Pahāna

Pokonanie, porzucenie. Istnieje pięć rodziajów pokonania:

1. pokonanie poprzez Stłumienie (vikkhambhana-pahāna), czyli czasowe zawieszenie pięciu Przeszkód (nīvaran.a) podczas wchłonięć,

2. pokonanie poprzez Przeciwieństwo (tadan^.ga-pahāna),

3. pokonanie poprzez Zniszczenie (samuccheda-pahāna),

4. pokonanie poprzez Uspokojenie (pat.ipassaddhi-pahāna),

5. pokonanie poprzez Ucieczkę (nissaran.a-pahāna).

(1) "Pośród tych pokonanie poprzez stłumienie jest odpychaniem poprzez takie lub inne Skupienie umysłu (samādhi) przeciwnych rzeczy takich jak pięć mentalnych Przeszkód (nīvaran.a) itp. - podobnie jak naczynie wrzucone do pokrytej rzęsą wody odpycha rzęsę na boki …."

(2) "Pokonanie poprzez przeciwieństwo jest pokonaniem poprzez przeciwstawienie tej lub innej rzeczy, która ma zostać pokonana przez ten lub innych czynnik wiedzy należącej do Wglądu (vipassanā) - podobnie jak światło lampy rozjaśnia ciemność nocy. W ten sposób wiara w osobowość (sakkāya-dit.t.hi, patrz dit.t.hi) zostaje pokonana poprzez określenie zjawisk ciała i umysłu … pogląd o nieuwarunkowanym istnieniu poprzez poznawanie warunków … pojęcie wieczności poprzez kontemplację nietrwałości … idea szczęścia poprzez kontemplację cierpienia …."

(3) "Jeżeli poprzez znajomość Szlachetnej ścieżki (patrz ariya-puggala) kajdany i inne złe rzeczy nie mogą już dłużej istnieć - podobnie jak drzewo zniszczone przez piorun - takie pokonanie jest nazywane pokonaniem poprzez zniszczenie." (Vis.M. XXII, 110f.)

(4) Po zniknięciu kajdan w momencie wejścia na Ścieżkę i później od momentu Owocu (phala) są one na zawsze zniszczone i uspokojone - takie pokonanie jest nazywane pokonaniem poprzez uspokojenie.

(5) "Pokonanie ucieczki jest tym samym co Wygaśnięcie i Nibbāna."

---