POWTÓRZENIE

Klasyfikacja tkanek nabłonkowych

1. Kryteria podziału morfologiczne:

1. W zależności od liczby warstw budujących komórki:

1. jednowarstwowe - charakterystyczne dla bezkręgowców, chociaż u kręgowców także występują

2. wielowarstwowe - występują wyłącznie u kręgowców i złożone są z maksymalnie kilkunastu warstw komórek.

2. W zależności od kształtu komórek:

1. płaski

2. sześcienny (brukowy, kostkowy)

3. walcowaty (cylindryczny)

 

Jednowarstwowy płaski: budują go spłaszczone, wieloboczne komórki,  których jądra położone są centralnie. W organizmie człowieka spotykane są wszędzie tam, gdzie warstwa oddzielająca nie powinna utrudniać transportu niezbędnych substancji.
Jednowarstwowy sześcienny: budują go komórki równościenne, przypominające swoim kształtem kostki do gry, w których jądra umieszczone są centralnie. U człowieka nabłonek ten występuje w kanalikach nerkowych i końcowych odcinkach gruczołów.
Jednowarstwowy walcowaty: budują go wysokie komórki o kształcie nieregularnych graniastosłupów. Ich jądra znajdują się w spodniej warstwie cytoplazmy, niewiele ponad błoną podstawną. U człowieka ten typ nabłonka występuje w przewodzie pokarmowym od żołądka do odbytnicy. W jelicie cienkim dodatkowo występuje tzw. "rąbek szczoteczkowy" - na wolnej powierzchni komórki nabłonka posiadają dużą ilość cieniutkich "paluszkowatych" wypustek cytoplazmatycznych, nazywanych mikrokosmkami, które zwiększają wielokrotnie powierzchnię wchłaniania.
Wielowarstwowy płaski: Zbudowany jest zwykle z kilku warstw komórek, z których zewnętrzne są spłaszczone. Intensywne podziały w głębszych warstwach (tzw. rozrodczych) umożliwiają stałe złuszczanie się warstw wierzchnich i odnawianie całego nabłonka. Nabłonek wielowarstwowy płaski występuje w jamie ustnej do przełyku włącznie, w pochwie i na przedniej powierzchni rogówki. Jeśli wierzchnie warstwy rogowacieją i obumierają, tworzą elastyczną, odnawialną powłokę ochronną pokrywającą u wszystkich kręgowców skórę (nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący to naskórek.

Przykładowe pytania testowe

do poćwiczenia:

Na podstawie opisanych cech budowy tkanek podaj odpowiednią ich nazwę (2 pkt.) :
Owalne komórki tej tkanki są zanurzone w zbitej sprężystej substancji, która jest
wzmocniona włóknami białkowymi................................................................
Komórki tej tkanki mogą być spłaszczone, sześcienne lub walcowate.
Ułożenie komórek jest bardzo ścisłe.....................................

Przyporządkuj rodzaj tkanki nabłonkowej funkcjom jakie pełniąw organizmie (2 pkt.):
A. nabłonek jednowarstwowy płaski 1. Tworzy skórę, wyściela przełyk, odbyt.
B. nabłonek wielowarstwowy płaski 2. Wyściela żołądek, i jelito cienkie.
C. nabłonek jednowarstwowy walcowaty.

Tkankę łączną tworzy (1 pkt.):
A. istota komórkowa i komórki -
B. komórki ściśle przylegające do siebie
C. neurony i komórki glejowe
D. kurczliwe włókienka.

Określ, jakie mięśnie ( gładkie czy poprzecznie prążkowane ) umożliwiają (3 pkt.):
A. skurcz mięśnia sercowego..........................................
B. przesuwanie pokarmu w przewodzie pokarmowym.......................
C. zwężanie źrenic...................................................

Tkanka kostna charakteryzuje się obecnoscią włókien kolagenowych przesyconych solami mineralnymi ( głównie fosforanami wapnia i magnezu).Określ jakie właściwości nadają tkance kostnej (2pkt.):
A/ włókna kolagenowe..................................................... ..................
B/ sole mineralne........................................................ ........................

Neuron to (1 pkt.):
A. komórka mięśniowa
B. komórka nerwowa
C. komórka chrzęstna
D. komórka kostna.

SPRAWDZIANY:

PYTANIA SPRAWDZIAN Z KLASY 1C:

I rząd

4 pytania:

1. rozpoznać tkankę na rysunku (to chyba mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa była) + podać miejsce występowania funkcje i cechy budowy i wymienić 2 rodzaje białek występujących w tej tkance.

2. rozpoznać tkankę (to była nabłonkowa jednowarstwowa plaska albo sześcienna nie jestem pewna) i tez funkcje występowanie i cechy budowy i wymienić 2 rodzaje białek występujących w tej tkance.

Zadanie 1 i 2 można spokojnie napisać na podstawie tabelek w zeszycie.

3. zaproponować podział tkanki łącznej i podać po 1 funkcji do każdej

Czyli np. Ze względu na funkcje:

Transportowa

Mechaniczna

Obronna

Odżywcza

Wypełniająca

4. wskazać 4 elementy w budowie neuronu i podać funkcje

w II rzędzie

ostatnie było podobne jak w I ale trzeba było narysować ten neuron, oprócz tego trzeba było uzupełnić jaka tabelkę dotycząca tkanki mięśniowej, podać szybkość skurczu ilość jader i cos jeszcze

rozpoznać tkankę podać funkcje itd. (nabłonek walcowaty) i jeszcze jakieś zadanie było ale o nim wkrótce:)

PYTANIA SPRAWDZIAN KLASA 1D

1. wymienić tkanki łączne:

*Łączna właściwe

-zbita

-wiotka

-siateczkowata

-zarodkowa

*Łączne oporowe

->Tkanka chrzestna

• szklista

• sprężysta

• włóknista

->Tkanka kostna

• zbita

• gąbczasta

*Krew i limfa

2. podać 4 funkcje tkanki płynnej-krwi

(transportowa, odżywcza, obronna, termoregulacyjna)

3. tkanka mięśniowa- serca => występowanie, cechy budowy +poprzecznie prążkowana=> występowanie, cechy budowy /wszystko chyba po 2

4. rozpoznać tkankę (nabłonkową wielowarstwową płaską ale nie jestem pewien czy to była ta tkanka) wypisać jej występowanie i cechy budowy po 2

5. napisać budowę neuronu(4), funkcje(1)

2

---