Główne przyczyny tonięcia
Wypadki na wodzie zdarzają się przez cały rok. W okresie letnim są to wypadki utraty życia lub zdrowia na kąpieliskach, podczas wypoczynku i uprawiania sportów wodnych nad wodą i na wodzie. Zimą zaś załamanie się lodu itp. Przyczyną powstawania tych niebezpiecznych wydarzeń są brawura, lekceważenie przepisów, alkohol, niewiedza dotycząca zachowania się nad wodą i w wodzie. Niezdajemy sobie sprawy, że śmierć może nastąpić nawet w bardzo płytkiej wodzie, w miejscu strzeżonym i „całkowicie bezpiecznym”. Statystyki pokazują że ponad połowa wypadków na wodzie jest z udziałem dzieci i osób które nie ukończyły 18 roku życia.
Do najczęstszych przyczyn utonięć zalicza się:
a) lekceważenie przepisów,
b) kąpiel po spożyciu alkoholu,
c) brawura, lekkomyślność, popisywanie się - zaimponowanie innym,
d) brak opieki nad dziećmi,
e) przykurcze (skurcze),
f) nadmierne oziębienie organizmu,
g) wstrząs termiczny.
Ad. a) lekceważenie przepisów - nieprzestrzeganie regulaminu kąpieliska, nie słuchanie poleceń i rad ratownika, nie respektowanie znaków informujący o dozwolonej kąpieli lub zakazie kąpieli np. biała flaga na kąpielisku - kąpiel dozwolona; czerwona flaga - kąpiel zabroniona.
Ad. b) c) spożywanie alkoholu - wiele wypadków spowodowanych jest podczas picia alkoholu; człowiek po spożyciu alkoholu nie jest w stanie racjonalne myśleć, podejmować decyzji; występuje wtedy brawura i brak jakichkolwiek zahamowań; lekkomyślność i chęć popisania się przed innymi; alkohol potęguje szybkość utraty sił.
Ad. d) brak opieki nad dziećmi - bardzo często zdarza się że dzieci są pozostawiane bez opieki nad wodą i w wodzie; rodzice i opiekunowie zamiast pilnować swojej pociechy zajmują się sobą; rodzice nie zdają sobie sprawy z jakiej „pomysłowości” i „kreatywności” słyną dzieci; pamiętajmy aby pilnować (obserwować) dzieci bawiące się nad wodą lub w wodzie.
Ad. e) przykurcze (skurcze) - powstają na skutek niedotlenienia mięśnia w czasie jego pracy, oziębienia organizmu lub zgromadzenia dużej ilości kwasu mlekowego (zbędnego produktu przemiany materii). Występują w wodzie jak również na lądzie. Podczas skurczu towarzyszy silny ból i zbicie masy mięśniowej. Naczęstszym z atakowanych przez przykurcze miejsc są kończyny, w mniejszym stopniu narażony jest brzuch i klatka piersiowa. Najgroźniejszym jednak z występujących skurczy jest przykurcz krtani, spowodowany najczęściej gwałtownym dostaniem się do krtani wody.
Przyczyny powstawania skurczów:
- nagłe wejście do zimnej wody
- brak rozpływania,
- zbyt długie przebywanie w wodzie,
- wejście do wody po posiłku,
- alkohol,
- wpłynięcie na zimne prądy
Uwaga!!!
Skurcz jest często przyczyną tonięcia. Dotkliwy ból i wpadanie w panikę powodują, że nie wiemy jak się od niego uwolnić!
Postępowanie podczas złapania przykurczu:
Skurcz łydki - kładziemy się na wodzie na plecach; jedną ręką naciskamy na kolano, drugą zaś trzymamy za duży palec u bolącej nogi i przyciągamy do siebie - tak jakbyśmy chcieli zgiąć ją w drugą stronę.
Skurcz uda - stojąc w wodzie podciągamy bolące udo trzymając za stopę od tyłu tak jakbyś chciał nią dotknąć do pośladków, w przypadku obu ud robimy to samo dwiema rękoma.
Skurcz żołądka - może wystąpić po wejściu do wody po zjedzeniu posiłku. Po wystąpieniu takiego przykurczu kładziemy się na plecach, chwytamy się za kolana, podciągamy do brzuch i klatki piersiowej po czym energicznie prostujemy.
Skurcz krtani - kładziemy się na plecach, głowę odchylamy do tyłu i chwytamy się dwoma palcami wskazującym i kciukiem; masujemy mięśnie okrężnymi ruchami od dołu do góry; ten rodzaj przykurczu jest bardzo niebezpieczny gdyż może spowodować zaciśnięcie krtani tzw. blok fizjologiczny i uduszenie.
Ad. f) nadmierne oziębienie organizmu - przyczyną tego stanu może być zbyt długie przebywanie w szczególnie zimnej wodzie; następuje utrata ciepła; widocznymi objawami jest wystąpienie tzw. „gęsiej skórki”, sinienie warg, szczękanie zębami i przykurcze; wychodzimy natychmiast z wody, wycieramy się do sucha, osłaniamy ciało ciepłym ubraniem.
Ad. g) wstrząs termiczny - jest bardzo groźnym i niebezpiecznym zdarzeniem; wywołany zostaje przez nagłą zmianę temperatury, z wysokiej na niską, przy równoczesnej zmianie środowiska, z powietrza na wodę; działanie promieni słonecznych powoduje rozszerzenie się naczyń krwionośnych; z chwilą szybkiego wejścia do wody np. po skoku, wrzucenie kogoś do wody następuje gwałtowny skurcz naczyń krwionośnych, powodujący przepływ dużej ilości krwi do serca (serce nie jest w stanie przepompować nagromadzonej takiej ilości krwi); następuje zatrzymanie serca powodując niedotlenienie organizmu, wskutek takiego niedotlenienia obumierają komórki i następuje szybka śmierć.
Uwaga!!!
Bardzo waży jest pierwszy kontakt z wodą. Aby nie skończył się szokiem termicznym należy bezwzględnie unikać sytuacji które do tego prowadzą, przez stopniowe zanurzanie się w wodzie, stopniowe schładzanie ciała (okolic serca, karku i krocza) i oswajanie się z temperaturą wody i środowiskiem wodnym.