Logistyka według definicji to warunkowanie przepływu dóbr, którymi są najczęściej pieniądz, informacja i materiały. Jej celem jest takie ich skoordynowanie, by uzyskać jak najlepsze efekty w zakresie finansowym i czasowym, co oznacza po prostu oszczędność czasu i pieniędzy. Jedną z gałęzi logistyki jest tak zwana City Logistics, zajmująca się odpowiednim koordynowaniem dostawy dóbr w miastach i obszarach podmiejskich.

Jakie są przyczyny wzrastającego zainteresowania tematyką logistyki miejskiej? Otóż w związku z rozwojem dużych aglomeracji miejskich transport osób jak i przewóz towarów natrafia na wiele problemów, natomiast przewoźnicy znajdują się pod presja, by dostarczyć zarówno towar jak dowieźć ludzi na czas. Właśnie dlatego, że odpowiednie zarządzanie logistyką w obrębie miasta ma znaczny wpływ na ogólne funkcjonowanie współczesnych dużych miast i ich mieszkańców, a co za tym idzie zaspakajanie ich potrzeb zaopatrzenia i transportu, znajduje się ono w obrębie zainteresowań przedsiębiorstw zajmujących się ta tematyką. Co istotne, problem odpowiedniej logistyki pojawia się w dużych miastach, a może nawet lepszym określeniem byłoby, aglomeracjach miejskich, czyli obszarów z wysoko rozwiniętą potrzebą szybkiego i efektywnego zaopatrywania w towary i transportu ludności.

W Polsce temat ten jest stosunkowo rzadko poruszany, brak także istotnych publikacji dotyczącej tego zagadnienia. Pocieszający jest fakt, że koncepcja „city logistics”, pozwalająca na rozwiązanie wielu problemów trapiących duże miasta znajduje oddźwięk wśród firm, które powoli zaczynają się interesować logistyka w aglomeracjach takich jak Warszawa, Kraków, ale także powoli wprowadzany do mniejszych miastach. Należą do nich DHL, AGAP etc.

DEFINICJA

Według definicji przytoczonej przez J. Ostaszewicz logistyka miejska to „złożony proces optymalizacji czynności przedsiębiorstw prywatnych jak i państwowych w zakresie logistyki i transportu na obszarach miejskich, wspomagany przez nowoczesne systemy informacyjne, uwzględniający środowisko transportowe, kongestię, bezpieczeństwo i oszczędne zużywanie energii w ramach gospodarki rynkowej”. W swojej historii logistyka miast nie posiada swoistego „rodowodu”. Mówi się, że tak jak miasta powstawały i rozwijały się z upływem czasu, tak konieczne stało się ich „obsługiwanie”. I tak też swoistym pierwszym krokiem do logistyki miejskiej była logistyka handlu, polegająca na dostawach towarów do sieci trudniących się handlem detalicznym zlokalizowanych w śródmieściach aglomeracji, skąd już niedaleko było do zauważenia, że ludzie wymagają dostarczania towarów także do centrów.

CELE

Do podstawowych zadań logistyki miejskiej należy odpowiednia koordynacja działań polegających na organizacji zasobów posiadanych przez miasta, aby maksymalnie poprawić jakość życia ludzi mieszkających na terenie miast przez co maksymalizować korzyści sektorów prywatnego jak i publicznego. Mowa tu o logicznym ustalaniu przepływu zarówno czasowego jak i przestrzennego przez centrum miasta różnych strumieni ruchu samochodowego zarówno indywidualnego jak i środków komunikacji miejskiej czy dostawczego lub wywozowego, co pozwoli na redukcje kosztów przejazdów, które zarysowują się najwidoczniej w kosztach ponoszonych na paliwo a jednocześnie przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska, głownie powietrza, co dziś jest dużym problemem wielkich aglomeracji. Kolejny bardzo istotny cel to zwiększenie bezpieczeństwa zarówno mieszkańców aglomeracji jak i kierowców, poprzez zredukowanie do minimum liczby przejazdów środków transportu oraz minimalizacja przejechanych kilometrów poprzez odpowiednie ustalenie tras przejazdów tak, by np. nie „przewozić” powietrza w drodze powrotnej po realizacji zamówienia.

Jednak aby cele przyświecające logistyce miejskiej mogły zostać zrealizowane, spełnione muszą być poniższe warunki:

• Odpowiedni układ komunikacyjny - jeśli drogi, po których zmuszone będą się poruszać osoby zaangażowane w poprawę logistyki , będą kiepskiej jakości, automatycznie wydłuży się czas oczekiwania np. na towary pierwszej potrzeby takie jak pieczywo, ze względu na fakt iż kierowcy nie będą w stanie wykorzystać w pełni możliwości samochodów by ich nie uszkodzić na drodze pełnej dziur.

• Posiadanie nowoczesnych systemów informacyjnych jakimi są Intelligent Transport Systems (ITS), w polskim tłumaczeniu System Inteligentnego Transportu - mają one wspierać rozwój systemów i usług "inteligentnego" transportu poprzez rozwiązywanie problemów transportowych, trapiących w zależności od położenia geograficznego dane obszary. Należą do nich problemy polegające na niebezpiecznym zorganizowaniu przejazdów drogowych np. mostów, tuneli, regiony „potencjalnego zagrożenia” jak np. takie w krajach w których występują noce polarne, co utrudnia poruszanie się po drogach. Inny istotny problem utrudniający sprawne funkcjonowanie logistyki to tablice informacyjne w narodowych językach, utrudniające przez to orientacje w terenie turystów z zagranicy, a także różnorodność przepisów drogowych w różnych państwach europejskich, np. Wielka Brytania, gdzie obowiązuje ruch lewostronny. ITS pozwalają one na minimalizacje przejechanych kilometrów, co skutkuje mniejsza ilością wypadków i niekorzystnego oddziaływania na środowisko, ponadto odciąża personel.

W celu podsumowania można by przytoczyć słowa polskiego humanisty Sierakowskiego z 1812 roku, w których pisze on: „drogi powinny być krótkie, wygodne, bezpieczne i piękne”. Tym właśnie ma zajmować się logistyka, także miejska wykorzystując dostępne trasy komunikacyjne w sposób jak najbardziej efektywny, nie zakłócając przy tym ich niejako naturalnej obecności w krajobrazie miejskim.

Proponuje się wprowadzenie:
- systemu usług związanych z wypadkami, polegających na szybkim usuwaniu przeszkód, zarządzaniu systemem informacji dla kierowców, zarządzaniu akcjami ratunkowymi. Informowaniu o ruchu w języku znanym kierowcy, przekazywaniu informacji podróżnym korzystającym z transportu publicznego;
- monitorowanie infrastruktury transportu;
- zarządzanie i kontrola sieci transportu.

3

---