg, siarczanów, azotanów, azotynów, CO₂ i substancji promieniotwórczych;

• obecność związków organicznych - pestycydy, detergenty;

• zanieczyszczenie biologiczne i bakteriologiczne - BZT5 (biochemiczne zapotrzebowanie tlenu pięciodniowe), utlenialność wody, posiewy na agarze odżywczym, miano coli, wskaźnik coli, obecność pasożytów z jajami.

Barwa wody - jednostką jest takie zabarwienie, jakie pojawi się po dodaniu do 1l wody destylowanej 1mg platyny; zanieczyszczona - od jasnobłękitnej do żółtej.

Zapach wody - skala pięciostopniowa:

0 - nic nie czuć;

1 - zapach lekki, trudno wyczuwalny;

2 - słaby zapach, wyczuwalny;

3 - zapach wyczuwalny;

4 - wyraźnie wyczuwalny;

5 - przykry.

Woda o zapachu 0-2 nadaje się do spożycia, ale pod warunkiem, że wyczuwalny jest chlor. Inny zapach jest niedopuszczalny.

BZT5 - taka ilość tlenu w mg/1l wody, która jest potrzebna do utlenienia wszystkich substancji organicznych w wodzie, aż do momentu ich całkowitego zmineralizowania.

Utlenialność wody - chemiczne zapotrzebowanie tlenu, które świadczy o stopniu zanieczyszczenia wody związkami organicznymi pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Im większa, tym woda bardziej zanieczyszczona.

Miano coli - najmniejsza ilość wody, w której jeszcze można wykryć pałeczki jelitowe. Im większe, tym mniej zanieczyszczona.

Wskaźnik coli - ilość pałeczek w 1ml³. Im większy, tym woda bardziej zanieczyszczona.

Twardość wody - zawartość Ca, Mg, też jonów Al., Fe i Zn; w mval (miliwalentach) - im więcej, tym twardsza; najlepsza jest średnia, bo miękka jest mdła, a twarda powoduje kamicę.

---