Behawioralne aspekty podejmowania decyzji
Gdyby do wszystkich sytuacji decyzyjnych podchodzić w sposób logiczny i racjonalny prawdopodobnie podejmowano by więcej udanych decyzji.Według szacunków Kepner-Tregoe, firmy konsultingowej z siedzibą w Princeton amerykańskie przedsiębiorstwa w mniej niż 20 % przypadków używają racjonalnych technik podejmowania decyzji. Na przykład menedżerowie w Coca-Coli postanowili zmienić formułę Coke po czterech latach szerokich badań marketingowych, analiz gustów i racjonalnych rozważań - a jednak ich decyzja była zła. Natomiast czasami, kiedy decyzje podejmuje się bez specjalnego odwoływania się do logiki, może się ona okazać prawidłowa.
Model administracyjny lepiej odzwierciedla te subiektywne względy. Inne aspekty obejmują czynniki polityczne, intuicję, narastanie zaangażowania, skłonność do podejmowania ryzyka oraz etykę.
Model administracyjny zamiast dyktować jak należy podejmować decyzje, podejścia do procesu, opisuje faktyczny sposób ich podejmowania. Model ten zakłada, że
W rzeczywistości menedżerowie
W sytuacji decyzyjnej….
*wykorzystują niepełną i
niedoskonałą informacją
*są ograniczeni w swej
racjonalności
*są skłonni zadowalać się
pierwszym dopuszczalnym
rozwiązaniem…
i podejmują w końcu decyzje
która może służyć interesowi
organizacji lub nie
Ograniczona racjonalność sugeruje, że podejmujący decyzje są ograniczeni przez swe wartości i nieświadome odruchy, umiejętności i zwyczaje.
Zadowolenie się oznacza skłonność do poszukiwania rozwiązań tylko tak długo aż znajdzie się wariant spełniający pewien minimalny standard wystarczalności
Podsumowując można powiedzieć, że model klasyczny i administracyjny przedstawiają zupełnie odmienny obraz procesu podejmowania decyzji. Model ma charakter normatywny, wyjaśnia, w jaki sposób menedżerowie mogą podchodzić do podejmowania decyzji w sposób racjonalny i logiczny, natomiast model administracyjny może być wykorzystany w celu dopracowania się, lepszego zrozumienia ich wewnętrznych skłonności myślowych i ograniczeń.
Siły polityczne
Czynniki polityczne są ważnym elementem w podejmowaniu decyzji a szczególnie w przypadku koalicji. Koalicja jest to nieformalny sojusz jednostek lub grup powołany dla osiągnięcia wspólnego celu.
Mogą wywierać wpływ zarówno pozytywny jak i negatywny. Madrym menadżerom mogą pomóc we wprowadzeniu organizacji na ścieżkę skuteczności i rentowności mogą jednak również zdławić dobrze przemyślane strategie i decyzje.
Intuicja i narastanie zaangażowania
Dwoma kolejnymi procesami behawioralnymi wpływającymi na podejmowanie decyzji, które wykraczają poza logikę i racjonalność są to intuicja i narastanie zaangażowania w wybranym kierunku.
Intuicja jest wewnętrznym przekonaniem o czymś bez świadomego rozważania. Menadżerowie czasami decydują się na cos bo maja „przeczucie” że jest to słuszne.
To przekonanie nie jest jednak wyssane z palca. Jest ono oparte na wieloletnim doświadczeniu i wprawie w podejmowaniu decyzji w podobnych sytuacjach.
Innym ważnym procesem jest narastanie zaangażowania w wybranym kierunku działania. W szczególności menedżerowie niekiedy podejmują decyzje i następnie tak się przywiązują do kierunku działania, który ona sugeruje, że obstają przy nim nawet wtedy gdy widać już, ze była ona zła.
Podejmowanie ryzyka
Behawioralny element skłonności do ryzyka to zakres w jakim podejmujący decyzje gotowy jest do ponoszenia ryzyka. Niektórzy menedżerowie podejmują każda decyzję z najwyższą ostrożnością inni są bardziej agresywni w działaniu i bardziej skłonni do ponoszenia ryzyka, opierają się oni mocno na intuicji i podejmują decyzje szybko. Głównym elementem wyzwalający, różny poziom skłonności do ryzyka jest kultura organizacji
Etyka indywidualna
- to osobiste przekonania na temat tego co jest zachowaniem słusznym a co niesłusznym. Menedżer musi wiec pamiętać, że jego osobiste przekonania etyczne wpływają na decyzje tak samo jak czynniki behawioralne takie jak polityka i skłonność do ryzyka.