Dział, rząd, typ i podtyp gleby profilu nr 2

Dział - Gleby hydrogeniczne

Dział ten obejmuje gleby, których mineralne i organiczne utwory macierzyste powstały lub uległy przekształceniom pod wpływem warunków wodnych środo­wiska. Geneza tych utworów wiąże się ze zjawiskami sedentacji, sedymentacji i decesji kształtowanymi przez wodę.

Rząd - Gleby pobagienne

Gleby pobagienne powstają z gleb zabagnionych lub bagiennych po odwod­nieniu, przerywającym procesem akumulacji materii organicznej i inicjującym fazę decesji. Cechą charakterystyczną gleb tego rzędu jest zjawisko mineralizacji i ubytku masy organicznej. Zachodzi ono pod wpływem przenikania do porów powierzchniowej warstwy glebowej powietrza, zajmującego miejsce wody odciekąjącej i wyparowywującej w wyniku zmiany warunków wodnych siedliska. Odwodnienie i napowietrzenie wierzchniej warstwy gleby powoduje wiele prze­obrażeń natury fizycznej, chemicznej i biologicznej, czyli proces murszenia.

Proces ten różnicuje się w zależności od rodzaju utworu glebowego, w któ­rym zachodzi, powodując z kolei formowanie dwu odmiennych co do charakteru i właściwości typów gleb:

1. gleby murszowe,

2. gleby murszowate.

Typ - Gleby murszowe

Gleby murszowe powstają z gleb bagiennych. W ich profilu występuje war­stwa co najmniej 30 cm miąższości, zawierająca powyżej 20% materii organicz­nej. W przypadku zalegania na powierzchni tej warstwy utworu nieorganicznego zawierającego poniżej 20% części organicznych glebę traktuje się jako organicz­ną, jeśli miąższość tej warstwy nie przekracza 30 cm. Cechą charakterystyczną gleb murszowych jest rozwój procesu zmieniającego strukturę organicznej masy glebowej w kierunku ziarnistej lub gruzełkowatej, typowej dla murszu. Zaawan­sowanie tego procesu jest różne, co powoduje potrzebę określania stadium zmur­szenia gleby.

Na podstawie stanu przeobrażenia profilu glebowego wyróżnia się gleby sła­bo zmurszałe (MI), średnio zmurszałe (MII) oraz silnie zmurszałe (MIII). Ustale­nie stadium zmurszenia gleb dokonuje się. na podstawie wykształcenia chara­kterystycznych poziomów Ml (darniowego), M2 (poddarniowego) i M3 (przejściowego). W przypadku zacierania się cech morfologicznych procesu murszenia, przeważnie na skutek uprawy, podstawą określania stopnia zmurszenia jest miąższość warstwy murszowej. Natomiast podstawą podziału gleb murszowych na podtypy jest rodzaj utworu macierzystego tworzącego profil glebowy. Od ro­dzaju utworu organicznego zależy bowiem gospodarka wodna w profilu glebowym. To z kolei decyduje o stosunkach powietrzno-wodnych i w pewnym stopniu troficznych (mineralizacja azotu) w korzeniowej warstwie gleby.

Gleby murszowe mają warstwową budowę profilu, w którym jako zdecydowanie różne zaznaczają się warstwy murszowe w stropie i podścielające je z niezmurszałego utworu macierzystego (torfu, mułu, gytii).

Kryterium istotnym przy podziale jest także miąższość warstwy organicznej (łącznie murszowej i niezmurszałej), która, podobnie jak w klasie gleb bagien­nych, stanowi podstawę podziału gleb murszowych na płytkie (30-80 cm), śred-niogłębokie (80-130 cm) i głębokie (ponad 130 cm). Zależnie od głębokości budowa profilu jest następująca: M-O-D gleby murszowe płytkie i średniogłębokie, M-O - gleby murszowe głębokie.

W typie gleb murszowych wyróżnia się cztery podtypy:

1. gleby torfowo-murszowe,

2. gleby mułowo- murszowe,

3. gleby gytiowo- murszowe,

4. gleby narnurszowe.

Podtyp - Gleby torfowo- murszowe

Gleby torfowo-murszowe. Powstają na odwodnionych torfowiskach i istnieją dopóty, dopóki warstwa torfu na skutek minera­lizacji nie spłyci się do 30 cm. Przechodzą one wtedy w gleby mineralno-murszowe. Podstawą wydzielenia podtypu gleb torfowo-murszowych jest obecność pod murszem warstwy torfu, którego rodzaj jest kryterium dalszego podziału tych gleb na jednostki (rodzaje), w sposób istotny różnicując warunki siedlisko­we. W przypadku gleb płytkich i średniogłębokich ważną rolę w tym podziale i odgrywa rodzaj mineralnego podłoża. Ogólny opis profilu gleby torfowo-murszowej jest następujący: Mt-Ot lub Mt-Ot-D.

W siedliskach łąkowych gleby te wchodzą w skład odrębnej jednostki jako siedliska murszowe. Pod zbiorowiskami leśnymi gleby torfowo-murszowe, w za­leżności od rodzaju torfu - wchodzą w skład odwodnionych siedlisk olsowych i olsu jesionowego, lasu mieszanego, boru mieszanego i boru.

---