Wykład 5

01.12.2013

Rodzina - grupa społeczna, rodzice będący małżeństwem i małoletnie dzieci.

W świetle ustawy o pomocy społecznej rodziną jest para, niekoniecznie będąca małżeństwem, ale prowadząca wspólne gospodarstwo domowe.

Rodziną jest również para nie posiadająca dzieci.

Możliwość udzielania świadczeń:

• Za zgodą;

• Bez zgody;

• Wbrew woli (zagrożenie życia)

• Powinowactwo - krewni współmałżonka, np. teść, teściowa. Np. Kasia zawiera małżeństwo z Kazikiem, to zawiera stosunki powinowactwa z krewnymi tego Kazika (ale już nie z powinowatymi);

Krewni = więzy krwi lub wspólni antenaci (przodkowie).

W linii bocznej zakaz małżeństwa dotyczy tylko rodzeństwa (więc można np. wyjść za mąż za wujka).

Rozwód

Art. 60 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego - alimenty, ale również wyrównanie standardu życia sprzed rozwodu.

Obowiązki małżonków - art. 23:

• Wspólne pożycie

• Wzajemna pomoc i wierność

• Współdziałanie dla dobra rodziny (utrzymanie)

Art. 25 § 1 - decyzja o nazwisku dziecka

Art. 28 - pobieranie wypłaty przez współmałżonka

Dział II - wspólność majątkowa

Stosunki między rodzicami a dziećmi

Art. 61

Od 2008 roku wprowadzono do KRiO regulacje dotyczące macierzyństwa

3 drogi ustalania ojcostwa:

• Urodzenie dziecka w małżeństwie nie dalej niż 30 dni po ustaniu lub unieważnieniu małżeństwa oraz 181 dni przed urodzeniem dziecka istnieje domniemanie (domniemanie można obalić), że dziecko pochodzi od męża matki;

• Uznanie dziecka (uznać można tylko i wyłącznie dziecko biologicznie pochodzące od mężczyzny. Od momentu, kiedy mężczyzna dowiaduje się, że dziecko nie jest jego, ma 1 rok na odwołanie uznania);

• Sądowe ustalenie.

Władza rodzicielska

Stosunki prawne:

• Związane z władzą rodzicielską

• Niezwiązane z władzą rodzicielską

• Dziedziczenie

• Nazwisko

• Obowiązek alimentacyjny

Władza rodzicielska to zbiór praw i obowiązków rodzicó wobec dziecka

Od Art. 92

• Sprawowana do 18 roku życia

Ograniczenie, zawieszenie i pozbawienie władzy rodzicielskiej - ingerencje państwa - można to zrobić jednej ze stron lub obojgu stronom. Reguluje to Art., 109 (przesłanki):

• Ograniczenie - zagrożenie dobra dziecka

• Zawieszenie - nietrwała przeszkoda

• Pozbawienie

• Trwała przeszkoda (obłożnie chory i wiadomo, że nie wyzdrowieje; długoletnie więzienie);

• Niespełnianie obowiązków wobec dziecka

• Nadużycie władzy rodzicielskiej (np. wykorzystanie w popełnieniu przestępstwa).

Przysposobienie = Adopcja

• Przysposobić można dziecko tylko do 18 roku życia

• Przysposobić dziecko mogą tylko małżonkowie wspólnie (konkubinat nie - każdy z konkubentów może adoptować osobno);

Adopcja

• Pełna - zerwanie stosunku przysposabianego z jego krewnymi, powstaje stosunek prawny między przyspasabianym a przyspasabiającymi i jego krewnymi;

• Niepełna - stosunek prawny tylko między przysposabiającym, a przysposabianym oraz jego zstępnymi

• Jawna

• Niejawna

Granice wieku adoptującego:

• Od 18 roku życia

• W zbliżonym wieku, co rodzice biologiczni

• W podeszłym wieku nie można adoptować;

Obowiązek alimentacyjny - tytuły prawne

• Małżeństwo

• Pokrewieństwo

• Powinowactwo (ojczym, macocha, pasierb, pasierbica - mogę nie łożyć na ojczyma / macochę, jeśli oni wcześniej nie łożyli na mnie. Nie obowiązuje to rodziców);

• Ojcostwo - art. 141

Osoba dorosła musi nie mieć środków do życia; małoletni natomiast nie musi być w niedostatku;. Obowiązek alimentacyjny przedłuża się do 25 roku życia, kiedy dziecko studiuje.

Opieka i kuratela

Nad małoletnim	Nad osobą dorosłą
Rodzice nie żyją Rodzice nieznani Rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej	Ubezwłasnowolnieni całkowicie (kurator tylko czasowo - na czas ustanowienia opiekuna)

Kuratela - kurator (od art. 178) - np. na czas rozprawy pomiędzy dzieckiem a rodzicami - rodzice nie mogą tego dziecka reprezentować, więc ustanawia się kuratora;

• Małoletni, ubezwłasnowolniony częściowo

PRAWO KARNE WYKONAWCZE

Żródła:

• Konstytucja RP z 1997 roku;

• Kodeks karny wykonawczy z 1997 roku;

• Ustawy;

• Akty podustawowe;

• Akty międzynarodowe

Organy postępowania wykonawczego - art. 2

• Organy sądowe

• Organy więziennictwa

• Organy samorządu terytorialnego

• Inne organy administracyjne (np. Urząd Skarbowy)

Sąd penitencjarny - jeden z wydziałów sądu okręgowego.

Status prawny skazanego - prawa i obowiązki - art. 102

Skazany - osoba skazana wyrokiem prawomocnym. Istnieje wyjątek dotyczący kary pobawienia wolności . skazanym jest także osoba skazana wyrokiem nieprawomocnym (ma status skazanego) = zespół praw i obowiązków skazanego.

Nadzór penitencjarny (rozdział V) - sprawowany przez sędziego penitencjarnego i sprowadza się do nadzoru nad legalnością i prawidłowością wykonywania kary. Do niedawna sprawował to prokurator.

Typologia zakładów karnych:

• Rodzaje:

• Dla małoletnich

• Dla recydywistów

• Typy:

• Zakład zamknięty

• Zakład półotwarty

• Zakład otwarty

Cel wykonywania kary - w zależności od rodzaju kary kryminalnej; Art. 67 KPW

Środki oddziaływania - w ramach kary pozbawienia wolności:

• Zatrudnienie

• Nauka

• Udział w zajęciach kulturalno - oświatowych

• Kary, nagrody, itd. (nagradzać więźniów można również motywacyjnie).

Wykonywanie kary wobec tymczasowo aresztowanych - stosuje się do nich rozwiązania prawne podobne do skazanych za wyjątkiem określonych w rozdziale 15. Dotyczy to przede wszystkim kontaktów ze światem zewnętrznym ,np. korespondencja.

Środki przymusu bezpośredniego - ustawa dotycząca funkcjonariuszy więziennych.

- 3 -

---