PW - jest to formalnie wyodrębniona gałąź systemu prawa obowiązującego w państwie, wykazująca rozliczne związki zarówno z PK jak i PA zachowując charakter właściwy PK, jako tzw. „prawo granic, będąc jego dopełnieniem.

Na całokształt PW składa się:

- PW materialne - określa zasady odpowiedzialności, stany faktyczne wykroczeń (jakie czyny są wykroczeniami) oraz grożące za nie kary.

- PW procesowe - reguluje postępowanie w sprawach o wyk., a jego głównym celem jest realizacja norm PW materialnego.

- PW ustrojowe - określa tryb powoływania, kompetencje i zasady działania organów sprawujących orzecznictwo w sprawach o wyk., na podstawie przepisów prawa procesowego.

FUNKCJE PW

- Funkcja ochronna - funkcją tego prawa jest ochrona stosunków społ. Przed naruszeniami porządku prawnego, które wprawdzie nie zawierają tego nasilenia szkodliwości społ, co przestępstwa, ale które przez swoją częstotliwość stanowią istotne zagrożenie ładu i porządku prawnego. Dlatego też jest to najistotniejsza funkcja PW.

- Funkcja społ-wychow. - funkcja powyższa wiąże się z właściwą temu prawu następną, wyrażającą się w oddziaływaniu na tych obywateli, którzy wprawdzie nie przejawiają postaw antyspoł, jednakże wykazują brak poszanowania dla zasad porządku prawnego i niezbędnej dyscypliny społ,

- Funkcja profilaktyczna - PW poprzez swoje oddziaływanie ma powstrzymać zachowania, które są sprzeczne z normami prawa.

- Funkcja gwarancyjna - zakres czynów zabronionych ma być dla obywatela w jasny i taki, aby organy orzekające w sprawach o wyk, mogły stosować tylko takie kary i środki, które zostały określone w ustawie.

- Funkcja represyjna - celem kary jest zaspokojenie społ, poczucia sprawiedliwości w związku z dokonanym naruszeniem lub zagrożeniem odpowiedniego dobra prawnego.

ŹRÓDŁA PW;

- Formalne - ustawa, rozporządzenia, uchwały, zarządzenia,

- Materialne - czynniki kształtujące treść prawa

ELEMENTY WYKROCZENIA:

Czyn człowieka, społ, szkodliwy, zawiniony, bezprawny, o znamionach określonych w ustawie, zabroniony pod groźbą kary.

WYKROCZENIA DZIELIMY;

- Ze względu na podmiot: wyk, indywidualne i powszechne.

- Ze względu na sposób realizacji: wyk, z działania, z zaniechania i z działania i zaniechania.

- Ze względu na skutek: wyk, materialne (skutkowe) i formalne (bezskutkowe).

- Ze względu na formę winy: umyślne i nieumyślne,

- Ze względu na typ wyk,; w typie podstawowym i kwalifikowanym.

USTAWOWE ZNAMIONA WYKROCZENIA:

Jest to zespół chark-stycznych cech wyk, zawartych w dyspozycji części szczególnej PW, które są konieczne i wystarczające dla uznania konkretnego czynu jako konkretne wyk,

Do UZW zaliczamy:

PRZEDMIOT OCHRONY; na tym szczeblu uogólnienia odpowiada mu pojęcie ogólnego przedmiotu zamachu - każde bowiem wyk, jest w swej istocie zamachem na porządek stosunków społ, chronionych przez PW;

- ogólny przedmiot ochrony- ogół dóbr chronionych przez przepis prawa o wykroczeniach,

- rodzajowy przedmiot ochrony - synteza zespołu norm, które chronią analogiczne dobra pod względem rodzajowym,

- indywidualny przedmiot ochrony- konkretne dobro, które jest przedmiotem ochrony danego przepisu lub na które skierowany jest konkretny zamach.

Strona przedmiotowa wyk,-określa znamiona zewnętrznego zachowania sprawcy, jego skutek i okoliczności. Do strony przedmiotowej wyk, zaliczamy:

- sposób popełnienia wyk, zewnętrzne zachowanie się sprawcy polegające na działaniu lub zaniechaniu,

- przedmiot czynu - przedmiot czynności wykonawczej,

- skutek - należy rozumieć określoną zmianę w świecie zewnętrznym,

- związek przyczynowo-skutkowy - w przypadku wyk, skutkowego istotne jest ustalenie tego związku między zachowaniem sprawcy a określonym skutkiem w ustawie.

- Okoliczności modalne; - czas, miejsce, sytuacja, użyte środki,

PODMIOT WYK, może być tylko człowiek, który jest zdolny do ponoszenia winy za swój czyn - zasada indywidualizacji odpowiedzialności. Wyk, może być: powszechny - osoba fizyczna, poczytalna, indywidualnie określona, mająca ukończony 17 rok życia,

- indywidualny - osoba fizyczna, poczytalna, indywidualnie oznaczona, mająca ukończone 17 lat, posiadająca właściwości lub cechy określone przez ustawę.

STRONA PODMIOTOWA:

Określa sferę wewnętrzną człowieka, proces psych. Warunkujący zachowanie się sprawcy. Elementy:

- wina, umyślność lub nieumyślność

- motyw zachowania się sprawcy

- pobudki zachowania się sprawcy

- cel zachowania się sprawcy,

OKOLICZNOŚCI WYŁĄCZAJĄCE BEZPRAWNOŚĆ CZYNU:

ustawowe

Obrona konieczna art. 15 kw,

Stan wyższej konieczności art.16 kw,

Zachowanie musi być skierowane na uchylenie niebezpieczeństwa zgodnie z zasadami:

Subsydiarności-niebezpieczeństwa nie można było uniknąć w sposób inny niż przez poświęcenie dobra innego,

Proporcjonalność-dobro poświęcone nie przedstawia wartości oczywiście większej niż dobro ratowane,

Wyłączenia-nie jest zachowaniem w stanie wyższej konieczności zachowanie osoby , na której ciąży szczególny obowiązek ochrony dobra - nawet z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.

Samopomoc legalna - art. 432 kc

Pozaustawowe:

Zwyczaj, zgoda pokrzywdzonego, działanie w granicach szczególnych uprawnień i obowiązków.

OKLICZNOŚCI WYŁĄCZAJĄCE WINĘ:

Nieletniość

-w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji, który nie ukończył 18 lat,

-W sprawie postępowania o czyny karalne, który ukończył 13 lat, a nie ukończył lat 17 lat,

-W zakresie stosowania środków wychowawczych i poprawczych, która nie ukończyła 21 lat

Niepoczytalność,

Błąd istotny i nieistotny,

KARY:

Areszt, ograniczenie wolności, grzywna, nagana,

-Areszt-5dni do 30

-Ograniczenie wolności - do 1 miesiąca

-Bez zmiany miejsca pobytu,

-Wykonywanie zleconej pracy,

-Udzielanie wyjaśnień,

Do kary ograniczenia wolności może być orzeczona naprawa szkody w części lub w całości, i lub

Przeproszenie pokrzywdzonego

-Grzywna od 20 zł do 5000 zł chyba że ustawa stanowi inaczej

Środki karne:

Zakaz prowadzenia pojazdów,

Przepadek przedmiotów,

Nawiązka

Obowiązek naprawienia szkody,

Podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości w szczególny sposób,

Inne środki karne określone przez ustawę

Procesowe prawo wykroczeń to ogół norm prawnych regulujących postępowanie w sprawach o wykroczeniaFunkcje kpw 1) oskarżania 2) obrony 3) orzekaniaPodział wg. kryterium przebiegu postępowania 1) zwyczajne 2) szczególne a) nakazowe b) przyśpieszone c) mandatowe Zasada celowości art. 4 i 5 Zadaniem postępowania jest ustalenie sprawców wykroczeń, czy czyn miał miejsce, czy jest on wykroczeniem, wskazanie kto jest sprawcą, i czy może ponieść odpowiedzialność, stosowanie do nich przewidzianych w ustawie środków w celu wdrażania do poszanowania prawa i przestrzegania zasad współżycia społecznego, a także ujawnianie okoliczności sprzyjających popełnianiu wykroczeń. Prawdy materialnej wymaga aby podstawę rozstrzygnięć stanowiły ustalenia faktyczne. Obiektywizmu okoliczności przemawiające na korzyść i niekorzyść obwinionego. Domniemania niewinności. Prawa do obrony. Skargowości kolegium nie może wszcząć postępowania z urzędu, lecz tylko na skutek skargi uprawnionego podmiotu. Kontradyktoryjności. Jawności. Informacji prawnej. Szybkości i ekonomiki postępowania.  Przesłanki ujemne Nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy:1) w zarzucanym czynie brak znamion wykroczenia;2)nastąpiło przedawnienie orzekania;3)czyn podlega wyłącznie orzecznictwu innych organów;4)obwiniony zmarł;5)obwiniony jest:a)uwierzytelnionym w Rzeczypospolitej Polskiej szefem przedstawicielstwa dyplomatycznego państwa obcego,b)osobą należącą do personelu dyplomatycznego tego przedstawicielstwa,c)osobą należącą do personelu administracyjnego lub technicznego tego przedstawicielstwa,d)członkiem rodziny osób wymienionych pod lit. a-c i pozostaje z nimi we wspólnocie domowej,e)inną osobą korzystającą z immunitetu dyplomatycznego na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych,f)kierownikiem urzędu konsularnego lub innym urzędnikiem konsularnym państwa obcego albo inną osobą zrównaną z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych;6)obwiniony z mocy przepisów szczególnych nie podlega orzecznictwu na podstawie niniejszego kodeksu;7) w sprawie o ten sam czyn popełniony przez tego samego obwinionego wydano prawomocne rozstrzygnięcie albo o ten sam czyn toczy się przeciwko temu samemu obwinionemu wcześniej wszczęte postępowanie przed kolegium; nie dotyczy to postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania;9)zachodzi inna okoliczność wyłączająca z mocy ustawy orzekanie w postępowaniu na podstawie niniejszego kodeksu. Przesłanki dodatnie 1 istnienie czynu będącego wykroczeniem 2 podległość sprawy orzecznictwu kolegium 3 właściwość kolegium 4 wniosek o ukaranie. Wyłączenie członka kolegium. 1. Członek kolegium podlega wyłączeniu od udziału w rozpoznawaniu sprawy, jeżeli:1)sprawa dotyczy go bezpośrednio lub jest on osobą najbliższą dla obwinionego, pokrzywdzonego, oskarżyciela publicznego, obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego,2)brał udział w wydaniu zaskarżonego lub uchylonego rozstrzygnięcia albo rozstrzygnięcia, które utraciło moc w wyniku złożonego sprzeciwu albo stwierdzono jego nieważność,3)był świadkiem czynu albo był przesłuchany w tej sprawie jako świadek,4)pomiędzy nim a obwinionym, pokrzywdzonym, oskarżycielem publicznym, obrońcą, pełnomocnikiem lub przedstawicielem ustawowym zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do jego bezstronności.§ 4. Jeżeli nieważność zostanie stwierdzona wyłącznie na skutek środka odwoławczego wniesionego na korzyść obwinionego, w dalszym postępowaniu nie można orzec na jego niekorzyść w porównaniu z nieważnym rozstrzygnięciem; nie dotyczy to wypadku określonego w § 1 pkt 3.§ 5. Jeżeli nieważne rozstrzygnięcie zostało już uchylone, nie stwierdza się jego nieważności. W razie jednak przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, kolegium, któremu sprawę przekazano, jest obowiązane uwzględnić przyczyny nieważności i w tym zakresie nie jest związane wskazaniami co do dalszego postępowania wydanymi przez sąd, który uchylił rozstrzygnięcie Czynności sprawdzające. 1 W celu ustalenia, czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie i zebrania danych niezbędnych do sporządzenia takiego wniosku albo do jego uzupełnienia lub sprawdzenia faktów podanych we wniosku o ukaranie, Policja, organ Państwowej Inspekcji Handlowej, służby ochronnej lasów państwowych, straż gminna (miejska) i inne organy, gdy ustawa tak stanowi, mogą w granicach swojej właściwości, w miarę potrzeby, wzywać do złożenia zeznań, wyjaśnień i opinii oraz do wydania albo okazania przedmiotu lub dokumentu mającego stanowić niezbędny dowód w sprawie. Czynności sprawdzających dokonuje się w miarę możliwości na miejscu popełnienia czynu, bezpośrednio po jego ujawnieniu.2. Przy utrwalaniu czynności określonych w § 1 można się ograniczyć do sporządzenia notatki urzędowej. Notatka taka nie jest dowodem w postępowaniu i nie podlega odczytaniu na rozprawie. 3. W toku czynności sprawdzających wolno także przesłuchać osobę, co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie. Przed przesłuchaniem należy osobie przesłuchiwanej wyjaśnić, o jakie wykroczenie może być obwiniona, oraz pouczyć ją o prawie do odmowy złożenia wyjaśnień, a także o możliwości zgłoszenia własnych dowodów. Z czynności tej sporządza się protokół. 4. Nadzór nad czynnościami sprawdzającymi sprawuje organ bezpośrednio nadrzędny nad organem, który ich dokonuje. Wszczęcie postępowania.  Podstawę do wszczęcia postępowania stanowi wniosek o ukaranie złożony na piśmie przez Policję, straż gminną (miejską), organ administracji rządowej lub samorządowej, organ kontroli państwowej lub kontroli samorządu terytorialnego, instytucję państwową, samorządową lub społeczną, przez pokrzywdzonego albo przez inny podmiot, chyba że ustawa upoważnia do złożenia wniosku jedynie podmiot określony. Wniosek o ukaranie powinien zawierać:1)imię i nazwisko obwinionego oraz inne dane niezbędne do ustalenia jego tożsamości,2)określenie zarzucanego obwinionemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia,3)wskazanie dowodów,4)imię i nazwisko, adres i podpis sporządzającego wniosek o ukaranie. 2. Wniosek o ukaranie składany przez Policję albo przez organy administracji rządowej lub samorządowej, organy kontroli państwowej lub kontroli samorządu terytorialnego oraz przez straż gminną (miejską) powinien ponadto zawierać:1)wskazanie miejsca zatrudnienia obwinionego,2)dane o warunkach materialnych, rodzinnych i osobistych obwinionego,3)wskazanie przepisu, pod który zarzucany czyn podpada, 4)wskazanie osób pokrzywdzonych i ich adresów oraz określenie wysokości wyrządzonej szkody,  Można odmówić wszczęcia postępowania, a wszczęte umorzyć, jeżeli:1) o ten sam czyn, jako mający jednocześnie znamiona przestępstwa i wykroczenia, toczy się postępowanie karne na podstawie aktu oskarżenia wniesionego przez oskarżyciela publicznego; wówczas akta sprawy przekazuje się sądowi,2) zastosowano już do sprawcy środek oddziaływania wychowawczego (art. 41 Kodeksu wykroczeń).Oskarżyciel publiczny. 1 Oskarżycielem publicznym przed kolegium we wszystkich sprawach o wykroczenia jest Policja. 2.  Organom administracji rządowej lub samorządowej, organom kontroli państwowej lub kontroli samorządu terytorialnego oraz strażom gminnym (miejskim), uprawnienia oskarżyciela publicznego przysługują tylko w sprawach, w których, w zakresie swojego działania, złożyły wnioski o ukaranie. 3. Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia nadać uprawnienia oskarżyciela publicznego także innym instytucjom państwowym lub społecznym w sprawach, w których w zakresie swego działania złożyły one wnioski o ukaranie. W rozprawie może brać udział tylko jeden oskarżyciel publiczny .POSTĘPOWANIE PRZYSPIESZONE W postępowaniu przyspieszonym stosuje się przepisy o postępowaniu przed kolegium, jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej.1. Postępowanie przyspieszone stosuje się do osób nie mających stałego miejsca zamieszkania lub miejsca stałego pobytu, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że rozpoznanie sprawy w postępowaniu zwyczajnym będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione. 2. Postępowanie przyspieszone można zastosować również do osób przebywających jedynie czasowo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że rozpoznanie sprawy w postępowaniu zwyczajnym będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione. 3. Postępowanie przyspieszone stosuje się także wobec sprawców wykroczeń przeciwko mieniu i urządzeniom użytku publicznego, określonych w art. 124 i 143 Kodeksu wykroczeń, oraz przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, określonych w art. 50, 51 i 52a Kodeksu wykroczeń, popełnionych w związku z imprezami masowymi, określonymi w przepisach o bezpieczeństwie imprez masowych. 4. Postępowanie przyspieszone stosuje się ponadto, gdy ustawa tak stanowi. Art. 71. ⁽⁶¹⁾ W wypadkach wskazanych w art. 70 w postępowaniu przyspieszonym orzeka się tylko wówczas, gdy sprawca wykroczenia został ujęty na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem i niezwłocznie doprowadzony na rozprawę. Art. 72.  § 1. Policja lub inny organ, któremu szczególne ustawy powierzają zadania w zakresie ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego, w wypadku schwytania na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem sprawcy wykroczenia, które podlega postępowaniu przyspieszonemu, może zatrzymać i niezwłocznie doprowadzić go do kolegium.§ 2. Z zatrzymania sporządza się protokół, w którym podaje się czas i powód zatrzymania oraz złożone przez zatrzymanego oświadczenia. O zatrzymaniu zawiadamia się osobę wskazaną przez zatrzymanego. § 3. Zatrzymanemu przysługuje zażalenie do sądu, o czym należy go pouczyć. Zażalenie przekazuje się niezwłocznie sądowi rejonowemu miejsca zatrzymania, który również niezwłocznie je rozpatruje.§ 4. Policja może zwolnić zatrzymanego od przymusowego doprowadzenia go do kolegium, zatrzymując mu paszport lub inny dokument uprawniający do przekroczenia granicy, który przekazuje się wraz z wnioskiem o ukaranie do kolegium. Zwrotu dokumentu dokonuje kolegium, nie później niż przy wydaniu orzeczenia albo z chwilą zmiany trybu postępowania.§ 5. Osoba wezwana przez organ, o którym mowa w § 1, do stawienia się w kolegium w charakterze świadka obowiązana jest stawić się we wskazanym miejscu, dniu i godzinie; art. 136 stosuje się odpowiednio .Art. 74. § 1. W postępowaniu przyspieszonym przewodniczący składu orzekającego zobowiązuje obwinionego do pozostania do dyspozycji kolegium aż do zakończenia rozprawy pod rygorem wydania orzeczenia pod jego nieobecność; tak wydanego orzeczenia nie uważa się za zaoczne.§ 2. W razie odroczenia rozprawy sprawę rozpoznaje się w postępowaniu zwyczajnym.§ 3. O zastosowaniu postępowania przyspieszonego oraz o zmianie tego trybu na postępowanie zwyczajne należy uprzedzić obwinionego w każdym stadium postępowania.§ 4. Orzeczenie wydane w postępowaniu przyspieszonym powinno zawierać uzasadnienie, które odczytuje się przy ogłaszaniu orzeczenia. Art. 18b § 2 i art. 61 § 2 nie stosuje się.

---