EKOLOGIA OGÓLNA
Tematy ćwiczeń
Ćwiczenie 1. (16.10.2012r)
Praktyczne wykorzystanie wiedzy o tolerancji ekologicznej organizmów.
Wymagania: Czynniki ekologiczne i ich podział. Prawo minimum Liebiga. Prawo tolerancji Shelforda. Zakresy tolerancji - eury- i stenobionty. (rozszerzenie wymagań w oddzielnym pliku)
Ćwiczenie 2. (30.10.2012r)
Demografia populacji roślinnych, zwierzęcych i ludzkich.
Wymagania: Czynniki wpływające na liczebność populacji. Struktura przestrzenna - typy rozmieszczenia osobników w przestrzeni. Struktura wiekowa i płciowa populacji - piramidy wieku. Krzywe przeżywania. Krzywe wzrostu liczebności - krzywa typu J i krzywa typu S. Gradacje liczebności populacji. Metody pomiaru liczebności lub zagęszczenia populacji.
Ćwiczenie 3. (13.11.2012r)
Kolokwium I
Praktyczne zastosowanie ekologicznych współzależności w przyrodzie (pokarmowych, bezpośrednich, pośrednich, konkurencyjnych).
Wymagania: Znajomość następujących terminów (z podaniem przykładów): neutralizm, amensalizm, konkurencja, drapieżnictwo, pasożytnictwo, komensalizm, protokooperacja, mutualizm, allelopatia.
Wykorzystanie biomanipulacji w sterowaniu trofią ekosystemów. Wykorzystanie nadpasożytnictwa (pasożyty pasożytów) w biologicznej walce ze szkodnikami upraw.
Literatura uzupełniająca:
Stawicka J., Szymczak-Piątek M., Wieczorek J. 2004. Wybrane zagadnienia ekologiczne. Wyd. SGGW. W-wa.
Gliwicz Z. M.1986. Biomanipulacja. I. Czym teoria ekologii służyć może praktyce ochrony środowiska wodnego? Wiad. Ekol. 32, 2: 155 - 169.
Ćwiczenie 4. (27.11.2012r)
Łańcuchy pokarmowe jako drogi transportu i kumulacji substancji.
Skutki przyrodnicze i zdrowotne biokumulacji pestycydów, metali ciężkich i radionuklidów.
Wymagania: Znajomość następujących terminów: producent (fotoautotrof, chemoautotrof), konsument (konsument I, II rzędu), reducent - destruent, łańcuch pokarmowy, sieć troficzna, piramida troficzna, typy piramid troficznych, produkcja pierwotna, wielkość produkcji pierwotnej różnych ekosystemów, produkcja wtórna, wydajność produkcji pierwotnej, wydajność produkcji wtórnej, biokumulacja, przykłady biokumulacji metali ciężkich (np. Pb, Hg, Cu, Mo i in.), pestycydów (np. DDT, PCB i in.), radionuklidów (radioaktywny stront, polon, jod i in.). Konsekwencje biologiczne i zdrowotne biokumulacji..
Co ogranicza produkcję pierwotną a co wtórną? Czy możemy zwiększać produktywność ekosystemów?
Ćwiczenie 5. (11.12.2012r)
Kolokwium II
Funkcjonowanie ekosystemów na przykładzie ekosystemu jeziora i ekosystemu leśnego.
Wymagania: Formy życiowe organizmów żyjących w wodach: bentos, peryfiton, plankton, nekton, neuston, pleuston (przykłady organizmów słodkowodnych). Strefy życia w zbiornikach wodnych (litoral, strefa wód otwartych, profundal). Różnice pomiędzy oceanami a zbiornikami wód słodkich. Stratyfikacja termiczna w jeziorach strefy umiarkowanej. Od czego zależy trofia zbiorników słodkowodnych. W jaki sposób struktura krajobrazu oraz funkcjonowanie człowieka w krajobrazie przyczynia się do zmian trofii zbiorników wód słodkich.
Znajomość następujących typów ekosystemów leśnych: grądy, buczyny, dąbrowy świetliste, łęgi, olsy, bory. Struktura i funkcjonowanie tropikalnego lasu deszczowego. Struktura i funkcjonowanie lasu liściastego strefy umiarkowanej.
Zagrożenia ekosystemów leśnych. Odporność monokultur leśnych a lasów naturalnych na czynniki destrukcyjne.
Ćwiczenie 6. (15.01.2013r)
Sukcesja biocenotyczna i jej zastosowanie w rekultywacji różnych siedlisk.
Wymagania: Znajomość następujących terminów: sukcesja pierwotna, sukcesja wtórna, sukcesja autotroficzna, sukcesja heterotroficzna, sukcesja autogeniczna, sukcesja alogeniczna, sukcesja rekreatywna (regeneracyjna) sukcesja kreatywna, klimaks, klimaks klimatyczny, klimaks edaficzny, klimaks topograficzny, dysklimaks (subklimaks antropogeniczny), industrioklimaks, plagioklimaks.
Przebieg (etapy) i tempo sukcesji. Przykłady sukcesji (z dokładną znajomością gatunków uczestniczących w jej przebiegu) np. sukcesja wtórna na porzuconych polach, sukcesja pierwotna na wydmach itp. Charakterystyka ekologiczna gatunków pionierskich. Porównanie początkowych i końcowych stadiów sukcesji. Biocenozy klimaksowe Polski. W jaki sposób wykorzystujemy sukcesję do rekultywacji siedlisk? Rekultywacja hałd i wyrobisk pokopalnianych. Oczyszczanie ścieków. W jaki sposób wykorzystujemy wiedzę na temat sukcesji w ochronie zagrożonych gatunków i biocenoz?