19.02.2012r

„WIADOMOŚCI WSTĘPNE”

„MOTYWY I CELE GOSPODAROWANIA”

1.CO TO JEST POTRZEBA W SENSIE PSYCHOLOGICZNYM?

Jest to brak czegoś, co jest niezbędne do utrzymania osobnika przy życiu, umożliwiania mu rozwoju, zachowanie gatunku, utrzymania określonej roli społecznej;

2.CO TO JEST POTRZEBA W SENSIE EKONOMICZNYM?

Przez potrzebę ekonomiczną rozumiemy, taką potrzebę, którą zaspokaja się za pomocą dóbr i usług.

„PYT: SKLASYFIKUJ RODZAJE POTRZEB ZE WZGLĘDU NA POZNANE KRYTERIA…??”

„HIERARCHIA POTRZEB MASLOWA”

• POTRZEBY FIZJOLOGICZNE- przetrwanie prawidłowe, funkcjonowanie organizmu ludzkiego (snu, odpoczynku, odżywiania);

• POTRZEBY BEZPIECZEŃSTWA- dążenie do zapewnienia bezpieczeństwa osobistego i socjalnego (mieszkania, odzieży, bezpiecznego życia, pracy);

• POTRZEBY PRZYNALEŻNOŚCI- zaspokojenie potrzeby afiliacji, nawiązywanie kontaktów z innymi ludźmi (przyjaźń, miłość, pragnienie jakiegoś uznania z tej drugiej strony);

• POTRZEBY UZNANIA- uwierzenie w siebie;

• POTRZEBY SAMOREALIZACJI- rozwój własnej zdolności, wiedzy, własnych ambicji;

„WEDŁUG INNYCH KRYTERIÓW WYRÓŻNIAMY NASTĘPUJĄCE POTRZEBY:”

1.NATURALNE-(potrzeby fizjologiczne)- ELEMENTARNE- WYŻSZEGO RZĘDU- (wtórne) np.. rozrywki, nauki, podróży;

2.TERAŹNIEJSZE- (bieżące zaspokajanie potrzeb)- POTRZEBY PRZYSZŁE-zaspokajanie w późniejszym okresie życia;

3. REALNE

4.NIEREALNE- nasze marzenia;

5.JEDNOSTKOWE- zaspokajanie potrzeb każdego człowieka indywidualnie;

6.SPOŁECZNE- zaspokajanie potrzeb zbiorowo;

„DOBRAMI”- nazywa się wszelkie środki materialne, które posiadają odpowiednie cechy fizyczno-chemiczne (masę, skład chemiczny, kolor, zapach kształt, wymiar itd.);

„USŁUGI”- są to wszelkie świadczone, użyteczne, czynności (praca, mechanika samochodowego, policjanta, lekarza, prawnika, nauczyciela, doradcy podatkowego, agenta);

„KRYTERIA KLASYFIKACJI DÓBR, ICH RODZAJE I PODSTAWOWE CECHY”

KRYTERIUM:

• 
  MOŻLIWOŚĆ POZYSKANIA;

„RODZAJE DÓBR I ICH PRZYKŁADY”

1.DOBRA WOLNE (coś za co nie płacimy) np. powietrze, światło (słońce), dobra leśne;

2.DOBRA EKONOMICZNE- np. odzież, słodycze, mieszkania, buty, meble, zboża, mąka;

• PODSTAWOWE CECHY DÓBR WOLNYCH: - występują w przyrodzie w nieograniczonej ilości, nie mają konkretnego właściciela, nie trzeba ich wydobywać, transportować, przetwarzać;

• PODSTAWOWE CECHY DÓBR EKONOMICZNYCH: - (gospodarcze)- wytwarzane przez ludzi w procesie gospodarowania, do ich wytwarzania wykorzystywane są zasoby czynników wytwórczych, ich ilość jest niewystarczająca , aby zaspokoić zmienne i nieograniczone potrzeby ludzi;

CZYNNIKAMI WYTWORCZYMI W EKONOMII SĄ: PRACA, KAPITAŁ, ZIEMIA;

• PRZEZNACZENIA DÓBR EKONOMICZNYCH:

- KONSUMPCYJNE- (środki konsumpcji)- np. chleb, meble, telewizor, komputer. Cecha:- bezpośrednio zaspokajają potrzeby ludzi, ich ilość jest niewystarczająca, aby zaspokoić nasze potrzeby;

- PRODUKCYJNE- (środki produkcji)- np. maszyny, maszyna do szycia, tkanina, mąka. Cechy:- służą do wytwarzania, szycia innych dóbr, podlegają dalszemu przetworzeniu;

• WŁAŚCICIEL DÓBR EKONOMICZNYCH:

- DOBRA PRYWATNE- (wyłącznie moje)- samochód, rower, dom. Cechy:- dobro jest mi przypisane od momentu nabycia, kupna, do momentu sprzedaży. (ja jako właściciel decyduję co z nimi zrobić);

- DOBRA PUBLICZNE- np. oświetlenie ulic, wyposażenie parku, komunikacja miejska. Cechy:- właścicielem jest rząd lub organ samorządu terytorialnego: gmina, powiat, województwo. Użytkowane jest to dobro publiczne przez społeczeństwo, korzysta duża liczba osób, płacimy za to dobro uiszczając podatki.

„USŁUGI”

- MATERIALNE- (usługi produkcyjne)- działalność człowieka skierowana jest na konkretne dobro ( naprawa auta, czyszczenie garderoby);

- NIEMATERIALNE- (nierozłączne, nieprodukcyjne)- przekazywanie wiedzy i informacji. Porady lekarskie i prawne, ochrona porządku publicznego.

Do wytwarzania dóbr ekonomicznych (gospodarczych) i świadczenia usług potrzebne są zasoby czynników wytwórczych:

- PRACA- zasoby ludzkie, wysiłek fizyczny oraz intelektualny ludzi (wiedza, umiejętność doświadczenie);

- ZIEMIA- rozumiana jako teren, powierzchnia gruntów, wraz z bogactwami naturalnymi (surowce, materiały, woda, ropa naftowa, itd.) oraz warunkami przyrodniczymi (klimat, rodzaj gleby).

- KAPITAŁ- wartości rzeczowe i finansowe, które zostały wytworzone wcześniej z prowadzonych procesów gospodarczych i nie zostały przeznaczone do konsumpcji tylko do dalszego wykorzystania w następnych procesach do tworzenia nowych wartości;

NA CZYM POLEGA GOSPODAROWANIE?:

„GOSPODAROWANIE”- (wytwarzanie) polega na takim wykorzystaniu posiadanych zasobów, aby uzyskać jak najwięcej dóbr i usług, czyli osiągnąć możliwie optymalny stopień zaspokojenia potrzeb, czyli gospodarowanie jest celową działalnością człowieka.

„WŚRÓD CELÓW GOSPODAROWANIA WYRÓŻNIAMY:”

- CELE DOCHODOWE- osiągnięcie max korzyści;

- CELE KAPITAŁOWE- powiększenie majątku;

- CELE KONSUMPCYJNE- maksymalna konsumpcja czy spożycie;

„GOSPODAROWANIE”- to zespół celowych i planowych działań ludzkich uwzględniających zasady racjonalnego gospodarowania. Celem złagodzenia deficytu dóbr i usług w stosunku do zapotrzebowania na nie. Jest to proces a nie działanie jednorazowe.

„PROCESY GOSPODARCZE I JEGO PODSTAWOWE OGNIWA”

„PROCES”- (procesus- postępowanie)- to przebieg regularnie po sobie następujących zjawisk, czynności, pozostających ze sobą w związku przyczynowym, powtarzająca się działalność ludzka.

„NA PROCES GOSPODARCZY SKŁADA SIĘ:”

- PRODUKCJA;

- WYMIANA;

- KONSUMPCJA;

„PRODUKCJA” - działalność gospodarcza w wyniku, której powstają produkty (dobra gospodarcze i usługi) zaspokajające potrzeby ludzkie. Do produkcji potrzebne są 3 podstawowe czynniki: praca ludzka, środki pracy, przedmioty pracy.

„PRACA”

PRODUKCJA NIEPRODUKCYJNA

(w przedsiębiorstwie) (świadczenie usług przez prawnika)

„PRACA”- jest to celowa, świadoma działalność człowieka, w efekcie, której powstają dobra i usług.

Do wykonywania pracy potrzebne są: kwalifikację i kompetencję.

„ŚRODKAMI PRACY SĄ”: maszyny, urządzenia.

„ŚRODKI I PRZEDMIOTY PRACY STANOWIĄ”: środki produkcji.

Technologia i organizacja ma wpływ na proces produkcji.

„KONSUMPCJA”- użytkowanie czegoś, odbywa się w gospodarstwach domowych, a także KONSUMPCJA ZBIOROWA (wojsko, szpitale, szkoły);

• PROCES PRODUKCJI I KONSUMPCJI - odbywa się permanentnie- jest procesem ciągłym;

• PROCESY PRODUKCJI I KONSUMPCJI- są możliwe dzięki procesowi wymiany, przedmiotem tej wymiany są towary, którą czynnością zajmuję się głównie handel;

• PROCESY PRODUKCJI I WYMIANY- powiązane są różnymi usługami (transport).

„ROLA PRZEDSIĘBIORSTW W PROCESIE REALIZACJI CYKLU GOSPODARCZEGO”

• PROCES PRODUKCJI I WYMIANY- odbywa się w przedsiębiorstwach, które prowadzą działalność gospodarczą związaną z wytwarzaniem produktów lub ich zakupem lub sprzedażą.

„DZIALALNOŚĆ GOSPODARCZA PRZEDSIĘBIORSTW JEST ZRÓŻNICOWANA- SPECJALIZACJA ICH OBEJMUJĘ NASTĘPUJĄCE DZIEDZINY”

• ROLNICTWO I LEŚNICTWO- w ramach, których wytwarza się szereg wyrobów roślinnych i zwierzęcych, ogrodniczych, sadowniczych, hodowlanych, leśnych, rybackich;

• PRZEMYSŁ- w ramach, którego wydobywa się surowce mineralne i wytwarza wiele środków konsumpcji w kopalniach, fabrykach, elektrowniach, przetwórniach, itd.;

• HANDEL- w ramach, którego dokonuję się wymiany towarów, pomiędzy podmiotami, gospodarki narodowej i z produkcji do konsumpcji;

• BUDOWNICTWO- w ramach, którego wznoszone są obiekty budowlane przez przedsiębiorstwa budowlane, montażowe i instalacyjne;

„PODSTAWOWE ELEMENTY PROCESU GOSPODARCZEGO W ZALEŻNOŚCI OD DZIEDZINY DZIAŁALNOŚCI”:

• ROLNICTWO I LEŚNICTWO- zaopatrzenie w nasiona, nawozy, uprawa roślin i hodowla zwierząt, zbyt (sprzedaż) produktów rolnych i leśnych;

• PRZEMYSŁ- zaopatrzenie w surowce i materiały; produkcja wyrobów i sprzedaż wyrobów;

• HANDEL - zaopatrzenie towarów, sprzedaż tych towarów;

• BUDOWNICTWO- przygotowanie terenu pod budowę, wznoszenie kompletnych budowli, wykonywanie instalacji budowlanych, wykonywanie budowlanych robót wykończeniowych, wynajem sprzętu budowlanego;

DZIEDZINY TE SĄ ZE SOBĄ ŚCIŚLE POWIĄZANE

Działalność gospodarcza wszystkich przedsiębiorstw powinna być opłacalna, efektywna, dlatego musi być w pełni działalnością ZRACJONALIZOWANĄ. Podstawową zasadą na której opiera się racjonalizacja działalności jest RACHUNEK EKONOMICZNY (wyliczenie naszej opłacalności);

„RODZAJE RACHUNKU EKONOMICZNEGO”

• KOMPLEKSOWY

• UPROSZCZONY

Koszty stałe (gaz, czynsz, światło), koszty zmienne (wielkość produkcji), koszty całościowe= k. stałe+ k. zmienne

---