PRZYGOTOWANIA DO ZABIEGU OPERACYJNEGO
Przygot do zab rozpoczyna się już w poradni kardiochir na wizycie przedoperacyjnej.
Wizyta Przedoper. Obejmuje:
1.Opisanie pacjenta, przebieg choroby i innych ch. współist. (dok. KROK: Krajowy Rejestr Operacji Kardiochirurgicznych)
2.Odstawienie leków na 5 dni przed przyjęciem (Plavix, Acenokumarol, Warfin, Areplex, Aspiryna) Zlecenie na iniekcje z heparyny drobnocząsteczkowej
3.Zlecenie dodatkowych badań: doppler tt. szyjnych, wymazy (nos i gardło, i konsultacji (stomatolog, endokrynolog)
4.Wyliczenie ryzyka operac.
5.Uzyskanie świadomej zgody na zab. po rozmowie wyjaśniającej.
6.Inne informacje istotne dla przebiegu operacji np.: brak zgody na przetoczenie krwi
7.Przekazanie informacji, co ze sobą zabrać do szpitala, jak się przygotować do operacji:
- zabrać wszystkie wypisy ze szpitali i film z koronarografii (kaseta VHS lub CD)
- posiadać skierowanie od Lekarza Rodz do Oddz Kardioch oraz dok potwierdzający posiadanie ubezp zdrowotnego
- zabrać: 2 piżamy, pantofle, ew. szlafrok, przybory toaletowe (mydło, ręcznik, miękką gąbkę do mycia, jednorazową maszynkę do golenia), środki czystości (chusteczki, ręczniki papierowe)
- ew. zabrać wodę mineralną niegazowaną, w butelkach 0,5l z „dzióbkiem” do picia (4 butelki)
- w razie zmiany stanu zdrowia (infekcja, gorączka, lub hospitalizacja, itp.) w ciągu ostatniego tyg przed przyjęciem, tzn. od ostatniej wizyty w Poradni prosimy o pilny kontakt telefoniczny z Oddz Kardiochir
- powstrzymanie się od palenia tytoniu
Szacowanie ryzyka operacyjnego
Przygotowanie do zabiegu operacyjnego obejmuje zarówno sferę psych, jak i sferę fiz. Oba obszary przygotowania są bardzo ważne, a czynności, jakie podejmuje w ich ramach pielęgniarka, należą do istotnych elementów stanowiących o bezpieczeństwie pacjenta i pomyślnym przebiegu zabiegu operacyjnego
Przygotowanie psychiczne chorego do operacji
Przed zab oper, jak i przed każdym badaniem, zwłaszcza inwazyjnym, pacjent może odczuwać niepokój.
Lęk towarzyszący zabiegowi ma z reguły ścisły związek z:
-rozległością planowanego zabiegu operacyjnego,
-z osobowością chorego,
-wiekiem pacjenta,
-z płcią (badania wskazują, iż kobiety wykazują wyższy poziom lęku niż mężczyźni),
-z wykształceniem,
-z rokowaniem,
-ze znieczuleniem, (znieczulenie samo w sobie może być stresogenne, zwłaszcza znieczulenie ogólne z „wyłączeniem” świadomości i odruchów - pacjent jest wówczas całkowicie zależny od osób drugich i obsługiwanej przez nie aparatury medycznej)
Pacjent z wysokim poziomem lęku może podchodzić do wszelkich procedur medycznych podejmowanych na jego ciele z dużą rezerwą (a przez to może nie wyrazić na nie zgody). Ważna jest, zatem przedoperacyjna rozmowa z chorym, mająca na celu wyjaśnienie wszelkich niezrozumiałych dla niego kwestii.
Przygotowanie psychiczne pacjenta do zab oper polega na wyjaśnieniu mu nurtujących go kwestii i rozwianiu wszelkich wątpliwości związanych z procesem lecz i zab operacyjnym.
Przygotowanie psych może podejmować lekarz, pielęgniarka, psycholog - każdy w ramach swojej wiedzy i kompetencji.
Dostarczenie inf nteresujących pacjenta prowadzi do redukcji napięć i niepewności, co powoduje poprawę stanu emocjonalnego chorego oraz zadowolenie z kontaktu z zespołem leczącym, są zadowoleni ze sposobu leczenia, mniej skłonni do skarg, a rekonwalescencja przebiega u nich szybciej.
Należy jednak pamiętać, że zbyt obszerna informacja może niekiedy powodować wzrost poziomu lęku u pacjenta, dlatego też należy dostarczać mu treści najważniejszych i przydatnych w danym momencie.
Pielęgniarka powinna mieć duży udział w edukacji chorego
-udziela informacji medycznej zgodnie z aktualna wiedzą i ze swoimi kompetencjami,
-poprzez rozmowę z chorym zmniejsza poczucie lęku, towarzyszącemu pacjentowi w czasie hospitalizacji,
-rozmawia z chorym przeddzień zabiegu operacyjnego,
-wizyta na sali pooperacyjnej
-rozmowa z pielęgniarką powinna wyjaśniać zasady oraz celowość przygotowania do zab oper,
-rozmowa ma zapewnić poczucie bezp poprzez uzyskanie dodatk inf na temat czekających go zab i procedur (golenie pola oper),
-rozmowa pielęgniarki z pacjentem ma rozwiać jego ewentualne wątpliwości, które mogą powodować u niego stan napięcia emocjonalnego.
Przygotowanie psych do zab kardiochirurgicznego:
1.Rozmowa z lek, który będzie operował.
- wyjaśnienie istoty zabiegu,
- wyjaśnienie celowości zabiegu
- powikłania
- konsekw nie wyrażenia zgody,
- informacje dotyczące przygot do zab, zachowania się po zab,
- wyjaśnienie pytań i wątpliwości chorego,
2.Rozm z anestez ma ona na celu
-ocenę ryzyka znieczulenia,
-ocenę aktualnego stanu chorego i współistniejących chorób,
-analizę wymaganych i stosowanych do rozpoznania wyników bad lab i dodatkowych
- zlecenie choremu leków uspakajających w przeddzień i w dniu operacji
-przekazanie inf dot znieczulania,
-wypełnienie ankiety anestezjol,
-zgoda na znieczulenie
3.Kontakt z rodziną.
4.Kontakt z duchownym (sakrament chorych)
5.Rozmowa z psychologiem.
6.Zapewnienie przyjaznej atmosfery w oddziale.
- stosunek personelu do chorych,
- wzajemne stosunki między pracownikami,
- solidność i rzetelność w wykonywaniu swoich obowiązków,
PRZYGOT FIZYCZNE
1. Wykonanie podst badań lab: (grupa krwi i czynnik Rh, morfologia krwi, podstawowe badania bioche (Na, K, glukoza), EKG, RTG, Wymazy-kontrola)
Inne bad w zależności od stanu aktualnego pacjenta, jego choroby podst oraz chorób współist a także od rodzaju planowego zab oper (np. czas krwawienia i krzepnięcia, troponina, mocznik, kreatynina, poziom określonych hormonów, bad ogólne moczu, RTG i inne).
2. Pomiar wzrostu i masy ciała.
3. Nauczenie gimnastyki oddech(oddychanie przeponą, głębokie oddechy, wydech przez zasznurowane usta)
4. Dążenie do optymalizacji stanu zdrowia pacjenta, tak, aby podejmowany zab oper był przeprowadzony w czasie i w warunkach najbardziej dla niego korzystnych. Optymalizacja stanu zdrowia chorego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na uk krąż, oddech, pokar, nerki, ch. endokryno, hemato, neuro oraz zab elektrolitowe
5. Rozpoczęcie profilaktyki p/zakrzepowej (jeżeli nie rozpoczęto w poradni).
6. Odpowiednie przygot do zab oper pacjenta z cukrzycą.
-systematyczna kontrola glikemii
-podawanie w ciągłym wlewie dożylnym tzw. GIK z optymalną (ustaloną przez lekarza) dawką insuliny krótko działającej lub płyny infuzyjne niezawierające preparatów 5-10 % glukozy, np. 0,9% NaCl, PWE
7.Przygotowanie przewodu pok (ostatni posiłek godz. 18; w dniu zabiegu naczczo)
8. Przygotowanie skóry.
-2-krotna kąpiel w Manusanie,
-ogolenie pola oper (kończyny dolne, pachwiny, pachy, klp, przedramię, prawe ramię),
Strzyżenie pola oper powinno odbywać się w dniu zabiegu, wyjątkowo w przeddzień operacji. Najmniejsze ryzyko zakażenia okolicy planowego cięcia chirurgicznego występuje wówczas, gdy czas między goleniem a rozpoczęciem zab oper jest < 1-2h przed planowym zab oper. (pomoc pacjentom niedołężnym, sprawdzenie przez pielęgniarkę, założenie czystej koszuli; czysta, zmieniona pościel)
8. Poinf pacjenta o tym, że:
-paznokcie u rąk i nóg pozbawione lakieru,
- zdjąć wszystkie metalowe ozdoby
-wyjąć/usunąć sztuczne protezy zębowe, okulary, szkła kont,
-kobiety w okresie okołooper nie powinny malować ust i skóry wokół oczu,
-długie włosy spleść w jeden warkocz,
-pacjent bezpośr przed zab oper powinien oddać mocz w celu opróżnienia pęcherza moczowego
9.Leki, których podawanie w okresie okołooper powinno być kontynuowane:
-obniżające nadkwaśność i gastrokinetyczne,
-p/padaczkowe,
-p/nadciśnieniowe,
-p/dusznicowe, antyarytmiczne,
-p/parkinsoidalne
-antypsychotyczne,
-kortykosteroidy,
-p/wastmatyczne,
-immunosupresyjne
10. Leki, których podawanie w okresie około opera powinno być wstrzymane lub powinny być wprowadzone preparaty alternatywne:
-p/krzepliwe i p/płytkowe
-aspiryna
-doustne antykoncepcyjne i zastępcza terapia hormonalna
11. Podanie premedykacji, która ma na celu
- zmniejszenie niepokoju, lęku,
- < wydzielania w drogach oddec,
- nasilenie działania środków anestetycznych,
- zahamowanie nudności i wymiotów pooperacyjnych,
- uzyskanie amnezji,
- < objętości i podwyższenie pH soku żołądkowego,
- osłabienie ruchów wagalnych.
12. Podanie środka nasennego na noc.
13. Zabezpieczenie krwi do zab.
14. W dniu zabiegu:
- podanie premedytacji zleconej przez anestezjo (na 30-60 min przed)
- sprawdzenie parametrów: tętno, temperatura
- upewnienie się czy kobieta nie dostała miesiączki,
- wyjęcie ruchomych protez i zabezpieczenie ich,
- zabezpieczenie biżuterii,
- przygotowanie antybiotyku do profilaktyki śródoperacyjnej
- przygotowanie krwi do zabiegu,
15.Przekazanie chorego na blok operacyjny.
- przewiezienie chorego w pozycji leżącej na wózku, wraz z krwią, antybiotykami, dokument,
- sprawdzenie dok i danych chor,
- rozebranie chorego
Opieka nad pacjentem po operacji WE wczesnym okresie pooperacyjnym
Przyg stanowiska w sali POOP i OIOM
-Łóżko-ogrzane, Kardiomonitor
-Respirator, Próżnia i zasilanie w gazy oddechowe
-Zasilanie w energię elektryczną
-Stelaże i wieszaki na pompy i kroplówki, Pulsoksymetr
KARDIOMONITOR
- ciągły monitoring EKG,
- RR metodą inwazyjną,
- ośrodkowego ciśnienia żylnego,
- saturacji krwi tętniczej,
- akcji oddechowej,
- temperatury,
- ciśnienia w tętnicy płucnej,
- rzutu minutowego serca,
Monitor musi posiadać opcję wykonania pomiarów hemodynamicznych.
Zabezpiecz potrzeby oddychania
-respirator
-indywidualny dla każdego pacj worek Ambu oraz filtr oddech
-reduktor do tlenu,
-wąsy tlenowe/ maska tlenowa,
-ssak do odsysania,
PONADTO POTRZEBNE SĄ:
-dren do próżni umożliwiający podłączenie drenażu czynnego
-pojemnik do podłączenia wolnego spływu do zgłębnika żołądkowego
-urządzenie do ogrzewania pacjenta, ciepłe okrycie
-termometr
Na sali Intensywnej Opieki muszą znajdować się również:
-pompy strzykawkowe, objętościowe-infuzjomaty
-sprzęt jednorazowego użytku użytku (venflony, aparaty do przetoczeń, strzykawki, igły, wkłucia trzy- i cztero-światłowe, koszulki i osłonki do cewników S-G, cewniki Swanna -Ganza, dreny z trokarem, drenaże, balony do kontrapulsacji, obłożenia jałowe, fartuchy jałowe, narzędzia, dreny do tlenu, itp.)
-leki, płyny infuzyjne
-aparat do pomiaru aktywnego czasu krzepnięcia (hemochron)
-probówki do badań laboratoryjnych i bakteriologicznych
-aparat do EKG
-przewoźny aparat rentgenowski, negatoskop,
-termometr,
-glukometr,
-waga elektryczna
-wózek opatrunkowy - bandaże, gaziki jałowe, oklejenia, środki dezynfekcyjne, narzędzia jałowe, rękawiczki jałowe, itp.
-wózek reanimacyjny (zestaw leków p/wstrząsowych, leki o działaniu inotropowo- dodatnim, laryngoskop z zestawem łyżek, ambu z maskami, stymulator jedno i dwujamowy, strzykawki, igły, rurki intubacyjne, tracheostomijne, ustno-gardłowe, filtry oddechowe, prowadnica, lignokaina w żelu)
- dok chorego (historia choroby, dokumentacja pielęgnacyjna, karta obserwacyjna, karta zleceń lekarskich), inne druki
-defibrylator / kardiowerter
Transport pacjenta na salę POOP
Na sygnał z sali operacyjnej informujący o końcowej fazie zabiegu, należy uruchomić respirator sprawdzając jego szczelność, następnie ustawiając parametry wentylacji podane przez anestezjologa. Oczekując na przyjęcie pacjenta, respirator będzie funkcjonował w sterylnym uk zamkniętym z wykorzyst tzw. „sztucznego płuca”.
Włączamy aparaturę monitorującą, po czym sprawdzamy układ próżni.
Przyjęcie pacjenta
-Podłączenie do respiratora- lekarz anestezjolog
-Podłączenie EKG, SpO2, pomiaru krwawego ciśnienia, wyzerowanie przetworników
-Ustawienie parametr respiratora
-Ustawienie alarmów
-Podłączenie drenażu czynnego
-Pobranie krwi na bad lab (gazom krwi tętniczej, elektrolity, morfologia, INR, APTT, ACT, kreatynina, troponina, glukoza)
-Podłączenie krystaloidów, osocza, krwi w zależności od stanu pacjenta, na zlec lekarza
-Po podłączeniu pacjenta do urządzeń monitorujących, odnotowujemy wszystkie parametry w karcie obser (HR, RR, CVP, SpO2,diurezę, ilość wydrenowanej treści)
-W kartę obser wpisujemy wszystkie leki, z którymi pacjent wyjechał z sali oper zaznaczając ich objętość oraz przepływy.
-Podłączyć pompy infuzyjne, ustawić szybkość infuzji
-Wykonanie zdjęcia rtg klp
-Przekazanie inf od lek anestezjo i kardiochirurga
Ocena prawidłowej funkcji mięśnia sercowego
Klinicznymi objawami prawidłowej pracy mięśnia sercowego są:
-Częstość akcji serca (optymalna 90-100u/m)
-Rytm serca (zatokowy)
-Ciśnienie w lewym i prawym przedsionku
-Skurczowe ciśnienie tętnicze
-Tętno obwodowe
-Zabarwienie skóry
-Diureza
Czynność układu krążenia
Na funkcjonowanie uk. krążenia po operacji kardiochirurgicznej wpływ ma kilka czynników:
- wydolność układu krążenia przed operacją, co znajduje wyraz w ocenie wyjściowej frakcji wyrzutowej lewej komory
- sposób wykonania zabiegu operacyjnego
- śródoperacyjna ochrona mięśnia sercowego
1.We wczesnym okresie poopera stosunkowo często pojawiają się różnego rodzaju zaburzenia rytmu serca. Najczęstszymi zab są te wynikające z nadpobudliwości a wśród nich przede wszystkim napadowe migotanie przedsionków, a także dodatkowe skurcze nadkomorowe i komorowe oraz napadowe częstoskurcze (głównie nadkomorowe)
2.Zaburzenia rytmu serca w okresie pooperacyjnym mogą być wynikiem rozwijającego się niedokrwienia czy współistniejącej dyselektrolotemii. W każdym przypadku wymagają one wnikliwej obserwacji i szybkiego leczenia.
3. Mogą również wystąpić istotne zaburzenia przewodnictwa pod postacią bloków serca, wymagających zastosowania czasowej zewnętrznej stymulacji serca przy użyciu elektrod nasierdziowych
4.Jednym z najgroźniejszych powikłań okresu pooperacyjnego jest zespół małego rzutu serca. Stan ten wymaga zastosowania leków poprawiających kurczliwość mięśnia sercowego, a w szczególnych przypadkach również zastosowania kontrapulsacji wewnątrzaortalnej.
Działania podejmowane w okresie pooperacyjnym mają na celu utrzymanie prawidłowego rzutu serca oraz zapobieganie, wczesne wykrywanie i zwalczanie zespołu rzutu małego serca, który może być wynikiem skurczu naczyń, hipowolemii, upośledzonej funkcji mięśnia sercowego, zaburzeń rytmu serca, krwotoku, tamponady serca i innych rzadszych przyczyn.
1