Podział majątku wspólnego po separacji i rozwodzie
Ostatnia aktualizacja: 2008-09-08
Autor: Opracowała Ewa Karaś
Wynikiem rozwodu i separacji jest ustanie między małżonkami wspólnoty majątkowej. Małżonkowie mogą wtedy podzielić powstały w trakcie małżeństwa wspólny majątek.
Małżonkowie w trakcie małżeństwa mogą różnie układać swoje stosunki majątkowe. Coraz bardziej popularne staje się w obecnych czasach podpisywanie intercyzy. Jest to umowa o podział majątku między małżonkami. Może zostać podpisana przed zawarcie związku małżeńskiego, jak i w trakcie małżeństwa.
W przypadku, kiedy małżonkowi nie zawarli żadnej umowy, regulującej ich wzajemne stosunki majątkowe. Łączy ich wspólność majątkowa ustawowa. Oznacza ona, że wszystkie przedmioty, które małżonkowie nabędą w trakcie tworzenia małżeństwa stanowią ich wspólny majątek. Małżonkowie mają równe udziału w tym majątku.
Rozwody ciągną się niekiedy miesiącami, właśnie z powodu wspólnego majątku i potrzeby jego podziału. Zarówno rozwód, jak i separacja powodują ustanie wspólności majątkowej między małżonkami.
Małżonkowie przez cały okres małżeństwa nabywali wspólnie lub pojedynczo, różne przedmioty. Tworzą one ich majątek wspólny, który trzeba podzielić.
Do majątku wspólnego zalicza się także:
pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
dochody z majątku wspólnego i z majątku osobistego każdego z małżonków,
środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.
Zaliczamy również do niego przedmioty zwykłego urządzenia domowego. Nie ma znaczenie, czy zostały nabyte z majątku wspólnego, czy osobistego małżonków.
Podział wspólnego majątku
W trakcie małżeństwa żaden z małżonków nie może domagać się podziału ustawowego majątku wspólnego. (Innym rozwiązaniem może być podpisanie przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej - intercyzy). Natomiast podziału ustawowej wspólności majątkowej (jeśli małżonkowie nie podpisali żadnej umowy majątkowej) małżonkowie mogą domagać się w przypadku:
rozwodu,
separacji,
unieważnienia małżeństwa,
ustanie małżeństwa na skutej śmierci małżonka,
ogłoszenia upadłości,
orzeczenia ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków.
Małżonkowie, którzy mają orzeczony rozwód lub separacje mogą domagać się podziału wspólnego majątku. Muszą w tym celu złożyć wniosek o podział majątku wspólnego. Wniosek składa się do sądu rejonowego.
We wniosku można się domagać:
podziału majątku na dwie równe części,
podziału majątku na części nierówne,
ustalenia, jakie wydatki i nakłady zostały poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty i odwrotnie - podlegają ona, bowiem zwrotowi.
Wniosek o podział majątku wspólnego można wnieść, także w trakcie trwania postępowania rozwodowego. Wnosi się go wtedy do sądu okręgowego (jest on właściwy do orzekania o rozwodzie). Jeśli przeprowadzenie podziału majątku nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu, sąd podzieli majątek w wyroku rozwodowym. Jeśli tego nie uczyni, po orzeczeniu rozwodu, małżonek może wystąpić z wnioskiem o podział majątku. Wtedy wnosi wniosek do sądu rejonowego. To samo dotyczy orzekania separacji.
Najczęściej zdarza się, że największym przedmiotem wspólnego majtku jest mieszkanie. Przy orzekaniu rozwodu lub separacji sąd określa sposób wspólnego mieszkania małżonków po rozwodzie lub separacji. Ma to miejsce, jeśli małżonkowie wspólnie mieszkają w mieszkaniu.
W przypadku podziału majątku, sąd orzeka, który z małżonków zatrzymuje mieszkanie, a który otrzymuje spłatę.