Wykład 3

03.11.2013

Możesz naruszyć przepisy prawa karnego, a nie będziesz odpowiadał.

Co się musi stać, by nie odpowiadać?

Immunitet formalny i materialny

Rozdział 3 KK

1. Wyłączenia odpowiedzialności:

• Kodeksowe

• Obrona konieczna

• Stan wyższej konieczności

• Eksperyment

• Błąd co do znamiona

• Błąd co do okoliczności

• Nieświadomość bezprawność

• Niepoczytalność

• Poczytalność ograniczona

• Pozakodeksowe

• Karcenie dzieci przez rodziców

• Reguły sportowe

• Działanie na rozkaz

Obrona konieczna

• Zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem

• Odparcie zamachu

• Bezpośredniość

• Bezprawność

• Nie może być urojony - musi to być rzeczywistość

Przekroczenie obrony koniecznej a współmierność środka

Gdy bronisz się, ale przekraczasz granice - art. 25 KK

Sposób przekroczenia:

• Eksces intensywny - kiedy używane są niewspółmierne z zagrożeniem środki

• Eksces ekstensywny - kiedy bronisz się za wcześnie / za późno

Sąd może nadzwyczajnie odstąpić od wymierzenia kary lub złagodzić jej wymiar, usprawiedliwiając okoliczności np. strachem

Stan wyższej konieczności

• Uchylenie niebezpieczeństwa

• Bezpośrednie

• Grożące jakiemuś dobru

• Nieuchronność (konieczność)

• Poświęcenie dobra

• Proporcjonalność dóbr

W kodeksie dobra są uporządkowane wzrastająco.

Eksperyment

• Poznawczy

• Medyczny

• Techniczny

• Ekonomiczny

Warunki braku odpowiedzialności:

• Celowość działań

• Możliwość uniknięcia szkód

• Stan wiedzy naukowej

• Zgoda uczestnika

Błąd co do faktu - okoliczności

Nieznajomość prawa szkodzi - nie można się tłumaczyć ignorancją. Art. 29

Niepoczytalność - okoliczności

Czym innym jest choroba, czym innym upośledzenie. Art. 31 § 1

Karanie

Rodzaje kryminalne

1. Grzywna

(w karze kryminalnej) nie jest wymierzana …., ale jest wymierzana w stawkach dziennych i wysokość wynosi od 10 zł do 2000 zł

2. Ograniczenie wolności

Dolegliwość:

• Zachowanie zmiany miejsca pobytu

• Praca społeczna użyteczna (od 1 miesiąca do 24 miesięcy)

• Potrącenie z wynagrodzenia (do 25%)

3. Pozbawienie wolności

4. 25 lat

5. Dożywocie

Środki karne - art. 39 do 52

Art. 39

Środki karne:

• pozbawienie praw publicznych

• zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej;

• zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi;

• obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu;

• zakaz prowadzenia pojazdów;

• przepadek;

• obowiązek naprawienia szkody (uchylony);

• nawiązka (do 100.000 zł);

• świadczenie pieniężne;

• art. 49 § 1 - instytucjom, stowarzyszeniom fundacjom - maksymalnie 20 000 zł;

• art. 49§ 2 - bezpośrednio osobom poszkodowanym - maksymalnie 60 000 zł;

• podanie wyroku do publicznej wiadomości (art. 50 - o ile nie narusza to interesu pokrzywdzonego);

Środki probacyjne - poddanie sprawcy próbie

• warunkowe mnożenie postępów

• warunkowe zawieszenie kary

• warunkowe przedterminowe zwolnienie

Który organ może zastąpić dane środki?

Warunki, jakie mają być spełnione, aby zawiesić i umorzyć

Art. 61

• §1 - w wypadkach przewidzianych w ustawie oraz w wypadku określonym w artykule 60 § 3 (współudział i udzielenie informacji organom ściągania o osobach biorących udział w popełnieniu przestępstwa i jego okolicznościach), zwłaszcza gdy rola sprawcy w popełnieniu przestępstwa była podrzędna, a przekazane informacje przyczyniły się do zapobieżenia popełnieniu innego przestępstwa;

• §2 - odstępując od wymierzenia kary, sąd może również odstąpić od wymierzenia środka karnego, choćby jego orzeczenie było obowiązkowe.

- 2 -

---