Specyfika zaburzeń dziecięcych, WSFiZ - Psychologia, VIII semestr - specjalizacja - Psychologia sądowo-penitencjarna, Nieletni sprawcy czynów karalnych - ćwiczenia


Specyfika zaburzeń dziecięcych

- Dzieci rozwijają się w różnym tempie - ważne jest zróżnicowanie normalnego tempa rozwoju od problemów psychicznych (np. trening czystości)

- Dzieci wykazują dużą dynamikę rozwoju (częściowy regres)

- Dzieci nie mówią jak dorośli o swoich problemach - niepokój objawia się bezpośrednio w ich zachowaniu.

Jak rozumieć zaburzenie u dzieci? (wg DSM-IV)

- Zachowania stanowiące odstępstwo od tego, czego oczekuje się od dziecka w określonym wieku i kontekście kulturowym (lęk separacyjny , napady złości uwzględniając aktualna fazę rozwoju)

- Zachowania te mają charakter trwały i uciążliwy oraz wpływają na rozwój i codziennie funkcjonowanie dziecka (ADHD - zarówno zarówno domu jak i w szkole)

- Jest dla dziecka lub jego otoczenia źródłem cierpienia (dziecko jest paraliżowane strachem na skutek fobii, krzywdzenie kolegów).

I Podstawowe typy zaburzeń dziecięcych

1. Zaburzenia emocjonalne (reaktywne zaburzenie przywiązania, lęk separacyjny, fobie, depresja dziecięca, lęk uogólniony)

2. Zaburzenia rozwojowe (znaczący niedobór zdolności intelektualnych, komunikacyjnych czy społecznych - upośledzenie, zespół Aspergera, zaburzenia uczenia się, Autyzm dziecięcy)

3. Zaburzenia odżywiania i nawyków (anoreksja, bulimia, moczenie, tiki)

4. Destrukcyjne zaburzenia zachowania (zaburzenia zachowania, zaburzenia opozycyjno- buntownicze, ADHD)

  1. Zaburzenia emocjonalne:

ZABURZENIA LĘKOWE

Charakterystyka ogólna dziecka „lękowego”: nadwrażliwość, nieśmiałość, bojaźliwość, strach nie mający związku z rzeczywistym zagrożeniem, ogólne poczucie nieudolności, zaburzenia snu i lęk przed szkołą, próby obrony przed strachem przez uzależnianie się od innych. (Zaburzenia te mogą trwać w okresie dojrzewania i wczesnej dorosłości)

Przyczyny:

  1. Niezwykła wrażliwość konstytucjonalna łatwość w warunkowaniu się na bodźce awersyjne.
    zdenerwowanie trudności w uspokojeniu utrwalenie i uogólnienie reakcji lękowej.

  2. Wcześnie przebyte choroby, wypadki, utrata powodująca ból i cierpienie.
    uraz utrata pewności siebie + poczucie nieudolności

  3. Nadmiernie lękowi i nadopiekuńczy rodzice.
    - uwrażliwiają dziecko na niebezpieczeństwa i zagrożenia otaczającego świata;
    - nadopiekuńczość = komunikat o braku zaufania do możliwości dziecka w radzeniu sobie wzmacnia poczucie nieudolności

  4. Obojętność i brak zaangażowania rodziców.
    brak wsparcia w nauce podst umiejętności społ. powtarzające się porażki wynikające z braku umiejętności lęk/wycofanie

  5. Czynniki społeczne i środowiskowe.
    - wyższy poziom lęku w kulturach, w których przychylnie traktuje się powściągliwość, uległość i posłuszeństwo.

  6. Narażenie na przemoc obniżenie poczucia bezpieczeństwa i dobrostanu psychicznego
    - poczucie braku kontroli

Leczenie:

- farmakologiczne: (np. imipramina) - coraz bardziej powszechne; należy zachować ostrożność ze względu na możliwość błędnego rozpoznania (np. lęk w depresji, ADHD)

- terapia behawioralna: trening asertywności,

- terapia poznawczo-behawioralna

TYPY:

Lękowe zaburzenie separacyjne

najbardziej rozpowszechnione zab. lękowe okresu dzieciństwa - 2,4%

  1. Główna cecha: skrajny lęk przed rozłąką z osobą, do której dziecko jest najbardziej przywiązane

  2. Charakterystyka:

- poczucie strachu bez związku z rzeczywistym zagrożeniem;
- nadwrażliwość

- nieśmiałość
- przeżywanie koszmarów nocnych
- przewlekły lęk

- brak pewności siebie, lęk przed nowymi sytuacjami, niedojrzałość.

- ogólna zależność - zwłaszcza od rodziców.

- opis rodziców: nieśmiałe, wrażliwe, nerwowe, uległe, nieco lękliwe, zaniepokojone, płaczliwe.

- w wielu przypadkach można rozpoznać stresor psychopatyczny (np. śmierć bliskiej osoby).

- lęk separacyjny częściej u dziewcząt

- często ogólne trudności z przystosowaniem - aż do dorosłości włącznie.

Mutyzm wybiórczy

  1. Główna cecha: niemożność mówienia w specyficznych sytuacjach społecznych.

  2. Charakterystyka ogólna:
    - u 1/3 można rozpoznać wczesne oznaki: nieśmiałość i zamykanie się w sobie.
    - rozpoznanie tylko u tych dzieci, które w rzeczywistości posiadają zdolność mowy i rozumienia języka.
    - tylko gdy zaburzenie trwa co najmniej 1 miesiąc i nie jest to pierwszy miesiąc szkoły

  3. Epidemiologia:
    - najczęściej u dzieci w wieku przedszkolnym;
    - we wszystkich warstwach społecznych

  4. Przyczyny: czynniki genetyczne + zw. z uczeniem się + lęk społeczny
    -
    wyraźne różnice w głębokości zaburzeń zależne od środowiska

  5. Leczenie: podobnie jak inne zaburzenia o podłożu lękowym
    - zmniejszenie objawów po podaniu flueksytyny;
    - najczęściej stosowana: terapia rodzinna.

DEPRESJA

pierwszy opis: Spitz, 1946 - depresja anaklityczna (wzorzec depresji u dzieci po dłuższej rozłące z matką) - spowolniony rozwój, płacz, smutek, znieruchomienie, apatia.

  1. epidemiologia: zaburzenie b. częste:
    - 0,4 - 2,5 % u dzieci;
    - 4,0 - 8,3 % u młodzieży;
    -
    15 - 20 % na przestrzeni całego okresu dojrzewania

W okresie poprzedzającym dojrzewanie wskaźnik depresji nieco wyższy u chłopców, w okresie dojrzewania - u dziewczynek (2x)

  1. obraz kliniczny: wycofanie, płacz, unikanie kontaktu wzrokowego, skargi na dolegliwości fizyczne, brak łaknienia, możliwe zachowania agresywne i autoagresywne (samobójstwo)

  2. Przyczyny:
    - czynniki biologiczne: większa podatność dzieci rodziców depresyjnych.
    - czynniki związane z uczeniem się: modelowanie!
    - depresyjna matka - przekazywanie afektu w interakcji

Lecznie:
- sprzeczne wyniki dot. leczenia środkami przeciwdepresyjnymi
- flueksytyna: u adolescentów lepsza niż placebo, choć rzadko dochodzi do całkowitej remisji + niepożądane skutki uboczne (przypadki śmierci po zażyciu)
- terapia: wsparcie emocjonalne ze strony środowiska!
- oszacowanie ryzyka samobójstwa! (7-10% dzieci i młodzieży) - u dzieci które mają za sobą próbę samobójczą większe ryzyko powtarzających się epizodów samobójczych, zwłaszcza w okresie 2ch najbliższych lat.

FOBIA SZKOLNA

Dziecko odczuwa silny strach przed pójściem do szkoły, myśli o szkole wyzwalają silne napięcie ( nadmierna konieczność korzystania z toalety, pocenie się).

Czynniki wyzwalające:

- zagrożenie poczucia własnej wartości (dzieci z dysfunkcjami)

- bardzo wysoki poziom aspiracji

- podłożem może być lek separacyjny

Dziecko chodzi do szkoły - nie nauczanie indywidualne!

  1. Zaburzenia rozwojowe:

AUTYZM DZIECIĘCY

dot. szerokiego zakresu skomplikowanych zachowań:

pierwszy opis - 1943 - Kanner

dot. 80 tys. dzieci w USA; statystycznie 6,5 na 10 tys przy czym 4-5xczęściej dotyka chłopców

rozpoznaje się zwykle przed 30 miesiącem życia dziecka, ale istnienie zab. podejrzewać można już w pierwszych tygodniach życia dziecka

dotyka dzieci ze wszystkich warstw społecznych

1) OBRAZ KLINICZNY

- dzieci autystyczne różnią się stopniem upośledzenia i potencjałem.

  1. deficyty społeczne
    - nie wykazują potrzeby emocjonalnego, ani żadnego innego kontaktu;
    - Sigman (1996): niezdolność do reagowania na innych = deficyt zdolności do korzystania z sygnałów innych ludzi = ograniczona zdolność do rozumienia tego, o co chodzi drugiej osobie;
    - niezdolność do przyjęcia postawy „od” lub „do”
    - deficyt uwagi => brak możliwości lokalizacji/ustalenia kierunku dźwięków dochodzących z otoczenia
    - brak zabawy spontanicznej.

  2. Nieumiejętność posługiwania się mową
    - lub posługiwanie się nią w sposób bardzo ograniczony
    - przyczyna: nieumiejętność naśladowania lub nieskuteczność uczenia się przez naśladowanie (Smith, Bryson, 1994)
    - najbardziej szczątkowe formy porozumiewania się lub echolalia (75%)
    - jeśli nauczą się mówić to nie używają języka do wyrażania siebie
    - często okazują aktywną niechęć do bodźców słuchowych;

  3. Autostymulacja
    - zwykle przybiera forme powtarzających się ruchów (walenie głową, kręcenie się w kółko, kołysanie, etc) i może trwać godzinami;

  4. Zdolności intelektualne
    -
    wyraźne braki w wykonywaniu zadań poznawczych i intelektualnych;
    - trudności z rozpoznawaniem znaczeń;
    -
    trudności z zadaniami symbolicznymi;
    - opóźnienie umysłowe (3/4 dzieci)- większość badaczy;
    - niektóre dzieci - wyraźne rozbieżności w zdolnościach - „wyspy”
    - braki w uzewnętrznianiu stanów psychicznych - deficyty w zakresie rozumienia społecznego
    - zdolność manipulacji przedmiotami.

  5. Przywiązanie do rutynowych zachowań i rytuałów
    - silne przywiązanie do obiektów typu: kamyki, przełączniki światła, zdjęcia, klucze
    - na najmniejszą zmianę w otoczeniu, zakłóceniu rytuału - wpadają w złość, płacz; mogą krzyczeć dopóki wszystko nie wróci na swoje miejsce;
    - „obsesyjnie przywiązane do niezmienności”;
    - negatywistyczne - pozorny brak reakcji na prośby;
    - dziwaczne, powtarzające się zachowania.

2) PRZYCZYNY

- nie są dokładnie znane;

- znacząca rola w etiologii: defekty genetyczne, uszkodzenia wywołane przez szkodliwe promieniowanie i in.;

- zespół kruchego chromosomu X - > 15 - 20 % + autyzm;
- czynniki społeczno-kulturowe: wrodzone zaburzenie dziecka pogłębia chłodna i obojętna matka (Kanner - teoria odrzucona współcześnie)

3) LECZENIE I JEGO WYNIKI

- prognozy poprawy - niepomyślne
- słaba reakcja na terapię

  1. Farmakoterapia

  2. Terapia behawioralna
    - skuteczna w eliminacji zachowań prowadzących do samouszkodzeń, w ćwiczeniu podstawowych zachowań społecznych i rozwijaniu pewnych umiejętności dot. języka mówionego.

  3. Skuteczność
    -
    rokowanie dzieci które zachorowały przed 2 r.ż. - nie obiecujące
    - długotrwałe rezultaty leczenia na ogół niezadowalające
    - nieliczne przypadki radykalnej poprawy;
    - w późniejszych okresach życia mniej niż ¼ dzieci poddawanych terapii wykazuje zaledwie marginalne przystosowanie do życia.

ZESPÓŁ ASPERGERA

Jest to zaburzenie o niepewnej wartości nozologicznej charakteryzujące się tymi samymi nieprawidłowościami w zakresie interakcji społecznych, jak autyzm oraz ograniczonym, stereotypowym repertuarem zainteresowań i aktywności. Od autyzmu różni się ono przede wszystkim brakiem ogólnego opóźnienia lub upośledzenia rozwoju mowy i funkcji poznawczych. Zaburzeniu temu często towarzyszy wyraźna niezgrabność i tendencja do utrzymywania się zaburzeń w wieku młodzieńczym i w życiu dorosłym. w początkach wieku dojrzałego pojawiają się sporadycznie epizody psychotyczne.

I. Upośledzenie interakcji społecznych objawiających się:

II. Ograniczone monotonne lub stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i czynności:

UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE

 Znacznie niższe od średniego funkcjonowanie intelektualne : iloraz inteligencji poniżej  70 (przeciętny 85-115)

 Upośledzenie w stopniu lekkim: zdolności społeczne i komunikacyjne nie odbiegają bardzo wyraziście od rówieśników- są bardziej widoczne ok 8-9 roku życia (pojawiają się problemy edukacyjne)

 Niedobór lub upośledzenie funkcjonowania adaptacyjnego w zakresie oczekiwanym dla wieku

 Konieczność objęcia kształceniem specjalnym

  1. Zaburzenia odżywiania i nawyków:

Anoreksja



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychologia małżeństwa i rodziny 2, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia
Psychologia małżeństwa i rodziny 3, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia
Psychologia małżeństwa i rodziny 1, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia
Wykład 1 - Elementy prawa karnego, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia s
Wykład 2 - Elementy prawa karnego, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia s
Międzynarodowa Wykonaniowa Skala Leitera P-93, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - P
Wykład 4 -Elementy prawa karnego, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia są
Wykład 3 - Elementy prawa karnego, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia s
Wykład 5 - Elementy prawa karnego, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia s
Psychologia małżeństwa i rodziny 4, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia
Notatki - Kierunki psychologii klinicznej - Kościelak (1), WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specj
KIERUNKI PSYCHOLOGII KLINICZNEJ, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia sąd
Psychologia małżeństwa i rodziny 5, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia
Psychologia małżeństwa i rodziny 2, WSFiZ - Psychologia, VII semestr - specjalizacja - Psychologia

więcej podobnych podstron