Technologia Informacyjna - laboratorium
Powłoka poleceń Windows XP

Powłoka poleceń systemu Windows XP używa interpretera poleceń cmd.exe i pracuje podobnie jak interpreter command.com poleceń MS-DOS w Windows 98. Można w niej uruchamiać pliki wsadowe (skrypy) w celu zautomatyzowania rutynowych zadań, na przykład do automatyzowania zarządzania kontami użytkowników lub wykonywania kopii zapasowych w godzinach nocnych. W systemach Vista i Windows 7 standardowo działa również powershell.

Powłoka poleceń działa w trybie tekstowym (trybie konsoli). W tym trybie działa także "Konsola odzyskiwania", która pozwala na ratowanie systemu w stanie poważnej awarii, gdy nie uruchamia się tryb graficzny.

C.1. Otwieranie okna powłoki poleceń

1.1. - Menu Start \ Wszystkie programy \ Akcesoria \ Wiersz polecenia

1.2. albo

- Menu Start \ Uruchom: cmd

co jest równoważne [ + R]: cmd <Enter>

1.3. albo, aby uruchomić w wybranym folderze

- [ + R]: cmd /k cd /d

- Przeciągnąć folder z eksploratora na okno "Uruchamianie"

- OK

C.2. Linia (wiersz) poleceń

-znak zachęty (prompt) - oczekiwanie na wprowadzanie poleceń

c:\>_

Po znaku zachęty należy podać

- polecenie do wykonania

- parametry polecenia

np.:

c:\>dir c:\windows /w /o:N

-polecenie "dir"

-parametr "c:\windows"

-przełącznik (opcja) "/w"

-przełącznik "/o" z wartością "N"

Jeśli parametr zawiera znak z wymienionych poniżej:

& < > [ ] { } ^ = ; ! ' + , ` ~ <spacja>

to musi być podawany we wierszu poleceń w cudzysłowach "..."

Klawisze strzałek poziomych pozwalają poruszać się po znakach wiersza polecenia, zaś pionowe klawisze strzałek pozwalają na przywołanie historii poleceń.

C.3. Polecenia zewnętrzne, wewnętrzne

Polecenia wewnętrzne - zawarte w cmd.exe.

Polecenia zewnętrzne - programy na dysku (pliki wykonywalne - wypróbuj "set pathext"). Gdy podamy samą nazwę pliku wykonywalnego, to jest on wyszukiwany najpierw w folderze aktualnym a potem w folderach wymienionych w zmiennej środowiskowej PATH (zob. PATH, PATHEXT po wydaniu polecenia "set path", a także menu: "Mój komputer" - "Właściwości \ Zaawansowane \ Zmienne środowiskowe")

C.4. Pomoc dotycząca poleceń:

- polecenie "Help" we wierszu poleceń, "Help <polecenie>", albo "<polecenie> /?" dla informacji szczegółowej.

- menu "Start \ Pomoc i ..."(= [  + F1 ]) - szukaj: "wiersz poleceń" potem wybierz:

- Omówienie powłoki poleceń

- Pełne informacje dotyczące wiersza polecenia

C.5. Pliki dyskowe

Ciąg bajtów, których identyfikatorem jest nazwa i folder (katalog)

Nazwa pliku lub foldera:

<nazwa właściwa>.<rozszerzenie-ciąg znaków po ostatniej kropce>

Nazwa właściwa powinna informować o zawartości pliku.

Rozszerzenie powinno informować o typie (rodzaju) pliku, np.:

typ pliku	Rozszerzenie
program	.EXE; .COM
plik wsadowy (skrypt)	.BAT;.CMD;.VBS;.VBE;.JS;.JSE;.WSF;.WSH
plik tekstowy	.TXT; .TX8; .ASC; .TEXT
kopia zapasowa	BAK
plik graficzny	BMP; PCX; IMG; PCI; TIF; TFF; GIF; JPG; WMF; CDR; ....

Rozszerzenie nie musi występować (tzn. może nie być ani jednej kropki w nazwie, lub wystąpić tylko kropka na końcu).

Wielkie i małe litery nie są rozróżniane w nazwach, choć są zapamiętywane. Nazwa może mieć do 255 znaków.

Nazwa pliku dyskowego nie może być nazwą urządzenia: CON, PRN, AUX, CLOCK$, NUL, COM1, ... COM9, LPT1, ... LPT9. Te nazwy nie mogą również występować z rozszerzeniem. Znaki niedopuszczalne w nazwach plików:

\ / : * ? " < > |

Program lub plik wsadowy jest traktowany jako zewnętrzne polecenie. Np. jeśli na dysku "c:" znajduje się "MójProgram.exe" to polecenie

c:\>MójProgram.exe

uruchomi zawarty w tym pliku program.

lub np. z innego dysku: P:\TI\Public\ IP-Net-Info\ipnetinfo.exe

Każdy z plików ma ustaloną strukturę wew. i nie można dowolnie zmieniać rozszerzenia w celu zmiany jego rodzaju.

Nazwy folderów podlegają tym samym regułom co nazwy plików. Foldery zawierają pliki i foldery. W poleceniach nazwy folderów kończymy znakiem "\". Specjalnie oznaczone są:

"\" - folder główny na danym dysku

"." - folder aktualny

".." - folder nadrzędny

Plik o nazwie CON (konsola) to nazwa znakowego urządzenia wejścia/wyjścia. Oznacza klawiaturę, gdy czytamy ten plik, a ekran (okno konsoli), gdy zapisujemy do tego pliku.

Czasem może być też wykorzystywane urządzenie NUL, tj. urządzenie puste (czarna dziura), do którego przekierowuje się komunikaty, których nie chcemy wyświetlać na ekranie.

C.6. Symbole wieloznaczne (*, ?)

Niektóre polecenia możemy wykonywać dla wybranej grupy plików używając zarówno w nazwie właściwej jak i w rozszerzeniu znaków "*" i "?".

* zastępuje dowolną grupę znaków

? zastępuje pojedynczy znak.

Np.

"*.DOC" -oznacza wszystkie pliki w danym folderze, które mają rozszerzenie DOC

"*.*" -wszystkie pliki w danym folderze (ten sam efekt da sama gwiazdka "*")

"a*.do?" -wszystkie pliki, których nazwa zaczyna się na "a" i które mają 3 literowe rozszerzenie, gdzie 2 pierwsze litery to "do"

"a*.do*" -j.w., ale rozszerzenie może być dowolnej długości, gdzie 2 pierwsze litery to "do"

C.7. Dyski, dysk aktywny (bieżący)

Jeden z dysków komputera jest dyskiem aktywnym, tj. operacje odnoszące się do dysku bez podanej wprost nazwy dysku będą się odnosiły do dysku aktywnego. Przykład zmiany dysku aktywnego z C: na U: (tej litery może nie być pośród dysków)

c:\>u:

(podajemy literę nowego dysku aktywnego, ":" i naciskamy klawisz <ENTER>)

Od tego momentu polecenie np. "dir \" jest równoważne "dir c:\"

C.8. Drzewo folderów (katalogów), bieżący folder dysku

Foldery mogą zawierać inne foldery, tworzą więc strukturę drzewiastą (zob. rys.1).

Nazwy folderów w parametrach poleceń:

Kopiowanie pliku z jednoczesną zmianą nazwy:

c:\>md TI/lab

c:\>copy c:\windows\desktop.ini c:\TI\dane.txt

Z każdym dyskiem związany jest bieżący (aktualny) folder zmieniany poleceniem "cd". Wszystkie operacje, w których pominięto podanie foldera, odnoszą się do foldera bieżącego. Powyższe polecenie może być przeprowadzone z użyciem ciągu krótkich poleceń (zakładając, że na początku znajdujemy się na dysku "P:\"):

cd TI

cd Lab

u:

cd \

cd Inf

copy c:desktop.ini dane.txt

W ostatnim poleceniu "copy" po "p:" nie występuje "\", co oznacza, że nie podano foldera, więc użyty będzie folder bieżący na p:. W drugim parametrze nie podano w nazwie pliku ani nazwy dysku ani foldera, więc użyty będzie dysk bieżący u: i jego folder bieżący.

u:\Folder bieżący\>cd p:\TI

u:\Folder bieżący\>copy p:*.txt

Poleceniem "cd" można zmieniać folder bieżący niekoniecznie na dysku bieżącym. Np. będą w jakimś folderze bieżącym na dysku u: można wydać ciąg poleceń:

co spowoduje zmianę foldera bieżącego na dysku p:, bez zmiany dysku bieżącego i skopiowanie wszystkich plików z rozszerzeniem ".txt" z tamtego foldera do foldera bieżącego na dysku bieżącym.

C.9. Autouzupełnianie nazw

Podczas wpisywania nazwy pliku lub foldera wystarczy podać tylko początkowe litery i naciskać klawisz [Tab]. Nazwa zostanie automatycznie uzupełniona na podstawie spisu aktualnych nazw plików/folderów. Kolejne naciskanie [Tab] powoduje podstawienie kolejnej pasującej nazwy, [Shift+Tab] przeszukuje listę wstecz. Można nawet nie podawać żadnej litery początkowej i skorzystać z autouzupełniania.

C.10. Podstawowe polecenia (zob. C.4 aby uzyskać więcej informacji)

ATTRIB Wyświetla lub zmienia atrybuty pliku.

CD(CHDIR) Wyświetla lub zmienia nazwę bieżącego katalogu.

COPY Kopiuje jeden lub wiele plików w inne miejsce.

DEL(ERASE) Usuwa jeden lub wiele plików.

DIR Wyświetla listę plików i podkatalogów katalogu.

MD(MKDIR) Tworzy katalog.

MORE Wyświetla informacje ekran po ekranie.

MOVE Przenosi jeden lub wiele plików z jednego katalogu do drugiego.

RD(RMDIR) Usuwa katalog.

REN(RENAME) Zmienia nazwę pliku lub plików.

START Uruchamia program lub polecenie w oddzielnym oknie.

TREE Wyświetla strukturę katalogów dysku lub ścieżki.

TYPE Wyświetla zawartość pliku tekstowego.

XCOPY Kopiuje pliki i katalogi.

C.11. Zmiana strumieni wejścia / wyjścia

Zmiana strumienia we/wy z CON (klawiatura/ekran) na inny plik lub urządzenie.

Symbol	Zastosowanie
>	Kieruje strumień wyjściowy do pliku/urządzenia (tworzy nowy plik)
>>	Dopisuje do pliku.
<	Pobiera dane z pliku/urządzenia
|	Potok

Wbudowane filtry informacji w potokach:

sort, more, find

Przykłady:

dir /b > lista.txt

echo Zestaw plików na dyskietce nr.1 > dir.txt

dir c:\*.* >>dir.txt

date <tak.txt >dzisiaj.txt dir | sort | more dir | sort >plik.txt

ZAD.2. Przygotowanie do ćwiczeń

• Otwórz okno powłoki poleceń (zob. C.1) i przełącz dysk/folder bieżący na u:\ (zob. C.7 i C.8)

• Podczas wykonywania ćwiczenia należy tworzyć sprawozdanie. W sprawozdaniu pisz w kolejnych wierszach tylko to, co było wpisywane z klawiatury (nie należy przepisywać komunikatów komputera).

• We wszystkich ćwiczeniach należy wydawać jak najkrótsze polecenia (lepiej więcej krótkich poleceń niż jedno długie). W tym celu trzeba wykorzystywać (zmieniać) domyślny dysk i aktualne domyślne foldery dysków oraz fakt, że wystarczy aby drugim parametrem COPY czy MOVE była tylko nazwa folderu (udaje się też drugi parametr opuszczać)

• Podczas tworzenia plików tekstowych wypróbuj różne sposoby:

C:\

├───PRz

│ ├───Bud. Maszyn

│ ├───Elektr. i Inf

│ │ └───Informatyka

│ └───Zarządzanie

└───Dokum

└───Twoje Nazwisko Imię

└───Sprawozd

Rys. 1

• Edit plik.txt

• copy CON plik.txt (na koniec użyj Ctrl+Z)

• echo wiersz1 > plik.txt
  echo wiersz2 >> plik.txt
  echo wiersz3 >> plik.txt
  (echo. =wyświetlenie pustego wiersza)

ZAD.2.1. Tworzenie struktury folderów

Utwórz strukturę folderów przedstawioną na rys. 1. Wypróbuj też autouzupełnianie nazw (zob. C.9). W sprawozdaniu napisz wszystkie polecenia, bez "itd.". Uwaga - w nazwach niektórych folderów występują spacje.

ZAD.2.2. Tworzenie plików

Folder "Sprawozd" uczyń bieżącym i w nim utwórz plik tekstowy "Lab3.txt", zawierający w 3 wierszach:

Twoje imię i nazwisko

Imię i nazwisko drugiej osoby przy komputerze

dzisiejsza data

oraz plik tekstowy "Lab.txt" zawierający kilka dowolnych wierszy.

ZAD.2.3. Wyświetlenie zawartości bieżącego foldera.

a) Wpisz polecenie wyświetlające spis plików (i folderów) bieżącego foldera.

Wyświetl spis plików i folderów z foldera c:\windows\system, które:

b) mają rozszerzenie ".TXT"

c) mają nazwę 3-literową i dowolne rozszerzenie

d) wyświetl spis samych plików pomijając foldery

e) wyświetl spis plików w postaci prostej, tj. w formie listy samych nazw plików

f) spis plików jak w punkcie e) przekieruj do pliku "C:\TI\dir.txt"

g) wyświetl spis posortowany wg. dat i godzin ostatniego dostępu

h) wyświetl spis posortowany wg. dat i godzin utworzenia

ZAD.2.4. Kopiowanie plików

a) Dokonaj operacji przekopiowania jednym poleceniem (użyj „*”) wszystkich plików z rozszerzeniem ".TXT” z "c:\windows" do foldera "Informatyka". W wierszu polecenia "copy" koniecznie wykorzystaj ułatwienie związane z katalogiem domyślnym i zastosuj skrócone określenie pliku w postaci <dysk>:<nazwa pliku>. We wierszu polecenia nie może wystąpić „ :\ ”, dlatego przed kopiowaniem trzeba ustawić właściwe foldery bierzące na dyskach P: i U:

b) w folderze "Informatyka" skopiuj plik "dane_sprzetu.txt" do pliku o nazwie "dane-s.txt"

c) skopiuj wszystkie pliki tekstowe z foldera "Informatyka" do foldera nadrzędnego. Używaj jak najkrótszych poleceń, użyj ".." .

ZAD.2.5. Przeniesienie oraz zmiana nazwy pliku

a) Przenieś plik "dane-s.txt" z foldera "Elektr. i Inf" do foldera o nazwie "PRz".

b) W folderze "PRz" zmień nazwę pliku z "dane-s.txt" na "lista.txt"

ZAD.2.6. Wyświetlenie zawartości pliku

Wyświetl na ekranie zawartości pliku "dane-s.txt". Porównaj działanie komend TYPE i MORE.

Skomentuj różnicę w sprawozdaniu.

ZAD.2.7. Kopiowanie całej struktury folderów i plików

Do foldera "Sprawozd" skopiuj folder "PRz" wraz całą strukturą zawartych w nim plików i folderów (zob. "xcopy").

ZAD.2.8. Usuwanie plików

W folderze "Sprawozd\PRz\Elektr. i Inf\Informatyka" usuń wszystkie pliki z rozszerzeniem ".TXT"

ZAD.2.9. Usuwanie folderów

W folderze "Sprawozd\PRz" usuń jednym poleceniem folder "Elektr. i Inf" wraz z całą zawartością.

ZAD.2.10. Wyświetlenie zawartości foldera w postaci drzewa

Wyświetl strukturę folderów na dysku C:. Skopiuj ekran wynikowy do notatnika i zapamiętaj jako plik "C:\TI\Tree.txt" (zob. C.12) w kodowaniu UTF-8.

Zaawansowane:

ZAD.2.11. Wyjaśnij co się dzieje po wpisaniu polecenia "more" beż żadnych parametrów (zob. C.11, spróbuj wpisywać wiersze z klawiatury)

ZAD.2.12 Złącz pliki *.pas z foldera "P:\Pascal\egz\98.pas\w1\" w jeden plik "U:\Wszystkie.pas" w taki sposób, że będą porozdzielane 3 wierszami (zob. C.11, "echo." to polecenie wyświetlenia pustego wiersza):

<pusty wiersz>

=======================

<pusty wiersz>

ZAD.2.13. Uruchom powłokę poleceń tak, żeby pliki powstające w wyniku przekierowania wyjścia były plikami tekstowymi Unicode. Wskazówka - zob. opcje "CMD". Wypróbuj efekt dla poleceń "dir" (gdy są jakieś foldery albo pliki z polskimi znakami w nazwie) i "tree" - no cóż, to jeszcze jeden dowód, że wszystko trzeba testować zanim się odda system do użytkowania.

ZAD.2.14. (Do zrobienia na koncie z uprawnieniami administratora)

Do menu podręcznego foldera dodaj opcję "CMD w tym folderze", której wybranie spowoduje otwarcie okna konsoli z wybraniem wskazywanego foldera jako bieżącego. Wskazówka1 - zob. C.1.3. Wskazówka2: Mój komputer \ Narzędzia \ Opcje folderów \ Typy plików \ Folder plików \ Zaawansowane \ Nowa, przy czym nazwa wybranego foldera jest dostępna jako "%1".

3. Ćwiczenia z plików wsadowych (skryptów):

ZAD.3.1. Utwórz plik wsadowy o nazwie "LISTA.CMD" (lub "LISTA.BAT"), którego uruchomienie spowoduje uzyskanie na ekranie napisu:

Witaj Jacku na zajęciach z Informatyki

(w przypadku użycia polecenia: lista jacek)

lub wyświetlenie na ekranie pytania w postaci:

Nieznane imię.

(w przypadku podania innego imienia: lista dow_imię)

ZAD.3.2. Utwórz plik wsadowy o nazwie "WYCZYSC.CMD" który spowoduje usunięcie wszystkich plików i folderów w folderze podanym jako parametr wywołania, np. WYCZYSC U:\TMP. Nie można tego wykonać poprzez usunięcie i ponowne utworzenie foldera głównego, gdyż podczas usuwania utracone zostały by dodatkowe ustawienia (np. uprawnienia) związane z folderem. Zachowaj ostrożność przy testowaniu skryptu.

ZAD.3.3. Uzupełnij poprzedni skrypt tak, aby działał także dla plików/folderów z atrybutami "tylko do odczytu / ukryty / systemowy".

==================================================

Technologia Informacyjna - laboratorium
Środowisko Windows XP

W.1. Uruchamianie Windows i wyłączanie komputera.

Uruchamianie systemu Windows przebiega automatycznie po załączeniu komputera. Przed zakończeniem uruchamiania pojawia się okno logowania - po podaniu nazwy użytkownika i hasła uzyskujemy dostęp do określonych zasób komputera. W nowej instalacji Windows XP pojawia się pusty pulpit, a zasoby komputera (np. "Mój komputer") są dostępne poprzez menu "Start".

W Windows XP nie należy wyłączać komputera w dowolnym momencie, trzeba przedtem zakończyć pracę systemu poprzez menu "Start \ Zamknij system". Takie prawidłowe zamknięcie zapewnia na ogół przycisk wyłączania komputera na obudowie lub na klawiaturze. Nie powinno się resetować komputera przed zakończeniem pracy, ponieważ podczas pracy tworzą się na dysku przejściowe zbiory, które zwykle są kasowane po zakończeniu pracy. Resetowanie systemu podczas zapisu na dysk może spowodować utratę zbiorów lub powstanie błędów w logicznej strukturze dysków.

W.2. Profile użytkownika

Dokumenty i ustawienia związane z zalogowanym użytkownikiem są pamiętane w specjalnym folderze, np. "D:\Documents and Settings\<nazwa użytkownika>", gdzie ma on prawa do odczytu/zapisu. Znajdują się tam m.in. foldery "Menu Start", "Moje dokumenty", "Pulpit".

W.3. System pomocy

System Windows wyposażony jest w rozbudowane mechanizmy pomocy użytkownikowi, dzięki którym może on otrzymać informacje ułatwiające zrozumienie działania wybranej aplikacji opcji lub polecenia. Istnieje kilka sposobów wywoływania pomocy. Do najczęściej używanych należą:

• wybranie odpowiedniego polecenia z menu Pomoc,

• wciśnięcie klawisza [F1],

• wybranie menu "Start \ Pomoc i obsługa techniczna",

• wybranie przycisku ? z paska narzędzi.

Cennym źródłem wiedzy o różnych elementach systemu jest "Centrum pomocy i obsługi technicznej" dostępne poprzez menu "Start \ Pomoc i obsługa techniczna" albo po naciśnięciu + F1. Wyposażone jest ono w wyszukiwarkę słów kluczowych oraz narzędzia do rozwiązywania problemów.

W.4. Praca z pulpitem

• Pulpit, czyli obszar roboczy pozwala przechowywać skróty do programów, folderów, dokumentów itp., a także same dokumenty. Aby ułatwić sobie dostęp do najczęściej używanych dokumentów i programów, warto umieścić na pulpicie odpowiednie ikony skrótów.

• Po kliknięciu prawym klawiszem myszy w obrębie pulpitu pojawia się menu, w którym musimy wybrać polecenie Nowy obiekt, a następnie Skrót. Spowoduje to uruchomienie Kreatora, który pozwoli nam określić ścieżkę dostępu do pliku, podpis pojawiający się pod ikoną skrótu oraz samą ikonę.

• Jednym z wygodniejszych sposobów tworzenia skrótów jest przeciągnięcie prawym klawiszem myszy wybranego pliku z okna folderu lub Eksploratora nad pulpit i wybranie z pojawiającego się menu polecenia Utwórz skrót tutaj.

W.5 Eksplorator Windows

Jest to aplikacja, która pozwala operować folderami i zawartymi w nich plikami i wykonywać takie operacje jak: kopiowanie plików lub grup plików i folderów, przenoszenie plików lub ich grup, zmienianie nazw, usuwanie plików, usuwanie i tworzenie folderów oraz uruchamianie programów itd. Ważną cechą Eksploratora jest możliwość kasowania lub przenoszenia całych folderów. Można także sformatować dysk lub dyskietkę. Eksplorator Windows można uruchomić wywołując polecenie "Start \ Mój komputer", a także "Start \ Wszystkie programy \ Akcesoria \ Eksplorator Windows".

W.6. Zaznaczanie grup ikon

Zaznaczanie plików jest jedną z podstawowych umiejętności, która umożliwia dokonywanie takich operacji na grupach zbiorów jak kasowanie, kopiowanie, przenoszenie i zmiana nazwy. Najprostszy sposób zaznaczania wybranego pliku lub folderu polega na kliknięciu myszą jego ikony lub nazwy w polu zawartości folderu. Jednak często istnieje potrzeba skopiowania do innego folderu kilku plików. Aby nie powtarzać wielokrotnie operacji kopiowania pojedynczego pliku, można zaznaczyć grupę plików, które będą traktowane zbiorczo. W tym celu należy wyróżnić pierwszy plik lub folder z grupy tych, które mają zostać zaznaczone, a następnie przy wciśniętym klawiszu [SHIFT] kliknąć ostatni plik z grupy. Aby zaznaczyć kilka plików lub folderów znajdujących się w dowolnych miejscach listy, należy trzymając wciśnięty klawisz [CTRL] klikać wybrane pliki.

W.7. Przeciągnij i upuść

Większość operacji w Windows można wykonać techniką „przeciągnij i upuść”. Tym sposobem można kopiować i przesuwać pliki, tworzyć skróty, drukować, uruchamiać aplikację skojarzoną z dokumentem itd. Operacja polega na zaznaczeniu obiektu (np. pliku, foldera) i przy ciągle wciśniętym klawiszu myszy przeciąganiu go i upuszczeniu nad innym obiektem - np. nad otwartym okienkiem innego foldera, ikonką aplikacji, itd. W przypadku kopiowania tą metodą szczególnie użyteczne jest posługiwanie się prawym klawiszem myszy zamiast lewego. Wtedy po upuszczeniu obiektu możemy zdecydować czy należy go kopiować, przenieść, czy może tylko utworzyć skrót do obiektu (pliku).

W.8. Menu podręczne (menu skrótów)

Wiele operacji w Windows można wykonać klikając prawym klawiszem myszy, co wywołuje podręczne menu z operacjami dostępnymi dla danego elementu. Przy czym ma sens nie tylko klikanie na na ikonach plików czy folderów, ale także w pustych miejscach w celu stworzenia nowych elementów lub poznania właściwości klikanego obiektu. Np. klikając prawym klawiszem na pustym miejscu pulpitu można poprzez "Właściwości" dotrzeć do ustawień ekranu, a klikając prawym klawiszem na ikonę "Mój komputer" w menu "Start" można dotrzeć poprzez "Zarządzaj" do konfiguracji komputera.

ZAD.1. Monitorowanie wydajności

Po naciśnięciu kombinacji klawiszy Ctrl+Alt+Del i wybraniu [Menedżer zadań] dostępne jest monitorowanie użycia procesora oraz monitorowanie aktywności aplikacji.

Ćwiczenia

Sprawozdanie:

Podczas wykonywania ćwiczeń oznaczonych gwiazdką(*) należy stworzyć sprawozdanie, które ma być opisem jak ćwiczenie wykonać. Chodzi o to, aby opis był możliwie krótki, a równocześnie pozwalał na powtórzenie ciągu operacji osobie słabo obeznanej z systemem. Nie warto silić się na okrągłe zdania - lepsze są równoważniki zdań i wyróżnienia istotnych elementów. Unikamy ogólnych stwierdzeń typu „wejdź”, „otwórz”, „utwórz folder”. Zamiast nich lepsze są konkretne czynności ze słowami „kliknij”, „zaznacz”, „naciśnij ENTER”, np. „kliknij dwukrotnie dysk C:”, „menu Plik \ Nowy \ Folder, wpisz Politechnika”

C:\

├───Politechnika

│ ├───BUDOWNICTWO

│ ├───CHEMIA

│ ├───MARKETING

│ └───Wydz. Elektr.

│ └───Informatyka

│ └───Elektrotech

│ └───Elektronika

└───Inf

└───Twoje Nazwisko Imię

Rys. 1

ZAD.1.1. Tworzenie folderów

Utwórz strukturę folderów i plików przedstawioną na rys. 1. W trakcie tworzenia wypróbuj kilku sposobów tworzenia folderów:

a) menu „Plik \ Nowy Obiekt”

b) menu po kliknięciu prawym klawiszem nad oknem foldera.

c) "Zadania plików i folderów \ Utwórz nowy folder"

ZAD.*1.2. Tworzenie plików

W folderze Inf utwórz za pomocą edytora WordPad pliki o nazwie LAB1.rtf, LAB2.rtf, LAB3.rtf zawierające krótkie teksty. LAB1.rtf i LAB2.rtf utwórz wykorzystując menu „Nowy obiekt”. W celu stworzenia LAB3.rtf wystartuj z aplikacji WordPad.

ZAD.*1.3. Zaznaczanie folderów

W Eksploratorze Windows zaznacz:

• pojedynczy folder CHEMIA

• grupę BUDOWNICTWO.........MARKETING

• wybiórczo CHEMIA, Wydz. Elektr.

ZAD.1.4. Kopiowanie

Dokonaj operacji kopiowania plików LAB1.rtf, LAB2.rtf z folderu Inf do folderu Informatyka. Wykorzystaj technikę:

a) przeciągnij i upuść (trzeba otworzyć 2 okna folderów - np. poprzez menu "Exploruj", albo dwuklik przy wciśniętym klawiszu [Ctrl])

b)kopiowanie poprzez schowek (edycja/kopiuj, edycja/wklej)

ZAD.*1.5. Tworzenie skrótów

Utwórz skrót na pulpicie dla foldera Politechnika. Wykorzystaj technikę:

a) przeciągnij i upuść (koniecznie użyj prawego klawisza myszy)

b) tworzenia nowego obiektu.

ZAD.1.6. Przełączanie zadań.

Uruchom 4 aplikacje Windows, np. Kalkulator, Tablica znaków, Paint, Notatnik. Przy uruchamianiu wykorzystaj

a) Menu Start

b) Okno Exploratora

c) operację: Menu Strart\Uruchom\Przeglądaj...

Powiększ okno Painta i Notatnika na cały ekran. Przećwicz przełączanie miedzy zadaniami

a) za pomocą paska zadań (obok menu start)

b) za pomocą klawiszy [Alt-Tab]

Bez zamykania aplikacji przejdź do ZAD.1.7.

ZAD.1.7. Porządkowanie okien i ikon.

Otwórz okno foldera Politechnika. Przeglądnij i wypróbuj opcje dostępne w menu „Widok”. Ustaw okno tak, aby duże ikony były posortowane według nazwy, rozmieszczane automatycznie i aby był widoczny pasek narzędzi.

Wypróbuj porządkowanie okien klikając prawym klawiszem na pustym miejscu paska zadań. Zminimalizuj tym sposobem wszystkie okna (menu "Pokaż pulpit") i otwórz wybrane z nich.

ZAD.1.8. Mój komputer na pulpicie.

Umieść na pulpicie ikony systemowe takie jak "Mój komputer" czy "Moje dokumenty". Wypróbuj

a) menu podręczne "Pokaż na pulpicie" odpowiednich ikon z menu "Start"

b) właściwości "Ekran \ Pulpit \ Dostosuj pulpit"

ZAD.1.9. Informacja o sprzęcie.

Ustal rodzaj i szybkość procesora, ilość pamięci, rodzaj karty graficznej, uruchamiając program "dxdiag.exe". Wpisz te dane do sprawozdania.

ZAD.*1.10. Przypisywanie akcji do pliku o danym rozszerzeniu.

a) Stwórz w notatniku plik "Całkiem Nowy.txt" z kilkoma wierszami tekstu.

b) Zamień jego nazwę na "Całkiem Nowy.tekst". Pliki z rozszerzeniem ".tekst" nie są znane w systemie. Należy je trwale przypisać do Notatnika - klikając dwukrotnie na plik "Całkiem Nowy.tekst" i postępując potem zgodnie ze wskazówkami systemu.

c) Trwale powiąż rozszerzenie ".tekst" z Wordpadem (dostępny w folderze "\Program Files\Windows NT\Accessories\) - możesz skorzystać z podręcznego menu "Otwórz za pomocą".

d) Wypróbuj ponownie dla tego pliku menu podręczne "Otwórz za pomocą"

Dla zaawansowanych

ZAD.1.11. Kopiowanie pełnych nazw plików i folderów

Wywołaj program "Uruchamianie" poprzez menu "Start \ Uruchom" albo naciśnięcie + R. Przeciągnij plik lub folder np. z "Moje dokumenty" na okno "Uruchom". Skopiuj nazwę do notatnika.

(Odwrotnie to także działa - np. po wpisaniu pełnej nazwy foldera w oknie "Uruchom" i wybraniu [OK] otworzy nam się eksplorator z wpisanym folderem)

ZAD.1.12. Skróty z klawiszem "Windows"

Wyszukaj w pomocy systemu opis skrótów klawiatury z klawiszem "" (skróty klawiatury naturalnej) i wypróbuj działanie kilku skrótów.

ZAD.1.13. Zarządzanie komputerem

Przeglądnij przystawkę „Zarządzanie komputerem” (zob. W.8).

ZAD.1.14. Wygląd / Wydajność

Zmień wygląd tak, aby system miał najlepszą wydajność („Mój komputer \ Właściwości \ Zaawansowane \ Wydajność”. Zaobserwuj zmianę wyglądu eksploratora i panelu sterowania.

Powróć potem do ustawień domyślnych

ZAD.1.15. Autostart płyty CD z dokumentem HTML

Przygotuj krótką stronę HTML, np za pomocą OpenOffice. Nagraj płytę CD (CD-RW) tak, że po włożeniu jej następuje automatycznie otwarcie wspomnianego wcześniej dokumentu HTML. Zakładamy, że opcja autostartu CD jest w komputerze włączona. Wskazówka - wykorzystaj MSDN lub poszukaj informacji w internecie.

TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Laboratorium Komputerowe ZPEiI

10

---