Uszkodzenia korzenia larwy sprężyków zwane drutowcami oraz osobniki turkucia podjadka. Larwy leniowate, gasiennice gluszczka, larwy uprzedzikow, larwy polusnicy marchwianki opuchlaca lucernowca Uszkodzenia lodygi oraz pni - drazenie larwy ploniarki złożonej, l niezmiarki paskowanej, l zdzblarza przemysłowego, niektóre z rodz stonkowatych i ryjkowatych, nornikowate. Trzep szaragowka , l rolnicy zbozowej, l chowaczy łodygowych, trociniarka czerwica Uszkodzenia lisci 1dziurkowanie pchełki- osobniki dorosle, pędrusie, l sietnowki, niektóre slimaki, gasiennica predzika przedzimka Zer zatokowy owady dorosle u przednikow Gołożer zjedzenie calej blaszki lisc pozostaja tylko duze nerwy np. bielinki, stonka ziemniaczana, l gnatarza rzepakowca, wgryzka szczypiorka, szrotowek Szkieletowanie lisci wyjadanie gornej skorki i miękiszu Uszkodzenia kwiatostanow larwy dorosle słodyszka rzep, l kwieciaka gruszowa i jabloniowca, paciornicy lucernianki Guzak polnocny -matwikowate-nematoda. Zeruja na dwulist. Charakt zgrubienia na korzeniu. Zimuja jaja w korzeniach rosl. Bądź tez w glenie, 2-4 pokolenia rocznie, dymorfizm płciowy, płodność 1000 zlozonych jaj. Szkodliwe larwy i os dorosle. Samica gruszkowata w kształcie. Można zwalczac za pomoca płodozmianu przez 2-3 lata stosowac jednoliścienne. Wpływ na rozwoj rosl- slabiej rosna, maja chorobliwy wyglad. Objawy- guzowate zgrubienia na korzeniach. Nemazin, nemasal, diazina. Przedziarki -przedziorkowate-rzad roztocza. 5 pokolen rocznie (owocowiec) 4-5 chmielowiec. Zimuja jaja na galazkach przy pakach i w szczelinach krótkopędów drzew owocowych diagnozujące samice w szczelinach. Szkodliwe sa larwy i os dorosle. Przędziorki sa polifagami, atakuja ponad 200 gat rosl. Omite, telstar, ortus, nisorum,
Turkuc podjadek turkuciowate- orthophtera. 1 pokolenie rocznie, zimuja larwy i os dorosle w glebie nawet do 100cm głębokości. Szkodliwe larwy i dorosle. Preferuja gleby lekkie i wilgotne. Zmora glownie u działkowców.z wiązane z uprawa warzywna. Diazinon Pędraki chrabąszczowate- caleoptera. Rozwoj 1-4 lata. Zimuja perdraki a czasami tez dorosle w glebie. Larwy preferuja gleby o dużej zaw pruchnicy, szkodliwe sa glownie larwy ale również dorosle które mogą uszkadzac liscie. Ocena sykodliwosci pedrakowobserwujemz po wschodach rzepaku i w okresie tworzenia lisci, jesienia na rzepaku oyimzm i wiosna na jarzm. Po 25 roslin, ogółem 100-150. na polach powyżej 2ha zwiekszamy o 1 na każdy ha. Obliczamy procent uszkodzonych roślin przez szkodniki. Diazinon, Durban, pyrimex. Drutowce spreyzkowate+ caleoptera. Roywoj 3+5 lat. Yimuja larwz i dorosle w glebie. Po spoczwarzeniu pozostaja w GL i wychodza na pow dopiero na wiosne nast. Roku. Szkodliwe sa tylko larwy nazywane drutowcami. Znajduje się je tez w owocnikach grzybow kapelusznikowych. Diazinon, Durban, pyrimex Rolnice sowkowate- lepidoptera. 1-2 pokolenia rocznie. Zimuja dorosle gasiennice w glebie. Jaja składane sa blisko pow gleby. Dorosle owady uaktywniaja się po zmierzchu. Szkodliwe sa tylko gasiennice które zaniepokojone zwijaja się spiralnie. Larwy zeruja glownie noca. Chwastom, karate zeon, decys, patriot, basudin Ocena szkodliwości rolnic obserwujemy jesienia na rzepaku ozimym oraz na wiosne na jarym. Po wschodach i w okresie utworzenia lisci. Po 25 roslin w rezdzie. Ogółem 100-150. na polach powyżej 2ha zwiekszamy o 1 na każdy ha. Oceniamy liczbe uszkodzonych.
Blyszczka jarzyniowka sowkowate- lepidoptera. 2 pokolenia rocznie. Zimuja gasienncie w glebie. Jaja sa układane pojedynczo na lisciach roznych rosl. Przepoczwarzenie w luznym kokonie na roślinie. Owad dorosły ma na skrzydlach wzor litery gamma. Jest to cecha rozpoznawcza. Motyle mogą się przeemieszczac na znaczne odległości. Szkodliwe sa tylko gasiennice (dziurawia liscie) i doprowadzaja do gołożerów. Sa bardzo wielozerna: liscie drzew i krzewow. Chwastom, karate zeon, decys, patriot, basudin. Pietnowka kapustnica sowkowate- lepidoptera. 2 pok rocznie. Zimuja poczwarki w glebie. Jaja składane sa na dolnej stronie lisci. Imago sa aktywne noca. Na skrzydlach dorosłych widoczne sa nerkowate plamki. Na lisciach rzepaku owalne lub nieregularne otwory, brzegi lisci i nerwy pozostaja nieuszkodzone. Pierwsze pokolenie owada nie ma większego znaczenia gosp. Chwastom, karate zeon, decys, patriot, basudin. Leniowate Dietera- led ogrodowy. 1 pok rocznie. Zimuja wyrośnięte larwy. Jaja składane sa do gleby w pobliżu roślin. Dorosle w locie trzymaja nogi opuszczone prostopadle do ciala. Szkodliwe sa tylko larwy (GL wiosna) które maja 4 kolce na koncu ciala. Larwy podgryzaja korzenie i podstawy roślin a dorosle odżywiają się rosa miodowa roznych rosl. Diazol, basudin Komarnicowate 1-2 pokolenia. zimuja jaja lub larwy w glebie. Jaja składane sa do gleb wilgotnych torfiastych. Szkodliwe tylko larwy które podgryzaja rosl i wciągają je pod ziemie i tam zjadaja. Zjadaja także korzene. Warunki w Polsce nie sa sprzyjające do masowego wyst tego owada. Diazol, basudin, zaprawy gauczan, furadan.
Skrzypionki zbozowe stonkowate- koleoptera 1 pokolenie. Zimuja dorosle w glebie. Jaja (10-20szt) składane sa na liscie od spodniej strony wzdłuż głównego nerwu. Przepoczwarzenie skrzypionki zbożowej nast. W glebie a skrzypionki błękitnej miedzy Kloskami lub u podstawy pochew liściowych. Jesienia imago zeruja na roznych jednolisc. Imagines powoduja powstawanie podłużnych otworkow wzdłuż nerwow liscia. Larwy zeskrobuja gorna skorke i miekisz. Karate zeon, chwastox, telstar Mszyce dwudomowe np. czeremchowo zbozowa- mszycowate- homoptera. Ma 2 zywicieli. Jeden to czeremcha, zimuje w postaci jaj, rozwijaja się 2-3 pokolenia. Potem przenosza się na żywiciela pośredniego zboza- 6-7 pokolen, tam ma miejsce cykl życiowy Mszyce jednodomowe zeruja na 1 zywicielu. Dotyczy mszyc horocyklicznych, raz w roku maja cykl życiowy, raz w roku pojawiaja się mszyce anchalocykliczne. Nie maja typowego cyklu zyciowego Mszyca czeremchowo zbozowa -mszycowate- homoptera. Kilka pokoleń rocznie. Zimuja jaja na czeremsze. Mszyce dwudomowe lerwy i dorosle preferuja organy wegetatywne ale również klosy. W okresie krzewienia obserwuje się największe szkody. Po kloszeniu zboz nie powoduje zmian w jakości plonu. Owad jest nosicielem chorob wirusowych. Pirimor, pirymix, Mszyca zbozowa mszycowate- homoptera (jednodomowa) kolka pokoleń rocznie. Zimuja jaja na zbozach i trawach. Zasiedlaja najczęściej klosy. Jest wektorem chorub wirusowych. Zaliczane sa do oligofafow. Zerowanie na starszych rosl prowadzi do nie wyklaszania się zboz oraz do bielenia klosow. Pirimor, pirymix.
Mszyca owocowo zbozowa mszycowate- homoptera. Zimuja jaja na krótkopędach w pobliżu pakow. Przed pekaniem pakow jabłoni lęgną się larwy a 2 pokolenie rozwija się w fazie rozowego paka. Pod koniec kwitnienia nast. Przelot na trawy. We wrzesniu pojawiaja się samice i same powracaja na jabłonie. W przypadku wczesnej cieplej wiosny przy masowym pojawieniu mogą uszkodzic paki kwiaowe i liscie. Pirymor, decis. Mszyca Jabłonowa mszycowate- homoptera. Zimuja jaja na młodych pedach. W kwietniu wylegaja się 1 larwy (pekanie pakow jabłoni) Płodność samicy na wiosne wynosi 70 larw a latem tylko do 20. w dogodnych warunkach daje 10-16 pokolen. Atakuja rozwijające się liscie, pozniej przenosza się na mlode pedy. W wyniku zrowania paka Miodowka jabłonią miodowkowat- homoptera. Zimuja jaja na pow kory. Składane sa pojedynczo lub w grupach. W okresie pekania pekania pakow wylegaja się larwy które zeruja wew pakow. Piate stadium larwalne zeruje na dolnej stronie lisci. Owady wydzielaja obficie rose miodowa która prowadzi do zlepiania zaatakowanych organów. Uszkodzone liscie sa mniejsze i zdeformowane. Wyst 1 pokolenie w roku. Basudin, decis, patrion. Piędzik przedzimek miernikowcowate- lepidoptera. Zimuja jaja w załamaniach kory. Wyst 1 pokolenie w roku. W kwietniu wylegaja się gasiennice. Ich rozwoj trwa od polowy czerwca. Nast. Zagrzebuja się w ziemi gdzie pozostaja do polowy października. Samica sklada jaja w gornej czesci korony. Płodność ok. 350 jaj. Jest to gat wielożerny. Uszkadza kwiaty, zawiazki owocow i liscie. Decis.
Owocowka jabloweczka zwójkowate- lepidoptera. Zimuja gasiennice w kolebkach pod kora drzew i w spękaniach. Na przelomie kwietnia maja pojawiaja się dorosle. Jaja składane sa na powierzchni owocow lub na lisciach. Płodność do 100 jaj (1 pokolenie) a do 60 jaj 2 pokolenie. W owocu rozwija się 5 stadiow larwalnych. Po opuszczeniu owocu larwa przepoczwarza się i przygotowuje do zimowania. 2 pokolenie w Polsce rozwija się rzadko. Zalezy to od usłonecznienia i daty przepoczwarzenia. Owoce szybko gnija nie nadaja się do sprzedazy. Decis, sumi-alpha, calypso Owocowka sliwkoweczka zwójkowate- lepidoptera. Zimuja gasienice w załamaniach kory albo w ściółce. Na pocz maja pojawaja się dorosle i składają jaja na wyrośniętych zawiazkach owocow. Płodność ok. 100 jaj. Po wylegu wgryzaja się do owocu i tam zeruja ok. 3 tygodni. Ponad 50% gasiennic daje poczzatek 2 pokoleniu, pozostale zimuja. Decis, mospilan, calypso, pułapki feromonowi. Namiotnik jabłoniowy namiotnikowate- lepidoptera. Zimuja gasiennice L1 pod tarczka zloza jaj. Przed kwitnieniem opuszczaja miejsce zimowania i wgryzaja się do wnętrza młodych lisci i minuja je. Po kwitnieniu opuszczaja miny i oplataja, przedza liscie na zakończeniach krótkopędów. Pojawienie motyli ma miejsce na koncu czerwca. Jaja składane po 50-80 sztuk. Po tygodniu lęgną się gąsienice które nie wychodza spod tarczek. Decis, mospilan, Fastac. Pierscienica nadrzewka barczatkowate- lepidoptera. Zimuja jaja na pedach. Larwy legna się w okresie pekania pakow. Początkowo szkieletuja liscie pozniej golozeruja. Larwy tworza oprzedy w których chronia się w okresach miedzy kolejnymi zerwaniami. Po okresie odpoczynku larwy gęsiego wędrują do miejsca zerowania. Rozwoj larw trwa ok. 2 miesiecy. Motyle wylatuja w lipcu, składają jaja i gina. Decis, mospilan, Fastach.
Kwieciak jabłkowiec ryjkowate- colleoptera. Zimuja imago w załamaniach kory. Chrząszcze zeruja na pakach liściowych i kwiatowych wygryzając w nich otworki. Jaja składane sa pojedynczo do pakow. Płodność ok. 150 jaj. Larwa wyjada zawartość paka. Przepoczwarzenie nast. W kwiecie. Dorosle zeruja jeszcze klka tygodni na spodniej stronie lici i nast. W załamaniach kory przechodza w diapauze letnia. W sierpniu uaktywniaja się ponownie i szukaja Nawych kryjówek do zimowania. Błonkówki 1owocnia jabloniowa pilarzowate- hymenoptera. Zimuja larwy w kokonikach w glebie. 1 pokolenie. Z początkiem kwitnienia jabłoni nast. Wylot dorosłych owadow. Jaja składane sa pojedynczo do wnętrza kwiatu. Płodność 100 jaj. Larwa w zawiazku zeruje ok. 1 miesiaca który potem opada na ziemie. Larwa wygryza się z niego i zagrzebuje w glebie. Mospila, owadochos. Owocnia żółtoroga- pilarzowate- hymenoptera. Tak jak w jabłoniowej tylko na sliwkach. Zwalczanie mospilan Sluzownica ciemna pilarzowate- hymenoptera. Zim larwy w kokonikach w GL. 2 po rocznie. Samicea zaczyna składać jaja po kilka sztuk w drugiej Pol maja. Do naciec w liściu wykonanych pokładełkiem. Płodność ok. 50 jaj. Przez 4 tyg larwy zeruja na gornej str lisci pow ich szkieletowanie. Przepoczw nast. W GL. Larwy 2 pok zeruja w 7 i 8 miesiacu Nasionnica trzęsniowka nasionnicowate- Dietera. Jedno pok, zimuja poczwarki w GL. Wylot much trwa do konca czerwca. Samica skl po jednym jaju do owocu czereśni lub wisni. Płodność samic ok. 200 jaj. Larwa zeruje w owocu ok. 3 tyg. Potem opuszcze Go i spada do gl gdze nast. Przepoczwarzenie.
Pryszczarek zbożowiec-Pryszczarkowate-Diptera-1 pok, Zimuje larwa w gl, jaja składane na liściach. Objawy to siodełkowate wyrośla na źdźbłach. Rośl łatwo się łamią lub nie kłoszą. Jeśli jaja składane są na dolnej stronie liścia to larwy uszkadzaja dolne międzywęźla gdy zaś na górnej to górne. Decis, Fastac, Patriot. Wciornastki zbożowe-Wciornostkowate (wciornastek owsiarek, zęborogi), Kwietnikowate (wciornastek zbożowiec)-1-2 pok, Zim dorosłe lub larwy w wierzchniej warstwie gl lub na miedzach. Jaja skł są na różnych częściach rośl np. górną cz. źdźbła pod pochwami liś, pod plewkami w kłoskach. Szkodl są larwy i dorosłe. Żerowanie pow deformację zawiązków kwiatów, ziarniaków, powst plamki na liściach. Łokaś garbatek-Bieganowate-Coleoptera- 1 pok, zim larwy w gl, dorosłe do 16mm dł, larwy 15mm. W maju schodzi na przepoczwarczenie, lipiec/sierpień pojawiają się młode chrząszcze. W tym ok. składają jaja do ziemi. Larwy są bardziej szkodliwe niż chrząszcze, żerują nocą zjadając tk miękisz, pozostawiając tylko nerwy. Imago żeruje noca na kłoskach zjadając miękkie ziarno. Owadofos, Sumitchion. Płoniarka zbożowa- Niezmiarkowate-Diptera- 3pok, zimują larwy wewnątrz ozimin lub traw, dorosłe do 2mm dł, jaja umieszczane pojedynczo na blaszce liś. Opóźnianie siewu odmian i wczesny siew zbóż jarych organiczają samicą składanie jaj. Larwy wyjadają nasadę liścia sercowego (1pok) oraz uszkadzają kw i ziarniaki (2pok) i pozornie nasadę liścia sercowego młodych ozimin(3pok). Owadofos, Sumitchion. Zwal w czasie masowego nalotu.
Niezmiarka paskowana- Niezmiarkowate-Diptera- 2pok, zim larwy w szyjce korz, imagines do 4mm dł, samice skł jaja na pow liści. Larwy żerują wewnątrz rośl na formującym się kłosie i dokłosiu. Uszkodz źdźbło nie rośnie, dokłosie skrócone, kłos pozostaje w pochwie wewnątrz widac wżarta bruzdę. Masowy pojaw co kilka lat, wtedy możliwe jest zniszczenie całej plantacji jęczmienia lub pszenicy. 1 pok bardziej szkod. Owadofos, Sumitchon. Miniarki-Miniarkowate Dietera-2 pok, zimuja poczwarki. Miniarki (m wielożerna i nawodnica trawianka) to drobne muchówki. Imago do 2,5mm, i poj się na polach od fazy 2 kolanka do momentu kłoszenia. Jaja skł na gór str liścia w 3 górnych liściach rośl. Larwy 2, 4mm dł żółte lub zielone są cylindryczne. Przepoczwarczaja się w miejscu żerowania. Larwy wyjądają miękisz w blaszce liściowej bez uszkodzenia dol i gór skórki liścia. Pow powst wyżerek tzw min. Uszkodz te mają forme wąskich korytarzy lub szer komór. Wewnątrz można dostrzec 1 lub kilka larw i ułożone ich odchody. Szkod polega na zmniejszeniu pow asymilacyjnej i ogr fotosyntezy. Karate Zeon, Talstar, Fastac. RZEPAK Słodyszek rzepakowy-Łyszczynkowate-Coleoptera- 1 pok, zimuja imago w glebie na brzegach lasów i nieużytkach. Jaja skł do pąków kw. Płodność ok. 200jaj, rozw larw w pąku do 5 tyg. Dorosłe nadgryzają pąki, wyjadają jego zawartość-pąki żółkna, usychają i odpadają a pozostają jedynie szypułki kw. Larwy żywią się pyłkiem i nektarem nie wyrządzają tym szkód. Decis, Bulldock, Cyperkil. Chowach brukwiaczek-Ryjkowcowate-Coleoptera 1pok, zim dorosłe w gl, jaja skł do pędu IV/V. Przepoczwarczenie nast. w gl. Larwy żerują w wew łodygi drążąc kanały. Pęd w miarę wzrostu skręca się i deformuje. Decis, Buldock, Fastack, Patriot.
Chowacz 4zębny-Ryjkowcowate-Coleoptera, 1 pok, zim dorosłe w gl, jaja skł są po kilka do ogonków liściowych lub do nerwów gł w pobliżu nasady liścia. Zer larw na zew nie jest widoczny. Rośl staje się łamliwa i gorzej plonuje. Decis, Bulldock, Fastack, Patriot. Chowacz podobnik- Ryjkowcowate-Coleptera. 1pok, zim dorosłe w głebie, oraz na obrzeżach pól. Chrząszcze poj się w ok. kwitnienia rzepaku ozim. Samice skł po jednym jaju do łuszczyny. Przepoczw się w gl. Larwy wygryzają dziury w nasionkach po czym wypadają ze strąka. Chowacz galasówek-Ryjkowcowate Coleptera 1 pok, zim larwy w szyjce korz (szczep letni) lub imago w gl (szcep wiosenny) Rozwój larw trwa całą zime. Rozwijająca się larwa żeruje wew tk, które przekształcają się w wyrośla. Wiosną larwy opuszczają je i przepoczw się w gl.Chrząszcze poj się wczesną wiosna, żerują tylko 3, 4 tyg po czym zapadają się w tzw diapauzę. Poj się znowu na przełomie VIII/IX-składają jaja w szyjce korz rosl. Szczep wiosenny skł jaja po zimowaniu. Imago poj się VI/VII i one zimują. Larwy żerują na szyjce korz, tworząc poł koliste wyrośla wrażliwe na przymrozki dlatego też mogą się przyczynić do nekrozy korzeni. Rośl słabiej plonują. Chinock, Chinock plus, Linus, Super Homai. Pryszczarek kapustnik- Pryszczarkowate-Diptera- 2-3 pok, larwy zimują w kokonikach w gl, Samice jaja skł do łuszczyn rośl krzyżowych. Przepoczw nast. w gl. Łuszczyny przedwcześnie żółkną, skręcają się i pękają. W łuszcz może żerować do 50 larw. Fastack, Karate zeon, Patriot, Talstar. Gnatarz rzepakowiec-Pilarzowate Hymoptera, 1-2 pok, dorosłe zim w kokonie w gl, dorosłe latają w maju. Jaja skł do liścia. Płodność do 200jaj. W naszych war Klim tylko pewnien % larw przepoczwarcza się latem dając początek 2 pok. Młode larwy żerują na spodniej stronie liścia dziurawiąc je. Starsze larwy zjadają cała blaszke liściową. Chinock, Chinock + (zaprawy), decis Karate zeon, Patriot.
Tantniś krzyżowiaczek-Tantnisiowate Lepidoptera, 3 pok, zim poczwarki na resztkach pożniwnych rośl krzyżowych. Dorosłe 17mm rozpiętości skrzydeł. Jaja skł pojedynczo lub w małych złożach na dolnej str liścia. Gąsiennice wyjadają małe otworki. 1 pok wyst na chwastach, a 2, 3 na rośl uprawnych. Niektóre gąsieniczki ograniczają znacznie liczebność szkodnika. Nurelle max. Pchełka rzepakowa-Stonkowate Coleoptera, 1 pok, zimują dorosłe i jaja w gl i larwy w różnych częściach rośl. Wiosną po skończeniu rozwoju larwy wygryzają się z rośl. Przepoczw nast. w gl. Dorosłe osobniki po krótkim żerowaniu zapadają w letnią diapauzę. Jesienią (a czasami przez cała zimę) jaja skł są do ziemi przy rośl. Larwy wgryzają się do rośl drążąc w nich kanały. Patriot Decis, Nurelle Max. Piętnówka kapustnica-Sówkowate Lepidoptera. 2 pok, Poczwarki zim w gl. Jaja skł są na dolnej str liścia. Imago są aktywne nocą. Na skrzydłach dorosłego widać nerkowate plamki. Na liściach rzepaku nieregularne otwory, brzegi liści i nerwy pozostaja nieuszkodzone. 1 pok owada nie ma większego znaczenia gosp. Decis, Karate Fastack, Sumi Alfa. Bielinek kapustnik-Bielinkowate Lepidoptera 2 pok. Zimują poczwarki przyczepione do płotów lub murów. Skł jaja w złożach na dolnej str liścia do 100szt. Motyle 2 pok pojawiają się w drugiej poł lipca. Gąsiennice zerują ok. 1 mieś. Liczebność szkodnika jest silni ograniczona przez baryłkarza bieliniaka. Młode gąsienice szkieletują liść na dolnej str, a starsze powodują gołożery. 1 pok rozw się na chwastach krzyżowych i na rzepaku a 2 pok jest bardziej szkodliwe bo gąsienice uszkadzają kapuste. Herbicydy kontaktowe.
Bielinek rzepnik-Bielinkowate Lepidoptera. 2pok. Zimują poczw przyczepione do płotów, konarów drzew. Motyle charakteryzuje rozpiętość skrzydeł do 40mm. Dorosłe pojawiają się w V/VI. Jaja skł są pojedynczo na dolnej str liścia. Gasiennice początkowo wyjadaja otworki a w poźniejszym ok. powoduja gołożery. 1 pok rozw się na chwastach i rzepaku a 2 pok na kapuście. Szkodnik uszkadza też kalafiory.