Temat: Współczesne problemy społeczeństwa polskiego.


Polska jest krajem, w którym możemy zaobserwować wiele problemów społecznych. Począwszy od ubóstwa i bezrobocia, poprzez patologie, takie jak środki odurzające, przemoc, przestępczość i prostytucję, na piratach drogowych skończywszy. Jak widać jest to szeroki przekrój wszelkiego rodzaju odchyleń od normy.
Myślę, że jednym z najważniejszych w naszym kraju jest problem ubóstwa. W Polsce można w dużym stopniu zaobserwować podział ludności na zamożnych i biednych. Jednak nie byłoby to niczym niezwykłym, gdyż w każdym kraju takowa granica jest widoczna, lecz mamy u nas do czynienia z ubóstwem, które jest skrajną formą biedy. Niepokojący jest fakt, że może ono wynosić aż 30%! Wynika z tego ze ok. 14mln Polaków ledwie wiąże koniec z końcem. Rozróżniamy dwa ujęcia rozumienia ubóstwa. Pojmowanie absolutne dotyczy stanu niezaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, uznanych za minimalne w danym społeczeństwie i czasie, natomiast w ujęciu względnym rozumiemy ubóstwo jako naruszenie zasad sprawiedliwości społecznej przez istnienie nadmiernego dystansu pomiędzy poziomem życia poszczególnych grup ludności.
Z tym faktem bardzo ściśle łączy się kwestia bezrobocia, będąca bardzo często przyczyną ubóstwa. Według definicji encyklopedycznej bezrobocie to zjawisko gospodarcze polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy i poszukujących jej nie znajduje zatrudnienia. Jeżeli ktoś przez dłuższy czas nie ma możliwości zarabiania, automatycznie pojawia się problem z utrzymaniem rodziny. W gospodarce bezrobocie jest czymś normalnym, pod warunkiem, że nie przekracza 3-5%. Niestety w Polsce w roku 2003 wynosiło ono 19,6%, czyli około 3mln osób.
W zależności od przyczyn wyróżniamy:
• bezrobocie frykcyjne, obejmujące osoby czasowo bezrobotne z powodu zmiany miejsca pracy lub kwalifikacji,
• bezrobocie strukturalne, związane z ograniczeniem produkcji lub zanikaniem pewnych dziedzin działalności gospodarczej, w związku, z czym powstaje nadmiar pracowników reprezentujących określone zawody,
• bezrobocie technologiczne, związane z wprowadzaniem postępu technicznego, zastępowaniem pracy ludzi pracą maszyn i urządzeń,
• bezrobocie klasyczne, pojawiające się, gdy w wyniku działalności związków zawodowych lub ustawodawstwa pracy poziom płac jest wyższy od poziomu równowagi (pracodawcy zmniejszają wówczas popyt na pracę),
• bezrobocie koniunkturalne, powstaje w wyniku zmniejszenia się popytu globalnego w fazie załamania gospodarczego.
Trzeba zauważyć, że wszelkie dane statystyczne nie obejmują tzw. bezrobocia ukrytego czyli np. występującego na wsi, a co za tym idzie rzeczywisty poziom bezrobocia w Polsce może być znacznie wyższy niż oficjalnie się mówi. Ponadto poziom bezrobocia zależy od wieku, płci i wykształcenia. Bezrobocie częściej dotyka kobiet (20,6%) niż mężczyzn (19%), maleje wraz z wiekiem (15-19 lat - 50,2%; 20-24 lata - 42%). Jednak najbardziej istotne jest tutaj wykształcenie:

wyższe policealne średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe podstawowe
7,5% 16,2% 17,6% 24% 23,8% 25,4%

Przyczyn bezrobocia może być bardzo wiele:
• bezpośrednią przyczyną bezrobocia jest z reguły niewystarczająca liczba wolnych miejsc pracy,
• recesja gospodarcza w kraju przyczyniająca się do spadku produkcji, a zarazem do masowych zwolnień w przedsiębiorstwach,
• niekorzystna struktura gospodarki, będąca pozostałością po poprzednim ustroju,
• wadliwa organizacja rynku pracy,
• brak odpowiednich kwalifikacji bezrobotnych,
• trudności mieszkaniowe uniemożliwiające przesuwanie nadwyżek siły roboczej do ośrodków wykazujących jej niedobór,
• postęp technologiczny dzięki któremu praca robotników jest zastępowana maszynami,
• oferowanie zbyt niskich stawek płac (np. w porównaniu z zasiłkiem dla bezrobotnych).
Opracowuje się wiele sposobów walki z bezrobociem i ubóstwem:
• system opieki społecznej, a więc miejskie oraz gminne ośrodki pomocy społecznej, centra pomocy rodzinie. Pomagają zaopatrzyć rodziny dotknięte problemem ubóstwa i bezrobocia w żywność, odzież, umożliwiają uiszczenie opłat na wyżywienie dzieci w szkołach itd.
• instytucje społeczne niosące pomoc bezdomnym np. MONAR
• programy aktywne i pasywne dla bezrobotnych. Bardziej efektywne są te pierwsze, gdyż polegają one na udzielaniu pożyczek bezrobotnym na „rozkręcenie” własnej działalności, szkolenie ich itp. Natomiast programy pasywne są to głównie zasiłki.
Jednak najlepszą metodą uniknięcia bezrobocia i ubóstwa jest edukacja. W dzisiejszych czasach większość młodych ludzi zdaje sobie sprawę, że im lepsze wykształcenie tym większa szansa na godne życie w przyszłości.
Jednak bezrobocie i ubóstwo to dopiero początek problemów społecznych Polaków. Kolejną kwestią, którą chcę poruszyć są patologie. Patologia jest to jakiekolwiek zachowanie grupy bądź jednostki odbiegające od ogólnie przyjętych zasad. Niejednokrotnie można usłyszeć stwierdzenie, iż „wszystko jest dla ludzi”, jednak zasada ta traci sens w przypadku jakiejkolwiek przesady. Ludzie uzależniają się od tytoniu, alkoholu, substancji odurzających i psychotropowych, hazardu, seksu oraz wielu innych czynników, które w nadmiarze są podstawą patologii.
Zacznę od używek. Bardzo dużej części społeczeństwa trudno sobie wyobrazić życie bez alkoholu. Pojawia się on w postaci wina, jako dodatek do obiadu czy też w postaci piwa i mocniejszych alkoholi jako „rozweselacz” na przyjęciach, bądź spotkaniach towarzyskich. Jednakże dla części społeczeństwa stanowi on podstawę funkcjonowania w świecie. społeczeństwa. Alkoholicy, bo o nich tu mowa, nie tylko niszczą wówczas własne życie, lecz także innych ludzi przebywających w ich otoczeniu. Można przyjąć, że alkoholizm dotyczy ok. 1 mln ludzi w Polsce. Jeżeli weźmie się pod uwagę rodziny alkoholików otrzymujemy liczbę około 5 mln ludzi! Nadużywanie alkoholu prowadzi bezpośrednio do utraty zdrowia. Już niewielka ilość wypitego alkoholu wpływa na zachowanie człowieka. Alkohol działa szkodliwie na układ nerwowy. Praktycznie każda jego dawka powoduje obniżenie sprawności funkcjonowania CUN. Z licznych badań przeprowadzonych na temat alkoholizmu wynika, że wraz z ilością wypitych kieliszków zmniejsza się zdolność osądu, zanika krytycyzm i precyzyjne myślenie. Nawet niewielkie dawki alkoholu, które nie wywołują widocznych zmian w zachowaniu się człowieka powodują zaburzenia reakcji wzrokowej, słuchowej, pogarszają tez precyzje ruchów. Blednie się wiec sadzi, ze alkohol działa na układ nerwowy pobudzająco, działa hamująco zaburzając jego sprawność. Dochodzą do głosu instynkty i popędy, prymitywne zachowania, które z reguły odbijają się na otoczeniu. Alkoholizm jest najczęstszą przyczyną przemocy w rodzinie. Przemoc to każde zachowanie, które nas poniża, narusza nasze prawa i powoduje psychiczne lub fizyczne cierpienie. Nie musi wiązać się z fizycznymi obrażeniami. Znęcanie się psychiczne i wymuszanie współżycia seksualnego są również formą przemocy. Niejednokrotnie przecież można usłyszeć o przypadkach pobicia dzieci lub żony przez pijanego ojca, wiele razy media donoszą nawet o śmierci osób pobitych. Jednym z negatywnych skutków przemocy stosowanej wobec najmłodszych członków rodziny jest zaburzenie ich obrazu samego siebie. Bite dziecko dochodzi do wniosku, że jest złe i do niczego się nie nadaje.
Jeżeli chodzi o narkotyki to każdy kontakt z nimi jest bardzo niebezpieczny i może prowadzić do uzależnienia. W Polsce z dnia na dzień przybywa narkomanów szacuje się ze jest ich obecnie około 100 tys., także wiek sięgających po narkotyki stale się obniża.
Istnieje wiele przyczyn sięgania po narkotyki:
• osobowościowe: mała odporność na stres, niedojrzałość społeczna i emocjonalna, obawa przed światem, lek przed problemami, próba ucieczki od nich.
• czynniki środowiskowe: osobą uzależnioną może być każdy, niekoniecznie człowiek ze środowiska patologicznego. Często są to np. dzieci z "dobrych domów".
• nacisk grupowy: pod jego wpływem szerzy się moda na narkotyki. Może być próba zademonstrowania przez młodzież dorosłości;
• fałszywe opinie: opinie lansowane przez środowiska rozprowadzające narkotyki maja na celu zmniejszanie obawy potencjalnych odbiorców przed narkotykiem i wyolbrzymiają jego pozytywne skutki.
• ciekawość: ciekawość to pierwszy stopień do piekła - tak mówi przysłowie. W przypadku narkotyków jest ono całkowicie prawdziwe.
Narkotyzowanie się prowadzi do wyniszczenia organizmu, a następnie śmierci. Niestety problem ten dotyczy coraz większej ilości zwłaszcza młodych ludzi, którzy szukają jak najmocniejszych wrażeń i rozrywek.
Bardzo niepokojący jest fakt, że w ostatnich latach nasilają się takie zjawiska jak prostytucja i łączący się z nią niejednokrotnie handel ludźmi.
Prostytucję możemy podzielić na dwa obszary. Pierwszy - prostytucja w wyniku handlu kobietami i drugi - prostytucja „z wyboru”. Dużą część prostytutek stanowią kobiety, którym obiecano dobrze płatną pracę za granicą na korzystnych warunkach. Zwabione na tak banalną przynętę kobiety wyjeżdżają z reguły na zachód, gdzie zamiast wymarzonej pracy, czekają na nie domy publiczne. Nie mają one żadnego kontaktu z rodziną, tracą zdrowie, a niejednokrotnie w wyniku zarażenia wirusem HIV życie. Handlem ludźmi trudnią się zwykle grupy przestępcze, dla których prostytucja jest ogromnym źródłem zysków. Oddzielną kwestię stanowią kobiety, które dobrowolnie i świadomie wybrały „zawód” prostytutki. Jest to niestety częste zjawisko, także wśród młodzieży. Brak pieniędzy na wakacyjny wyjazd, czy też konieczność zdobycia środków do życia na tzw. „gigancie”, zmuszają młodych ludzi (nie tylko dziewczyny!) do zarabiania własnym ciałem, zwłaszcza, że jest to sposób prosty i dochodowy. Nie wiadomo dokładnie na jak wielką skalę występuje ten proceder, jednak niepokojący jest fakt, że skala ta na pewno wzrasta.
Opisane powyżej przeze mnie problemy społeczne nie są oczywiście jedynymi jakie występują. Możemy długo wyliczać kolejne takie jak kradzieże, rozboje, gwałty i wszelkiego rodzaju przestępczość (także wśród nieletnich), wykroczenia drogowe, które są u nas plagą, jazda (samochodem, rowerem etc.) po pijanemu, nietolerancja, a nawet zwykłe ściąganie w szkole. Najważniejsze jest, by pamiętać, że każdy problem można rozwiązać przy odrobinie dobrej woli. Tak więc każdy z nas na miarę możliwości powinien walczyć z patologiami i przestępczością. Nigdy nie wiadomo czy my kiedyś nie będziemy potrzebowali pomocy.

PROBLEMY SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO W DOBIE TRANSFORMACJI
Społeczeństwo polskie jest częścią wielkiego społeczeństwa europejskiego, należącego do uprzywilejowanej części świata. Polska wyróżnia się dużą jednolitością kraju, zarówno pod względem narodowościowym jak i wyznaniowym. Mniejszości etniczne i religijne w Polsce nie przekraczają kilku procent populacji. Atutem Polski jest niemal zupęłny brak konfliktów narodowościowych. Polska diaspora utrzymuje żywe związki z krajem i często daje wyra swojemu patriotyzmowi, przykładem mogą być chociażby działania na rzecz przyjęcia naszego kraju do NATO. Polskę od innych społeczeństw zachodnioeuropejskich odróżnia istnienie szczególnej kategorii społecznej jaką jest inteligencjia. Od społeczeńst Europy Zachodniej różni też Polskę wysoki procent mieszkańców wsi-zajmujących się rolnictwem (20%) w wieku produkcyjnym. Polska jest nadal społeczeństwem stosunkowo młodym, który jest w trakcie wielkiej modernizacji przede wszystkim pod zwględem politycznym, ekonomicznym i społecznym.

Struktura ludności Polski według płci i wieku w 2001r.

Inteligencja-grupa(warstwa) społeczna składająca się z osób należacych klas społecznych, wykonujących złożoną pracę umysłową, wymagającą odpowiednio wysokiego wykształcenia, specyficznej wiedzy i uzdolnień, grupa ta często aspiruje do ideowego przywództwa w społeczeństwie.
Diaspora-rozproszenie jakiejś narodowości na obczyźnie.
MODERNIZACJA KRAJU
Modernizacja kraju zaczęła sie wraz z zwycięstwem obozu “Solidarności” w częściowo wolnych wyborach parlamentarnych w 1989 roku. Proces modernizacji państwa dokonuje się nadal, w trzech wymiarach.
1. POLITYCZNYM jest to przejście od państwa autoratywnego do demokracji przedstawicielskiej.
Autorytaryzm - antydemokratyczny system rządów. Władza w państwie autorytatywnym jest skupiona w rękach jednego człowieka lub nielicznej grupy, odrzuca równość miedzy ludźmi, wolność oraz tolerancję. Jednostka ludzka musi być bezwzględnie podporządkowana organom państwowym. Dużą rolę w takim systemie odgrywa policja, posiadająca sieć domosicieli i agentów, kontrolująca społeczeństwo. Czasami w takim państwie władze sprawuje wojsko i wysokie stanowiska zajmuja wojskowi. Potocznie autorytaryzm jest nazywany “rządami mocnej ręki” W autorytaryźmie rząd nie jest oparty na większości parlamentarnej i nie podlega kontroli społeczeństwa, chociaż mogą w nim występować elemanty demokracji np: samorząd, a wiele spraw ekonomicznych, społecznych, religijnych, kulturowych jest pozostawiona aktywności indywidualnej. Autorytatywne rządy uzasadniają często swe powstanie “zgubnymi przerostami demokracji” a w rzeczywistości świadczą o niedorozwoju demokracji w danym państwie. Autorytaryzm kieruje się pragmatyzmem i w odróżnieniu od totalitaryzmu rzadko opiera się na uniwersajnej ideologii, tajnej policji, terrorze i monopolu gospodarczym.
Demokracja - ustrój polityczny, oparty na trójpodziale władzy w którym źródło władzy stanowi wola większości obywateli. Gwarantem istnienia demokracji jest konstytucja. Obecnie powszechną formą ustroju demokratycznego jest demokracja parlamentarna. We współczesnej teorii demokracji liberalnej, zakłada się, że faktyczny ustrój demokratyczny powinien charakteryzować się:
o możliwością wyboru władzy przez wolne i uczciwe wybory,
o możliwością kandydowania do ciał tworzących władzę przez wszystkich obywateli
rządami prawa i jawnością stanowienia prawa,
o przestrzeganiem elementarnych praw człowieka takich jak:
wolnością głoszenia swoich poglądów - nawet jeśli nie są one w danym momencie popularne,
o wolnością zrzeszania się i tworzenia politycznych grup nacisku
wolnością od dyskryminacji (rasowej, religijnej, seksualnej itp.)

Demokracja może być stopniowana - tzn. w danym ustroju politycznym faktyczny udział we władzy ogółu obywateli może być większy lub mniejszy. Np: w monarchii konstytucyjnej władza należy formalnie do króla, jednak rzeczywiste stosunki między królem a jego poddanymi reguluje konstytucja, która może w praktyce oddawać niemal całą władzę poddanym. Współcześni demokraci uważają, iż demokracja jest jedynym możliwym gwarantem istnienia wolnej konkurencji w gospodarce, na rynku pracy oraz możliwości wprowadzenia koniecznych reform po debacie i dojściu do porozumienia. Z drugiej strony systemy, które są z formalnego punktu widzenia demokracjami, mogą w rzeczywistości dawać rzeczywistą władzę wąskiej grupie oligarchów(wąska grupa społeczna sprawująca władzę), którzy praktycznie sprawują ją w sposób skrajnie niedemokratyczny.
W Polsce transformacja polityczna polegała na zniesieniu monopolu partii komunistycznje Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, której w rzekomej “demokracji ludowej” podporządkowane było całe państwo z jego strukturami administracyjno-prawnymi. Ideologia komunistyczna, która wcześniej legitymizowała władzę “ludu pracującego miast i wsi” zastąpiona została demokratyczną zasadą suwerenności narodu; w Konstytucji RP jest zapis, iż “władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu”. Władcze uprawnienia narodu są urzeczywistniane za pomocą form demokracji bezpośredniej oraz demokracji pośredniej (m.in. za pomocą partii politycznych, grup nacisku, poprzez wybory). Prawo przestało byc narzędziem utrzymania władzy. Instytucje władzy w państwie stały się znacznie większym stopniu “przejrzyste” i iodpowiedzialne przed obywatelami, nawet jeśli głośne afery korupcyjne osłabiają społeczne zaufanie do niej. Przywrócona została zasada samorządności , choć w praktyce nie funkcjonuje najlepiej. Z pewnością wolniej, niż można było oczekiwać, zachodzi konsolidacja systemu partyjnego (czyli:zjednoczenie, połączenie, zespolenie, umocnienie, utrwalenie, ugruntowanie) - większość ugrupowań słabnie lub rozpada sie zaledwie po kilku latach obecności na politycznej scenie. Znalezienie się na drodze demokracji oznaczało też dla naszego kraju podjęcie starań o wejście do grona różnych ponadnarodowych ogranizacji państw demokratycznych (np: Rada Europy, NATO, Unia Europejska).
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR) - partia komunistyczna, w okresie od 1945 do 1989 często nazywana po prostu Partią, która powstała na zjeździe zjednoczeniowym Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej w dniach 15-21 grudnia 1948 roku. Było to możliwe dzięki usunięciu z PPS działaczy sprzeciwiających się zjednoczeniu (a właściwie wchłonięciu przez komunistów), a także tych członków PPR, których oskarżono o \"odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne\". Ocenia się, że ponad 25% socjalistów zostało odsuniętych na \"tor boczny\" lub usuniętych z życia politycznego.
Do roku 1989 PZPR miała charakter partii państwowej, która sprawowała całą władzę (poprawka do konstytucji z roku 1976 mówiła o \"przewodniej sile narodu\") oraz kontrolowała zbiurokratyzowaną gospodarkę nakazowo-rozdzielczą. Głównym celem było stworzenie społeczeństwa socjalistycznego oraz budowa komunizmu na całym świecie. Partia była zorganizowana na zasadzie centralizmu demokratycznego, który w teorii zakładał demokratyczne wyłanianie władz, podejmowanie decyzji i kierowanie jej działalnością. W rzeczywistości najważniejszą rolę odgrywał Komitet Centralny, jego Biuro Polityczne oraz Sekretariat. To właśnie te władze decydowały o polityce oraz składzie personalnym głównych organów, choć według statutu zadanie to spoczywało na członkach zjazdu, który odbywał się co pięć-sześć lat. W przerwie pomiędzy nimi odbywały się konferencje partyjne komitetów wojewódzkich, powiatowych, gminnych i zakładowych.
Suwerenność narodu jest fundamentem demokracji. Podobnie jak w konstytucjach innych państw demokratycznych w Konstytucji RP jest zapis, iż “władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu”. Władcze uprawnienia narodu są urzeczywistniane za pomocą form demokracji bezpośredniej oraz demokracji pośredniej (m.in. za pomocą partii politycznych, grup nacisku, poprzez wybory).
Zasadą samorządności jest powierzenia przez prawo sprawowania władzy publicznej zrzeszeniom osób. Zrzeszenia te otrzymują kompetencje do sprawowania władzy publicznej, przede wszystkim z zakresu administracji, ale także z zakresu stanowienia prawa, na przykład przez wydawanie przepisów prawa miejscowego, obowiązującego dla danego obszaru lub przepisów obowiązujących dla danej grupy osób.
2. EKONOMICZNYM jest to przejście od gospodarki nakazowo-rozdzielczej do wolnego rynku.
Gospodarka nakazowo-rozdzielcza - oznacza to całość działalności gospodarczej w państwie prowadzonej we wszystkich dziedzinach i gałęziach, obejmującej produkcje, obieg, podział i konsumpcję dóbr i usług. Celem tej gospodarki jest rozwój sił wytwórczych i realizacją zasady podziału według ilości i jakości pracy.
Wolny rynek - jest to ogól podmiotów reprezentujących podaż i popyt, które dokonują transakcji zakupu i sprzedaży, decydują o poziomie cen. Rynek dóbr i usług funkcjonuje dzięki procesom produkcji, wymiany i konsumpcji. Transakcje zakupu i sprzedaży na rynku, zależą więc od podaży i popytu oraz cen. Podaż kształtują sprzedawcy, a popyt kupujący. Rząd praktycznie wogóle nie interuje w przebieg działania wolnego rynku.
W Polsce modernizacja ekonomiczna przyjęła formę “ terapii szokowej”, będącej przede wszystkim działaniem Leszka Balcerowicza - ministra finansów w pierwszym rządzie niekomunistycznym. 17 Grudnia 1990 roku przedstawił w sejmie pakiet ustaw, mających na celu zreformowanie polskiej gospodarki. Zapoczątkował on działania na rzecz przemian, które były kontynuowane przez kolejne rządy, zarówno prawicowe, jak i lewicowe. Przejście od gospodarki socjalicztyczniej do gospodarki kapitalistycznej- fakt bezprecedensowy w całej historii, wymagało dokonania fundamantalnych zmian we wszystkich jej działach, przekształceń własnościowych, (jest to ogół procesów dotyczących zmiany formy własności, w przypadku przekazania własności państwowej osobom prywatnym mówimy o prywatyzacji, a w odwrotnym przypadku o nacjonalizacji.), stworzenia zupęłnie nowcyh instytucji, a od obywateli przede wszystkim “zaciskania pasa”.
W skutek obiektywnych trudności w katastrofalnej sytuacji Polski w ostatnich latach rządów komunistycznych, niekorzystnych zjawisk w gospodarce światowej, oporów i protestów grup społecznych oraz braku zdecydowanej woli polityczniej - nie wszystkie zamierzone reformy odniosły sukces. Mimi to osiągnięcia Polski do połowy lat 90\' były tak znaczne, że nasz kraj uważano za jednego z tygrysów gospodarczych regionu
Kryzys finansów publicznych i znaczne spowolnienie tempa wzrostu na początku nowego wieku zachwiały gospodarczą pozycje Polski. W 1998 roku koalicja AWS i UW rozpoczęła cztery wielkie reformy w państwie: terytorialną, oświatową, ochrony zdrowia i ubezpieczeń społecznych. Ich wdrażaniu towarzyszyły poważne trudności i społeczne protesty. Następny rząd, tworzony przez koalicję SLD, UP i PSL, znacząco zmieniły kształt reformy edukacji i służby zdrowia. Modernizacja Polski nie mogłaby się obejść bez poprawy pracy administacji państwowej i lokalnej, sądów, policji, szkolnictwa i wielu innych isntytucji życia publicznego.
Dziś jednak trudno jednoznacznie ocenić skutki wciąż niedokończonych reform.. Efekty tych zmian będą dopiero widoczne po kilku, czy nawet kilkunastu latach.
Gospodarka socjalistyczna - działalnośc i rozwój gospodarczy był dyktowany przez kamunistycznie władze państwa, wszystko odbywało się pod ścisłą ochroną.
Gospodarka kapitalistyczna - jest to gospodarka:wolnego obrotu towarami i usługami, wolnej konkurencji pomiędzy podmiotami, wolnego obrotu kapitałem oraz środkami produkcji
3. SPOŁECZNYM ten proces charakteryzuje się przejściem ze społeczeństwa względnie zamkniętego i ujednoliconego do społeczeństwa otwartego i pluralistycznego.
Społeczeństwo otwarte - typ mentalności charakteryzujący państwo liberalno-demokratyczne, gdzie panują zasady wolności myśli, przekonań i działań. Cechami społeczeństwa jest: kosmopolityzm, racjonalizm, pluralizm, demokratyzm i wolny rynek.
Społeczeństwo zmakniete - postawa całkowicie przeciwna do społeczeństwa otwartego. Społeczeństwo zamknięte zwłaszcza występuje w ustroju totalitarnym, w którym władze centralne dążą do objęcia kontrolą i podporządkowania sobie wszystkich obszarów życia politycznego, ideologicznego, gospodarczego i przywatnego (np:ustrój hitlerowskich Niemiec i komunizm)


Polska była bliska ku wkroczeniu w progi ustroju totalitarnego, naszczęście nigdy do tego nie doszło. W obecnej chwili wszelkie publiczne działalności faszystowskie lub inny totalitarne działania są zakazane co jest zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Za propagowanie niestosownych ideii, można zostać ukaranym pozbawienia wolności do lat 2 według Kodeksu Karnego.
10 LAT TRANSFORMACJI
Transformacjia polityczna i ekonomiczna, zmieniła bardzo wiele w naszym państwie na lepsze. Ale jak powszechnie widomo zawsze muszą być jakieś minusy. W przypadku Polski, bardzo kłopotliwe jest bezrobocie i przestępczość.
BEZROBOCIE
Negatywnym skutkiem transformacji jest bezrobocie, które sięgnęło w Polsce juz 20% społeczeństwa. Przyczyną jest konkurencja na wolnym rynku, zagraniczny import(który doprowadził do bankructwa wielu państwowych zakładów), problemy ze sprzedarzą produktów rolnych, restrukturyzach oraz likwidacja PGR\'ów.
Z tego względu strefa ubóstwa w Polsce jest bardzo znaczna. Bieda dotyka miasta i wsie.


PRZESTĘPCZOŚĆ
Przestępczość jest kolejnym problemem życia społecznego. Polacy uskarżają się na brak poczucia bezpieczeństwa w państwie. Wzrost przestępczości był po 1989 roku, kiedy otwarcie kraju na świat spowodowało napływ przestępczości międzynarodowej. Wraz ze zmianami w strukturze własności i reformami gospodarczymi wzrosła przestępczość gospodarcza oraz zagrożenie mienia żyjących coraz dostatniej obywateli. Pojawiła się przestępczość zorganizowana i co najgorsze znacznie wzrosła przestęoczość nieletnich. Dochodzą do tego jeszcze gigantyczne afery korupcyjne np: sprawa Riwina.
Niestety policja i organa sprawiedliwośći nie były i nadal nie są dobrze przystosowane do walki z przestępczością. Wszystko to sprawia, że większość obywateli deklaruje, iż we własnym państwie nie czują się bezpiecznie.
Podsumowując Polska przeszła wielką przemianę z komunizmu do demokracji, jadnak społeczeństwo jest symbolem kontrastów, wielu obywateli myśli z tęsknotą o zgrzebnej, ale w miarę bezpiecznej przeszłości, nie życząc sobie powtotu do dawnych czasów .
Ostatnie dziesięciolecie przekonuje bowiem, że dzięki pracy, energii, żywotności i niesłychanym wręcz zdolnością adaptacyjnym, życie większości Polaków odmieniło sie na lepsze.

Żadne społeczeństwo nie jest z natury doskonałe, i każde boryka się z określonymi problemami - mniejszymi bądź większymi. Istnieje bardzo szeroki wachlarz czynników, mających wpływ na ten stan rzeczy: - Naturalne (położenie, klimat, bogactwo złóż, rzeźba) - Polityczne (o charakterze wewnętrznym lub/i międzynarodowym) - Historyczne (kolonializm, wojny, rozbiory) - Społeczne (supremacja niektórych grup społecznych, bezrobocie) - Finansowe Należy tutaj nadmienić, że czynniki te przeważnie pozostają ze sobą w ścisłym związku, prowadząc do swoistej reakcji łańcuchowej, a przy dużym ich natężeniu, do głębokiego kryzysu. Za skrajny przykład takiej fuzji niekorzystnych czynników, może tu posłużyć Somalijska Republika Demokratyczna, która przeważającej części ludzi zachodu kojarzy się z kościstymi dziećmi, o wzdętych brzuchach, poszukującymi żywności na wysuszonym pustkowiu. Taka sytuacja spowodowana jest połączeniem autorytarnych rządów prezydenta Husejna Aidida (1997-2000), skrajną nieurodzajnością ziemi, wojnami domowymi, a także kolonialną przeszłością Somalii, która dopiero w 1960 wyzwoliła się spod władzy Włoch i Wielkiej Brytanii. Goryczy sytuacji dopełnia absolutny brak funduszy na wydobycie bogatych złóż złota, uranu i berylu, a także wielu innych drogocennych pierwiastków, które stanowią o potencjalnej zamożności tego kraju. Przykładem przeciwważącym nędzę Somalii może być splendor ekonomiczny stanów zjednoczonych. Nie oznacza to wcale, że USA jest społeczeństwem w pełni zdrowym. Rząd od wielu dziesiątków lat bezskutecznie usiłuje zwalczać falę przestępczości, narkomanii, nielegalnej imigracji i rasizmu. Kolejnym przejawem kryzysu politycznego jest choćby wybór na gubernatora Kalifornii Arnolda Schwarzeneggera, który dla niektórych może być niezłym aktorem, a jego wybór stanowić o prawdziwym demokratyzmie kraju, jest to jednak tylko aktor, nie polityk i trudno liczyć na to, by na arenie politycznej mógł operować czymś innym niż tylko prostą demagogią. Powyższe przykłady są oczywiście bardzo skrajne, przez co mogą budzić wątpliwości wobec pierwotnej tezy. Aby je rozwiać, można posłużyć się państwem bardziej umiarkowanym, na przykład Polską. Można by zapytać, cóż znaczą problemy społeczeństwa polskiego wobec tych, którym podlegają obywatele Somalii? Chodzi oczywiście o układ odniesienia. W przypadku Polski, jednego z największych pod względem terytorium i liczby mieszkańców krajów Europy, takim punktem odniesienia jest Zachód, którego racjonalizacja polityczno-społeczna i ekonomiczna znacznie wyprzedza naszą. To zacofanie względem Francji, Niemiec, Austrii a nawet Czech, wynika w dużej mierze z uwarunkowań historycznych, które dość niegodziwie obeszły się z Polską - korzenie kryzysu państwowości sięgają jeszcze XVI i XVII wieku - wtedy to właśnie doszło do powstania nowożytnego państwa polskiego, które, niestety, nie zostało uformowane do końca. Doprowadziło to do całkowitego paraliżu inicjatyw reformistycznych, sprawiając, że Rzeczpospolita, rządzona w sposób zupełnie anachroniczny, stała się łatwym kąskiem dla przyszłych zaborców. Same zabory podzieliły Polskę nie tylko politycznie - doszło także do podziału na obszary bardziej i mniej rozwinięte gospodarczo. Ten podział nie zniknął wraz z odzyskaniem niepodległości - także dzisiaj odczuwalny jest znaczny dysonans w rozwoju gospodarczym kraju. Kolejnym czynnikiem historycznym, który niekorzystnie wpłynął na społeczeństwo polskie, była ponad czterdziestoletnia zależność Polski od Związku Radzieckiego, który skutecznie zablokował nasz rozwój w duchu kapitalistycznym, podczas gdy w państwach zachodnich szedł on pełną parą. Ten właśnie okres sprawił, że pomiędzy Polską a Zachodem powstał wielka przepaść, która do dziś nie została załatana i tylko duża recesja krajów zaodrzańskich, połączona z dynamicznym rozwojem RP może doprowadzić do zrównania sił. Pierwszy warunek został w zasadzie spełniony: Zachód przeżywa obecnie znaczną recesję, niestety, w tej kwestii Polska się z nim solidaryzuje. Niemożność dynamicznego rozwoju uwarunkowana jest w dużym stopniu brakiem wiarygodnych elit politycznych. Ludzie zasiadający na kluczowych stanowiskach rządowych działają opieszale, bez niezbędnego zaangażowania - jednym słowem nieskutecznie. Przykładów można by podać bez liku… bezproduktywna działalność ministra Pola, czy kontrowersyjne rządy naszego Pierwszego Ministra. Na dużą krytykę zasługuje także polski parlamentaryzm, który może i bywa w swoisty, groteskowy sposób zabawny, ale chyba nie to jest jego celem. Wydarzenia mające miejsce w środowiskach rządowo-parlamentarnych znajdują wydźwięk w spadku ich autorytetu, co z kolei prowadzi do niestabilności politycznej, przejawiającej się między innymi w ciągłych i skrajnych zmianach partii rządzących, a co za tym idzie - kursu politycznego. Te częste zmiany pochłaniają olbrzymie sumy państwowych pieniędzy, które w wypadku poprawnie zarysowanego kursu mogłyby posłużyć konstruktywnym reformom. Oczywiście nie jestem w stanie wymienić tutaj wszystkich problemów państwowości polskiej, gdyż jest ich bardzo wiele, mogę natomiast przedstawić, jak przekładają się one na społeczeństwo polskie. Bardzo często słyszy się starszych ludzi, narzekających na ceny leków, funkcjonowanie organów opieki zdrowotnej, wysokość emerytur i rent. Wiąże się to ze spadkiem opiekuńczości państwa, która jest charakterystyczną cechą socjalizmu, natomiast w kapitalizmie występuje w postaci znacznie ograniczonej, składając ciężar opieki nad starszymi na barki rodziny. Ci właśnie starsi ludzie postawieni zostali w najcięższej sytuacji: nie są w żaden sposób dostosowani do funkcjonowania w społeczeństwie kapitalistycznym a państwo zawęża świadczenia socjalne, na których się opierali. Bardzo znamienny dla polskiej rzeczywistości jest też problem robotników i górników z likwidowanych hut, zakładów i kopalń. W tym przypadku wiąże się to z polityką prywatyzacji, będącą jednym z kluczowych punktów planu Balcerowicza - tutaj sytuacja ludzi jest równie niewesoła, ponieważ z racji braku odpowiedniego wykształcenia i wieku nie stanowią oni znaczącej, by nie powiedzieć żadnej, konkurencji na rynku pracy, który preferuje pracowników wyspecjalizowanych i młodych, do tego ze znajomością języków obcych. Równie burzliwie zapowiada się przyszłość pierwszego sektora: Rolnictwo polskie jest jak na razie zbyt rozdrobnione, zbyt mało wyspecjalizowane i niedostatecznie zmechanizowane, co musi ulec zmianie, jeśli chce konkurować z rolnictwem unijnym. Oznacza to kolejny wzrost bezrobocia, ponieważ, podobnie jak robotnicy, rolnicy będą mieli spore problemy ze sprostaniem wymogom rynku pracy. Dość negatywnie prezentuje się również struktura wykształcenia Polaków - choć wyspecjalizowani pracownicy polscy cenieni są nawet na zachodzie (dała temu wyraz tak zwana burza mózgów), to stanowią zaledwie 7% społeczeństwa - w korelacji z krajami jak Francja czy Anglia to wynik niezbyt satysfakcjonujący, na szczęście w tej kwestii dominuje tendencja wzrostowa, co ilustruje poniższy wykres. Ważną kwestią, i jednocześnie problemem, jest wizerunek Polaka za granicą: jest on dość negatywny i opiera się w dużej mierze na krzywdzących stereotypach, lecz nie tylko. Polacy zdają sobie z tego sprawę, czego dowodem może być ankieta przeprowadzona na internatach i komentarze: Nie dziwie sie, ze mozna nas nie lubiec!!! Za duzo polskich cwaniakow porozjezdzalo sie po swiecie i pracuja na nasza niekorzysc. A Polaczek potrafi... Nie pasujemy do wielu innych typow mentalnosci, rzadko kto, potrafi dorownac naszemu sprytowi,no i potem jest zly...Potem z reguly poznaja jakas mila, ladna Polke, jakiegos grzecznego, wyksztalconego Stasia i od razu troche lepiej.Jestem przeciwko przypisywaniu ludzi ich narodowosciom, zawsze pomine skad jestem... I jest ok, 100x wazniejsze sa jezyki obce, niz jakies stereotypy!!!Naprawde!!! dzi Przecież opinia o Polakach mówi, że Polka to prostytutka, a Polak to złodziej rowerów... Adi '84 <Adi'84> raczej złodziej aut. Kangurzyca_bez_maleństwa Polakow nie lubia bo Polak pije,kradnie, ale zawsze wyjdzie na swoje- bo Polak potrafi kitos. Z koro za granicą takie mają o nas zdanie to jak znajdziemy prace za granicą po wstąpieniu do unii ? kornflakes Ale polacy traktuja tu obcy bardzo zle.Polacy nie maja tolerancji ale mysla ze maja...Polak/Polka nie powinno dziwic jesli jest traktowany zle zagranica bo oni tez nie sa mili tutaj."ZROB CIE PORZADEK TU NAJPIERW" Nie umiecie sciagac obcy zeby tu inwestowac itd.. MENTALNOSC TO JEST PONIZEJ 0!!! Student To prawda że nie lubią Polaków za granicą.Ale najbardziej Polaków nie lubią Polacy!!! będąc za granicą trochę zobaczyłem najgorsze jest to że inne nacje są razem trzymają się a Polacy nie - gotowi są sobie oczy wydłubać za smieszne w sumie pięniądze. Smutna prawda o Polakach... McGregor123 <Kangurzyca_bez_maleństwa> za granicą woli zapłacic np 5 polakom niż jednemu niemcowi bo to mu wyjdzie na to samo tak samo będzie musiał zapłacić 1 niemcowi jak 5 polakom a będzie miał większa siłę roboczą. kornflakes hmm skomentuje to tak: jestem polkiem i odbywam pratkyki studenckie w Niemczech. Nie odczulem odmiennego traktowania wsrod wspolpracownikow (szczegolnie wsrod innych praktykantow). Choc mialem kilka niemilych niespodzianek: w pracy jedna z Niemiek miala urodziny i zostalem zaproszony na mala "imprezke" toasty itd... pozniej luzniejsza atmosfera i zamawianie drinkow (wszyscy sie znaja jak stare konie) noi dla mnie jako "Polaka" wodka z lodem bez pytania. dzwnie conieco bo jak cos pije to tylko wino. Powiedzialem im o tym a oni wielce zaskoczeni, ze wszyscy polacy wodka, wodk studencina <&> Tak to jest, że jak dajemy się wykorzystywać to nas wykorzystują. Polacy zawsze walczyli za wolność naszą i waszą, lecz jak co do czego przyszło to o naszą wolność nikt nie chciał walczyć, bo czy warto umierać za Gdańsk? Kangurzyca_bez_maleństwa Kochani Rodacy. Prawdą jest że na swój wizerunek każdy pracuje sam. Byłem w starych czasach za granicą w niektórych krajach Europejskich jak Austria, RFN, Holandia w sumie osiem lat.Kiedy byłem pierwszy raz ok 2 lata 74-76 to wówczas każdy jak przyjeżdżał a były to pierwsze przyjazdy na saksy to każdy młody człowiek myślał o pracy i co by szybko się uniezależnić od wszystkich Stanoć na własnych nogach. W okresie późniejszym 86-89 spotkałem wielu rodaków którzy myśleli co by tu wymyśleć aby być na socjalu lub na bezrobociu czyli oszukać miejscowych podatników.Poza tym co i dzisiaj się widzi ja Mn Pozostaje mieć nadzieję, że obecny stan rzeczy ulegnie zmianie, ale nie stanie się to ot tak, bez wysiłku. Trudno jednak realizować hasła pracy organicznej, narodowej czy społecznej, kiedy społeczeństwo polskie w dużym stopniu utraciło chęć identyfikowania się z narodem, a nawet, jeśli to robi, to tylko wtedy, kiedy tak mu jest wygodnie… Trudno powiedzieć, kiedy polityka polska wejdzie na inne, lepsze tory, jeszcze trudniej określić, choćby w zarysie, jak do tego dojdzie. Na razie nic nie zapowiada przełomu.

---