Ustanowienie stosunków dyplomatycznych

I. STOSUNKI DYPLOMATYCZNE

są to urzędowe i pokojowe stosunki ustanowione dobrowolnie między dwoma wzajemnie się uznającymi państwami na podstawie porozumienia, a realizowane przez urzędników państwowych:
wchodzących w skład służby dyplomatycznej jako wyodrębnionej służby państwowej
zatrudnionych w MSZ
podlegających Ministrowi Spraw Zagranicznych

Każde państwo suwerenne posiada:

ius tractatum ius legationis
( zdolność traktatowa ) ( zdolność do wysyłania i przyjmowania
przedstawicieli dyplomatycznych )
ius standi
( zdolność do ponoszenia odpowiedzialności)


II. PRAWO LEGACJI

1. Podmioty prawa legacji: ( jako podmiot prawa międzynarodowego )

a: państwa suwerenne:
konfederacje( związek dwóch lub więcej suwerennych państw)

- Wspólnota Narodów
+ chodzi o Wielka Brytanię oraz byłe kolonie brytyjskie
+ niektóre państwa prawo legacji realizują za pośrednictwem Wielkiej Brytanii jako centralnego organu konfederacji
+ Indie, Pakistan, Nigeria, Australia i Kanada realizują jednak prawo legacji samodzielnie, mimo, że wchodzą w skład Wspólnoty.
+ członkowie Wspólnoty wymieniają między sobą tzw. wysokich komisarzy, którzy SA odpowiednikami ambasadora.

federacje ( państwo związkowe traktowane według praw międzynarodowego jako jednolite, bez względu na części składowe:
+ kantony- Szwajcaria
+ landy- Niemcy
+ republiki- Rosja (21)
+ kraje- Rosja ( 9)
+ stany- USA, Brazylia

- federalizm ich wynika z prawa konstytucyjnego, a nie międzynarodowego i dlatego jednostki federalne nie są suwerenne wg. prawa międzynarodowego.
- prawo legacji reprezentowania państwa należy do federacji jako całość.



- jeżeli państwo federalne rozpadnie się, tzn. część terytorium oderwie się - nie jest to równoznaczne z rozpadem federacji, np. gdy Pakistan Wschodni oderwał się od Zachodniego i powstało państwo Bangladesz, Pakistan Zachodni dalej był uznawany za podmiot prawa międzynarodowego, a Bangladesz musiał starać się o uznanie międzynarodowe.

b: organizacje międzynarodowe
posiadają albo czynne , albo bierne prawo,
często zawierają oba prawa ( ONZ )
- UWAGA ! -ONZ ma siedzibę w Nowym Jorku i w Nowym Jorku mają swoje przedstawicielstwa stali członkowie ONZ, ale inna sprawa jest związana ze stałym przedstawicielstwem danego państwa w USA ( np. RP ma przedstawiciela stałego przy ONZ w Nowym Jorku, a dodatkowo RP posiada ambasadora w Waszyngtonie, jako przy rządzie USA! = w jednym państwie dwóch przedstawicieli w tej samej randze ( ambasador) ale przedmiot reprezentacji całkiem inny ! )

c: narody walczące o swoje wyzwolenie ( Organizacja Wyzwolenia Palestyny )

korzystają z ograniczonego prawa legacji .
nie mają przedstawiciele tych narodów oficjalnego statusu dyplomatycznego
jeżeli zostaną uznane, bądź de facto, bądź de iure- przysługuje im prawo legacji.

d: rządy emigracyjne:
okupowanie terytorium państwa obcego nie stanowi podstawy do zerwania stosunków i nie korzystania z prawa legacji .
prawo legacji przysługuje rządowi okupacyjnemu jeżeli rząd ten:
- przebywa na emigracji w obcym państwie
- na terytorium państwa okupowanego znajduje się agresor

e: wojna domowa:

sytuacja w której po jednej stronie jest rząd legalny, a po drugiej stronie organizacja partyzancka mogąca stworzyć zręby państwa, np. Kolumbia- te organizacje partyzanckie na obszarach zajmowanych wprowadzają podatek rewolucyjny jako odpowiedni % dochodów min. z uprawy koki :P
jedne państwa utrzymują stosunki z rządem, drugie państwa uznają z organizacjami partyzanckimi, ale kwestia uznania zależna jest od stref wpływów i faktu, jakie korzyści państwo uznające otrzyma od rządu, a jakie od organizacji partyzanckiej.

2. Przedmiot prawa legacji:

2 aspekty:
uprawnienie do wysyłania swoich przedstawicieli dyplomatycznych ( czynne prawo)
uprawnienie do przyjmowania obcych przedstawicieli dyplomatycznych ( bierne prawo )

( prawo legacji nie jest obowiązkiem, a jedyni uprawnieniem i to za wzajemną zgodą zainteresowanych państw - art. 2 KW z 1961 r. )
( art. 8 KW z 1961 r. państwo przyjmujące może odmówić przyjęcia danego przedstawiciela dyplomatycznego i wtedy taka osoba staje się persona non grata - jako niepowołana do przebywania na terytorium danego państwa )

3. Państwo jako podmiot prawa międzynarodowego może:

a: realizować prawo legacji
b: odmówić realizacji prawa legacji , jeśli:
- pretensje wzajemne
- zaszłości historyczne
- nieuregulowane ważne problemy bilateralne
c: realizować prawo legacji za pośrednictwem stałej misji państwa trzeciego
- np. od 1991 roku Ambasada RP w Bagdadzie reprezentuje sprawy USA na obszarze Iraku.

4. Nawiązanie stosunków dyplomatycznych :

a: nawiązanie stosunków dyplomatycznych następuje zazwyczaj w drodze pisemnego porozumienia, w którym zawarte są:

deklaracja uznania drugiego państwa wraz z uzasadnieniem
szczebel misji dyplomatycznej

b: Sytuacje wynikające z prawa legacji:

nawiązanie stosunków i ustanowienie stałych misji dyplomatycznych przez oba państwa.
nawiązanie stosunków i nie ustanowienie stałych misji dyplomatycznych przez żadne z państw
nawiązanie stosunków i ustanowienie stałej misji dyplomatycznej przez jedno z państw porozumienia.
nawiązanie stosunków i ustanowienie szefa misji z innego państwa , zazwyczaj ościennego, jeśli państwo przyjmujące się temu nie sprzeciwi.
- art. 5 ust. 1 KW z 61 r.
( np. Ambasador RP z siedzibą w Peru jest szefem misji RP w Peru, Boliwii i Ekwadorze )

nawiązanie stosunków i ustanowienie charge d' affaire ad interim( tymczasowo ) podlegającego Szefowi misji mającej siedzibę w innym państwie- art. 5 ust. 2 KW z 61 r.
( np. chodzi o sytuację, kiedy na obszar państw X, Y, Z ustanawia się jednego ambasadora i ma on siedzibę w państwie X, wtedy w państwie Y i Z można ustanowić przedstawiciela misji w randze charge d' affaire - czyli przy MSZ, ale podlegającego ambasadorowi z państwa X !)

5. Sprawa uznania a stosunki dyplomatyczne:

a: uznanie państwa = jednostronny akt, którym państwo lub organizacja międzynarodowa stwierdza określony stan faktyczny oraz skutki prawne z niego wynikające.

formy uznania:
- wyraźne ( w drodze notyfikacji )
- dorozumiane ( domniemanie woli )- przy nawiązywaniu stosunków dyplomatycznych lub konsularnych oraz zawarciu dwustronnej umowy

rodzaje uznania:
- de iure ( ma charakter nieodwołalny i bezwarunkowy )- przy nawiązywaniu stosunków dyplomatycznych
- de facto ( ma charakter odwołalny i warunkowy, niepełne )

stosunki dyplomatyczne mogą być nawiązane jedynie między państwami uznającymi się de iure
UWAGA !!!
- nawiązanie stosunków dyplomatycznych = uznanie de iure
- uznanie państwa ≠ nawiązanie stosunków dyplomatycznych
( np. RP niepodległość Bośni i Harcegowiny uznała w 1992, ale nawiązała stosunki dopiero w 1995 roku )

uznanie niepodległości Kosowa:
- proklamowanie w 1990 roku spotkało się z brakiem uznania ze strony społeczności międzynarodowej
- proklamowanie w 2008 roku skutkowało:
+ uznaniem niepodległości i suwerenności państwa Kosowo ( ma prawo legacji od 2008 r.) przez: Wielką Brytanię, USA, Francję, Niemcy, Polskę
+ nieuznaniem niepodległości przez Rosję, Serbię i Chiny.

b: uznanie rządu = jednostronny akt uznania rządu powstałego w wyniku przewrotu lub rewolucji na podstawie kryteriów politycznych.


c: kwestia dwóch rządów :

państwo wysyłające decyduje się współpracować z rządem uznanym , a więc:
- z rządem legalnym - okupacja terytorium !
- z rządem efektywniejszym ( tzn. realnie władającym państwem oraz prawidłowo utrzymującym kontakty zagraniczne ) - gdy wojna domowa !

nawiązanie lub utrzymanie stosunków dyplomatycznych jest równoznaczne z uznaniem danego rządu.

d: rządy emigracyjne państw okupowanych

sama kwestia kupowania obcego terytorium jest nielegalna, ale jeżeli na obszarze okupowanym istnieje realny rząd, który w miarę sprawnie rządzi, zazwyczaj żąda zerwania stosunków dyplomatycznych z rządem emigracyjnym, np. Chiny przed nawiązaniem stosunków dyplomatycznych często żądały zerwania stosunków danego państwa z Tajwanem


przykłady rządów emigracyjnych:
- II wojna światowa: W Wielkiej Brytanii znalazły schronienie rządy Belgii, Czechosłowacji, Grecji, Holandii, Jugosławii, Luksemburga, Norwegii i Polski.

zmiany systemowe czy terytorialne na terenie państwa okupowanego nie powodują zazwyczaj przerwania ciągłości państwowej, a mimo to uznaje się w doktrynie międzynarodowej, że zmiany systemowe tworzą nowe stosunki między państwem wysyłającym i przyjmującym i często konieczne jest wymienienie przedstawicieli

( odmiennie reguluje tę kwestię Konwencja Hawańska z 1928 r- zmiana głowy państwa, rządu czy reżimu nie powoduje końca misji przedstawiciela w tym państwie )

6. Prawo legacji Stolicy Apostolskiej

a: definicja Stolicy Apostolskiej :

głowa Kościoła katolickiego = Papieża
jest podmiotem prawa międzynarodowego , którego działalność opiera się na uznaniu zwierzchnictwa duchowego papieża jako głowy Kościoła katolickiego.
posiada czynne i bierne prawo legacji
zawiera z państwami katolickimi konkordat

b: podmiotowość prawno międzynarodowa:

wywodzi się z roku 1929 , kiedy na podstawie traktatu Laterańskiego podpisanego z Włochami:
- Stolica Apostolska uzyskała skrawek terytorium Włoch
- utworzono państwo- miasto Watykan .

c: Państwo - miasto Watykan jest:
siedzibą urzędów i instytucji Stolicy Apostolskiej
rządzone przez głowę państwa - Papieża ( jest monarchią ! )

d: Dwoistość podmiotowości Papieża:

głowa państwa- miasta Watykan
zwierzchnik Kościoła katolickiego - którego Stolica Apostolska jako naczelny organ z papieżem na czele uważana jest za podmiot prawa międzynarodowego !!!

e: uprawnienia wyłączne Papieża :
( uprawnienia papieża z prawa legacji wykonuje za pośrednictwem Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej )

reprezentowanie Stolicy Apostolskiej
zawieranie umów międzynarodowych
nawiązywanie stosunków dyplomatycznych

mianowanie i odwoływanie swoich przedstawicieli dyplomatycznych
przyjmowanie listów uwierzytelniających od ambasadorów innych państw

f: przedstawiciele dyplomatyczni Stolicy Apostolskiej:

reprezentują Papieża jako głowę Kościoła katolickiego
nazywani są nuncjuszami apostolskimi, a ich siedzibą jest nuncjatura
nuncjusze apostolscy są akredytowani we wszystkich państwach katolickich świata.
nuncjusze jako stali obserwatorzy są akredytowani przy organizacjach międzynarodowych ( ONZ, Rada Europy, Liga Państw Arabskich, OPA, Unia Afrykańska)
przy UE nuncjusz apostolski jest dziekanem korpusu dyplomatycznego
nuncjusz apostolski :
- utrzymuje przyjazne stosunki z rządem państwa przyjmującego
- utrzymuje specyficzne więzi z Kościołem katolickim w państwie przyjmującym
- działa według instrukcji Kardynała Sekretariatu Stanu

g: relacje Włoch i Stolicy Apostolskiej:

reguluje traktat Laterański

Włochy :
- uznają suwerenność państwa- miasta Watykan
- uznają władzę Papieża
- uznają czynne i bierne prawo legacji Stolicy Apostolskiej

przedstawiciele dyplomatyczni obcych państw w Stolicy Apostolskiej korzystają z immunitetów i przywilejów wynikających z prawa międzynarodowego na terenie całych Włoch, nawet jeśli nie utrzymują Włochy stosunków dyplomatycznych z tym państwem.
Włochy akredytowały ambasadora przy Stolicy Apostolskiej, a Papież ustanowił nuncjusza apostolskiego we Włoszech i przez tych przedstawicieli utrzymują wzajemne stosunki.

7. Prawo legacji wybranych państw:

a: państwa i terytoria zależne :

terytoria zależne ( protektoraty) :
- nie podlegają suwerenności żadnego państwa
- nie posiadają prawa legacji
- są obszarami, za których stosunki międzynarodowe odpowiada inne państwo lub organizacja międzynarodowa.

np.:

- bantustany w RPA jako pseudo państewka wyposażone w prawo legacji.
- od 1999 do 2008 roku prowincja Serbii- Kosowo była pod protektoratem ONZ.

b: Księstwo Andora

uznana za suwerenne państwo początkowo przez Hiszpanię i Francję.
jest współksięstwem: Prezydenta Francji i Biskupa z Hiszpanii.
posiada prawo legacji, ale ze względów finansowych wysyła jednego ambasadora do kilku państw .


c: Księstwo Liechtenstein

od 1919 Szwajcaria reprezentuje interesy księstwa w miejscach , gdzie nie ma on swoich przedstawicielstw.
od 2007 roku w Księstwie istnieje Konsulat RP.

d: Księstwo Monako

od 2002 roku Francja chroni niepodległości i suwerenności Księstwa oraz uznaje jego prawo do legacji

obywatele Księstwa mogą korzystać z pomocy przedstawicielstw Francji w państwach, w których nie ma przedstawicielstwa księstwo

e: San Marino

na podstawie porozumień z Włochami, San Marino uzyskało potwierdzenie niepodległości oraz prawo legacji.

f: Zakon Maltański

utworzony w XI wieku w Palestynie w celu niesienia pomocy rannym i chorym krzyżowcom.
miał siedzibę na Rodos, Malcie i ostatnio w Rzymie
przez Włochy i Stolicę Apostolską uznawany za podmiot prawa międzynarodowego w latach 1945 i od tego czasu przez wiele państw świata, z którymi utrzymuje stosunki dyplomatyczne.
siedzibą jest pałac w Rzymie, który uważany jest za terytorium państwowe Zakonu.
prowadzi działalność charytatywną, medyczną, a od 1998roku mediacyjną.
posiada szpitale, przychodnie, ośrodki pomocy społecznej instytucje charytatywne w wielu państwach świata.

8. Procedura nawiązania stosunków:

a: określenie szefa misji dyplomatycznej :

szefem misji :
- w krajach Europy Zachodniej są zawodowi dyplomaci ( Niemcy, Francja, Wielka Brytania )
- w USA są dyplomaci według opcji politycznej
- w RP są dyplomaci mieszani- zawodowi lub według opcji politycznej i z zasady jest on powoływany na kadencję rządu , a więc 4 lata

wskazanie konkretnej osoby na szefa misji musi być upewnione w państwie przyjmującym poprzez werbalną notę kanałami dyplomatycznymi między państwem wysyłającym, a państwem przyjmującym ( co do zasady w terminie 3- 5 tygodni )

zgoda państwa przyjmującego co do osoby na stanowisko przedstawiciela dyplomatycznego nazywa się AGREMENT = ex.
- wybór szefa misji werbalną notą między MSZ państwa przyjmującego, a państwem wysyłającym.
- udzielenie agrement
- podanie do publicznych wiadomości kandydata
jeżeli agrement nie zostanie udzielony kandydatowi, państwo przyjmujące nie musi uzasadniać swojej decyzji odmowy !
jeżeli udzielono agrement , wydaje się LISTY UWIERZYTELNIAJĄCE
- list uwierzytelniający- dokument zwięzły, utrzymywany w uroczystej formie, zaświadczający, że dana osoba będzie szefem misji i będzie reprezentować państwo wysyłające w państwie przyjmującym
- list uwierzytelniający jest rodzajem pełnomocnictwa
- list uwierzytelniający wydaje głowa państwa wysyłającego ( czasem taki list wymaga kontrasygnaty Ministra Spraw Zagranicznych )
- listy uwierzytelniające otrzymują szefowie I i II klasy ( ambasador i poseł )

jeżeli udzielono agrement co do szefa III klasy ( charge d'affaire ) , wydaje się LISTY WPROWADZAJĄCE
- sporządza ten list Minister Spraw Zagranicznych państwa wysyłającego i wręcza Ministrowi Spraw Zagranicznych państwa przyjmującego .
jest możliwość odmowy przyjęcia listu uwierzytelniającego
( np. Prezydent Francji nie przyjął listu uwierzytelniającego od Ambasadora RPA jako wyraz sprzeciwu wobec apartheidu )

Listy uwierzytelniające są adresowana do głowy państwa przyjmującego

GŁOWA PAŃSTWA WYSYŁAJĄCEGO ( sporządza list )


Ambasador / Poseł
( wręcza list )


GŁOWA PAŃSTWA PRZYJMUJĄCEGO ( przyjmuje list )

Ambasador/ Poseł wręcza list uwierzytelniający głowie państwa przyjmującego na specjalnej i uroczystej audiencji
- od oficjalnego wręczenia listu uwierzytelniającego głowie państwa przyjmującego rozpoczyna się oficjalnie pełnienie funkcji przez nowego przedstawiciela dyplomatycznego.
- wyjątkowo ! może być tak, że nowy ambasador jest już w kraju przyjmującym, ale listu uwierzytelniającego jeszcze nie ma, wtedy na oficjalnej audiencji wręcza głowie państwa pustą kopertę, natomiast kanałami dyplomatycznymi jest doręczony list uwierzytelniający.

protokół dyplomatyczny reguluje kwestię uroczystej audiencji.
- według polskiej praktyki i protokołu tryb audiencji jest następujący:

I. III.
Przegląd Kompani Reprezentacyjnej Prywatna rozmowa
Wojska Polskiego przez Prezydenta
RP i nowego Ambasadora II.
wręczenie listu uwierzytelniającego
w Sali Obrazowej Pałacu prezydenckiego

b: skutki prawne nawiązania stosunków dyplomatycznych:

podstawa do bezpośredniego komunikowania się między państwami bez osób 3
możliwość opieki bezpośredniej nad swoimi obywatelami w państwie przyjmującym
możliwość sprawowania funkcji wynikających z prawa międzynarodowego
może skutkować ustanowieniem misji dyplomatycznej i urzędów konsularnych.
- nie musi= bo państwo trzecie może pełnić tę funkcję.

II. FUNKCJE DYPLOMATYCZNE

1. Dobór kadry służby dyplomatyczno konsularnej:

a: przedstawiciel dyplomatyczny musi posiadać:
wysoka wiedze w zakresie dyplomacji i prawa międzynarodowego, a także stosunków międzynarodowych
nabyta sztukę negocjacji
nabyta umiejętność dokonywania zwięzłych analiz i syntez
wyspecjalizowane przygotowanie językowe

b: w RP kwestie te reguluje ustawa o służbie zagranicznej z 2001 roku stawiając następujące wymogi przed kandydatem na stanowisko dyplomaty:

ukończone wyższe studia magisterskie
odbycie aplikacji i zdanie egzaminu dyplomatyczno- konsularnego
znać co najmniej 2 języki obce

c: dyplomaci w RP są dokształcani w ramach resortu spraw zagranicznych, gdyż w RP nie ma obecnie specjalnej uczelni, która byłaby wyspecjalizowana do takich szkoleń.


2. Konwencja Wiedeńska przewiduje katalog otwarty funkcji dyplomatycznych , które zbiorczo muszą spełnić następujące warunki:

muszą być pełnione w granicach prawa międzynarodowego
musza być realizowane zgodnie z prawem, a więc legalnym sposobami
w stosunkach między państwami musi istnieć zaufanie, lojalność i przestrzeganie zarówno norm prawnych jak i moralnych.

a: REPREZENTACYJNA :

funkcja reprezentacyjna swego państwa w państwie przyjmującym
szef misji dyplomatycznej jest rzecznikiem swojego państwa, rządu( posiada przedstawicielstwo w państwie przyjmującym wynikające z listu uwierzytelniającego lub wprowadzającego )- !!! reprezentuje CAŁE PAŃSTWO - nie tylko rząd!!!
wszelkie działania i stanowiska szefa misji są traktowane jak stanowiska państwa wysyłającego!
szef misji może czynić wszelkie działania w celu polepszenia stosunków między obu państwami, ale nie może wypowiadać się prywatnie na temat stosunków, gdyż może być to potraktowane jako stanowisko państwa wysyłającego !
szef misji jest oficjalnym kanałem kontaktów między obu państwami ( droga dyplomatyczna)
Szef misji dyplomatycznej jest zwolniony z przedstawiania pełnomocnictwa w ramach zawierania umów międzynarodowych( tylko co do parafowania umowy ! ). ( art. 7 KW )

b: OCHRONA INTERESÓW PAŃSTWA WYSYŁAJĄCEGO I JEGO OBYWATELI :
( art. 3 KW )
ta ochrona musi się mieścić w świetle prawa międzynarodowego
chodzi o obywateli, ale także osoby fizyczne i prawne, a więc ich zobowiązania zaciągnięte w państwie przyjmującym
oba państwa mogą w umowie dwustronnej zawrzeć klauzulę, że obywatele państwa wysyłającego będą traktowane na równi z obywatelami państwa przyjmującego
OBYWATELSTWO UE:
- każdy obywatel państwa członkowskiego UE jest obywatelem UE
- prawo do ochrony dyplomatycznej i konsularnej = art. 20 TWE
( Każdy obywatel państwa członkowskiego UE przebywający na terytorium państwa trzeciego, w którym państwo członkowskie nie ma przedstawicielstwa dyplomatycznego, może zgłosić się do ambasady/ konsulatu innego państwa członkowskiego i pracownicy tej placówki w granicach prawnej możliwości są zobowiązani nam pomóc )
art. 23 Konwencji o ochronie robotników- emigrantów ( robotnicy- emigranci i członkowie ich rodzin mają prawo korzystać z pomocy służb dyplomatycznych i konsularnych swojego państwa !)
art. 36 Konstytucji RP- obywatel RP przebywający za granicą ma prawo do opieki ze strony RP
Aby zostać objętym ochroną państwa trzeba:
- być obywatelem tego państwa
- wykorzystać możliwości dochodzenia roszczeń w państwie pobytu

c: NEGOCJACYJNA

szef misji może na co dzień utrzymywać kontakt bezpośredni z przedstawicielami państwa przyjmującego ( firmy, urzędy państwowe, władze państwowe, władze miast, instytucje kulturalne itd. )
kontakty w ramach umów dwustronnych
wymiana poglądów na dane , wspólne tematy
kwestia interpretacji danych spraw
wymiana informacji między stronami
negocjacje i rokowania co do wzajemnych umów
zgłaszanie wniosków
występowanie z inicjatywami w imieniu państwa wysyłającego
występują rokowania:
- dwustronne ( z przedstawicielami państwa przyjmującego, państwa trzeciego, organizacją)

- wielostronne ( w drodze konferencji międzynarodowej między kilkoma państwami )
rokowania są bezpośrednim sposobem pokojowego załatwienia sprawy
- bez mediatora
- bez arbitra
szef misji dyplomatycznej:
- prowadzi rokowania
- przygotowuje rokowania i ich przebieg nadzoruje ( jeśli sprawa dotyczy kwestii, w której właściwy jest rząd- np. zobowiązania międzynarodowe )



d: INFORMACYJNA ( Biały Wywiad )

pozyskanie informacji drogą zgodną z prawem, a więc poprzez:
- monitorowanie wychodzącej prasy
- radio
- telewizję
- internet
- kontakt z Ministerstwem Spraw Zagranicznych państwa przyjmującego
informacje mają dotyczyć sytuacji wewnętrznych w państwie przyjmującym, przeglądu wydarzeń i aktualnych danych na temat polityki zagranicznej tego państwa
kwestia działalności wywiadowczej :
- szpieg = złapany w naszym państwie będzie karany u nas
- szpieg wysłany przez nas do państwa przyjmującego będzie agentem wywiadu i wtedy wszystko jest w porządku
- działalność wywiadowcza nielegalna jest niedozwolona !
( państwa ją prowadzą, ale jeśli szpieg będzie złapany, będzie ukarany !)

w RP MSZ wydaje co rok Informator- `' Polak za granicą `' :
- zawiera on dane o rejonach w których:
= prowadzone są działania zbrojne,
= występuje ciężka choroba,
= wystąpiła klęska żywiołowa lub kataklizm
= nie zaleca się podróżowania polskich obywateli

e: POPIERANIE PRZYJAZNYCH STOSUNKÓW MIĘDZY PAŃSTWEM PRZYJMUJĄCYM, A WYSYŁAJĄCYM

chodzi o działanie w dobrej wierze w celu zbliżania i współpracy między narodami, ale także eliminacji wzajemnych zadrażnień i zaszłości z minionych epok.
w sensie globalnym, istotne jest to by szef misji miał takie doświadczenie, by w danym państwie zapobiegać konfliktom, działaniom zbrojnym. ( ma być wybrany w odniesieniu do wiedzy i doświadczenia koniecznego do pełnienia funkcji właśnie w tym państwie )
sprawy gospodarcze dawniej nie były w zakresie zainteresowań misji dyplomatycznych:
- obecnie w ramach misji wyszczególnia się komórki do spraw współpracy gospodarczej między państwami na których czele stoi:
+ attache ds. gospodarczych ( stoi na czele attache' atu )
+ radca ds. gospodarczych ( stoi na czele wydziałów ekonomicznych )
- celem komórek jest monitorowanie firm i przedsiębiorstw państwa wysyłającego , które działają na rynku państwa przyjmującego, a także obserwowanie na bieżąco sytuacji handlowo- gospodarczych w państwie przyjmującym i na tej podstawie opiniowanie i doradzanie polskim firmom , które chcą rozpocząć działalność w państwie przyjmującym.

f: ROZWÓJ STOSUNKÓW KULTURALNYCH, NAUKOWYCH, NAUKOWO- TECHNICZNYCH :

celem funkcji jest:
- pozytywne kreowanie państwa wysyłającego wśród obywateli państwa przyjmującego w taki sposób by zachęcać ich do odwiedzenia państwa wysyłającego
- utrzymanie więzi emocjonalnych i kulturalnych między państwem macierzystym, a diasporą ( emigracją )
tę funkcję spełniają powoływane Instytutu Kultury w państwach, które dla polityki państwa wysyłającego mają istotne znaczenie ( RP ma 20 IK)
celem Instytutów Kultury jest zacieśnienie współpracy kulturalnej i naukowej między obu państwami, wymiana informacji, a także prezentowanie źródłowych informacji na tematy, które w państwie przyjmującym utrzymują błędnie stereotypowe opinie na temat państwa wysyłającego ( np. stereotyp RP jako jednej ze stron , która uznawała holokaust )

g: KONSULARNA :

musi być wykonywana zgodnie z prawem międzynarodowym
może być wykonywana w ramach urzędu konsularnego lub wydzielonego działu konsularnego w ramach misji dyplomatycznej
stanowisko wydziału konsularnego przez władze państwa przyjmującego jest traktowane na równi ze stanowiskiem urzędu konsularnego.
szef misji dyplomatycznej ma uprawnienia do kontroli i koordynacji działań konsularnych, zarówno w wydziałach przy misji, jak i samych urzędach konsularnych

f: OPIEKUŃCZA :

chodzi o czasową ochronę obywateli państwa trzeciego przez misję państwa wysyłającego z obszaru państwa przyjmującego
( np. Na terenie Iraku Ambasador RP opiekował się obywatelami amerykańskimi przebywającymi w tym kraju)
( np. Szwajcaria w okresie II wojny światowej reprezentował a interesy aż 35 państw )

9. Reprezentowanie interesów państwa trzeciego i jego obywateli :

za zgodą

Państwo wysyłające Państwo przyjmujące
reprezentuje państwo trzecie



Państwo Trzecie


jeśli :
zerwano stosunki dyplomatyczne między państwem przyjmującym, a trzecim
zawieszono stosunki dyplomatyczne czasowo
ze względów ekonomicznych jest to niemożliwe.
( często praktyka ta jest realizowana przez państwa Beneluksu, Skandynawii, członków UE)

a: państwo wysyłające nie może wydawać wiz i paszportów obywatelom państwa trzeciego, którego interesami się opiekuje w państwie przyjmującym !






10. Wspólne przedstawicielstwa:

a: głównym powodem są względy ekonomiczne

b: przykłady:

od 1993 roku w rejonie Afryki, Pacyfiku, Ameryki Południowej i Azji- Kanada i Australia posiadają wspólne konsulaty ( 22 kanadyjskie zapewniające opiekę obywatelom australijskim i 22 australijskie zapewniające opiekę obywatelom kanadyjskim)
- sprawy wiz i paszportów są wyłączone z wzajemnych świadczeń
- państwo korzystające z usług konsularnych drugiej strony nie ma prawa wywieszać swojej flagi oraz godła!

przyszły traktat lizboński przewiduje tworzenie aparatu wykonawczego ministra spraw zagranicznych UE jako wspólnego przedstawicielstwa UE na obszar Ameryki Południowej, czy Rosji w Kaliningradzie .

---