ZERWANIE STOSUNKÓW DYPLOMATYCZNYCH
Zakończenie funkcji szefa misji dyplomatycznej, oraz jej członków może odbyć się w określonych okolicznościach. Najczęstszymi powodami są:
1)upłynięcie terminu na jaki dana osoba została skierowana na placówkę
2)powody organizacyjne, kadrowe, osobiste i inne.
3)zawieszenie stosunków dyplomatycznych
4)zerwanie stosunków dyplomatycznych
5)wojna, utrata podmiotowości prawnomiędzynarodowej, rozpad państwa
6)odwołanie szefa w związku z niewłaściwym zachowaniem: konsekwencjami mogą być- uznanie za persona non grata lub osobę niepożądaną
7)inne, czyli np. dezercja, ekspulsja, rezygnacja, zgon, itd.
Konwencja Wiedeńska z 1961 r. traktując o zerwaniu stosunków dyplomatycznych nie opisuje kwestii związanych z przyczynami zaistnienia takiego stanu między państwami. Wskazuje ona jedynie, że państwo wysyłające posiada prawo powierzenia pieczy nad swoim mieniem , interesami, pomieszczeniami w państwie przyjmującym, państwu trzeciemu.
Wskazuje też jakie są obowiązki państwa przyjmującego w stosunku do mienia, interesów i pomieszczeń państwa wysyłającego.
Konwencja Wiedeńska o Stosunkach Dyplomatycznych z 1961 r. Artykuł 45
Jeżeli stosunki dyplomatyczne między dwoma państwami zostały zerwane lub też jeżeli misja została na stałe lub czasowo odwołana:
a) państwo przyjmujące obowiązane jest, nawet w wypadku konfliktu zbrojnego, szanować i ochraniać pomieszczenia misji wraz z jej mieniem i archiwami;
b) państwo wysyłające może powierzyć pieczę nad pomieszczeniami misji wraz z jej mieniem i archiwami państwu trzeciemu, które jest do przyjęcia dla państwa przyjmującego;
c) państwo wysyłające może powierzyć ochronę swych interesów oraz interesów swych obywateli państwu trzeciemu, które jest do przyjęcia dla państwa przyjmującego.
Zerwanie stosunków może nastąpić:
Przy utracie podmiotowości prawnomiędzynarodowej, np. w wyniku rozpadu lub połączenia się państw. Może ono również wynikać z odmowy uznania bądź jego cofnięcia dla rządu czy kraju. Takie zachowanie jest zazwyczaj spowodowane radykalnymi zmianami ustrojowymi w kraju.
W ramach decyzji podjętej przez Radę Bezpieczeństwa ONZ, decyzja taka ma charakter sankcji politycznej. Jest ona podejmowana na podstawie art. 41 KNZ , w razie naruszenia pokoju lub groźby jego naruszenia.
Karta Narodów Zjednoczonych Artykuł 41
Rada Bezpieczeństwa może zadecydować, jakie środki, nie pociągające za sobą użycia siły zbrojnej, należy zastosować dla wykonania jej decyzji, oraz może zażądać od członków Organizacji Narodów Zjednoczonych zastosowania takich środków. Środki te mogą obejmować całkowite lub częściowe zerwanie stosunków gospodarczych oraz komunikacji: kolejowej, morskiej, lotniczej, pocztowej, telegraficznej, radiowej i innej, jak również zerwanie stosunków dyplomatycznych.
Przyczyny zerwania stosunków dyplomatycznych możemy podzieli głównie na:
polityczne: np. zerwanie stosunków dyplomatycznych między Iranem a USA przez Stany w 1979 r.
ekonomiczne: np. zerwanie stosunków dyplomatycznych przez rząd Macedonii z Tajwanem w czerwcu 2001 r. Powodem- niespełnienie obietnicy dotyczących wysokości i ilości tajwańskich inwestycji w Macedonii. Macedonia nawiązanie stosunków dyplomatycznych z Tajwanem przypłaciła wetem Chin w Radzie Bezpieczeństwa ONZ w sprawie zwiększenia sił pokojowych w Macedonii, co miało swoje konsekwencje w zbrojnym wystąpieniu Albańczyków w tym kraju.
Przyczyny zerwania stosunków dyplomatycznych są zwyczajowo podawane w oficjalnej nocie i oficjalnym komunikacie w prasie.
Jednak państwa zgonie z zasadą suwerenności mają prawo zerwać stosunki dyplomatyczne z innymi krajami nie podając oficjalnych przyczyn.
Najważniejszym skutkiem zerwania stosunków dyplomatycznych jest likwidacja misji dyplomatycznych w obu krajach.
CASE STUDY:
1)Zerwanie stosunków dyplomatycznych między USA a Kubą
2)Zerwanie stosunków dyplomatycznych między Islandią a Wielką Brytanią
3)Zerwanie stosunków dyplomatycznych między Polską a Izraelem
USA a Kuba
W latach 1956-59 trwa rewolucja kubańska skierowana przeciwko reżimowi proamerykańskiego dyktatora Flugencio Batisty.
Działania podejmuje grupa na czele której stoi Fidel Castro Ruz. (Ruch 26 Lipca)
Rewolucja kończy się zwycięstwem partyzantki Castro.
W roku 1961 po fali wywłaszczeń majątków amerykańśkich na wyspie USA zrywają z Kubą stosunki Dyplomatyczne.
W tym samym roku USA podejmują nieudaną próbę obalenia dyktatury przez desant w Zatoce Świń.
Embargo wprowadzone w latach 60. obowiązuje wciąż.
Od tamtego czasu USA zakazuje swoim obywatelom współpracy gospodarczej z wyspą.
Jednak dzięki pewnym wyjątkom od tej zasady USA czerpią duże korzyści z bycia największym dostawcą leków oraz żywności na Kubę.
Można sobie postawić pytanie, w obliczu ostatnich doniesień, czy coś się zmieni gdy Fidel Castro przekażę całkowitą władzę swemu bratu Raulowi?
Islandia a Wielka Brytania
W latach 70. Wybuchł między tymi państwami konflikt, dotyczył on islandzkiej strefy ekonomicznej, który został nazwany wojnami dorszowymi (cod wars).
Islandia chcąc chronić swoje wybrzeża od rabunkowego połowu ryb,które stanowiły podstawę jej gospodarki, stopniowo powiększała swoją strefę ekonomiczną.
Spowodowało to sprzeciw Wielkiej Brytanii i innch państw chcących łowić na islandzkich wodach.
Islandia nie posiadając właściwie sił zbrojnych ograniczyła się do patrolowania wód i przecinania obcych sieci.
Statki Royal Navy nie mogąc zaatakować statków islandzkich taranowały je.
Gdy sytuacja stała się kryzysowa i doszło do poważnego incydentu z udziałem statku Royal Navy, Islandia odwołała swego ambasadora w Londynie i zerwała stosunki dyplomatyczne z królestwem.(1976r.)
Islandia zagroziła też NATO, że zamknie bazy sojuszu na swoim terytorium.
Praktyka międzynarodowa (powszechne dążenie do powiększania strefy ekonomicznej) oraz naciski innych państw na Wielką Brytanię doprowadziło do: wycofania kutrów tego kraju z islandzkiej strefy i ponownego nawiązania stosunków dyplomatycznych.(1976r.)
Izrael i Polska
1967 rok: wojna sześciodniowa Izraela. Państwa bloku wschodniego (wyj. Rumunia) potępiają Izraelski atak na Egipt, Syrię i Jordanię.
12.VI. Minister spraw zagranicznych Polski oświadczył wolę swego rządu ambasadorowi Izraela:
1)rząd PRL potępia agresję Izraela, w związku z czym domaga się natychmiastowego zakończenia konfliktu i wycofana wojsk izraelskich
2)Izrael prowadzi politykę wrogą pokojowi w związku z czym PRL zrywa stosunki dyplomatyczne z tym państwem
PRL już 14.VI. Powierzyła reprezentowanie swoich interesów w Izraelu Ambasadzie Finlandii w Tel Awiwie.
Interesy izraelskie w PRL reprezentowała Ambasada Holandii w Warszawie.
W 1970 r. PRL rezygnuje z usług Finlandii. Odtąd, wnioskami wizowymi obywatlei Izraela zajmowała się Ambasada PRL w Wiedniu.
Kontakty z Izraelem zaczęły się zdecydowanie zacieśniać i poprawiać w roku 1980. Przy Ambasadzie Królestwa Holandii otwarto Przedstawicielstwo Interesów Państwa Izrael.
27.II. 1990 r. została otwarta Ambasada Państwa Izrael w Warszawie. Od tego dnia ponownie nawiązane zostały stosunki dyplomatyczne między oboma krajami.